Bỏng bô xe máy rất thường gặp, vì ở nước ta xe máy là phương tiện di chuyển phổ biến. Tùy theo mức độ nghiêm trọng của vết thương, nếu vết thương nhẹ có thể xử lý tại nhà. Ngược lại, các trường hợp bị chấn thương nặng, cần phải thăm khám bác sĩ để được đánh giá và điều trị, tránh tình trạng để lại sẹo mất thẩm mỹ.
Các vết bỏng bô xe máy có mức độ nghiêm trọng khác nhau và mặc dù một số vết bỏng có thể được điều trị tại nhà, nhưng những vết bỏng nặng hơn có thể cần điều trị y tế chuyên biệt.
Có thể bạn chưa biết, bộ giảm thanh của xe máy hay còn gọi là bô xe khi xe chạy có thể đạt tới 500 độ C và chỉ mất một giây để đốt cháy da, gây ra một vết thương rất sâu.
Xe máy là phương tiện di chuyển sử dụng hằng ngày. Tuy nhiên, dù có cẩn thận đến đâu thì người chạy xe vẫn có thể xảy ra bỏng. Để tránh tình trạng nhiễm trùng vết thương và để lại sẹo, việc đầu tiên khi bị bỏng bô xe máy là sơ cứu đúng cách khi bị bỏng bô, bỏng nhiệt
Cụ thể là bước đầu tiên trong điều trị bỏng do bô xe máy là xác định phân độ bỏng: Độ một, độ hai hoặc độ ba. Cách hiệu quả nhất để xác định loại bỏng là đánh giá mức độ tổn thương do chấn thương gây ra - hay cụ thể hơn là lớp da bị bỏng. Càng nhiều lớp da bị tổn thương, tình trạng bệnh sẽ càng nghiêm trọng hơn.
1.1 Bỏng độ 1
Bỏng độ 1 chỉ làm tổn thương khu trú trên lớp da đầu tiên. Một trong những hình thức phổ biến của bỏng cấp độ 1 được ví dụ là bỏng nắng thông thường.
Các triệu chứng phổ biến liên quan đến bỏng độ 1 là: Vùng da bị ảnh hưởng chỉ tấy đỏ, sưng nhẹ và đau nhẹ. Thời gian phục hồi điển hình cho vết bỏng độ 1 do bô xe máy là trong từ 2 đến 3 ngày.
1.2 Bỏng độ 2
Bỏng độ 2 làm tổn thương cả lớp da thứ nhất và thứ hai.
Các triệu chứng liên quan đến bỏng độ 2 tương tự như bỏng độ 1 nhưng đau dữ dội hơn và có thể nổi mụn nước. Thời gian phục hồi điển hình cho vết bỏng bỏng độ 2 là 2 đến 3 tuần.
1.3 Bỏng độ 3
Bỏng độ 3 là loại bỏng nguy hiểm nhất và gây tổn thương tất cả các lớp, từ da đến cơ hoặc xương. Những vết bỏng này cũng là do tiếp xúc trực tiếp với vật nóng, ngọn lửa và bỏng nước với sự khác biệt là mức độ tiếp xúc mạnh hơn so với bỏng độ 2.
Các triệu chứng phổ biến liên quan đến bỏng độ 3 là: Da cháy đen hay chuyển sang trắng hoặc vàng, sưng nhiều, da sần sùi và không đau do tổn thương cả mô lẫn các đầu dây thần kinh. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết bỏng, quá trình hồi phục sau bỏng độ 3 có thể kéo dài từ vài tuần đến vài năm.
Cách trị bỏng bô xe máy không để lại sẹo là câu hỏi được nhiề
Bỏng độ 1 và bỏng độ 2 phần lớn được xử trí bằng các phương pháp giống nhau là sơ cứu cơ bản theo quy trình thích hợp trong từng trường hợp như sau:
2.1 Bỏng độ 1 và bỏng độ 2 mức độ nhẹ
Rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng nước mát [không phải nước lạnh]. Nước lạnh [hoặc nước đá] có thể làm giảm nhiệt độ cơ thể của nạn nhân và gây tổn thương thêm cho vùng bị ảnh hưởng. Do đó, chỉ nên ngâm vùng bị ảnh hưởng trong nước mát trong 10-15 phút.
Sau đó, che khu vực này bằng một miếng gạc vô trùng, hoặc băng quấn, vừa giúp tránh tác động từ bên ngoài vào vết bỏng và vừa giúp giảm đau. Đảm bảo rằng miếng băng vừa khít với khu vực này. Tránh băng quấn quá chặt vì có thể gây tổn thương thêm cho da.
2.2 Bỏng độ 2 mức độ nghiêm trọng
- Nếu bỏng độ 2 gây ra các vết phồng rộp và bao phủ một vùng đáng kể trên da thì cần phải điều trị thêm ngoài sơ cứu cơ bản để chăm sóc đúng cách cho vùng bị bỏng, tránh nguy cơ để lại sẹo sau này.
- Nếu vết bỏng có mụn nước, thực hiện theo các bước nêu trên. Nhắc lại việc đảm bảo giữ cho miếng gạc lỏng lẻo hơn một chút, điều này sẽ ngăn mụn nước vỡ ra.
- Không làm vỡ bất kỳ vết phồng rộp nào hình thành trên bề mặt vết bỏng. Những mụn nước này đã phát triển để giúp chữa lành khu vực bị ảnh hưởng và việc làm vỡ chúng có thể dẫn đến các biến chứng nhiễm trùng, đau đớn nhiều hơn và tăng khả năng hình thành sẹo.
- Nếu vết bỏng độ 2 mức độ nghiêm trọng đã hình thành mụn nước và bị loét ra thì xử trí như bỏng độ 3.
- Người bị nạn phải nhận sự trợ giúp y tế ngay lập tức trong mọi tình huống để được vận chuyển ngay đến trung tâm y tế gần nhất.
- Không cởi bỏ quần áo, phụ kiện hoặc vật liệu khác ra khỏi khu vực bị bỏng trong bất kỳ trường hợp nào, vì làm như vậy có thể gây ra thiệt hại thêm trên vết thương.
- Không rửa vết bỏng trong nước mát hay nước lạnh vì có thể gây hạ thân nhiệt hoặc sốc.
- Tốt nhất là chỉ tiến hành băng khu vực da bị ảnh hưởng bằng băng sạch, mát và ẩm. Không đè lên băng mà chỉ để chúng phủ nhẹ trên bề mặt vết thương.
- Nâng cao vùng da bị ảnh hưởng nếu có thể để giúp làm giảm sưng hơn nữa, tốt nhất là nâng vượt lên trên mức của trái tim.
- Trong trường hợp nếu không thể nhận được hỗ trợ y tế trong 24 giờ hoặc lâu hơn, hãy băng lại vùng bị bỏng bằng băng sạch, mát và ẩm cách ngày. Đảm bảo làm ẩm băng cũ trước khi bóc ra nhằm hạn chế làm tổn hại thêm trên vết thương.
Cần sơ cứu đúng cách để trị sẹo bỏng bô
Ngoài các bước sơ cứu nên trên, nhằm tránh yêu cầu phải trị sẹo bỏng bô sau này, cách tốt nhất là chủ động phòng tránh các nguy cơ làm tăng khả năng hình thành sẹo với các lưu ý như sau:
- Luôn làm ẩm ướt băng quấn cũ trước khi tháo ra để thay thế bằng băng quấn mới.
- Chỉ thực hiện che nhẹ vùng bị bỏng bằng băng không dính vô trùng và cố định lại bằng dụng cụ gài băng hay kim kẹp bên ngoài. Không tạo áp lực lên vùng bị bỏng.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu về việc sử dụng các thuốc trị sẹo phỏng bô bôi lên vết bỏng
- Không làm vỡ bất kỳ vết phồng rộp nào vì làm vỡ các mụn nước có thể gây nhiễm trùng. Ngoài ra, không thoa nước đá hoặc thuốc mỡ. Tất cả đều có thể gây nhiễm trùng cho vùng da bị tổn thương.
- Nên uống thuốc giảm đau như acetaminophen hoặc ibuprofen để kiểm soát cơn đau. Thường thì cơn đau ban đầu sẽ biến mất khi cơ thể tiết ra adrenaline, nhưng hãy nhớ rằng cơn đau sẽ thường trở lại sau khi hồi phục sau cú sốc ban đầu do chấn thương gây ra. Tốt nhất bạn nên uống thuốc giảm đau ngay khi bị thương. Có thể kèm theo thuốc chống dị ứng để làm giảm ngứa da, tránh vô tình gây xây xát thêm lên vết bỏng.
- Khi vết bỏng chậm lành hay có dấu hiệu bất thường, cần nghi ngờ khả năng nhiễm trùng. Thật vậy, các vùng da bị bỏng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sống và gây bệnh nên rất dễ bị nhiễm trùng. Các dấu hiệu của nhiễm trùng có thể là sưng và đau nhiều hơn, làm tăng khả năng lành sẹo xấu về sau.
- Cần thăm khám sớm để được chăm sóc chuyên biệt nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường sau:
- Vùng da bị bỏng trở nên phồng rộp, có đường kính lớn hơn 5 cm hoặc đang chảy dịch, mủ.
- Có triệu chứng của nhiễm trùng như sốt, sưng tấy, tấy đỏ nhiều hơn, chảy dịch hoặc tăng mức độ đau.
- Không tiêm phòng uốn ván trong 10 năm qua.
- Vùng đỏ lan ra ngoài vùng bị bỏng hoặc tổn thương mô lan rộng.
Tóm lại, xe máy là một phương tiện giao thông tiện lợi trong đô thị đông đúc nhưng cũng đi kèm với rủi ro. Cho dù đó là vết bỏng bô xe máy hay tai nạn do va chạm khi lưu thông với nhiều mức độ khác nhau đều có thể gây trở ngại và ảnh hưởng đến sức khỏe. Theo đó, khi vô tình gặp phải, hãy đảm bảo cách trị bỏng bô xe máy không để lại sẹo như trên đây đúng cách ngay từ đầu để giảm thiểu nguy cơ hình thành sẹo về sau.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 [phím 0 để gọi Vinmec] hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
XEM THÊM:
Bỏng bô xe máy rất thường gặp, đặc biệt là chị em phụ nữ hoặc trẻ em nô đùa không may va chạm vào ống bô nóng. Nếu xử lý vết bỏng không tốt, tổn thương không những lâu lành mà có thể bị nhiễm trùng, để lại sẹo mất thẩm mỹ. Trong bài viết này, MEDLATEC sẽ hướng dẫn cách sơ cứu vết thương và cách chữa bỏng bô xe máy không để lại sẹo.
1. Đặc điểm vết thương bỏng bô xe máy
Bỏng do nhiệt có 2 dạng là bóng nóng và bỏng lạnh, trong đó bỏng nóng thường gặp trong đời sống hơn. Ở nước ta, tỉ lệ bị bỏng bô xe máy rất cao, thường là chị em mặc váy, quần ngắn hoặc trẻ em nô đùa không may chạm vào bô xe máy nóng. Một số ít do diện tích nhà hoặc đường chật hẹp, dẫn tới chạm phải bô xe nóng.
Đặc điểm của vết thương bỏng bô xe máy là bỏng nhiệt nóng, diện tích vết bỏng nhỏ nhưng tổn thương thường nặng do bô rất nóng, dẫn truyền nhiệt cao. Nếu không xử lý đúng cách và nhanh chóng vết bỏng bô có thể nhiễm trùng, để lại sẹo rất mất thẩm mỹ.
1.1. Bỏng cấp độ 1
Vùng bỏng chỉ bị tổn thương ở lớp biểu bì bên ngoài. Mắt thường thấy vùng da bỏng ửng đỏ, khi chạm vào sẽ chuyển thành màu trắng, có rát nhưng không bị mủ nước hoặc rộp da. Đây là cấp độ bỏng nhẹ nhất, dễ điều trị và ít để lại sẹo.
Vết bỏng bô xe gây rộp da
1.2. Bỏng cấp độ 2
Vùng bỏng tổn thương ở cả lớp biểu bì, phần lớn trung bì còn nguyên vẹn. Trên nền da viêm cấp tính [ vùng da đỏ ] có nốt phỏng chứa dịch màu vàng nhạt; đáy nốt phỏng màu vàng ánh, ướt, có dịch xuất tiết, đây là lớp tế bào mầm của biểu bì còn nguyên vẹn phần lớn. Tổn thương bỏng biểu bì sẽ tự tái tạo bằng sự phân bào của lớp tế bào mầm, trong khoảng 8 - 12 ngày nếu điều trị tốt sẽ khỏi, lên lớp da non, để lại nền da màu nhạt hơn nền da xung quanh.
Mức độ bỏng này cần được xử lý và bôi thuốc phục hồi da và các cơ quan bị tổn thương.
1.3. Bỏng cấp độ 3
Bỏng độ 3 gồm bỏng độ III nông và độ III sâu.
Độ 3 nông: bỏng lớp trung bì nông, tổn thương tới lớp nhú, còn ống, lớp lông, tuyến mồ hôi, tuyến bã. Nốt phỏng vòm dày nền đỏ, dịch nốt phỏng màu trắng đục, có các cục huyết tương đông vón. Bệnh nhân tăng cảm, tự liền vết thương nhờ khả năng biểu mô hóa từ phần phụ còn lại của da.Khỏi sau 12 - 15 ngày.
Độ III sâu: bỏng trung bì sâu da bị hoại tử: tổn thương tới lớp lưới trung bì chỉ còn lại phần sâu của tuyến mồ hôi.Giảm cảm giác đau, bỏng trung gian với nhiều dạng tổn thương có thể chuyển thành bỏng sâu [độ 4]. Hoại tử rụng từ ngày 12 - 14 sau bỏng. Mô hạt mọc lên xen kẽ với đảo biểu mô của tuyến mồ hôi. thời gian tự khỏi sau 30 - 40 ngày.
Bỏng nặng phải được đưa đi cơ sở y tế cấp cứu và xử lý kịp thời.
Xác định chính xác mức độ bỏng và xử lý đúng ngay sau bị bỏng sẽ giúp giảm tổn thương sâu, giảm diện tích da bị tổn thương, quá trình lành cũng diễn ra nhanh hơn. Đặc biệt xử lý tốt sẽ giúp tổn thương mau lành không để lại sẹo.
2. Sơ cứu bỏng bô xe máy như thế nào?
Sơ cứu càng sớm càng tốt vết bỏng bô xe máy như sau:
Bước 1: Loại bỏ tác nhân gây bỏng
Ngay khi có cảm giác nóng rát bỏng do vùng da tiếp xúc với bô xe máy, cơ thể sẽ tự phản xa tránh xa khỏi tác nhân gây bỏng. Tuy nhiên trong trường hợp kẹt, cần càng sớm càng tốt loại bỏ tác nhân gây bỏng. Sau đó cởi quần áo vùng bị bỏng để tránh vải dính vào vết thương, giữ nhiệt vết bỏng nặng thêm.
Xả nước làm mát vùng bỏng da càng sớm càng tốt
Bước 2: Làm mát bằng nước
Hạ nhiệt vùng bị bỏng bô nhanh chóng bằng việc ngâm hoặc tưới rửa bằng nước sạch, mát từ 16 - 20oC. Nên ngâm rửa hạ nhiệt vết bỏng cho đến khi hết cảm giác nóng rát, thường từ 15 - 30 phút. Cần hạ nhiệt vùng bỏng trong vòng 30 phút sau khi xảy ra tai nạn mới đem lại hiệu quả.
Trong trường hợp bỏng nặng, tổn thương sâu các vùng da thì việc ngâm rửa có thể gặp khó khăn, dùng khăn sạch thấm nước đắp lên vùng bỏng và thay thường xuyên. Nếu có dị vật mắc trong vết bỏng cũng cần lấy ra.
Bước 3: Làm sạch và băng bó
Có thể dùng nước muối sinh lý để vệ sinh vết bỏng hoặc cồn y tế thường dùng để loại bỏ dị vật, làm sạch vết bỏng. Sau đó dùng vải sạch khô, băng bó vết thương nhẹ nhàng, che phủ kín.
Hiện nay có loại băng gạc chứa Hydrocolloid chuyên dùng để sơ cứu các vết bỏng giúp vết thương nhanh lành, giảm đau, ít để lại sẹo. Các bạn có thể sử dụng loại này thay thế cho băng gạc thường dùng đắp lên vết bỏng bô xe máy.
Không xử lý tốt vết bỏng bô xe máy dễ để lại sẹo
3. Chăm sóc vết thương bỏng bô xe máy thế nào không để lại sẹo?
Cách chữa bỏng bô xe máy đúng sẽ giúp bạn tránh được những vết sẹo xấu xí. Cần điều trị theo từng mức độ bỏng như sau:
3.1. Bỏng nhẹ mức độ 1
Vùng da chỉ bị thương tổn nhẹ nên có thể tự khỏi hoàn toàn sau 7 - 10 ngày mà không cần băng bó. Để tránh để lại sẹo, bạn có thể bôi gel nha đam trực tiếp lên vết bỏng vài lần mỗi ngày. Nha đam chứa chất giúp sát khuẩn, làm mát và dịu da, giúp vết bỏng nhanh lành.
3.2. Bỏng nặng cấp độ 2
Khi sơ cứu bắt buộc phải làm sạch vết bỏng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch Povidine 10% để loại bỏ vi khuẩn, nấm có thể gây bội nhiễm. Lưu ý đợi vết thương khô rồi mới bôi kem mỡ, kem trị bỏng lên vết thương. Băng bó vết thương bằng bông gạc vô trùng, lưu ý không băng bó quá chặt vì sẽ gây sừng hóa da non, để lẹo sẹo sẫm màu hoặc nhăn nheo da.
Nhiều người rửa vết thương bằng nước oxy già, thuốc đỏ, cồn y tế rất dễ gây chết mô hạt, vết thương lành để lại sẹo xấu xí. Lưu ý phụ nữ mang thai, cho con bú hoặc những người dị ứng I ốt không nên dùng Povidine để làm sạch hay chữa bỏng. Những vết bỏng không quá sâu thì sử dụng nguyên liệu thảo dược thiên nhiên để trị bỏng cũng rất hiệu quả.
Cho đến khi phần da bỏng bong ra, lộ một lớp da mới màu đỏ nằm dưới, chuyển dần sang màu hồng thì ngừng băng bó, để vết thương thoáng cho nhanh khỏi.
Cần làm sạch vùng da bỏng để tránh nhiễm trùng
3.3. Bỏng rất nặng cấp độ 3
Nếu bị bỏng quá nặng hoặc trẻ em do làn da quá yếu, cần tới bệnh viện để được xử lý, băng bó vết thương đúng cách. Không tự ý xử lý vết thương tại nhà nếu không có kiến thức bởi có thể gây hoại tử da, nhiễm trùng rất nguy hiểm.
Cách chữa bỏng bô xe máy đúng nhưng có để lại sẹo hay không cũng phụ thuộc vào cơ địa da của mỗi người có lành tính hay không. Tuy nhiên xử lý đúng cách sẽ giúp giảm thâm sẹo sau bỏng cũng như phục hồi tổn thương tốt nhất. Bô xe máy có nhiệt độ rất cao nên cần cẩn thận khi di chuyển, tránh chạm da trực tiếp, không cho trẻ vui đùa chơi gần khu vực bô xe.