Nguyên nhân dẫn đến các đới khí áp
|
Với giải bài tập Địa lí 10 trong Bài 9: Khí quyển, các yếu tố khí hậu Sách giáo khoa Địa lí lớp 10 Kết nối tri thức hay nhất, chi tiết sẽ giúp học sinh dễ dàng làm bài tập trong SGK Địa lí 10. Dựa vào thông tin và hình trong mục a, hãy Nêu các nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi khí áp trên Trái Đất Câu hỏi trang 31 Địa Lí 10: Dựa vào thông tin và hình trong mục a, hãy: - Nêu các nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi khí áp trên Trái Đất. - Trình bày sự hình thành các đai khí áp trên Trái Đất. Lời giải: * Nguyên nhân thay đổi của khí áp - Khí áp thay đổi theo nhiệt độ: nhiệt độ cao, không khí là nở ra, tỉ trọng giảm, khí áp giảm và ngược lại, nhiệt độ giảm, không khí co lại, tỉ trọng tăng, khí áp tăng. - Khí áp thay đổi theo độ cao: càng lên cao không khí càng loãng, sức nén càng nhỏ, khí áp giảm. - Khí áp thay đổi theo độ ẩm: không khí chứa hơi nước nhẹ hơn không khí khô nên khí áp giảm, ngược lại, không khí khô thì khí áp tăng. - Ngoài ra, khí áp còn thay đổi theo thành phần không khí. * Sự hình thành các đai khí áp trên Trái Đất - Các đai khí áp cao và các đai khí áp thấp trên Trái Đất phân bố xen kẽ và đối xứng qua đai áp thấp xích đạo. - Ở vùng Xích đạo, do nhiệt độ cao quanh năm, hơi nước bốc lên mạnh, chiếm dần chỗ không khí khô, sức nén không khí giảm, hình thành đai áp thấp xích đạo (nguyên nhân nhiệt lực). - Không khí bốc lên cao từ Xích đạo, di chuyển về chí tuyến và dồn xuống, sức nén không khí tăng, hình thành nên các đai áp cao chí tuyến (nguyên nhân động lực). - Ở vùng Bắc Cực và Nam Cực, do nhiệt độ rất thấp, sức nén không khí tăng, hình thành các đai áp cao cực (nguyên nhân nhiệt lực). - Từ các đai áp cao ở chí tuyến và ở vùng cực, không khí di chuyển về vùng ôn đới, gặp nhau và bốc lên cao, sức nén không khí giảm, hình thành các đại áp thấp ôn đới (nguyên nhân động lực). Tuy nhiên, các đai khí áp trên Trái Đất không liên tục mà bị chia cắt thành các trung tâm khí áp riêng biệt do sự phân bố xen kẽ giữa lục địa và đại dương. - Tùy theo tình trạng của không khí (co lại hay nở ra) sẽ có tỉ trọng không khí khác nhau, khí áp cũng khác nhau. 1. Phân bố các đai khí áp trên Trái Đất - Các đai cao áp và áp thấp phân bố xen kẽ và đối xứng qua đai áp thấp xích đạo. - Các đai khí áp phân bố không liên tục, do sự phân bố xen kẽ nhau giữa lục địa và đại dương. 2. Nguyên nhân thay đổi khí áp a) Khí áp thay đổi theo độ cao - Càng lên cao, khí áp càng giảm (không khí loãng). b) Khí áp thay đổi theo nhiệt độ - Nhiệt độ càng tăng, khí áp càng giảm và ngược lại (nhiệt độ tăng, không khí nở ra làm giảm tỉ trọng). c) Khí áp thay đổi theo độ ẩm - Không khí chứa nhiều hơi nước, khí áp giảm. II. MỘT SỐ LOẠI GIÓ CHÍNH 1. Gió Tây ôn đới - Phạm vi hoạt động: 30 – 600 ở mỗi bán cầu (từ áp cao cận nhiệt về hạ áp ôn đới). - Thời gian: Gần như quanh năm. - Hướng: Tây là chủ yếu (Tây Nam ở Bắc bán cầu, Tây Bắc ở Nam bán cầu). - Nguyên nhân: chênh lệch khí áp giữa áp cao chí tuyến và áp thấp ôn đới. - Tính chất: ẩm, mang nhiều mưa. 2. Gió Mậu dịch - Phạm vi hoạt động: 300 về xích đạo. - Thời gian: Quanh năm. - Hướng: Đông là chủ yếu (Đông Bắc ở Bắc bán cầu, Đông Nam ở Nam bán cầu). - Nguyên nhân: chênh lệch khí áp giữa áp cao chí tuyến và áp thấp xích đạo. - Tính chất: khô, ít mưa. 3. Gió mùa - Là loại gió thổi theo mùa, hướng gió ở hai mùa có chiều ngược với nhau. - Nguyên nhân: Khá phức tạp chủ yếu do sự chênh lệch nhiệt độ và khí áp giữa lục địa và đại dương theo mùa, giữa Bắc bán cầu và Nam bán cầu. - Khu vực có gió mùa: + Thường ở đới nóng: Nam Á, Đông Nam Á, Đông Phi, Đông Bắc Ô-xtrây-li-a. + Một số nơi thuộc vĩ độ trung bình: phía Đông Trung Quốc, Đông Nam Liên Bang Nga, phía Đông Nam Hoa Kì. 4. Gió địa phương a) Gió biển, gió đất - Là loại gió hình thành ở ven biển, thay đổi hướng theo ngày và đêm. Ban ngày từ biển vào đất liền, ban đêm từ đất liền ra biển do sự khác nhau về tính chất hấp thụ nhiệt của đất liền và biển hay đại dương (chênh lệch nhiệt độ và khí áp). - Khái niệm: Là sự thay đổi có quy luật của tất cả các thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ. - Nguyên nhân: Do trái đất hình cầu và bức xạ mặt trời tạo góc nhập xạ của Mặt Trời đến bề mặt trái đất thay đổi từ xích đạo về hai cực. 2. Biểu hiện của quy luật a) Sự phân bố các vòng đai nhiệt trên Trái Đất Các vòng đai Vị trí Giữa các đường đẳng nhiệt Khoảng vĩ tuyến Nóng 200C của 2 bán cầu 300B đến 300N Ôn hòa 200C và 100C của tháng nóng nhất 300 đến 600 ở cả hai bán cầu Lạnh Giữa 100 và 00 của tháng nóng nhất Ở vòng đai cận cực của 2 bán cầu Băng giá vĩnh cửu Nhiệt độ quanh năm dưới 00C Bao quanh cực b) Các đai khí áp và các đới gió trên Trái Đất - Các đai khí áp: Gồm 7 khí áp (áp thấp xích đạo, 2 áp thấp ôn đới, 2 áp cao cận chí tuyến, 2 áp cao cực). - Các đới gió: Gồm 6 đới gió (2 mậu dịch, 2 ôn đới, 2 đông cực). c) Các đới khí hậu trên Trái Đái - Trên Trái Đất có 7 đới khí hậu xem kẽ nhau từ xích đạo về hai cực. - Các đới khí hậu chính trên Trái Đất: xích đạo, cận xích đạo, nhiệt đới, cận nhiệt, ôn đới, cận cực, cực. |
