Phương pháp ELISA dụng để làm gì

Đĩa elisa được biết đến là một trong những dụng cụ quan trọng trong kỹ thuật xét nghiệm hóa sinh tại các phòng thí nghiệm. Vậy cụ thể nó là gì và có những đặc điểm cũng như ứng dụng ra sao? Cùng VietChem tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Đĩa Elisa là gì?

ELISA [enzyme linked immunosorbent assay] hay còn được gọi là xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết cùng enzyme. Đây là một kỹ thuật xét nghiệm sinh hóa nhằm phát hiện ra những kháng nguyên hoặc kháng thể trong mẫu bệnh. Phương pháp này thường được tiến hành trên một loại dụng cụ chuyên biệt được gọi là đĩa elisa.

Đĩa elisa có rất nhiều loại khác nhau, trong đó loại đĩa 96 giếng được sử dụng phổ biến nhất trong các phòng xét nghiệm trung bình.

Đĩa Elisa là gì

Tìm hiểu về đĩa Elisa 96 giếng

• Loại đĩa này được sản xuất từ loại nhựa PS với khả năng tăng tính bám dính của các protein cùng các phân tử khác với cả nhóm ưa nước cũng như kỵ nước.
• Những phân tử ưa nước chính là kháng nguyên elisa
• Đĩa Elisa 96 giếng được thiết kế dạng phiến có bề mặt đồng nhất, đáy phẳng hoặc tròn bao gồm 96 giếng.
• Trên vành của mỗi giếng sẽ in nhãn đánh ký tự bằng chữ số
• Thiết kế thuận tiện cho các thao tác tự động cũng như bằng tay.
• Bề mặt đảm bảo được xử lý dễ cố định kháng nguyên cần xác định

Đĩa elisa 96 giếng có thiết kế gồm 96 giếng với bề mặt đồng nhất

Ứng dụng của đĩa Elisa

• Được sử dụng trong các xét nghiệm miễn dịch liên kết cùng với enzym, Elisa là một công cụ chẩn đoán lâm sàng được dùng để phát hiện một loạt các bệnh từ di truyền hay truyền nhiễm cho đến dấu hiệu sinh học của ung thư.
• Mang đến một phương pháp chẩn đoán với độ chính xác cao, nhạy cảm và linh hoạt
• Ngày nay người ta thường sử dụng kỹ thuật elisa trong các lĩnh vực khác nhau như nghiên cứu y học, nông nghiệp và đặc biệt là trong quy trình kiểm tra an toàn chất lượng của sản phẩm sinh học

Đĩa Elisa được sử dụng trong kỹ thuật xét nghiệm hóa sinh tại các phòng thí nghiệm

Một số phương pháp dùng đĩa Elisa

1. Elisa gián tiếp

• Khi chuyển kháng nguyên lên đĩa Elisa và cố định trên bề mặt, nồng độ của chúng sẽ được sử dụng để thiết lập nên đường chuẩn trong tính nồng độ của kháng nguyên trong những mẫu chưa biết
• Chuyển tiếp những mẫu kháng nguyên chưa biết đã được hòa tan cùng một loại dung dịch đệm giống như mẫu kháng nguyên chuẩn vào các giếng khác của đĩa.
• Thực hiện thêm dung dịch protein không tương tác để ngăn cản sự hấp thụ của các protein khác lên trên bề mặt đĩa
• Rửa bề mặt của đĩa để chuyển kháng thể đã biết trước vào tất cả các giếng của dụng cụ này. Kháng thể này sẽ kết hợp cùng kháng nguyên chứ không phải các protein
• Thêm kháng thể thứ cấp để có thể xử lý kháng thể còn dư
• Rửa đĩa để loại bỏ đi những kháng nguyên gắn enzyme còn dư
• Thêm cơ chất
• Phương pháp này có nhược điểm lớn nhất là việc cố định kháng nguyên không có tính đặc hiệu nên có thể gắn vào bất kỳ loại protein nào lên đó làm cho các kháng thể có nồng độ thấp phải cạnh tranh với những protein khác trong huyết thanh trong khi gắn kết với bề mặt đĩa

Các phương pháp sử dụng sản phẩm đĩa elisa 

2. Elisa Sandwich

• Chuẩn bị bề mặt đĩa có gắn kháng thể
• Khóa tất cả các vị trí gắn kết không đặc hiệu ở trên bề mặt
• Phủ các mẫu chứa kháng nguyên cần xác định
• Rửa đĩa, đối với những kháng nguyên không được sẽ bị rửa trôi
• Thêm những kháng thể đặc hiệu cho các kháng nguyên cần chẩn đoán
• Thêm loại kháng thể thứ cấp đã được gắn với enzym
• Rửa đĩa, những phần không gắn kết sẽ bị rửa trôi
• Thêm cơ chất. Enzym sẽ thực hiện biến đổi cơ chất tạo màu, phát quang hoặc tín hiệu hóa điện
• Thực hiện đo cường độ ánh sáng, tín hiệu huỳnh quang hay tín hiệu điện hóa,… để xác định sự có mặt và hàm lượng của kháng thể.

3. Elisa cạnh tranh

• Thực hiện ủ loại kháng thể không được đánh dấu với kháng nguyên
• Đưa hỗn hợp này vào trong giếng của vi phiếm chứa kháng nguyên
• Rửa đĩa, với kháng thể không được gắn kết sẽ bị rửa trôi. Lượng kháng nguyên càng lớn, lượng kháng thể có thể gắn thành công cùng với kháng nguyên trong đĩa càng thấp do cạnh tranh.
• Thêm loại kháng thể thứ cấp
• Kháng thể thứ cấp sẽ gắn với enzym
• Thêm cơ chất. Lượng enzym còn dư sẽ giải phóng tín hiệu màu hay tín hiệu huỳnh quang
• Với phương pháp này, khi hàm lượng của kháng nguyên gốc càng cao thì tín hiệu sản sinh càng yếu. Trong một vài trường hợp, enzym được gắn cùng kháng nguyên chứ không phải kháng thể.

Hướng dẫn sử dụng cơ bản đĩa Elisa với máy đọc đĩa

1. Cách sử dụng

- Chuẩn bị máy đọc: Bật công tắc nguồn ở phía sau máy để có thể khởi động thiết bị. Lúc này, máy sẽ bắt đầu ở chế độ làm việc.

- Chạy chương trình

• Ấn vào nút menu trên màn hình chính
• Nhấn chọn test operations -> select test by name
• Tiến hành chọn thông số cần đo
• Ấn nút Run
• Nhập số mẫu bệnh phẩm cần thực hiện chạy trong No.of.samples
• Nhập tên chủ mẫu bệnh trong mục PID rồi bấm ESC
• Bấm Run để bắt đầu quá trình chạy mẫu, màn hình sẽ hiển thị lên “Is plate loader” Yes/No
• Đặt đĩa elisa vào khuây và ấn Yes, thiết bị sẽ bắt đầu thực hiện quá trình đọc mẫu. Sau khi kết thúc quá trình đọc, đĩa elisa sẽ được đẩy ra. Xuất hiện thông báo “is plate remove” Yes/ No
• Lấy đĩa ra và bấm phím yes
• Kết quả đọc sẽ được hiển thị trên màn hình và in ra giấy

- Quay lại màn hình chính và tắt phím nguồn ở phía sau máy

Hướng dẫn sử dụng đĩa elisa cùng máy đọc đĩa đơn giản, an toàn

2. Lưu ý khi dùng

• Không đặt máy đọc tại những nơi gần thiết bị có khả năng gây nhiễu từ như tủ lạnh, tủ sấy, máy quay ly tâm,…
• Điện áp phía bên trong máy đọc có thể gây nguy hiểm cho con người, vì vậy lưu ý không được mở thiết bị khi chưa ngắt kết nối điện
• Với những mẫu bệnh phẩm, mẫu máu, thuốc thử hay tất cả các vật liệu tiếp xúc với máy đọc đĩa cần được xử lý giống như vật phẩm có khả năng truyền nhiễm và có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
• Thiết bị này được thiết kế sao cho có thể hoạt động liên tục 24 giờ
• Cần bảo quản sản phẩm trong khoảng nhiệt độ từ 15 – 32 độ C
• Khi sử dụng cần trang bị đầy đủ các đồ bảo hộ lao động bao gồm găng tay cao su cùng áo khoác phòng thí nghiệm. 

Địa chỉ mua đĩa Elisa 96 giếng chất lượng, giá tốt

Trải qua 20 năm hoạt động và phát triển, đến nay VietChem đã trở thành đơn vị uy tín hàng đầu cả nước trong cung cấp hóa chất, thiết bị và dụng cụ thí nghiệm, là đối tác tin cậy của một hệ thống khách hàng lớn. Đến nay, công ty đã có 3 trụ sở giao dịch chính đặt tại Hà Nội, Hồ Chí Minh, Cần Thơ để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của quý khách hàng.

Các sản phẩm đĩa elisa 96 giếng nói riêng và các dụng cụ thí nghiệm khác nói chung tại đây đều có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo chất lượng cũng như giá thành tốt nhất tới tay khách hàng.

Để biết thêm thông tin chi tiết về đĩa elisa, quý khách vui lòng truy cập vào website vietchem.com.vn hoặc liên hẹ đển số hotline 0826 010 010 để được hỗ trợ tư vấn và báo giá sớm nhất.

Trong y học, kỹ thuật ELISA được ứng dụng trong các xét nghiệm HIV, các bệnh viêm gan siêu vi hay các bệnh lý nhiễm ký sinh trùng,

Xét nghiệm ELISA là một phương pháp xét nghiệm huyết thanh được sử dụng vào việc chẩn đoán, tìm nguyên nhân trong nhiều bệnh. Vậy nguyên lý của phương pháp xét nghiệm này là gì? Và nó được sử dụng trong những trường hợp nào? Để trả lời những câu hỏi này, chúng ta cùng tìm hiểu về phương pháp xét nghiệm này.

1. Nguyên lý của xét nghiệm Elisa

Trước tiên, chúng ta cần hiểu xét nghiệm ELISA là xét nghiệm sử dụng kỹ thuật hay phương pháp có tên là ELISA.

ELISA là viết tắt của cụm từ Enzyme Linked Immunosorbent Assay – xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzyme, có nhiều dạng mà đặc điểm chung là đều dựa trên sự kết hợp đặc hiệu giữa kháng nguyên và kháng thể, trong đó kháng thể được gắn với một enzyme.

Khi cho thêm cơ chất thích hợp vào phản ứng, enzyme sẽ thủy phân cơ chất thành một chất có màu. Sự xuất hiện màu chứng tỏ đã xảy ra phản ứng đặc hiệu giữa kháng thể với kháng nguyên, và thông qua cường độ màu mà biết được nồng độ kháng nguyên hay kháng thể cần phát hiện.

Xét nghiệm bằng kỹ thuật này khá nhạy và đơn giản, cho phép việc xác định kháng nguyên hoặc kháng thể ở một nồng độ rất thấp [khoảng 0,1ng/ml]. So với các xét nghiệm sử dụng kỹ thuật miễn dịch phóng xạ RIA thì xét nghiệm bằng kỹ thuật này có giá tiền rẻ hơn và an toàn hơn, song vẫn đảm bảo độ chính xác như nhau.

Kỹ thuật ELISA gồm có ba thành phần chính tham gia vào phản ứng là: kháng nguyên, kháng thể và chất tạo màu, thực hiện qua hai phản ứng sau:

[1] Phản ứng miễn dịch học: Là sự kết hợp đặc hiệu giữa kháng nguyên và kháng thể.

[2] Phản ứng hóa học: thông qua hoạt tính xúc tác của enzyme làm giải phóng oxy nguyên tử [O] từ H2O2 để oxy hóa cơ chất chỉ thị màu, do đó làm thay đổi màu của hỗn hợp trong dung dịch xét nghiệm.

2. Xét nghiệm ELISA được sử dụng trong những trường hợp nào?

Xét nghiệm ELISA được sử dụng để xác định nhiều loại tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng. Cụ thể:

• Xét nghiệm phát hiện virus HIV.
• Xét nghiệm phát hiện virus viêm gan B, viêm gan C.
• Xét nghiệm phát hiện bệnh ung thư.
• Xét nghiệm xác định nhiễm ký trùng sốt rét.
• Xét nghiệm phát hiện sán lá gan.
• Xét nghiệm chẩn đoán bệnh viêm não Nhật Bản.

Các xét nghiệm sử dụng phương pháp ELISA có tỷ lệ cho kết quả sai là rất thấp. Mặc dù như vậy, trong những trường hợp đặc biệt, như để kết luận bệnh nhân nhiễm HIV, hay bị bệnh ung thư,… thì các bác sĩ thường sẽ cho làm lại xét nghiệm một lần nữa, nếu như kết quả không thay đổi, vẫn dương tính, khi đó bác sĩ mới có thể kết luận bệnh nhân đã bị nhiễm HIV, hay đã bị bệnh ung thư….

Còn trong những trường hợp bệnh cấp tính nguy hiểm như viêm não Nhật Bản,… các xét nghiệm ELISA giúp cho bác sĩ nhanh chóng xác định được tác nhân gây bệnh từ đó có hướng điều trị chính xác, kịp thời giúp cho bệnh nhân thoát khỏi tình trạng nguy hiểm.

ELISA là một trong những kỹ thuật quan trọng nhất trong miễn dịch học và nhiều lĩnh vực khác, nhờ vào tính đơn giản, nhanh chóng, đặc hiệu và giá thành thấp. Chính vì vậy việc sử dụng kỹ thuật này vào trong các xét nghiệm mà chúng ta gọi là xét nghiệm ELISA đã giúp cho việc chẩn đoán bệnh trở nên dễ dàng, nhanh chóng, chính xác hơn, lại có thể tiết kiệm được chi phí cho bệnh nhân.