Tại sao đường huyết tăng
Bạn sẽ cảm thấy thế nào khi nhận được kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số đường huyết đang ở mức tăng cảnh báo. Cần phải làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường như vậy? Chắc hẳn bạn sẽ vô vàn những thắc mắc và câu hỏi trong đầu. Hãy cùng tìm tòi những kiến thức y học cơ bản để có thể đặt thêm những câu hỏi, thắc mắc cho bác sĩ trong trường hợp mình nhé. Show
1. Như thế nào là chỉ số đường huyết bình thường1.1. Khái niệm chỉ số đường huyếtChỉ số đường huyết (GI) là chỉ số cho biết nồng độ đường Glucose có trong máu (đvt: mmol/l hoặc mg/l). Đây là chỉ số biến động theo từng phút, từng ngày. Chỉ số này có sự tác động liên quan bởi chế độ ăn uống sinh hoạt của mỗi người. Làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường là câu hỏi của nhiều người Nhìn vào chỉ số đường huyết giúp các bác sĩ có thể xác định được khả năng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường hay không. Hoặc có thể bị tác động bởi những yếu tố khác khác. Để các bác sĩ có thể nhận định được chính xác về chỉ số đường huyết thì chỉ số này được phân ra làm 4 loại như sau: chỉ số đường huyết bất kỳ, lúc đòi, sau ăn 1h hoặc 2h, chỉ số đường huyết thông qua chỉ số HbA1c. 1.2. Chỉ số đường huyết bình thườngĐể có thể xác định chỉ số đường huyết có tăng cao bất chợt hay không thì các bạn phải nắm được cơ bản chỉ số đường huyết được đánh giá như thế nào là ở mức độ bình thường. Chỉ số đường huyết được cho là bình thường
2. Dấu hiệu nhận biết nghi ngờ chỉ số đường huyết tăng caoThông thường chúng ta chỉ để ý như thế nào là hạ đường huyết. Khi hạ đường huyết biển hiện rõ ràng nhất chính là chóng mặt, buồn nôn, có người sẽ cảm thấy khó thở. Nhưng đối với biểu hiện khi tăng đường huyết lại ít người để ý. Để biết phải làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường, chúng ta cần phải nắm được những triệu chứng, dấu hiệu đặc trưng. 2.1. Thường xuyên thấy đóiCảm giác đói xuất hiện nhiều hơn trong ngày. Mặc dù bạn đã ăn đủ 3 bữa chính, hoặc có thêm những bữa phụ, bữa nhẹ vào biểu chiều nhưng cảm giác cơ thể vẫn luôn mệt mỏi và thèm ăn. Đó có thể là một triệu chứng khi chỉ số đường huyết tăng bởi tế bào không sử dụng được glucose để sinh năng lượng. Luôn trong tình trạng cảm thấy đói 2.2. Thường xuyên thấy khát nướcUống nước nhiều là thói quen tốt cho cơ thể. Trung bình mỗi người đều nên nạp từ 2 - 4 lít nước trong 1 ngày. Nhưng khi bạn có dấu hiệu tăng lượng đường trong máu thì cơ thể bạn sẽ luôn cảm thấy cần nước để cân bằng lượng đường sản sinh mới trong máu. Thận làm việc nhiều hơn để loại bỏ lượng glucose thừa ra khỏi cơ thể. Đó cũng chính nguyên nhân khiến tần số đi tiểu của bạn cũng tăng theo. 2.3. Cơ thể mệt mỏi thường xuyênChỉ số đường trong máu tăng cao, nhưng chúng lại không chuyển hóa thành năng lượng để cơ thể hoạt động. Các tế bào hoạt động lúc này sẽ không có thức ăn, dinh dưỡng để hoạt động cơ thể. Khiến cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, lười hoạt động, hoặc hoạt động chậm chạp hơn so với thường ngày. Cơ thể luôn cảm thấy không có năng lượng, mệt mỏi 3. Phải làm gì khi chỉ số đường huyết cao3.1. Kiểm tra chỉ số đường huyếtKiểm tra chỉ số là đều cần thiết. Dù là người bình thường chưa có tiền sử hay mắc bệnh tiểu đường, hoặc những người đang mắc bệnh tiểu đường khi cảm thấy nghi ngờ cơ thể tăng chỉ số đường huyết dựa theo những biểu hiện cơ bản đã nếu ở trên. Việc cần làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường đầu tiên là tiến hành kiểm tra xét nghiệm lượng đường trong máu. Kiểm tra chỉ số đường huyết nếu nghi ngờ tăng Đối với những người đang mắc bệnh tiểu đường thường họ sẽ luôn có bộ kit test chỉ số đường huyết tại nhà, có thể kiểm tra ngay lập tức. Đối những trường hợp nghi ngờ khác thì cần phải đến kiểm tra sức khỏe tại những trung tâm y tế, bệnh viện uy tín để tiến hành xét nghiệm máu và nghe kết luận chuyên môn từ phía bác sĩ. 3.2. Nên làm gì khi chỉ số đường huyết cao sau khi kiểm tra sức khỏe.Sau khi đã tiến hành kiểm tra các chỉ số, bạn cần làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường? Đầu tiên, nên lắng nghe nhận định từ bác sĩ, những lý do có thể khiến chỉ số đường huyết trong tăng cao. Thứ hai, bạn nên thực hiện những thay đổi nhỏ trong sinh hoạt thường ngày, để chỉ số đường huyết được điều chỉnh lại ổn định hơn, nếu như chỉ số này bị tăng cao không quá nghiêm trọng. Thay đổi từng chút những thói quen sinh hoạt Việc thay đổi từng chút một trong sinh hoạt cuộc sống hàng ngày như:
Cần phải làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường? Nếu bạn là người đang mắc bệnh tiểu đường thì ở bất kỳ giai đoạn nào đều cần tuân thủ chặt chẽ chế độ ăn uống phù hợp, cũng như việc sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Bởi bệnh tiểu đường hiện này là bệnh vẫn chưa có thuốc chữa trị dứt điểm, chỉ có thể điều hòa, ổn định lại chỉ số đường huyết để không bị tăng cao đột biến. Khi bị bệnh là điều không một ai mong muốn. Những kiến thức bài viết đưa ra hy vọng vừa đủ. Để bạn cần biết nên làm gì khi chỉ số đường huyết cao hơn bình thường bất chợt để có thể tự điều chỉnh chế độ hoặc cần ngay đến sự thăm khám, tư vấn của bác sĩ. Hiệu ứng bình minh và hiện tượng Somogyi (tăng đường huyết dội ngược) có thể khiến mức đường huyết tăng cao vào buổi sáng. Đái tháo đường bắt đầu với tình trạng rối loạn chuyển hóa đường trong cơ thể, làm đường huyết cao hơn bình thường. Do đó, các bác sĩ thường khuyến cáo người bệnh nên tự kiểm tra chỉ số đường huyết vào các thời điểm trong ngày như buổi sáng mới ngủ dậy, sau ăn sáng, ăn trưa và buổi tối trước khi đi ngủ. Tuy nhiên, một số bệnh nhân đái tháo đường dù đã áp dụng chế độ ăn kiêng và thay đổi lối sống nhưng các biểu hiện như chóng mặt, khô miệng, khát nước, đi tiểu thường xuyên, nhìn mờ, mệt mỏi vẫn xuất hiện sau khi thức dậy. Theo các nhà khoa học, hiện tượng này có thể do hiệu ứng bình minh và hiệu ứng Somogyi chi phối. Đo đường huyết giúp phát hiện lượng đường trong máu tăng. Ảnh: Freepik Hiệu ứng bình minh Đường huyết sẽ có xu hướng tăng vọt lúc 2-8 giờ sáng. Theo lý giải của các nhà khoa học, hiện tượng này được gọi là hiệu ứng bình minh. Trong khoảng thời gian này, cơ thể sẽ bắt đầu tạo ra glucose dự trữ để chuẩn bị cho ngày mới, đồng thời tiết ra một số hormone cortisol, glucagon và epinephrine làm giảm độ nhạy cảm với insulin. Với người bình thường, cơ chế này được xem là hiện tượng bình thường và tự cơ thể họ sẽ có khả năng điều chỉnh nên không gây ra triệu chứng đáng kể. Tuy nhiên, hiệu ứng bình minh này lại có thể ảnh hưởng lớn đến người mắc bệnh đái tháo đường. Nguyên nhân là do cơ thể của họ không đủ lượng insulin để chống lại tác dụng của các hormone này, từ đó khiến đường huyết tăng cao kéo dài. Theo Cleveland Clinic (Mỹ), có khoảng 50% những người mắc bệnh tiểu đường type 2 gặp phải hiệu ứng này. Hiện tượng Somogyi Hiện tượng Somogyi (tăng đường huyết dội ngược) cũng là nguyên nhân khiến lượng đường trong máu tăng cao vào sáng sớm. Đây là hiện tượng các chu kỳ đường huyết tăng cao vào buổi sáng sau một đợt hạ đường huyết của đêm ngay trước đó. Lúc này, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách giải phóng các hormone hoạt động chống lại insulin và khiến đường huyết tăng. Theo các nhà khoa học, hiện tượng Somogyi thường xảy ra khi người bệnh dùng quá nhiều hoặc quá ít insulin trước khi đi ngủ, hoặc khi họ bỏ bữa ăn nhẹ vào ban đêm. Cách để ngăn ngừa hiệu ứng Somogyi là tránh bị hạ đường huyết ngay từ đầu bằng cách cần có liều thuốc tiêm chuẩn ngay từ đầu. Để hạn chế hiệu ứng Somogyi người bệnh có thể điều chỉnh liều hay thay đổi loại insulin trước khi ngủ và ăn nhẹ trước khi tiêm. Cách phân biệt hiệu ứng bình minh và hiện tượng Somogyi Hiệu ứng bình minh và hiện tượng Somogyi đều cho ra kết quả tăng đường huyết vào buổi sáng. Tuy nhiên chúng lại có cơ chế có khác nhau. Ở hiện tượng Somogyi, người bệnh sẽ hạ đường huyết vào ban đêm và tăng đường huyết vào buổi sáng. Trong khi đó, đường huyết của hiện tượng bình minh sẽ ở mức bình thường hoặc tăng cao vào lúc 2 đến 3 giờ sáng. Theo các nhà khoa học, sự khác biệt này rất quan trọng vì nó sẽ giúp bác sĩ đưa ra hướng xử trí phù hợp với người bệnh. Với hiệu ứng bình minh, bệnh nhân cần: ăn sáng nhẹ nhàng hơn; không ăn carbohydrate trước khi đi ngủ; không nên uống sữa sau 8 giờ đêm; điều chỉnh liều thuốc tiêm insulin hay thuốc uống điều trị đái tháo đường. Với hiện tượng Somogyi, bệnh nhân cần: tập thể dục buổi tối sớm hơn; ăn sáng đúng giờ để cơ thể bạn kiềm chế các hormone chống insulin và giúp mức đường huyết trở lại bình thường; ăn bữa ăn nhẹ với một số chất bột đường và chất đạm trước khi đi ngủ. Nếu người bệnh đang dùng insulin, hãy hỏi bác sĩ để chuyển sang máy bơm insulin tự động, lập trình để nó giải phóng ít insulin qua đêm hơn. Huyền My (Theo WebMD, Cleveland Clinic) |