Ở người tiêu hóa cơ học chủ yếu diễn ra ở

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non diễn ra như thế nào? là vấn đề mà nhiều bạn đọc thắc mắc hiện nay. Vậy quá trình này diễn ra như thế nào thì hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đấy.

Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các hoạt chất đơn giản để cơ thể hấp thu dễ dàng. Bộ máy tiêu hóa của cơ thể con người được chia làm hai phần:

• Ống tiêu hóa: Miệng – Thực quản – Dạ dày – Ruột non – Ruột già [Sắp xếp từ trên xuống dưới].
• Tuyến tiêu hóa: Tuyến nước bọt, tuyến tụy và tuyến gan.

Tại sao tiêu hóa ở ruột non quan trọng nhất?

Ruột non là một trong những cơ quan trong hệ thống tiêu hóa cực kỳ quan trọng, tại đây diễn ra quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng và khoáng chất từ thức ăn. Ruột non nằm giữa dạ dày và ruột già, tại đây sẽ nhận một lượng lớn dịch mật và dịch tụy đổ vào để hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa thức ăn.

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non quan trong nhất

Tiêu hóa ở ruột non được coi là quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn của cơ thể bởi vì:

• Ở ruột non có chứa rất nhiều loại dịch tiêu hóa khác nhau như: dịch tụy, dịch mật và dịch ruột. Trong ruột non cũng có chứa nhiều loại men tiêu hóa với hoạt tính cao giúp phân hủy thức ăn thành những chất đơn giản để hấp thụ được.
• Thành phần niêm mạc của ruột non cũng được cấu tạo đặc biệt để giúp cho giúp việc hấp thụ các chất dinh dưỡng một cách chọn lọc và chủ động từ những phản ứng sinh học và phức tạp của quá trình phân hủy thức ăn.

Ngoài ra, một số bác sĩ cũng cho rằng quá trình tiêu hóa ở ruột non quan trọng nhất vì khi thức ăn ở miệng và dạ dày chỉ mới biến đổi về mặt cơ học và tạo điều kiện cho sự chuyển hóa chủ yếu ở ruột. Do ở ruột non có chứa rất nhiều enzim có thể biến đổi tất cả thức ăn chưa được biến hoặc mới chỉ biến đổi một phần thành những phần tử tương đối đơn giản giúp cơ thể hấp thụ tốt.

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non diễn ra như thế nào

Để giúp bạn đọc hiểu hơn về sự quan trọng của ruột non trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Dưới đây là cách tiêu hóa được thực hiện ở ruột non mà bạn nên biết.

Ruột non được chia thành 3 phần riêng biệt là tá tràng, hỗng tràng và hồi tràng. Với mỗi phần lại đảm nhiệm một chức năng khác nhau. Quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non sẽ thông qua 3 phần này.

Quá trình tiêu hóa ở ruột non

Quá trình tiêu hóa ở ruột non là quan trọng nhất. Nhờ tác dụng của các dịch tiêu hóa như dịch mật, dịch tụy, dịch ruột, thức ăn sẽ được phân giải tới mức đơn giản nhất để có thể đào thải chất thừa ra cơ thể dễ dàng.

Quá trình tiêu hóa thức ăn ở người tại ruột non

Đầu tiên, khi thức ăn tới được ruột non để tiến hành tiêu hóa thì đã thông qua một số quá trình tiêu hóa khác như: Miệng – Nuốt – Dạ dày rồi mới tới ruột non.

Khi thức ăn tới ruột non đã tạo thành dưỡng trấp, nó chứa protein, tinh bột và chất béo. Dưỡng Trấp mất khoảng 3 đến 6 giờ để đi hết các vòng và khúc quanh của ruột non. Khi đó tiêu hóa bắt đầu được gia tăng. Khi dưỡng trấp đi đến cuối của ruột non thì quy trình tiêu hóa đã được khoảng 80%.

Dưỡng trấp có trong tá tràng đã kích thích dịch ruột tiết ra, đồng thời một số tế bào của niêm mạc tá tràng cũng kích thích tiết ra hormon và các hormon này cũng kích thích tuyến tụy tiết ra dịch tụy, gan cũng sản xuất mật.

Khi 2 loại dịch này đi vào tá tràng và kết hợp với dịch ruột sẽ tham gia vào quá trình phân ra protein, tinh bột và chất béo khó tiêu.

Nhu động ruột non xuất hiện để trộn các dưỡng chất với dịch ruột và di chuyển dọc theo chiều dài của ruột. Nước và thức ăn sẽ được hấp thụ dần theo chiều dài của ruột non, đặc biệt là ở hổng tràng. Chất béo, protein, vitamin, tinh bột và nhiều khoáng chất có trong thức ăn sẽ được hấp thụ nhiều ở hổng tràng. Những chất này sẽ đi qua thành của nhung mao để vào mao mạch và mạch bạch huyết.

Các mao mạch sẽ chuyển về tĩnh mạch kết nối với tĩnh mạch cửa để di chuyển máu giàu chất dinh dưỡng trở về gan. Mạch bạch huyết nhỏ cũng dẫn các loại chất béo về các mạch bạch huyết lớn hơn kết nối với hệ thống tĩnh mạch.

Khi thức ăn được chuyển vào hồi tràng, đây chính là đoạn cuối của ruột non thì chúng còn một chút nước, thức ăn không tiêu hóa được và vi khuẩn. Những chất này sẽ được chuyển tới quá trình tiêu hóa của ruột già qua một van hồi manh tràng, van này sẽ được đóng lại để ngăn chất không di chuyển ngược về kết thúc quá trình tiêu hóa ở ruột non và chuyển sang quá trình tiêu hóa ở ruột già.

Như vậy, quá trình tiêu hóa thức ăn ở ruột non đóng vai trò cực kỳ quan trọng, thức ăn sau khi tới ruột non sẽ được hấp thụ các chất dinh dưỡng cao để đưa vào cơ thể. Nhưng chất khó tiêu hóa sẽ được vận chuyển xuống ruột già.

Các loại enzyme tiêu hóa ở ruột non

Do quá trình tiêu hóa ở ruột non cực kỳ quan trong nên ở đây sẽ có rất nhiều enzyme cần cho quá trình tiêu hóa chất dinh dưỡng: nhóm enzyme tiêu hóa protein, nhóm enzyme tiêu hóa carbohydrate, nhóm enzyme tiêu hóa lipid và nhóm enzyme tiêu hóa acid nucleic.

Các loại enzyme tiêu hóa ở ruột non

Trong đó mỗi nhóm sẽ đảm nhiệm một nhiệm vụ khác nhau như:

Nhóm enzyme tiêu hóa protein

Nhóm enzyme này có các thành phần chính như:

• Chymotrypsin: được bài tiết dưới dạng enzyme là chymotrypsinogen. Chymotrypsinogen sẽ được chuyển hóa thành Chymotrypsin dưới tác động của trypsin. Loại enzyme này có tác dụng giúp phân giải các liên kết peptit thuộc về các acid amin có nhân thơm.
• Carboxypeptidase: hoạt chất này được bài tiết dưới dạng enzyme procarboxypeptidase. Sự bài tiết này có được là do sự tác động của trypsin. Loại hoạt chất này có tác dụng cắt rời các acid amin đứng ở đầu của chuỗi polypeptid thành từng acid amin riêng lẻ.
• Trypsin: là loại enzyme điều khiển 2 chức năng là phân giải các liên kết peptit có phần [-CO-] là acid kiềm và hoạt hóa 2 tiền enzyme chymotrypsinogen và procarboxypeptidase.

Ngoài ra, enzyme trypsin còn hoạt hóa chính tiền enzym trypsinogen dưới tác dụng của 3 cơ chế:

• Enteropeptidase của dịch ruột
• Trypsin mới
• Cơ chế tự động hoạt hóa.

Nhóm enzym tiêu hóa lipid

Đây là nhóm hoạt chất hoàn tan trong nước và có thể tấn công và các hạt mỡ xuất hiện ở trên bề mặt. Chính vì vậy, việc tiêu hóa lipid cần phải có nhũ tương hóa.

• Lipase dịch tụy: đây là enzym có tác dụng phân giải hoạt chất triglyceride được như tương hóa thành acid béo và monoglycerid.
• Phospholipase: có tác dụng cắt các acid béo ra khỏi phần tử phospholipid

Nhóm enzym tiêu hóa carbohydrate

• Dịch tụy Amylase: có tác dụng phân giải tinh bột chín và sống thành đường đôi maltose.
• Một lượng nhỏ enzym này được hấp thụ vào máu.
• Maltase: có tác dụng phân giải đường đôi maltose thành đường glucose.

Đây là những nhóm enzym tiêu hóa có trong ruột non giúp phân hủy thức ăn được tốt nhất. Đồng thời hỗ trợ hấp thụ chất dinh dưỡng có trong thức ăn.

Tiêu hóa cơ học là gì?

Tiêu hóa cơ học là sự phân hủy thực phẩm thành các mảnh nhỏ mà không có sự tham gia của bất kỳ hóa chất nào. Nói chung, điều này bắt đầu thông qua quá trình gọi là nghiền ngay khi chúng ta đưa thức ăn vào miệng. Nói một cách đơn giản, nhai thức ăn là nhai thức ăn bằng răng của chúng ta. Răng là cấu trúc bị vôi hóa bên trong khoang miệng, được thiết kế đặc biệt để nghiền nát thức ăn.

Các dạ dày thực hiện chức năng tiêu hóa cơ học thức ăn ở cá sấu, chim ăn thịt và hải cẩu. Đó là những cấu trúc cứng như đá bên trong dạ dày của cá sấu. Tuy nhiên, khác với răng và dạ dày, các chuyển động của nhu động cũng hữu ích cho quá trình tiêu hóa cơ học thức ăn khi nó đi qua thực quản, dạ dày và tá tràng. Trong các phần khác của đường tiêu hóa cũng xảy ra nhu động, nhưng không phải là tiêu hóa cơ học. Quá trình tiêu hóa cơ học hoàn thành tại tá tràng là một trong những khía cạnh quan trọng nhất của quá trình nuôi dưỡng.

Tiêu hóa hóa học là gì?

Các hạt thức ăn được phân hủy cơ học bao gồm các vật liệu hữu cơ được nghiền mịn, thường được cấu tạo từ các phân tử dài và phức tạp. Các phân tử này phải được đơn giản hóa bằng cách sử dụng quá trình tiêu hóa hóa học để chúng có thể hấp thụ vào cơ thể. Các enzym tiêu hóa chủ yếu thực hiện quá trình phân hủy hóa học của thực phẩm. Amylase, trypsin, nuclease, protease, lipase, và collagenase là một số trong số các enzym tiêu hóa chính. Nồng độ và sự hiện diện của các enzym quyết định tốc độ tiêu hóa hóa học. Các enzym khác nhau chịu trách nhiệm tiêu hóa các phân tử cụ thể của chúng [ví dụ: protease đối với protein; amylase đối với carbohydrate; lipase đối với lipid, v.v.].

Các cơ quan phụ thuộc của đường tiêu hóa rất quan trọng trong việc sản xuất các enzym tiêu hóa. Các tuyến nước bọt, túi mật, gan và tuyến tụy, là những tuyến phụ sản xuất các enzym tiêu hóa khác với dạ dày. Ngoài ra, việc tiết axit clohydric bên trong dạ dày tạo ra một môi trường axit có độ pH rất thấp, giúp ích rất nhiều cho quá trình tiêu hóa bằng enzym. Thức ăn được tiêu hóa hóa học sau đó đã sẵn sàng cho quá trình hấp thụ tại ruột non.

Điểm giống nhau giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học là gì?

• Tiêu hóa cơ học và hóa học là hai loại quá trình tiêu hóa xảy ra trong hệ tiêu hóa.
• Cả hai quá trình tiêu hóa này đều bắt đầu trong miệng.
• Các quá trình này chia nhỏ thực phẩm thành các đơn vị nhỏ hơn.

Sự khác biệt giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học là gì?

Tiêu hóa cơ học là quá trình phá vỡ thức ăn thành những mảnh nhỏ bằng cách nhai, nghiền, nuốt và các cử động cơ bắp. Mặt khác, tiêu hóa hóa học là quá trình phá vỡ thức ăn trong miệng, dạ dày và ruột thông qua việc sử dụng axit và enzym. Như vậy, tiêu hóa cơ học là một quá trình vật lý còn tiêu hóa hóa học là một quá trình hóa học. Do đó, đây là điểm khác biệt chính giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học.

Quá trình tiêu hóa cơ học bắt đầu bằng nhai trong khi quá trình tiêu hóa hóa học bắt đầu khi thức ăn trộn với nước bọt. Do đó, đây là một điểm khác biệt giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học. Vì quá trình tiêu hóa cơ học phá vỡ thức ăn thành các mảnh nhỏ hơn, nó tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu hóa hóa học. Ngược lại với quá trình cơ học, quá trình phân hủy bằng enzym thay đổi công thức hóa học và thường thì các chuỗi phân tử phức tạp được đơn giản hóa theo cách sẵn sàng để hấp thụ.

Ngoài ra, các enzym chịu trách nhiệm phá vỡ các phân tử thực phẩm cụ thể. Do đó, những nơi khác nhau của đường tiêu hóa tiết ra các enzym khác nhau để tiêu hóa thức ăn. Hơn nữa, quá trình tiêu hóa cơ học chủ yếu diễn ra bên trong miệng trong khi quá trình tiêu hóa hóa học chủ yếu diễn ra ở tá tràng và dạ dày. Đây là một điểm khác biệt giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học. Sự cân bằng của cả hai khía cạnh này của việc cho ăn là cần thiết để tiêu hóa hiệu quả và do đó cho một lối sống lành mạnh.

Infographic dưới đây cung cấp thêm thông tin về sự khác biệt giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học.

Tóm tắt - Tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học

Có hai kiểu tiêu hóa là tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học. Cả hai quá trình tiêu hóa đều bắt đầu trong miệng. Tiêu hóa cơ học đề cập đến sự phân hủy thức ăn thành các mảnh nhỏ hơn bằng các phương tiện vật lý như nhai, nghiền, khuấy, v.v. Mặt khác, tiêu hóa hóa học đề cập đến sự phân hủy thực phẩm về mặt hóa học bởi các enzym thành các phân tử nhỏ có thể được hấp thụ vào máu. Vì vậy, đây là điểm khác biệt cơ bản giữa tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học. Quá trình tiêu hóa cơ học là rất cần thiết để quá trình tiêu hóa hóa học diễn ra thuận lợi. Khi tiêu hóa cơ học phá vỡ thức ăn thành các mảnh nhỏ, các enzym có thể thủy phân thức ăn thành các phân tử nhỏ. Do đó, cả hai quá trình tiêu hóa đều quan trọng để hoàn thành quá trình tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.