- Thứ tư, 23/02/2022 12:06 [GMT+7]
Top 10 quốc gia và vùng lãnh thổ có giá xăng rẻ nhất và đắt nhất
Theo nguyên tắc chung, giá xăng ở các nước giàu hơn thường cao hơn trong khi các nước nghèo hơn và các nước sản xuất và xuất khẩu dầu có giá thấp hơn đáng kể. Một ngoại lệ đáng chú ý là Mỹ, nền kinh tế tiên tiến nhưng có giá xăng thấp.
Sự khác biệt về giá giữa các quốc gia là do các loại thuế và trợ cấp xăng dầu khác nhau. Tất cả các quốc gia đều được tiếp cận với giá xăng dầu như nhau trên thị trường quốc tế nhưng sau đó quyết định áp các loại thuế khác nhau. Do đó, giá bán lẻ xăng dầu có sự chênh lệch.
Theo cập nhật mới nhất ngày 21.2.2022 trên trang Global Petrol Prices, top 10 nước có giá xăng rẻ nhất thế giới tại thời điểm này là: Venezuela [0,025 USD - 680 đồng/lít]; Iran [1.140 đồng]; Syria [7.300 đồng]; Angola [7.400 đồng]; Algeria [7.500 đồng]; Kuwait [7.900 đồng USD]; Nigeria [9.100 đồng]; Turkmenistan [9.800 đồng]; Kazakhstan [10.950 đồng]; Malaysia [11.100 đồng].
Top 10 quốc gia và vùng lãnh thổ có giá xăng đắt nhất thế giới: Hong Kong [Trung Quốc] [2.729 USD - 62.400 đồng/lít]; Hà Lan [53.000 đồng]; Na Uy [52.000 đồng]; Iceland [50.200 đồng]; Phần Lan [50.100 đồng]; Đan Mạch [49.200 đồng]; Israel [40.100 đồng]; Hy Lạp [48.600 đồng USD]; Italia [47.700 đồng]; Cộng hòa Trung Phi [47.500 đồng].
Tại Việt Nam, chiều ngày 21.2, giá bán lẻ xăng dầu trong nước đã được điều chỉnh tăng mạnh. Cụ thể, xăng E5 lên 25.532 đồng/lít, xăng A95 lên 26.287 đồng/lít. Với mức tăng giá lần này, giá xăng RON 95 vượt mức "đỉnh" vào tháng 7.2014 [26.140 đồng/lít], đây là mức cao nhất từ năm 2005 trở lại.
Giá xăng dầu tăng cao ảnh hưởng tới các nước như thế nào?
Giá xăng dầu tăng cao đang kéo theo lạm phát và gây đau đầu cho các chính phủ và ngân hàng trung ương trên toàn thế giới, đặc biệt ở những quốc gia sắp diễn ra các cuộc bầu cử.
Trong khi bầu cử giữa kỳ ở Mỹ vào tháng 11 tới là ví dụ điển hình về việc giá năng lượng ảnh hưởng đến lĩnh vực chính trị, các cuộc bầu cử sắp tới ở Châu Á cũng có thể bị ảnh hưởng. Ấn Độ đã bầu cử cấp bang, Hàn Quốc sẽ bầu cử tổng thống vào đầu tháng 3. Ngoài ra còn có một cuộc tổng tuyển cử ở Australia và một cuộc tranh cử vào Thượng viện Nhật Bản trong vài tháng tới.
Giá dầu leo thang liên tục lên mức 3 con số đã thúc đẩy hành động chính trị từ những người đương nhiệm. Ấn Độ cắt giảm thuế bán lẻ đối với xăng và dầu diesel vào tháng 11 và kể từ đó đã có một đợt đóng băng không chính thức về giá. Hàn Quốc thực thi giảm thuế nhiên liệu tạm thời 20% từ tháng 10 đến tháng 4, có thể được gia hạn, trong khi Nhật Bản đang trợ cấp cho các nhà máy lọc dầu để sản xuất nhiên liệu động cơ.
Theo bà Sonal Varma, nhà kinh tế trưởng về Ấn Độ và Châu Á, Nhật Bản tại Nomura Holdings Inc, các chính phủ ở những nền kinh tế nơi mức lương đang tụt hậu so với lạm phát sẽ dễ bị tổn thương nhất bởi phản ứng chính trị do xăng gây ra.
“Nếu một quốc gia có mức tăng trưởng thu nhập thấp và lạm phát cao, thì quốc gia đó sẽ chịu một cuộc chiến kép, và sau đó nó có thể gây ra hậu quả về cả kinh tế và chính trị" - Bloomberg dẫn lời bà Varma nói.
Giá xăng bán lẻ ở Australia đã tăng 80% kể từ đầu tháng 5.2020, trong khi ở Nhật Bản, con số này tăng 37%. Tại Ấn Độ, có nhiều kỳ vọng rằng các nhà bán lẻ nhiên liệu lớn thuộc sở hữu nhà nước sẽ tăng giá mạnh sau khi cuộc bầu cử kết thúc vào tháng tới.
Các cử tri Ấn Độ sẽ đi bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử kéo dài đến đầu tháng Ba ở năm bang, đáng chú ý nhất là Uttar Pradesh, bang lớn nhất với hơn 200 triệu dân. Lạm phát đã phá vỡ giới hạn chịu đựng 6% của ngân hàng trung ương vào tháng Giêng. Dữ liệu của Bloomberg Economics cho thấy mức lương ở nông thôn không theo kịp, chỉ tăng 3,31% trong tháng 12 so với một năm trước đó.
Hàn Quốc bầu tổng thống mới vào ngày 9.3. Tổng thống đương nhiệm Moon Jae-in không được phép tranh cử thêm một nhiệm kỳ nữa và các cuộc thăm dò đang cho thấy một cuộc chạy đua chặt chẽ giữa các ứng cử viên từ đảng của ông và phe đối lập. Mức lương trung bình đã tăng 4% vào năm ngoái, trong khi lạm phát so với cùng kỳ năm ngoái là 3,6% vào tháng Giêng, vì vậy việc tăng giá có thể không đóng vai trò lớn trong cuộc bầu cử như những nơi khác.
Thủ tướng Australia Scott Morrison phải kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử trước cuối tháng 5 và các cuộc thăm dò cho thấy ông có thể phải đối mặt với thất bại. Tâm lý người tiêu dùng bị ảnh hưởng khi các hộ gia đình phải vật lộn với giá xăng dầu tăng cao, trong khi Ngân hàng Dự trữ Australia dự báo lạm phát cơ bản sẽ tăng trên 3%. Mức lương trung bình tăng 2,2% trong quý 3 năm 2021 so với một năm trước đó.
Tại Nhật Bản, hơn một nửa số ghế trong Thượng viện sẽ được bầu trong một cuộc bỏ phiếu vào tháng 7, điều này có thể ảnh hưởng đến cơ hội tiếp tục tại vị của Thủ tướng Fumio Kishida. Kỳ vọng lạm phát giữa các hộ gia đình ở mức cao nhất kể từ năm 2008, trong khi thu nhập tiền mặt trung bình hàng tháng thực sự giảm nhẹ vào tháng 12 so với một năm trước đó. Ông Kishida cho biết chính phủ đang xem xét nhiều chính sách để giảm bớt ảnh hưởng của giá dầu cao đối với các hộ gia đình.
Vandana Hari, người sáng lập Vanda Insights, nhà cung cấp phân tích thị trường dầu tại Singapore, cho biết: “Giá nhiên liệu cao đã là một vấn đề dai dẳng trong môi trường lạm phát toàn cầu kể từ năm 2021".
- Thứ năm, 24/02/2022 17:09 [GMT+7]
Giá xăng dầu ở Việt Nam không hề thấp so với thế giới
Trong cơ cấu giá cơ sở xăng, dầu, mỗi lít xăng, dầu bán ra đang có 4 loại thuế: Giá trị gia tăng [VAT, 10%], nhập khẩu [10%], tiêu thụ đặc biệt [10%] và bảo vệ môi trường [với xăng E5RON92 là 3.800 đồng, xăng RON95 là 4.000 đồng, dầu diesel là 2.000 đồng...].
Ví dụ, một thùng xăng chứa 158,97 lít, nên giá 1 lít xăng RON 95 tại cảng có giá khoảng 14.936 đồng. Theo công thức tính giá cơ sở, giá xăng RON 95 lúc này phải cộng thêm thuế nhập khẩu 10% [tương ứng 1.493 đồng], thuế tiêu thụ đặc biệt 10% [tương ứng 1.493 đồng], VAT 10% theo giá bán [khoảng 2.532 đồng] và thuế bảo vệ môi trường cố định 4.000 đồng/lít.
Tổng chi cho 4 sắc thuế là 9.518 đồng/lít, tức chiếm 38% giá thành bán ra của một lít xăng RON 95 [giá 25.322 đồng/lít].
Bên cạnh đó, mỗi lít xăng cũng phải cộng thêm chi phí kinh doanh định mức [1.050 đồng/lít], lợi nhuận định mức [300 đồng/lít], mức trích lập Quỹ bình ổn [300 đồng/lít] và lợi nhuận của doanh nghiệp. Như vậy, tổng chi cho các khoản thuế, phí đã lên tới 11.168 đồng/lít, chiếm 44% giá thành bán ra của một lít xăng RON 95.
Trong văn bản trả lời kiến nghị cử tri thành phố Hà Nội do Ban Dân nguyện [Ủy ban Thường vụ Quốc hội] chuyển sang, phản ánh việc giá xăng quá cao, do chịu nhiều thuế phí, Bộ Tài chính cho biết, so với nhiều nước trên thế giới, tỉ trọng thuế trong giá xăng dầu bán ra của nước ta hiện nay vẫn thấp hơn mức bình quân chung.
Tỉ trọng thuế trong giá bán xăng dầu ở nhiều nước chủ yếu trong khoảng 45- 60% [ngoại trừ một số nước có trữ lượng dầu mỏ lớn thì có tỉ trọng thấp hơn], trong khi đó, đối với nước ta, tỉ trọng thuế đối với xăng khoảng 38% và đối với dầu khoảng 20%.
"Qua theo dõi giá xăng dầu tại một số quốc gia, giá xăng dầu của nước ta hiện đang thấp hơn so với mặt bằng chung của nhiều nước trong khu vực", Bộ Tài chính khẳng định, đồng thời dẫn số liệu của Global Petrol Prices ngày 31.1.2022 - cho thấy, giá xăng của các nước có chung đường biên giới với Việt Nam như Trung Quốc là 26.611 đồng/lít, Lào là 30.665 đồng/lít và Campuchia là 26.184 đồng/lít.
PGS.TS Phạm Thế Anh - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách [VEPR] nhận định giá bán lẻ xăng dầu tại Việt Nam đang ở mức trung bình cao, chứ không phải thấp như giải thích của Bộ Tài chính mới đây.
"Sau kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 21.2, giá xăng RON 95 đã vượt mức 26.000 đồng/lít [1,15 USD/lít] và là mức cao nhất trong lịch sử. Nếu so sánh với những quốc gia láng giềng khác, đặc biệt những quốc gia có khai thác dầu mỏ như Việt Nam, thì giá xăng ở ta lại cao hơn rất nhiều. Ví dụ như ở Malaysia chỉ có 0,498 USD/lít hay Indonesia là 0,887 USD/lít.", PGS.TS Phạm Thế Anh nói.
Cũng theo vị chuyên gia này, nếu tính theo tương quan với thu nhập, Việt Nam ở trong nhóm có thu nhập thấp, nhưng giá xăng dầu cao.
"Do xăng dầu là hàng hóa gần như không thể thay thế, điều này có nghĩa, những nước có thu nhập thấp như Việt Nam, người dân sẽ phải chi trả phần lớn [hơn] thu nhập của họ cho xăng dầu", ông Phạm Thế Anh cho hay.
PGS.TS Phạm Thế Anh kiến nghị nên dành một phần hỗ trợ giảm thuế, phí đối với xăng dầu. Bởi điều này có thể đạt được hai mục đích cùng lúc. Đó là kích thích sản xuất và tiêu dùng, nhưng đồng thời có thể làm giảm sức ép lạm phát.
Cân nhắc kỹ khi giảm thuế
Tại Công điện số 160 về việc bảo đảm cung ứng xăng dầu cho thị trường trong nước do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành nêu rõ - nhiệm vụ của Bộ Tài chính là chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất phương án điều chỉnh chính sách thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu.
Trao đổi với Lao Động, ông Trương Bá Tuấn - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế [Bộ Tài chính] cho biết, Bộ Tài chính luôn phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để theo dõi giá xăng dầu thế giới, giá cả trong nước, lạm phát.
Từ đó tham mưu, báo cáo các cấp thẩm quyền tìm giải pháp điều hành giá xăng dầu, điều tiết từ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.
Về quan điểm các khoản thuế đang chiếm tỉ trọng lớn trong giá xăng dầu, ông Tuấn cho rằng, trước bối cảnh giá xăng dầu trên thị trường thời gian gần đây lại có xu hướng diễn biến phức tạp, khó dự báo; trong đó có những thời điểm tăng, giảm với biên độ khá lớn, thì chính sách thuế cần được nghiên cứu kỹ lưỡng.
"Chính sách thuế nói chung, chính sách thuế đối với mặt hàng xăng dầu nói riêng được quy định trong các luật thuế, nên việc điều chỉnh cũng cần được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng các tác động có liên quan, cũng như cần đảm bảo sự ổn định của chính sách", ông Tuấn nói.