Ba Đình là một quận của Thủ đô Hà Nội, được thành lập vào tháng 6 năm 1981, từ việc đổi khu phố Ba Đình thành quận Ba Đình, gồm 15 phường: Bưởi, Cầu Giấy, Cống Vị, Điện Biên, Đội Cấn, Giảng Võ, Kim Mã, Ngọc Hà, Nguyễn Trung Trực, Phúc Xá, Quán Thánh, Thành Công, Thụy Khuê, Trúc Bạch, Yên Phụ. Toàn bộ khu vực Hoàng thành Thăng Long nằm trong quận này.
Tên gọi Ba Đình xuất phát từ chiến khu Ba Đình của cuộc khởi nghĩa Ba Đình diễn ra từ năm 1886 - 1887 hưởng ứng phong trào Cần Vương cuối thế kỷ XIX của các nhà cách mạng yêu nước là Phạm Bành, Đinh Công Tráng và nhân dân huyện Nga Sơn, Thanh Hoá
Năm 1945 tên gọi Ba Đình được đặt cho vườn hoa ngã sáu phía sau vườn bách thảo, nơi này Chủ tịch Hồ Chí Minhđã đọc bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ngày 2 tháng 9 năm 1945.
Năm 1959 tên gọi Ba Đình được đặt cho một trong tám khu phố nội thành của Hà Nội. Năm 1981 khu phố Ba Đìnhđược đổi tên thành quận Ba Đình như tên gọi hiện tại.
VỊ TRÍ ĐỊA LÝ
Địa giới hành chính quận như sau: bắc giáp quận Tây Hồ, nam giáp quận Đống Đa, đông giáp quận Long Biên qua sông Hồng, đông nam giáp quận Hoàn Kiếm, tây giáp quận Cầu Giấy.
HÀNH CHÍNH
Quận Ba Đình có 14 phường: Cống Vị, Điện Biên, Đội Cấn, Giảng Võ, Kim Mã, Liễu Giai, Ngọc Hà, Ngọc Khánh, Nguyễn Trung Trực, Phúc Xá, Quán Thánh, Thành Công, Trúc Bạch, Vĩnh Phúc.
CƠ SỞ GIÁO DỤC VÀ KHOA HỌC
Nằm tại trung tâm của Thành phố Hà Nội, quận Ba Đình tập trung nhiều cơ sở giáo dục, văn hóa khoa học. Các trường cấp 3 lớn và có lịch sử lâu đời tại Hà Nội như: Trường THPT Chu Văn An, trường Phan Đình Phùng, trường Trưng Vương, trường Trần Phú…. Các trường Đại học như:
Đại học Dân lập Đông Đô, Viện Ngôn ngữ học, Đại học Nguyễn Trãi.
So với các địa bàn khác trong Thành phố Hà Nội thì quận Ba Đình tập trung ít hoặc hầu như không có các trường Đại học, Cao đẳng. Điều này có thể dễ hiểu bởi nơi đây từ trước đây đã hình thành nhiều cơ sở Nhà nước, Ngoại giao cũng như các di tích lịch sử, vì vậy quỹ đất cho các trường Đại học còn hạn chế.
Nơi đây còn là nơi tập trung nhiều cơ quan nhà nước, các di tích lịch sử như: Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, Chùa Một cột, Hoàng thành Thăng Long,…. Và nhiều cơ quan công quyền, đại sứ quán cũng nằm tại quận Ba Đình như: Đại sứ quán Singapore, Ả rập, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, cục lãnh sự bộ Ngoại giao,….
BỆNH VIỆN
Tại quận Ba Đình có tới 5 bệnh viện lớn như: Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, Bệnh viện phổi Trung Ương, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, Bệnh viện Medlatec. Bên cạnh đó, quận Ba Đình cũng tập trung nhiều bệnh viện uy tín khác như: Bệnh viện Đa khoa Hòe Nhai, Bệnh viện Quân Y 354, Bệnh viện Y học Cổ truyền Nam Á.
Ngoài ra, Bộ y tế cũng nằm tại quận Ba Đình trên cung đường Giảng Võ.
CÔNG SỞ
Là nơi thường xuyên diễn ra các sự kiện chính trị, các hoạt động đối nội, đối ngoại quan trọng của Đảng và Nhà nước, công tác bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn trong mọi tình huống luôn là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Ba Đình.
Trên địa bàn quận Ba Đình có nhiều cơ sở Nhà nước và Ngoại giao như: Bộ Tư pháp, cục quản lý xuất nhập cảnh, vụ Châu Âu thuộc Bộ Ngoại giao, Phủ Chủ tịch,…
Đại sứ quán Singapore, Đại sứ quán Hoa Kỳ, Nhật Bản, Đại sứ quán Trung Quốc, Tây Ban Nha, Iran, Úc, Canada, Myanmar,…
HẠ TẦNG KỸ THUẬT
Các chung cư lớn, cao cấp tại quận Ba Đình như:
Chung cư BRG Grand Plaza
Chung cư Liễu Giai Tower
Hà Nội Golden Lake
Chung cư Grandeur Palace Giảng Võ
Vinhomes Gallery Giảng Võ
CÔNG VIÊN
Công viên Lê Nin
Công viên Indira – Gandhi
Công viên Bách Thảo
Công viên Ba Đình
Vườn thú Hà Nội
ĐƯỜNG XÁ
Tại quận Ba Đình có tuyến đường BRT [Hà Đông – Kim Mã].
Bên cạnh đó quận cũng có nhiều tuyến đường huyết mạch như: Kim Mã, Nguyễn Thái Học, Giảng Võ, Tôn Đức Thắng,
Ngoài ra hệ thống xe bus tại đây cũng khá phòng phú: Các tuyến xe bus với tần suất nhiều và liên tục như: tuyến 01, tuyến 02, tuyến 09, 52, …
Hôm nay 31-5, tròn 60 năm thành lập quận Ba Đình, TP Hà Nội [31-5-1961 - 31-5-2021]. Dịp này, cán bộ, đảng viên, quân và dân quận nhận được thư chúc mừng của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc.
Trong thư, Chủ tịch nước khẳng định: Kế thừa truyền thống trên mảnh đất lịch sử linh thiêng của Hoàng thành Thăng Long, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới cho đất nước, trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Ba Đình đã luôn đoàn kết, thống nhất, nỗ lực vượt khó, giành được nhiều thành tựu quan trọng, xứng đáng với vị trí trung tâm hành chính - chính trị quốc gia với an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn giữ vững.
Theo Chủ tịch nước, những thành tựu này cho thấy quận rất xứng đáng với những danh hiệu mà Đảng, Nhà nước đã trao tặng như danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới và nhiều phần thưởng cao quý.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những kết quả, thành tích xuất sắc mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Ba Đình đã đạt được trong 60 năm qua.
Dịp này, quận Ba Đình được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng ba cho thành tích đặc biệt xuất sắc mà cán bộ, đảng viên, quân và dân trong quận đã nỗ lực đạt được trong giai đoạn vừa qua.
Để chào mừng dịp đặc biệt kỷ niệm 60 năm thành lập quận, Ba Đình vừa phối hợp với Cục Văn thư lưu trữ [Bộ Nội vụ] tổ chức khai mạc triển lãm "Ba Đình - Lịch sử - Đổi mới và phát triển"; và gắn biển 4 công trình kỷ niệm 60 năm thành lập quận.
Dịp 60 năm thành lập quận, Ba Đình có thêm 2 công trình trường học mới - Ảnh: HỒNG THÁI
Quận Ba Đình được thành lập ngày 31-5-1961, ban đầu mang tên khu phố Ba Đình, năm 1981 đổi tên thành quận Ba Đình. Năm 2005, quận được điều chỉnh địa giới, hiện có diện tích 9,29km2 với 14 phường trực thuộc và khoảng 222.000 nhân khẩu.
Đây luôn được coi là vùng đất địa linh nhân kiệt với nhiều di tích lịch sử, có truyền thống yêu nước, hiếu học, lao động sáng tạo, tài hoa và có nhiều nét văn hóa phong phú; một địa danh gắn liền với những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, của Thăng Long - Hà Nội.
Ngày nay, quận Ba Đình vẫn giữ vị trí quan trọng là một trong những quận của thủ đô Hà Nội - trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, nơi đặt trụ sở của các cơ quan trung ương của Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế.
Toàn quận hiện có 74 di tích, gồm 51 di tích lịch sử văn hóa và 23 di tích cách mạng kháng chiến; trong đó nổi bật là di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long, hai trong số tứ trấn của Thành Thăng Long xưa là đền Quán Thánh, đền Voi Phục; có quảng trường Ba Đình; cột cờ Hà Nội; lăng Bác Hồ… cùng hàng trăm di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, nhiều làng nghề cổ truyền mang đậm dấu ấn lịch sử của Kinh thành Thăng Long.
Theo báo cáo của quận Ba Đình, trong 5 năm từ 2015-2020, kinh tế quận phát triển bền vững, duy trì tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm tăng 10,7%, thu hút nhiều nguồn lực đầu tư [trên địa bàn quận hiện có 10.560 doanh nghiệp với tổng vốn đăng ký đầu tư hơn 165.153 tỉ đồng]. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 38.603,4 tỉ đồng [bình quân hằng năm tăng 10% so với kế hoạch giao].
Quận Ba Đình đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận và tặng thưởng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân [năm 2000], Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới [năm 2006], Huân chương Lao động hạng nhất [năm 2011] và Huân chương Độc lập hạng ba [năm 2021].
TTO - Người kỹ sư tóc bạc rưng rưng ngắm những đại thụ xòe tán bên đường Hùng Vương gần lăng Bác. Hàng cây vút xanh trên bầu trời Ba Đình như che mát cho giấc ngủ của Người.