Vì hạnh phúc con người – Tuần 16
Tiếng Việt lớp 5: Tập đọc. Thầy thuốc như mẹ hiền
Câu 1 [trang 154 sgk Tiếng Việt lớp 5]
Tìm những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài?
Lời giải
Những chi tiết:
- Nghe tin con người thuyền chài bị bệnh đậu nặng, Lãn Ông tự tìm đến thăm.
- Ông ân cần chăm sóc đứa trẻ suốt một tháng trời không ngại khổ, ngại bẩn.
- Không những không lấy tiền mà ông còn cho thêm gạo, củi.
Câu 2 [trang 154 sgk Tiếng Việt lớp 5]
Điều gì thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho người phụ nữ?
Lời giải
Điều thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho người phụ nữ là khi người phụ nữ chết không phải do ông gây ra nhưng ông vẫn tự buộc tội mình "như mắc phải tội giết người" và ông vô cùng ân hận. Lẽ ra, dù khuya mấy mà nếu ông đến khám và cho thuốc kịp thời thì chưa chắc người bệnh đã chết. Điều day dứt, ân hận đó thể hiện lòng nhân ái của ông.
Câu 3 [trang 154 sgk Tiếng Việt lớp 5]
Vì sao có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi?
Lời giải
Có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi vì: nhiều lần vua chúa mời ông vào cung, tiến cử chức Ngự y nhưng ông đã khéo léo từ chối.
Câu 4 [trang 154 sgk Tiếng Việt lớp 5]
Em hiểu nội dung hai câu thơ cuối bài như thế nào?
Lời giải
Theo em hiểu nội dung hai câu thơ có nghĩa: Công danh không phải là cái tồn tại mãi, nó sẽ trôi đi như nước, cái mà chẳng đáng được coi trọng. Chỉ có nhân nghĩa là cái còn lại mãi mãi, cái đáng trân trọng, đáng quý nhất trên đời.
Tham khảo toàn bộ: Tiếng Việt lớp 5
I. Hiểu bài
1. Từ khó
- Hải Thượng Lãn Ông: Tên thật là Lê Hữu Trác, thầy thuốc nổi tiếng của nước ta thời xưa
- Danh lợi: địa vị và quyền lợi cá nhân
- Bệnh đậu [đậu mùa]: Bệnh gây sốt cao với những mụn chấm đỏ, có thể gây tử vong hoặc để lại những nốt rỗ trên da mặt
- Tái phát: [bệnh cũ] lại tái phát sau một thời gian dài đã khỏi
- Ngự Y: Chức quan trông coi việc chữa bệnh trong cung vua
2. Ý nghĩa bài học
Ca ngợi tài năng, tấm lòng nhân hậu và nhân cách của Hải Thượng Lãn Ông
3. Nội dung bài học
Câu 1: Tìm những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài?
Những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài là:
- Lãn Ông nghe tin con của người thuyền chài bị bệnh đậu nặng, tự tìm đến thăm.
- Ông tận tình chăm sóc người bệnh suốt một tháng hè trời nóng nực mà không hề ngại khổ, ngại bẩn.
- Lúc ra về, ông không những không lấy tiền mà còn cho thêm gạo, củi.
Câu 2: Điều gì thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho người phụ nữ?
Tấm lòng nhân ái của Lãn Ông thông qua việc chữa bệnh cho người phụ nữ được thể hiện ở:
Lãn Ông tự buộc tội mình về cái chết của một người bệnh không phải do ông gây ra. Điều đó chứng tỏ ông là một thầy thuốc rất có lương tâm và trách nhiệm.
Câu 3: Vì sao có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi?
Có thể nói Lãn Ông là người không màng danh lợi vì: Lãn Ông được tiến cử vào chức ngự y nhưng đã khéo léo từ chối.
Câu 4: Em hiểu nội dung hai câu thơ cuối bài như thế nào?
Ý nghĩa của hai câu thơ cuối bài đó là: Công danh trước mắt chẳng đáng coi trọng, cuối cùng rồi sẽ trôi đi. Chỉ có nhân nghĩa là đáng quý, còn lại mãi.
II. Hướng dẫn đọc diễn cảm
Đọc lưu loát, diễn cảm bài văn với giọng kể nhẹ nhàng, điềm tĩnh, thể hiện thái độ cảm phục tấm lòng nhân ái, không màng danh lợi của Hải Thượng Lãn Ông.
Đọc nhấn mạnh vào những từ ngữ thể hiện tình cảnh của người bệnh, sự tận tụy và tấm lòng nhân hậu của Lãn Ông như: nhà nghèo, đầy mụn mủ, nồng nặc, không ngại khổ, ân cần, suốt một tháng trời,…
TRƯỜNG TIỂU HỌC LAM SƠN Thứ….ngày……tháng… năm 2014Lớp:…………………………… Tờ số 1BÀI KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC SINH CUỐI HỌCI KỲ LỚP 5NĂM HỌC 2014 - 2015Họ tên người coi thi, chấm thi Họ và tên học sinh1. Họ và tên giáo viên dạy2. MÔN : TIẾNG VIỆTThời gian làm bài: 30 phútA. KIỂM TRA ĐỌC [10 điểm]I. Đọc hiểu, luyện từ và câu: [ 5 điểm]Đọc thầm bài “ Thầy thuốc như mẹ hiền” SGK, TV5. Tập 1 trang 153 và khoanh vào ý đúng cho các câu hỏi sau:1. Những chi tiết nói lên lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho con người thuyền chài.a. Ông tận tụy chăm sóc người bệnh suốt cả tháng trời.b. Lãn Ông nghe tin con của người thuyền chài bị bệnh đậu nặng, tự tìm đến thăm. Ông tận tụy chăm sóc người bệnh suốt cả tháng trời, không ngại khổ, ngại bẩn. Ông không những không lấy tiền mà còn cho họ gạo, củi.c. Ông không ngại khổ, ngại bẩn.2. Điều gì thể hiện lòng nhân ái của Lãn Ông trong việc ông chữa bệnh cho ngườiphụ nữ?a. Lãn Ông tự buộc tội mình về cái chết của một người bệnh không phải do ônggây ra. Điều đó chứng tỏ ông là một thầy thuốc rất có lương tâm và trách nhiệm.b. Lãn Ông tự buộc tội mình.c. Lãn Ông chữa bệnh không lấy tiền.3. Vì sao có thể nói Lãn Ông là một người không màng danh lợi?a. Ông chữa bệnh cho người nghèo.b. Ông không tham lam.c. Ông được tiến cử vào chức ngự y nhưng đã khéo chối từ.4. Em hiểu nội dung hai câu thơ cuối bài như thế nào?a. Công danh chẳng đáng coi trọng; tấm lòng nhân nghĩa mới đáng quý, không thể thay đổi b. Công danh được coi trọng.c. Nhân nghĩa không thay đổi.5. Nội dung bài "Thầy thuốc như mẹ hiền" là:a. Ca ngợi nhân cách của ông.b. Ca ngợi tài năng của ông.c. Ca ngợi tài năng, tấm lòng nhân hậu và nhân cách cao thượng của Hải Thượng Lãn Ông.6. Tìm và gạch chân danh từ riêng trong câu văn sau: Suốt đời, Lãn Ông không vương vào vòng danh lợi.7. Từ nhân ái trong bài đồng nghĩa với từ nào sau đây:a. Nhân dân.b. Nhân hậu.c. Nhân vật.8. Câu “ Hải Thượng Lãn Ông là một thầy thuốc giàu lòng nhân ái, không màngdanh lợi.” thuộc kiểu câu :a. Ai ? Là gì ?b. Ai ? Thế nào ?c. Ai ? Làm gì ?9. Quan hệ từ trong câu “ Vì mọi người tích cực trồng cây nên quê hương em cónhiều cánh rừng xanh mát” biểu thị quan hệ gì?a. Quan hệ tăng tiến.b. Quan hệ tương phản.c. Quan hệ nguyên nhân – kết quả.10. Tìm các đại từ xưng hô trong câu văn sau: Hôm nay là ngày Nô-en. Tôi không có ai để tặng quà. Cho phép tôi đưa cô về nhàvà chúc cô một lễ Nô-en vui vẻ nhé!.II. Đọc thành tiếng [5 điểm] - Thời gian cho mỗi em khoảng 1 phút. Giáo viênkiểm tra kĩ năng đọc thành tiếng đối với từng học sinh qua các bài tập đọc đã họcsách Tiếng Việt- Tập 1.Theo dõi kết quả kiểm tra ĐiểmI. Đọc hiểu, luyện từ và câuII. Đọc thành tiếngTỔNG ĐIỂM ĐỌCĐÁP ÁNA. Kiểm tra đọc: I. Đọc thầm và trả lời câu hỏi. [ mỗi câu đúng được 0,5 điểm ] 1. b/ Lãn Ông nghe tin con của người thuyền chài bị bệnh đậu nặng, tự tìm đến thăm. Ông tậntụy chăm sóc người bệnh suốt cả tháng trời, không ngại khổ, ngại bẩn. Ông không những khônglấy tiền mà còn cho họ gạo, củi. 2. a/Lãn Ông tự buộc tội mình về cái chết của một người bệnh không phải do ông gây ra. Điềuđó chứng tỏ ông là một thầy thuốc rất có lương tâm và trách nhiệm. 3. c/ Ông được tiến cử vào chức ngự y nhưng đã khéo chối từ. 4. a/ Công danh chẳng đáng coi trọng; tấm lòng nhân nghĩa mới đáng quý, không thể thay đổi 5. c/ Ca ngợi tài năng, tấm lòng nhân hậu và nhân cách cao thượng của Hải Thượng Lãn Ông. . 6. Lãn Ông 7. b/ Nhân hậu 8. a/ Ai ? Là gì ? 9. c/ Quan hệ nguyên nhân- kết quả. 10. Tôi, cô ĐỀ ĐỌC THÀNH TIẾNG 1. Bài Sự sụp đổ của chế độ a-pac-thai từ “Bất bình……lm Tổng thống.” Câu hỏi: Người dân Nam Phi đã làm gì để xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc? 2. Bài Kì diệu rừng xanh từ “Loanh quanh….chuyển động đến đấy” Câu hỏi: Những cây nấm rừng đ khiến tc giả cĩ những lin tưởng thú vị gì? 3. Bài Chuyện một khu vườn nhỏ từ “Cây quỳnh lá dày… không phải là vườn” Câu hỏi: Mỗi loài cây trên ban công nhà bé Thu có những đặc điểm gì nổi bật? 4.Bài Người gác rừng tí hon từ “ Sau khi nghe….dũng cảm!” Câu hỏi: Kể những việc làm của bạn nhỏ cho thấy: Bạn là người dũng cảm? 5. Bài Trồng rừng ngập mặn từ “ Nhờ phục hồi… trở nn phong ph.” Câu hỏi: Nêu tác dụng của rừng ngập mặn khi được phục hồi? 6. Bài Chuỗi ngọc lam từ “Chiều hôm ấy……lợn đất đấy!”. Câu hỏi: Cô bé mua chuỗi ngọc lam để tặng ai? Cô bé có đủ tiền mua chuỗi ngọc không? * GV đánh giá dựa vào những yêu cầu sau: + Đọc đúng tiếng, đúng từ 1 điểm [đọc sai 2- 4 tiếng:0,5 điểm, đọc sai quá 5 tiếng: 0 điểm] + Ngắt nghỉ hơi đúng ở các dấu câu, cụm từ rõ nghĩa: 1 điểm [ngắt nghỉ hơi không đúng từ 2 đến3 chỗ: 0,5 điểm, ngắt nghỉ hơi không đúng từ 4 chỗ trở lên: 0 điểm] + Tốc độ đọc đạt yêu cầu: 1 điểm [đọc quá 1 phút đến 2 phút: 0,5 điểm, đọc quá 2 phút: 0 điểm] + Giọng đọc có diễn cảm: 1 điểm [Giọng đọc chưa thể hiện rõ biểu cảm: 0,5 điểm, giọng đọckhông thể hiện biểu cảm: 0 điểm] + Trả lời đúng câu hỏi 1 điểm [trả lời chưa đủ ý hoặc diễn đạt chưa rõ ràng: 0,5 điểm, trả lời saihoặc không trả lời được 0 điểm]TRƯỜNG TIỂU HỌC LAM SƠN Thứ….ngày……tháng… năm 2014Lớp:…………………………… Tờ số 2BÀI KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC SINH CUỐI HỌCI KỲ LỚP 5NĂM HỌC 2014 - 2015Họ tên người coi thi, chấm thi Họ và tên học sinh1. Họ và tên giáo viên dạy2. MÔN : TIẾNG VIỆTThời gian làm bài: 20 phútB. KIỂM TRA VIẾT [10 điểm]I. Chính tả [5 điểm] 1. [4 điểm] Nghe- viết Bài “Về ngôi nhà đang xây” [TV5-T1- trang148] . Viết hai khổ thơ đầu.2. Bài tập [1điểm] Điền ch hoặc tr vào chỗ trống cho phù hợp:a. cây … e b. … e mưa c. …í tuệ d. vũ ……ụ HƯỚNG DẪN KIỂM TRA[Dành cho giáo viên]- Bài viết không mắc lỗi chính tả, chữ viết rõ ràng, trình bày sạch đẹp: 4 điểm- Mỗi lỗi chính tả trong bài viết, trừ 0,25 điểm- Chữ viết không rõ ràng, sai độ cao, khoảng cách,kiểu chữ hoặc trình bày bẩn…., trừ 1 điểm toàn bài.- Cho tối đa 1điểm đối với bài làm đúng ở Bài 2.TRƯỜNG TIỂU HỌC LAM SƠN Thứ….ngày……tháng… năm 2014Lớp:…………………………… Tờ số 3BÀI KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC SINH CUỐI HỌCI KỲ LỚP 5NĂM HỌC 2014 - 2015Họ tên người coi thi, chấm thi Họ và tên học sinh1. Họ và tên giáo viên dạy2. MÔN : TIẾNG VIỆTThời gian làm bài: 30 phútII. Tập làm văn: [5 điểm] Em hãy tả một người thân [ ông, bà, anh, chị, em, ] hoặc một người bạn mà em quý mến nhất HƯỚNG DẪN KIỂM TRA Căn cứ vào hướng dẫn trong đáp án và sự đáp ứng trong mỗi bài cụ thể của học sinh, giáo viên cho các mức điểm phù hợp và ghi kết quả kiểm tra vào khung điểm dưới đây.Theo dõi kết quả kiểm tra ĐiểmI. Chính tả:II. Tập làm văn:TỔNG ĐIỂM VIẾTĐIỂM TRUNG BÌNH CỘNG ĐỌC VÀ VIẾTĐÁP ÁN+ Mở bài: Giới thiệu được người định tả [1điểm]+ Thân bài: Tả bao quát hình dáng của người được tả.Tả chi tiết và hoạt động của người được tả [3điểm].Tả tính cách và sở thích của người được tả + Kết bài: Nêu được cảm nghĩ và tình cảm của người được tả.[1điểm].* Chữ viết dơ bẩn, không rõ ràng: trừ 1 điểm toàn bài.