Pp đánh giá đa chỉ tiêu năm 2024

Số 4 - 2020 Trang: 108 - 117. Ngày nhận bài: 31/07/2020, Ngày quyết định đăng bài: 29/09/2020 Tóm tắt

Sau 10 năm thực hiện, Chính sách chi trả Dịch vụ môi trường rừng [PFES] đã có những tác động to lớn trên cả ba mặt kinh tế, môi trường và xã hội của nước ta. PFES cũng được đánh giá là một trong 10 thành tựu nổi bật của ngành Nông nghiệp giai đoạn 2010-2015. Đến nay, thông qua hệ thống Quỹ Bảo vệ Phát triển rừng [BVPTR], toàn quốc đã huy động được gần 15 nghìn tỷ đồng từ nguồn PFES. Đây là nguồn vốn xã hội hóa giúp cứu cánh cho ngành lâm nghiệp trong bối cảnh áp lực bảo vệ rừng ngày càng phức tạp trong khi ngân sách Nhà nước có nhiều khó khăn. Tuy nhiên, việc thiếu vắng một hệ thống giám sát – đánh giá [M&E] hữu hiệu là hạn chế lớn nhất của chính sách này. Đến nay đã có một số quan điểm khác nhau trong việc xây dựng hệ thống M&E cho PFES nhưng việc mỗi địa phương đang sử dụng một phương pháp M&E khác nhau cũng là một tồn tại của chính sách. Bài viết này đề xuất sử dụng phương pháp phân tích thứ bậc [AHP] đa tiêu chí [MCA] để lựa chọn bộ chỉ số M&E phù hợp. Kết quả phân tích cho thấy mỗi bộ chỉ số M&E trong 5 mô hình đang áp dụng trong PFES hiện nay đều có ưu và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, tổng hợp kết quả phân tích đã chỉ ra bộ chỉ số M&E của VNFF do Vương Văn Quỳnh và cộng sự [2016] xây dựng có điểm tổng hợp cao hơn và được đề xuất nâng cấp thành hệ thống M&E thống nhất cho PFES ở nước ta.

Từ khóa: chi trả dịch vụ môi trường rừng [PFES], đa tiêu chí [MCA], giám sát và đánh giá, phân tích thứ bậc [AHP].

Trích dẫn: Nguyễn Khắc Lâm, Vương Văn Quỳnh, Nguyễn Hải Hòa, 2020. ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ĐA TIÊU CHÍ TRONG LỰA CHỌN VÀ HOÀN THIỆN MÔ HÌNH GIÁM SÁT VÀ ĐÁNH GIÁ CHI TRẢ DỊCH VỤ MÔI TRƯỜNG RỪNG. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Lâm nghiệp. Số 4: 108-117.

Tài liệu tham khảo

1. M. Safa, A. Shahi, C. Haas, and K. Hipel, "Supplier selection process in an integrated construction materials management model," Automation in Construction, 12/01 2014.
2. C. Ho, P.-M. Nguyen, R. Vietnam, and M.-H. Shu, "Supplier evaluation and selection criteria in the construction industry of Taiwan and Vietnam," International Journal of Information and Management Sciences, vol. 18, pp. 403-426, 01/01 2008.
3. S. Thiruchelvam and J. Tookey, "Evolving Trends of Supplier Selection Criteria and Methods," International Journal of Automotive and Mechanical Engineering, vol. 4, pp. 437-454, 07/01 2011.
4. D. S. Verma, "Supplier Selection through Analytical Hierarchy Process: A Case Study In Small Scale Manufacturing Organization," 2013.
5. N. Toản and N. Hanh, "Lựa chọn nhà cung cấp vật liệu cho nhà thầu xây dựng bằng phương pháp AHP," Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng [KHCNXD] - ĐHXD, vol. 14, pp. 149-162, 07/27 2020.
6. A. A. Patil, M. B. Kumthekar, and A. B. J. I. J. o. E. R. Landage, "A review of supplier evaluation and selection approaches in supply chain of construction industry," vol. 5, no. 1, pp. 120-122, 2016.
7. V. R. Kannan and K. C. J. J. o. s. c. m. Tan, "Supplier selection and assessment: Their impact on business performance," vol. 38, no. 3, pp. 11-21, 2002.
8. V. Balali, B. Zahraie, A. J. A. J. o. C. E. Roozbahani, and Architecture, "A comparison of AHP and PROMETHEE family decision making methods for selection of building structural system," vol. 2, no. 5, pp. 149-159, 2014.
9. D. Jato-Espino, E. Castillo-Lopez, J. Rodriguez-Hernandez, and J. C. J. A. i. c. Canteras-Jordana, "A review of application of multi-criteria decision making methods in construction," vol. 45, pp. 151-162, 2014.
10. K.-C. Lam, R. Tao, and M. C.-K. Lam, "A material supplier selection model for property developers using Fuzzy Principal Component Analysis," Automation in Construction, vol. 19, no. 5, pp. 608-618, 2010/08/01/ 2010.
11. R. E. Nugroho, M. S. J. S. J. o. E. Iskandar, and Technology, "Application of AHP for Supplier Selection in Construction Companies," 2020.
12. W. Karel, W. Brauers, and E. Zavadskas, "The MOORA method and its application to privatization in a transition economy," Control and Cybernetics, vol. 35, 01/01 2006.
13. S. H. Zolfani, I.-S. Chen, N. Rezaeiniya, J. J. T. Tamošaitienė, and e. d. o. economy, "A hybrid MCDM model encompassing AHP and COPRAS-G methods for selecting company supplier in Iran," vol. 18, no. 3, pp. 529-543, 2012.
14. S. Moslem and Y. Çelikbilek, "An integrated grey AHP-MOORA model for ameliorating public transport service quality," European Transport Research Review, vol. 12, 12/28 2020.
15. C.-H. J. E. Chen, "A hybrid multi-criteria decision-making approach based on ANP-entropy TOPSIS for building materials supplier selection," vol. 23, no. 12, p. 1597, 2021.
16. N. V. Thành, N. V. Tịnh, and N. N. Lương, "Nghiên cứu mô hình ra quyết định đa tiêu chí để đánh giá và lựa chọn nhà cung cấp nguyên liệu cho ngành chế biến dầu thực vật," TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG, vol. 10, pp. 67-78, 04/16 2023.
17. T. T. Thắm, N. T. T. Đức, N. T. L. Thủy, and T. T. M. Dung, "Ứng dụng mô hình ISM phân loại các tiêu chí trong lựa chọn nhà cung cấp," 2020.
18. D. M. Utama, M. S. Asrofi, and I. Amallynda, "Integration of AHP-MOORA algorithm in green supplier selection in the Indonesian textile industry," in Journal of Physics: Conference Series, 2021, vol. 1933, no. 1, p. 012058: IOP Publishing.
19. T. T. Thắm, N. T. T. Đức, N. T. Lợi, and N. T. L. J. T. c. K. h. T. Đ. h. C. T. Thủy, "Ứng dụng Fuzzy TOPSIS trong đánh giá và lựa chọn nhà cung ứng," vol. 55, no. 4, pp. 38-51, 2019.
20. Z. Zhang, H. Liao, J. Chang, and A. Al-barakati, "Green-Building-Material Supplier Selection with a Rough-Set-Enhanced Quality Function Deployment," Sustainability [Switzerland], vol. 11, 12/01 2019.
21. S. Patil and M. J. I. Adavi, "A survey study of supplier selection issues in construction supply chain," vol. 2, no. 5, 2012.
22. A. S. Carr and J. N. Pearson, "Strategically managed buyer–supplier relationships and performance outcomes," Journal of Operations Management, vol. 17, no. 5, pp. 497-519, 1999/08/01/ 1999.
23. T. L. S. a. L. G. Vargas, "Models, Methods, Concepts & Applications of the Analytic Hierarchy Process," 2001.
24. N. H. Hải, N. V. Hạnh, V. T. T. Giang, Đ. T. Huệ, and N. T. B. Thủy, "MÔ HÌNH MOORA DỰA VÀO ENTROPY MỜ MỚI ỨNG DỤNG CHO HỆ THỐNG THÔNG TIN TUYỂN DỤNG," Khoa học nông nghiệp Việt Nam, vol. 7, pp. 975-986, 2021.