Tăng lương cán bộ, công chức năm 2023

Trước tình trạng công chức, viên chức bỏ việc ở khu vực công sang tư vì thu nhập thấp, ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Chủ tịch Công đoàn Viên chức Việt Nam, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương cải cách tiền lương, Bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công - bày tỏ mong muốn ngay đầu năm hoặc giữa năm 2023, việc tăng lương cho công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sẽ trở thành hiện thực. 

Bày tỏ quan điểm trước tình trạng một bộ phận công chức, viên chức nghỉ việc, chuyển sang khu vực tư, ông Ngọ Duy Hiểu cho rằng, lương thấp là một trong những nguyên nhân. Theo ông Ngọ Duy Hiểu, trong nền kinh tế thị trường nhiều thành phần, việc chuyển dịch lao động từ khu vực công sang tư hoặc ngược lại là việc bình thường. Quyền lựa chọn nghề nghiệp, việc làm và nơi làm việc là quyền hiến định của công dân, phải tôn trọng và bảo đảm quyền quan trọng đó.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, việc chuyển dịch nhiều, với tỉ lệ đáng kể sẽ dẫn đến thiếu hụt nguồn nhân lực ở một số ngành, lĩnh vực ở khu vực công như thời gian vừa qua. Do đó, cần phân tích, đánh giá kỹ để sớm có giải pháp khắc phục.

Tăng lương cán bộ, công chức năm 2023
Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Ngọ Duy Hiểu bày tỏ mong muốn sớm tăng lương cho công chức, viên chức. 

Theo ông Ngọ Duy Hiểu, có 5 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chuyển dịch của cán bộ, công chức, viên chức từ khu vực công sang tư.

Đó là quan niệm của xã hội về việc làm giữa khu vực công và tư đã cởi mở hơn, bình đẳng hơn; thu nhập ở khu vực công nói chung còn thấp, phân phối lại cứng nhắc, cào bằng; việc làm ở khu vực tư ngày càng nhiều, phong phú với sức hấp dẫn cao về thu nhập, sự năng động, về cách đánh giá hiệu quả lao động và phân phối thu nhập; sau đại dịch COVID-19, mọi thứ đều thay đổi, kể cả thị trường lao động (chẳng hạn, nhiều giáo viên nghỉ dạy dài ngày, bán hàng online để sống, nay thấy việc đó phù hợp, thu nhập cao, không muốn quay lại làm giáo viên nữa); những áp lực về công việc, về tính tuân thủ pháp luật làm nản lòng một số công chức, viên chức.

“Riêng nguyên nhân thứ 5 này, tôi muốn khẳng định thêm, dù làm ở khu vực công hay tư đều phải tuân thủ pháp luật, ở đâu cũng đều có những áp lực riêng về công việc. Pháp luật còn bất cập, chồng chéo thì chúng ta sửa, không nên coi đây là lý do phải thay đổi công việc” - ông Ngọ Duy Hiểu chia sẻ.

Theo ông Ngọ Duy Hiểu, mỗi công chức, viên chức chuyển từ khu vực công sang khu vực tư đều có những lý do riêng, trong đó có vấn đề thu nhập.

"Đúng là thu nhập của công chức, viên chức nước ta còn thấp" - ông Ngọ Duy Hiểu nói và cho biết thêm: Đảng và Nhà nước ta đã sớm nhận ra vấn đề này và đã có những chủ trương điều chỉnh, thay đổi quan trọng.

Tuy nhiên, tác động của đại dịch COVID-19 hơn 2 năm qua đã không cho phép cải cách tiền lương trong công chức, viên chức, lực lượng vũ trang theo lộ trình đã định.

Hiện nay, Đảng, Chính phủ và cả Quốc hội đang hết sức quan tâm đánh giá, chuẩn bị nguồn lực để có thể cải cách căn bản lương, thu nhập cho khu vực công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sớm nhất.

“Tôi hy vọng ngay đầu năm hoặc giữa năm 2023, việc tăng lương của công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sẽ trở thành hiện thực” - ông Ngọ Duy Hiểu bày tỏ.

Tăng lương cán bộ, công chức năm 2023
Bác sĩ bệnh viện công lương dưới 10 triệu đồng/tháng, chuyển sang bệnh viện tư lương cao gấp 2-3 lần là chuyện bình thường. Ảnh minh hoạ: N.Ly

Ông Ngọ Duy Hiểu chia sẻ: "Sẽ có nhiều đoàn viên, người lao động chung suy nghĩ, đó là lựa chọn việc làm không chỉ bởi lý do thu nhập. Môi trường làm việc, công việc yêu thích, khát vọng cống hiến và nhiều yếu tố nữa sẽ được công chức, viên chức cân nhắc. Nhất là khi đất nước đang khó khăn sau đại dịch COVID-19 và những yếu tố bất lợi của tình hình thế giới thì mỗi đoàn viên, người lao động cần thấy trách nhiệm của mình, chia sẻ khó khăn với đơn vị, ngành và đất nước, cần nỗ lực để đưa đất nước tiến lên".

Cho hỏi thu nhập của công chức năm 2023 sẽ có những khoản nào? Phụ cấp cho cán bộ, công chức, viên chức có gì thay đổi không? - Câu hỏi của bạn Khánh Như.

Thu nhập của công chức năm 2023 bao gồm những khoản nào?

Theo tiểu mục 3 Mục II Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 quy định như sau:

II- QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO, MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG CẢI CÁCH
...
3. Nội dung cải cách
3.1. Đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang (khu vực công)
a) Thiết kế cơ cấu tiền lương mới gồm: Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương) và các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương). Bổ sung tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).

Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 đã nêu rõ từ năm 2021 sẽ áp dụng chế độ tiền lương mới đối với cả cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang (khu vực công), và khu vực doanh nghiệp.

Tuy nhiên do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, hội nghị lần thứ 13, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã quyết định lùi thời điểm thực hiện cải cách tiền lương. Đến tháng 11/2021, Quốc hội đã quyết nghị, tiếp tục lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương.

Tuy nhiên, tại Thông tư 47/2022/TT-BTC đã đề cập đến việc dự toán chi thường xuyên năm 2023 tiếp tục tiết kiệm 10% chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương.

Như vậy, thu nhập của công chức năm 2023 nếu thực hiện cải cách tiền lương sẽ bao gồm Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương); các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương); bổ sung tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).

Tăng lương cán bộ, công chức năm 2023

Thu nhập của công chức năm 2023 bao gồm những khoản nào? Bãi bỏ hàng loạt phụ cấp dành cho cán bộ, công chức, viên chức? (Hình từ internet)

Xây dựng bảng lương theo vị trí việc làm của cán bộ, công chức, viên chức?

Theo tiểu mục 3 Mục II Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018, hệ thống bảng lương theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang bao gồm:

- 1 Bảng lương chức vụ áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo (bầu cử và bổ nhiệm) trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cấp xã.

- 1 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ theo ngạch công chức và chức danh nghề nghiệp viên chức áp dụng chung đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo.

Trong đó, mỗi ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức có nhiều bậc lương theo nguyên tắc:

+ Cùng mức độ phức tạp công việc thì mức lương như nhau; điều kiện lao động cao hơn bình thường và ưu đãi nghề thì thực hiện bằng chế độ phụ cấp theo nghề; sắp xếp lại nhóm ngạch và số bậc trong các ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức, khuyến khích công chức, viên chức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.

+ Việc bổ nhiệm vào ngạch công chức hoặc chức danh nghề nghiệp viên chức phải gắn với vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức do cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý công chức, viên chức thực hiện.

- 3 bảng lương đối với lực lượng vũ trang, gồm:

+ 1 bảng lương sĩ quan quân đội, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ công an (theo chức vụ, chức danh và cấp bậc quân hàm hoặc cấp hàm);

+ 1 bảng lương quân nhân chuyên nghiệp, chuyên môn kỹ thuật công an

+ 1 bảng lương công nhân quốc phòng, công nhân công an (trong đó giữ tương quan tiền lương của lực lượng vũ trang so với công chức hành chính như hiện nay).

Xóa bỏ hàng loạt phụ cấp dành cho cán bộ, công chức, viên chức?

Căn cứ tiểu mục 3 Mục II Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 quy định như sau:

II- QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO, MỤC TIÊU VÀ NỘI DUNG CẢI CÁCH
...
3. Nội dung cải cách
...
d) Sắp xếp lại các chế độ phụ cấp hiện hành, bảo đảm tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30% tổng quỹ lương
- Tiếp tục áp dụng phụ cấp kiêm nhiệm; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp khu vực; phụ cấp trách nhiệm công việc; phụ cấp lưu động; phụ cấp phục vụ an ninh, quốc phòng và phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang (quân đội, công an, cơ yếu).
- Gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi chung là phụ cấp theo nghề) áp dụng đối với công chức, viên chức của những nghề, công việc có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi phù hợp của Nhà nước (giáo dục và đào tạo, y tế, toà án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường,...). Gộp phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
- Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị - xã hội; phụ cấp công vụ (do đã đưa vào trong mức lương cơ bản); phụ cấp độc hại, nguy hiểm (do đã đưa điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề).
- Quy định mới chế độ phụ cấp theo phân loại đơn vị hành chính đối với cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh.
- Thực hiện nhất quán khoán quỹ phụ cấp hằng tháng đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn và tổ dân phố trên tỉ lệ chi thường xuyên của Uỷ ban nhân dân cấp xã; đồng thời, quy định số lượng tối đa những người hoạt động không chuyên trách theo từng loại hình cấp xã, thôn, tổ dân phố. Trên cơ sở đó, Uỷ ban nhân dân cấp xã trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quy định cụ thể chức danh được hưởng phụ cấp theo hướng một chức danh có thể đảm nhiệm nhiều công việc nhưng phải bảo đảm chất lượng, hiệu quả công việc được giao.

Như vậy, Nghị quyết 27-NQ/TW năm 2018 đã bãi bỏ những phụ cấp dành cho cán bộ, công chức, viên chức như sau:

- Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức);

- Bãi bỏ phụ cấp chức vụ lãnh đạo;

- Bãi bỏ phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị - xã hội; phụ cấp công vụ;

- Bãi bỏ phụ cấp độc hại, nguy hiểm.

Mặc dù bãi bỏ hàng loạt phụ cấp dành cho cán bộ, công chức, viên chức và ban hành hệ thống bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo tuy nhiên thu nhập của công chức năm 2023 nếu thực hiện cải cách tiền lương vẫn không giảm vì phải bảo đảm quy tắc không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.