Nhân sự chủ chốt của nhà thầu liên danh

(BĐT) - Tại hồ sơ mời thầu (HSMT), yêu cầu về nhân sự chủ chốt là một trong các tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu. Pháp luật về đấu thầu quy định, căn cứ vào quy mô, tính chất của gói thầu và pháp luật chuyên ngành mà bên mời thầu đưa ra các yêu cầu về nhân sự chủ chốt cho phù hợp. Tuy nhiên trên thực tế, việc áp dụng quy định này tại không ít gói thầu phát sinh nhiều bất cập.

Hồ sơ mời thầu một số gói thầu quy định công nhân, lao động phổ thông là một trong những vị trí nhân sự chủ chốt nhằm đánh giá năng lực nhà thầu. Ảnh: Lê Tiên

Thời gian gần đây, thông qua phản ánh từ các nhà thầu, Báo Đấu thầu ghi nhận tình trạng tại một số gói thầu, HSMT quy định các nhân sự như công nhân, lao động phổ thông là một trong những vị trí nhân sự chủ chốt nhằm đánh giá năng lực nhà thầu. Nhiều nhà thầu có ý kiến, việc HSMT bao hàm tiêu chí như trên là không có cơ sở, không phù hợp với quy định pháp luật về đấu thầu hiện hành.

Đơn cử, tháng 3/2021, Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng TP. Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức đấu thầu rộng rãi đối với Gói thầu Xây lắp + thiết bị thuộc Dự án Trường Tiểu học Khai Quang, TP. Vĩnh Yên (giá dự toán 38,859 tỷ đồng). Tại gói thầu này, trong số các nhân sự chủ chốt, HSMT yêu cầu nhà thầu tham dự phải kê khai vị trí công nhân kỹ thuật trực tiếp thi công xây dựng công trình (số lượng: 25 người), có chứng chỉ đào tạo phù hợp với các công việc của Gói thầu và phù hợp với đề xuất của nhà thầu; đã được đào tạo và được cấp chứng nhận về an toàn lao động.

Đầu tháng 5/2021, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ phát hành HSMT Gói thầu Thi công xây dựng thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp tuyến đường giao thông từ Trường Tiểu học Tu Vũ kết nối Đường tỉnh 317 (giá dự toán 10,822 tỷ đồng). Trong số các nhân sự chủ chốt thực hiện Gói thầu, HSMT yêu cầu kê khai 15 công nhân (bao gồm thợ lái máy ủi, thợ lái máy lu, thợ lái ô tô bằng C trở lên, thợ nề, thợ thép, thợ hàn...).

Trước đó, Gói thầu số 01 Mua sắm đồng phục y tế và khẩu trang kháng khuẩn do Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang làm chủ đầu tư (giá gói thầu hơn 6,351 tỷ đồng) yêu cầu đến 45 nhân sự chủ chốt (công nhân).

Mở rộng khảo sát cho thấy, tại nhiều gói thầu tư vấn hoặc dịch vụ phi tư vấn, HSMT cũng xuất hiện những tiêu chí mời thầu “có vấn đề” tương tự các gói thầu nêu trên.

Theo các nhà thầu, nhân sự chủ chốt bao gồm các vị trí như chỉ huy trưởng công trình, chủ nhiệm kỹ thuật thi công, chủ nhiệm thiết kế bản vẽ thi công, giám sát kỹ thuật, giám sát chất lượng, các kỹ sư chuyên ngành... Công nhân, lao động phổ thông không được xem là nhân sự chủ chốt quy định tại HSMT. Việc HSMT đưa ra các yêu cầu cụ thể về số lượng cũng như năng lực và kinh nghiệm đối với các vị trí nhân sự này là không phù hợp với quy định pháp luật về đấu thầu hiện hành, có thể dẫn tới hạn chế cạnh tranh.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, một chuyên gia về đấu thầu cho biết, các mẫu HSMT do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành quy định, căn cứ quy mô, tính chất của gói thầu và pháp luật chuyên ngành mà bên mời thầu đưa ra các yêu cầu về nhân sự chủ chốt cho phù hợp, trong đó không đề cập vị trí công nhân, lao động phổ thông là nhân sự chủ chốt được quy định tại HSMT. Theo chuyên gia này, trách nhiệm huy động công nhân, lao động phổ thông với số lượng, kinh nghiệm, bằng cấp sao cho phù hợp để thực hiện gói thầu thuộc về nhà thầu, trên cơ sở biện pháp kỹ thuật thi công mà nhà thầu đề xuất trong hồ sơ dự thầu.

“Đây không phải tiêu chí được quy định tại HSMT nhằm đánh giá năng lực nhà thầu. Trường hợp HSMT đưa ra quy định về số lượng công nhân, lao động phổ thông mà nhà thầu phải huy động để thực hiện gói thầu có thể dẫn đến hạn chế sự tham gia của nhiều nhà thầu”, vị chuyên gia trên khẳng định.

Hồ sơ dự thầu được đánh giá hợp lệ khi có thỏa thuận liên danh được đại diện hợp pháp của từng thành viên ký tên, đóng dấu và trong thỏa thuận phải nêu rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính tỷ lệ % giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện.

Vừa qua Công ty Điện lực Quảng Ngãi tổ chức đấu thầu 3 gói thầu cung cấp vật tư và thi công xây dựng đường dây điện và trạm biến áp. Trong quá trình xét thầu, bên mời thầu thấy hồ sơ dự thầu (HSDT) của nhà thầu liên danh giữa hai Công ty A và B có tương đối đầy đủ các thông tin, đặc biệt có giá dự thầu là thấp nhất và bảo đảm các yêu cầu kỹ thuật.

Tuy nhiên, trong thỏa thuận liên danh của thầu A (đứng đầu liên danh) và B không ghi rõ nội dung công việc mà các thành viên phải thực hiện, chỉ nêu chung là cung cấp vật tư và thi công công trình và đưa ra tỷ lệ phân chia là 60% và 40% giá dự thầu, không có trách nhiệm, nghĩa vụ chung của nhà thầu liên danh và riêng của từng thành viên.

Tổ chuyên gia đấu thầu đánh giá như sau:

Trong Hồ sơ mời thầu quy định trong thỏa thuận liên danh phải ghi rõ nội dung công việc mà các thành viên phải thực hiện và ước tính giá trị mà từng thành viên phải thực hiện nhưng nhà thầu đã không ghi nội dung này.

Đồng thời, thỏa thuận liên danh lại không thuộc danh sách tài liệu mà nhà thầu được bổ sung sau khi mở thầu, trong quá trình đánh giá HSDT vì không thuộc nội dung về tư cách hợp lệ, về năng lực và về kinh nghiệm của nhà thầu.

Về cán bộ chủ chốt, hồ sơ yêu cầu nhà thầu bố trí 1 chỉ huy trưởng công trình, 1 cán bộ kỹ thuật, 1 trung cấp xây dựng và 20 công nhân thi công. Thành viên A bố trí đủ cán bộ chủ chốt và công nhân, nhưng thành viên B chỉ bố trí công nhân.

Về năng lực thiết bị xe máy, hồ sơ yêu cầu nhà thầu phải bố trí đầy đủ, có số lượng và chủng loại cụ thể. Thành viên A có bố trí đầy đủ còn thành viên B không bố trí thiết bị xe máy thi công.

Tổ chuyên gia đã đánh giá HSDT của liên danh nêu trên không hợp lệ và bị loại, không được đánh giá tiếp.

Đại diện Công ty Điện lực Quảng Ngãi, ông Quách Phạm Cường đề nghị giải đáp, Tổ chuyên gia không chấp nhận HSDT của nhà thầu liên danh A và B trong trường hợp này có vi phạm Luật Đấu thầu không? Bên mời thầu có được phép cho nhà thầu làm rõ thỏa thuận liên danh hay không?

Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến như sau:

Khoản 3, Điều 5 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 quy định, nhà thầu có tư cách hợp lệ được tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh; trường hợp liên danh phải có văn bản thỏa thuận giữa các thành viên, trong đó quy định rõ trách nhiệm của thành viên đứng đầu liên danh và trách nhiệm chung, trách nhiệm riêng của từng thành viên trong liên danh.

Theo hướng dẫn tại Điểm h, Mục 1.2 Chương III của Mẫu hồ sơ mời thầu xây lắp áp dụng phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ (Mẫu số 01) ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 6/5/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hồ sơ dự thầu được đánh giá hợp lệ khi có thỏa thuận liên danh được đại diện hợp pháp của từng thành viên liên danh ký tên, đóng dấu (nếu có) và trong thỏa thuận liên danh phải nêu rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính tỷ lệ % giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện theo Mẫu số 03 Chương IV — Biểu mẫu dự thầu.

Đối với câu hỏi của ông Quách Phạm Cường, nếu trong thỏa thuận liên danh có phân công trách nhiệm cho từng thành viên liên danh thực hiện công việc theo tỷ lệ phần trăm giá dự thầu (60% và 40%) mà không nêu cụ thể nội dung công việc thì trong quá trình đánh giá, bên mời thầu cần yêu cầu nhà thầu làm rõ để có cơ sở đánh giá.

Theo Chinhphu.vn