“Tính chất hóa học của HCl” là gì? Nó có tan trong nước không? Có làm quỳ tím đổi màu không? Là chất điện ly mạnh hay yếu? Đây là những câu hỏi Bilico nhận được rất nhiều dành cho chủ đề về Acid Clohidric. Bài viết này chính là câu trả lời đầy đủ nhất cho thắc mắc của bạn. Hãy cùng Bilico tìm hiểu chi tiết nhé. Nào les’t go!!!
Tính chất hóa học của HCl
Theo Wikipedia, axit clohydric là một axit vô cơ mạnh, được tạo ra từ sự hòa tan trong nước của khí hydro clorua [HCl]. Do vậy, nó mang đầy đủ tính chất hóa học của 1 axit mạnh. Cụ thể như sau:
- Làm đổi màu quỳ tím
- Là 1 chất điện ly mạnh
- Tác dụng với kim loại, muối, bazo, oxit kim loại, các chất có tính oxy hóa cao
Mời quý vị tham khảo chi tiết từng tính của loại axit này.
HCl làm quỳ tím chuyển màu gì?
Với bản chất là 1 axit mạnh, do đó HCl làm cho quỳ tím chuyển sang màu đỏ khi tiếp xúc. Đây cũng là đặc điểm nhận dạng rõ ràng nhất của hầu toàn bộ các axit mạnh.
Tuy nhiên, quý vị lưu ý là hớp chất này chỉ làm quỳ tím đổi màu khi tồn tại ở dạng dung dịch. Còn nếu tồn tại ở dạng khí sẽ không làm quỳ tím đổi sang màu đỏ.
Là chất điện ly mạnh
HCl có thể tan hoàn toàn trong nước và phân ly cho ra một ion H+ và một ion Cl−. Trong quá trình hòa tan trong nước, ion H+ liên kết với H2O tạo thành ion H3O+. Phương trình:
HCL tác dụng với những chất nào?
Tác dụng với kim loại
Những kim loại tác dụng với HCl là các kim loại đứng trước Hidro trong bảng tuần hoàn như Fe, Al, Mg. Phản ứng tạo ra muối clorua và giải phóng khí Hidro. Phương trình phản ứng như sau:
- 2HCl + Mg → MgCl2 + H2↑
- Fe + 2HCl → FeCl2 + H2↑
- 6HCl + 2Al → 2AlCl3 + 3H2↑
Tác dụng với oxit kim loại
HCl có khả năng tác dụng với các oxit kim loại như Al2O3, CuO, Fe3O4 tạo ra muối và nước.Phương trình phản ứng như sau:
- Fe3O4 + 8HCl → 4H2O + FeCl2+ 2FeCl3
- 6HCl + Al2O3 →2AlCl3 + 3H2O
- 2HCl + CuO → CuCl2 + H2O
Tác dụng với muối
Axit clohidric còn có thể tác dụng với muối, tạo ra muối mới và axit mới. Điều kiện để phản ứng xảy ra là axit tạo ra phải yếu hơn HCl, sản phẩm có kết tủa hoặc tạo ra chất khí bay lên. Phương trình phản ứng như sau:
- Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + H2O + CO2↑
- CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2O + CO2↑
- AgNO3 + 2HCl → AgCl↓ + HNO3
- 2HCl + BaS → BaCl2 + H2S↑
- K2CO3 + 2HCl → 2KCl + H2O + CO2↑
Tác dụng với bazơ
HCl tác dụng với bazo tạo ra muối và nước. Phương trình phản ứng như sau:
- 2HCl + 2NaOH → 2NaCl + H2O
- 2HCl + Ca[OH]2 → CaCl2 + 2H2O
- 2HCl + Fe[OH]2 → FeCl2 + 2H2O
Tác dụng với hợp chất có tính oxi hóa
Bên cạnh khả năng oxi hóa khi phản ứng với các kim loại đứng trước Hidro, Acid HCl còn có thể tác dụng với các chất có tính oxy hóa mạnh như KMnO4, K2Cr2O7, MnO2, KClO3, … Trong phản ứng này, nó giữ vai trò là một chất có tính khử mạnh. Phương trình phản ứng:
- 6HCl + KClO3 → KCl + 3Cl2↑ + 3H2O
- 2HCl + MnO2 → MnCl2 + Cl2↑ + H2O
- 14HCl + K2Cr2O7 → 2KCl + 2CrCl3 + 3Cl2↑ + 7H2O
- 16HCl + 2KMnO4 → 2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2↑ + 8H2O
HCl không tác dụng với chất nào?
Bên cạnh những hợp chất tác dụng được với HCl mà Bilico đã chia sẻ ở phía trên, dưới đây là một số chất không tác dụng được:
- Kim loại đứng sau Hidro trong dãy điện hóa: Cu. Ag, Au,….
- Muối không tan: Các muối có gốc CO3 và PO4 nhưng trừ K2CO3 và Na2CO3,K3PO4 và Na3PO4]
- Axit: Không tác dụng với tất cả các axit
- Phi kim: Không tác dụng được với phi kim
- Oxit kim loại: Không tác dụng được với oxit kim loại
- Oxit phi kim: Không tác dụng được với oxit phi kim
Trên đây là toàn bộ những giải đáp về chủ đề “tính chất hóa học của HCl“. Hi vọng những chia sẻ chi tiết ở trên đã giúp ích được nhiều cho bạn. Bài viết được hoàn thiện dưới sự cố vấn của các chuyên viên hóa lý chuyên xử lý nước bể bơi của công ty Bilico. Mọi thông tin đóng góp về nội dung bài viết xin để lại comment phía dưới bài viết.
>>> Có thể bạn quan tâm: NaOH tác dụng được với những chất nào? Có độc không?
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Sách Bài Tập Hóa Học 9 – Bài 15, 19, 17: Tính chất của kim loại và dãy hoạt động hóa học của kim loại giúp HS giải bài tập, cung cấp cho các em một hệ thống kiến thức và hình thành thói quen học tập làm việc khoa học, làm nền tảng cho việc phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động:
b] Cho biết 3 tính chất hoá học của kim loại.
Lời giải:
a] Ba tính chất vật lí của kim loại là : tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt.
b] Ba tính chất hoá học của kim loại là : tác dụng với phi kim, tác dụng với dung dịch axit, tác dụng với dung dịch muối của kim loại khác.
a] ………….. tác dung với ……….. tao oxit…. tác dung với clo cho muối…..
b] Kim loai …….. hiđro trong dãy hoat đông hoá hoc phản ứng với dung dich axit giải phóng………..
c] Kim loai ………… trong dãy hoat đông hoá hoc có thể đẩy đứng sau khỏi…… của kim loai……………….
Lời giải:
a] Kim loại tác dụng với oxi tạo oxit, kim loại tác dụng với clo cho muối clorua.
b] Kim loại đứng trước hiđro trong dãy hoạt động hoá học phản ứng với dung dịch axit giải phóng hiđro.
c] Kim loại đứng trước trong dãy hoạt động hoá học có thể đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối của kim loại đứng sau.
kẽm ; magie ; đồng ; natri ; sắt.
a] Kim loại nào hoạt động hoá học mạnh nhất ? Cho thí dụ minh hoạ.
b] Kim loại nào hoạt động hoá học yếu nhất ? Cho thí dụ minh hoạ.
Lời giải:
a] Kim loại hoạt động hoá học mạnh nhất là : natri.
Thí dụ : Chỉ Na phản ứng mạnh với nước ở nhiệt độ thường.
2Na + 2H2O → 2NaOH + H2
b] Kim loại hoạt động hoá học yếu nhất là : đồng.
Thí dụ : Các kim loại Zn, Mg, Na, Fe tác dụng với dung dịch HCl. Kim loại Cu không tác dụng.
đồng ; bạc ; magie ; sắt ; natri.
Cho biết kim loại nào có những tính chất sau đây :
a] Dẫn điện tốt nhất.
b] Dễ nóng chảy nhất.
c] Tác dụng mãnh liệt với nước.
d] Không tác dụng với dung dịch axit clohiđric.
Lời giải:
a] Bạc là kim loại dẫn điện tốt nhất.
b] Natri là kim loại dễ nóng chảy nhất.
c] Natri là kim loại tác dụng mãnh liệt với nước.
d] Đồng và bạc là hai kim loại không tác dụng với dung dịch axit clohiđric.
| KIM LOẠi | TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH HCI |
| M | Giải phóng hiđro chạm |
| N | Giải phóng hiđro nhanh, dung dịch nóng dán |
| O | Không có hiện tượng gì xáy ra |
| P | Giải phóng hiđro rất nhanh, dung dịch nóng lên |
Theo em nếu sắp xếp 4 kim loại trên theo chiều hoạt động hoá học giảm dần, thì cách sắp xếp nào đúng trong các cách sắp xếp sau ?
A. M, N, O, P ; B. N, M, P,O ; C. P, N, M, O ; D. O, N, M, P.
Lời giải:
Đáp án C.
a] Zn + HCl ; b] Cu + ZnSO4 ; c] Fe + CuSO4 ; d] Zn + Pb[NO3]2 ;
e] Cu + HCl ; g] Ag + HCl ; h] Ag + CuSO4.
Những cặp nào xảy ra phản ứng ? Viết các phương trình hoá học.
Lời giải:
Những cặp xảy ra phản ứng
a] Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2 ;
c] Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu ;
d] Zn + Pb[NO3]2 → Zn[NO3]2 + Pb.
a] Viết phương trình hoá học.
b] Tính khối lượng kẽm đã phản ứng.
c] Tính khối lượng đồng sunfat có trong dung dịch.
Lời giải:
Dạng bài toán cho kim loại mạnh đẩy kim loại yếu ra khỏi dung dịch muối của chúng có hai trường hợp sau
+ Nếu đề bài cho khối lượng thanh kim loại tăng, lập phương trình đại số :
mkim loại giải phóng – mkim loại tan = mkim loại tăng
+ Nếu đề bài cho khối lượng thanh kim loại giảm, lập phương trình đại số :
mkim loại tan – mkim loại giải phóng = mkim loại giảm
a] Phương trình hoá học :
Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu
Gọi x là số mol Zn tham gia
65x – 64x = 25 – 24,96 => x = 0,04 mol
mZn p/u = 0,04 x 65 = 2,6 g
c] mCuSO4 = 0,04 x 160 = 6,4g
a] Viết phương trình hoá học.
b] Tính khối lượng đồng đã phản ứng
Lời giải:
Khối lượng kim loại tăng : 13,6 – 6 = 7,6 [gam]
Cu + 2AgNO3 → Cu[NO3]2 + 2Ag
Gọi nCu = x mol
nAg = 2x mol
Có: 2x x 108 – 64x = 7,6
=> x = 0,05 → mCu = 0,05 x 64 = 3,2g
a] K, Cu, Mg, Al, Zn, Fe ; b] Fe, Na, Pb, Cu, Ag, Au ;
c] Mg, Ag, Fe, Cu, Al.
Lời giải:
a] K, Mg, Al, Zn, Fe, Cu ; b] Na, Fe, Pb, Cu, Ag, Au ;
c] Mg, Al, Fe, Cu, Ag.
a] nhôm vào dung dịch magie sunfat ;
b] bạc vào dung dịch đồng clorua ;
c] nhôm vào dung dịch kẽm nitrat.
Viết các phương trình hoá học [nếu có] và giải thích.
Lời giải:
– Không có hiện tượng xảy ra :
Trường hợp a] vì Mg hoạt động hoá học mạnh hơn Al.
Trường hợp b] vì Cu hoạt động hoá học mạnh hơn Ag.
– Có hiện tượng xảy ra : màu xám của kẽm bám lên màu trắng bạc của nhôm.
Trường hợp c] 2Al + 3Zn[NO3]2 → 2Al[NO3]3 + 3Zn.
Al hoạt động hoá học mạnh hơn kẽm.
A. Na, Fe, K B. Na, Cu, K ; C. Na, Ba, K ; D. Na, Pb, K.
Lời giải:
Đáp án C.
A. tính oxi hoá và tính khử B. tính bazơ
C. tính oxi hoá D. tính khử.
Lời giải:
Chọn đáp án D.
A. Pb[NO3]2; B. Cu[NO3]2 C. Fe[NO3]2; D. Ni[NO3]2
Lời giải:
Chọn đáp án B.
A. Mg; B. Cu ; C. Fe; D. Au
Lời giải:
Chọn đáp án B.
Hướng dẩn giải : Dùng kim loại nào để sau khi tác dụng với dung dịch bạc nitrat chỉ cho ta một loại muối đồng nitrat. Do đó ta dùng Cu dư.
Cu [dư] + 2AgNO3 → Cu[NO3]2 + 2Ag
Lọc lấy dung dịch Cu[NO3]2.
A. Fe ; B. Al ;
C. Mg ; D. Ca.
Lời giải:
Đáp án D.
Gọi nguyên tử khối của kim loại R cũng là R và có hoá trị là x.
4R + xO2 → 2R2Ox
Theo đề bài ta có :
32x/4R = 0,4 → R = 20x
Ta có bảng
| X | I | II | III |
| R | 20 | 40 [nhận] | 60 [loại] |
R là Ca có nguyên tử khối là 40.
A. Kim loại Cu, Ag tác dụng với dung dịch HCl, H2SO4 loãng.
B. Kim loại Al tác dụng với dung dịch NaOH.
C. Kim loại Al, Fe không tác dụng với H2SO4 đặc, nguội.
D. Kim loại Fe, Cu, Ag, Al, Mg không tan trong nước ở nhiệt độ thường.
Lời giải:
Đáp án A.
A. Na, Al, Zn, Pb, Fe, Ag, Cu ;
B. Al, Zn, Fe, Na, Cu, Ag, Pb ;
C. Ag, Cu, Pb, Zn, Fe, Al, Na ;
D. Ag, Cu, Pb, Fe, Zn, Al, Na.
Lời giải:
Đáp án D.
A và B lần lượt là :
A. xFe, H20 ; B. Fe, yH20 ;
C. xFe, yH20 ; D. Fe, xH20.
Lời giải:
Đáp án C.
A. Ca ; B. Mg ; C. Al ; D. Fe.
Lời giải:
Đáp án C.
Gọi nguyên tử khối của kim loại M cũng là M, có hóa trị là x, ta có:
nM = 18/M [mol]; nHCl = 0,8 x 2,5 = 2 mol
Phương trình hóa học
2M + 2xHCl → 2MClx + xH2
Có: 18/M x 2x = 4 → M = 9x
Xét bảng sau
Chỉ có kim loại hóa trị III ứng với M=27 là phù hợp, kim loại M là nhôm [Al]
a] Cho Al vào dung dịch M, sau phản ứng tạo thành dung dịch N chứa 3 muối tan.
b] Cho Al vào dung dịch M, sau phản ứng tạo thành dung dịch N chứa 2 muối tan.
c] Cho Al vào dung dịch M, sau phản ứng tạo thành dung dịch N chứa 1 muối tan.
Giải thích mỗi trường hợp bằng phương trình hoá học.
Lời giải:
a] 2Al + 3CuSO4 → Al2[SO4]3 + 3Cu
Dung dịch N sau phản ứng chứa 3 muối tan, như vậy có khả năng phản ứng trên chưa kết thúc hoặc lượng nhôm ít nên dung dịch N chứa 3 muối Al2[SO4]3, CuSO4 dư và FeSO4 chưa phản ứng.
b] Dung dịch N sau phản ứng chứa 2 muối tan, nghĩa là lượng AI đã tác dụng hết với CuSO4, nên dung dịch N chứa 2 muối Al2[SO4]3 và FeSO4 còn dư [hoặc chưa phản ứng].
2Al + 3CuSO4 → Al2[SO4]3 + 3Cu ↓
c] Dung dịch N sau phản ứng chứa 1 muối tan, dung dịch sau phản ứng chỉ có Al2[SO4]3, do Al dư hoặc vừa đủ để phản ứng với 2 muối :
2Al + 3CuSO4 → Al2[SO4]3 + 3Cu ↓
2Al + 3FeSO4 → Al2[SO4]3 + 3Fe ↓
Lời giải:
– Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa Mg với các dung dịch CuSO4, FeSO4 và AgNO3.
– Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa Fe với các dung dịch CuSO4, AgNO3.
– Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa Cu với dung dịch AgNO3.
A. Al, Fe và Cu ; B. Fe, Cu và Ag ;
C. Al, Cu và Ag ; D. Kết quả khác.
Lời giải:
Đáp án B.
Al là kim loại hoạt động hoá học mạnh hơn Fe nên Al phản ứng hết trước. Trường hợp 1 : Al vừa đủ phản ứng, còn Fe không phản ứng và kim loại Ag, Cu được giải phóng.
Al + 3AgNO3 → Al[NO3]3 + 3Ag
2Al + 3Cu[NO3]2 → 2Al[NO3]3 + 3Cu
Trường hợp 2 : Al phản ứng hết, sau đó đến Fe phản ứng, Fe dư và kim loại Ag, Cu được giải phóng.
Fe + 2AgNO3 → Fe[NO3]2 + 2Ag
Fe + Cu[NO3]2 → Fe[NO3]2 + Cu
Chất rắn D gồm Ag, Cu và Fe.
Lời giải:
Hai chất khử thoả mãn A trong sơ đồ là H
2, co : Fe
xO
y + yH
2 → xFe + yH
20 Fe
xO
y + yCO → xFe + yC0
2
Lời giải:
[CuO, FeO] H2, to→ [Cu,Fe] Hcl→ Cu + FeCl2 + HCl dư lọc → Cu
Lời giải:
Phương trình hóa học của phản ứng:
Cu + H2SO4 → Không phản ứng
Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2
nH2 = 2,24/22,4 = 0,1 mol
mFe = 0,1 x 56 = 5,6g. Khối lượng Cu không hòa tan là
m = 10 – 5,6 = 4,4g
Lời giải:
Phương trình hóa học của phản ứng:
Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2
nZn = 6,5/65 = 0,1 mol
Khối lượng muối thu được là: 0,1 x [65 +71] = 13,6g
Lời giải:
Cu không tác dụng với axit HCl , do đó chất không tan là Cu và mCu = 2,5 [gam].
Khối lượng Al và Mg bằng : 12,7 – 2,5 = 10,2 [gam]
Phương trình hoá học của phản ứng :
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
Theo phương trình hoá học trên và dữ kiện đề bài cho, ta có :
Giải ra, ta có : x = y = 0,2 mol
mAl = 0,2 x 27 = 5,4g
mMg = 0,2 x 24 = 4,8g
%mAl = 5,4/12,7 .100% = 42,52%
%mMg = 4,8/12,7 .100% = 37,8%
%mCu = 100% – 42,52% – 37,8% = 19,68%
Lời giải:
Phương trình hoá học của phản ứng :
2Al + 6HCl → 2AlCl3 + 3H2
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
Gọi nAl = a mol
nMg = b mol
Theo phương trình hoá học trên và dữ liệu đề bài, ta có :
27a + 24b = 15
3a/2 + b = 0,7
Giải ra, ta có a = 0,2 [mol]; b = 0,4 [mol]
%mAl = 0,2×27/15 x 100% = 36%
%mMg = 0,4 x 24/15 x 100% = 64%
Lời giải:
Khối lượng thanh sắt tăng: 50×4/100 = 2[g]. Gọi khối lượng sắt tác dụng là x gam
Phương trình hóa học của phản ứng:
Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu
Theo phương trình hóa học trên và đề bài, ta có:
64x/56 – x = 2
=> x= 14g; nFe = 14/56 = 0,25 mol
Vậy khố lượng Cu sinh ra là 16 gam
Fe + CuSO4 → FeSO4 + Cu
nFeSO4 = nFe = 0,25
CM FeSO4 = 0,25/0,5 = 0,5M
Lời giải:
Khối lượng dung dịch HCl :
mdd = V x D = 100 x 1,05 = 105 [gam]
nHCl = 0,1 x 0,1 = 0,01 [mol]
Gọi hoá trị của kim loại M là n
Phương trình hoá học của phản ứng :
2M + 2nHCl → 2MCln + nH2 [1]
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng
m +mHCl = mmuối + mH2
m = 105,11 + 0,01/2 x 2 – 105 = 0,12g
Theo phương trình hóa học [1] :
nM= 0,01/n mol → 0,01/n x M = 0,12 → M = 12n
Kẻ bảng
| n | 1 | 2 | 3 |
| M | 12 | 24 | 36 |
| loại | nhận | loại |
Vậy kim loại M là Mg.