Trà là một loại thức uống xuất hiện trong cuộc sống của con người từ hàng nghìn năm nay, nhưng quy ước dùng trà mới bắt đầu hình thành vào giữa thế kỷ 17 tại Anh khi nữ hoàng Bồ Đào Nha Catherine kết hôn với vua Charles Đệ nhị và mang trà đến xứ sở sương mù này để sử dụng như một thứ thức uống tao nhã. Tiệc trà còn được tổ chức tại nhà của các quý bà thuộc giới thượng lưu như một sự kiện quan trọng để họ gặp gỡ và thư giãn. Sau đó, tiệc trà chiều thường được tổ chức tại các khu vườn, nơi tụ họp của các quý ông, quý bà thuộc giới thượng lưu với mục tiêu giải trí. Cùng với thời gian, tiệc trà được các khách sạn nổi tiếng trên thế giới áp dụng để phục vụ nhu cầu của khách lưu trú.
Giờ dùng trà
Thời gian phổ biến để tổ chức tiệc trà chiều là 4 giờ. Tuy nhiên, khoảng thời gian từ 2 đến 5 giờ cũng phù hợp cho các vùng địa lý cụ thể. Ngày nay, hầu hết các khách sạn và nhà hàng trên thế giới thường phục vụ từ 3 đến 5 giờ chiều.
Tiệc trà chiều cũng còn được gọi là “low tea” vì tiệc diễn ra ở những chiếc bàn thấp đặt cạnh ghế bành.
Việc mời trà theo phong cách cổ điển thường diễn ra trong khoảng vài giờ đồng hồ. Không nên giữ khách lại quá lâu, vì bạn có thể phá vỡ các kế hoạch của khách.
Các loại bánh ngọt đi kèm
Thông thường, với tiệc trà chiều, bạn có thể lựa chọn nhiều loại tráng miệng hoặc món ăn nhẹ. Đó có thể là bánh ga-tô, bánh kem, bánh quy, bánh nướng, bánh ngọt, hay bánh mì ổ…. Đương nhiên, các loại bánh đều được cắt thành miếng nhỏ để phù hợp với tiệc trà chiều. Trẻ em thích uống trà với kẹo, sô-cô-la, vì thế, có thể bố trí giỏ kẹo trên bàn trà. Bạn cũng có thể sử dụng mật ong, sữa tươi, đường cục.
Trên bàn trà có thể bố trí đĩa hoa quả, thậ chí là thức uống như cô-nhắc, rum, cocktail trộn rượu nhẹ.
Vật dụng
Nếu không phải là một bữa tiệc trà lớn, trang trọng thì không cần thiết phải có khay trà bằng bạc và bộ trà cụ. Một bộ trà cụ bằng sứ bao gồm bình trà, dụng cụ gạn kem từ sữa, một bát đường, một bình đựng nước nóng [cho những ai thích trà loãng], và đĩa đựng các lát chanh được sắp xếp trên khay gỗ hoặc thiếc. Khay trà và bộ trà cụ bằng sứ được đặt ở cuối bàn. Bên phải đặt một số tách cần thiết, các đĩa lót và các muỗng trà cho phù hợp với số lượng khách. Đĩa, dụng cụ dùng trà, khăn ăn được đặt bên trái. Các đĩa thức ăn nhẹ bao gồm bánh sandwich với nhiều hình dạng trang trí, các loại bánh mì nhân hạt, bánh ngọt và bánh quy.
Dụng cụ/đồ lọc trà được sử dụng để đựng lá trà và giúp loại bỏ bã trà dễ dàng. Một vài ấm trà có rổ lọc trà đặt bên trong, cũng gọi là dụng cụ lọc trà. Khi sử dụng dụng cụ lọc bằng lưới thép không gỉ, hãy đảm bảo rằng bạn đã cho lá trà vào bên trong lòng dụng cụ rồi mới đổ nước vào. Tránh các dụng cụ lọc làm từ ấm trà kim loại. Những loại này thường khiến trà bị nhiễm mùi kim loại khó chịu và sẽ không có hiệu quả. Lưới lọc trà có hiệu quả nhất vì chúng cho phép rót nhiều nước để tuần hoàn mà không làm lá trà rơi ra ngoài trong lúc hãm trà. Những lưới lọc trà được thiết kế để được giữ ở trên hoặc được đặt nằm trên miệng bình để giữ lá trà không rơi vào bình trà khi rót trà.
Một chiếc thìa gạn trà hoặc dụng cụ gạn trà thường được làm bằng bạc và có nhiều lỗ trong lòng vật dụng. Vật dụng này được dùng để dịch chuyển lá trà từ hộp trà đến bình trà và cũng để lọc các lá trà lác đác, hoặc “gạn” các lá trà có thể rơi vào tách. Đỉnh nhọn của chuôi muỗng được dùng để khai thông vòi ấm nếu lá trà làm nghẽn vòi. Thìa xúc trà có chuôi ngắn để vừa với hộp trà và được sử dụng để chuyển trà từ hộp trà sang ấm trà.
Khi bánh ngọt phục vụ có kết cấu mềm và dính hoặc được phủ kem, phải chuẩn bị nĩa trên bàn trà. Nếu mứt hoặc kem dùng chung với bánh ngọt hoặc bánh mì, bạn phải có dao hoặc dao phết bơ. Nếu đĩa mứt và kem được đặt ở bàn để thức ăn, trên mỗi đĩa cần có thìa lấy mứt và kem riêng. Đừng bao giờ nhúng hai dụng cụ của bạn vào đĩa mứt hoặc kem. Khi sắp xếp bàn trà ở một căn nhà riêng hoặc một phòng trà, ở mỗi chỗ ngồi cần có:
- Một con dao hoặc dao phết bơ ở bên phải đĩa ăn
- Nĩa ở bên trái đĩa ăn
- Thìa trà có thể được đặt lên đĩa lót hoặc bên phải con dao
Khăn ăn
Từ khăn ăn có nguồn gốc từ từ naperon trong tiếng Pháp cổ, nghĩa là “khăn trải bàn nhỏ”. Chiếc khăn ăn đầu tiên có kích thước bằng khăn tắm ngày nay. Người Ai Cập cổ, người Hy Lạp và người La Mã dùng chúng để lau tay trong suốt bữa ăn kéo dài nhiều giờ. Ngày nay, trong tất cả các tình huống dùng bữa, khăn ăn sẽ được lấy ra và trải trên đùi thực khách, không phải trên bàn. Khăn ăn tối cỡ lớn được gấp lại một nửa với nửa gấp hướng về phía cơ thể, trong khi khăn ăn dùng cho bữa trưa hoặc tiệc trà có thể được trải ra toàn bộ.
Ở các nhà hàng cao cấp, nhân viên phục vụ được huấn luyện để đặt khăn ăn vào lòng bạn. Hãy ngồi yên một lúc để đảm bảo bạn và nhân viên phục vụ không đụng nhau do lấy khăn ăn cùng lúc. Nếu bạn cần rời bàn một lúc, hãy đặt khăn ăn trên ghế, không đặt ở trên bàn. Đẩy ghế của bạn về dưới bàn nếu bàn ăn được sắp xếp thích hợp.
Vào cuối buổi tiệc trà, không được gấp khăn ăn lại mà phải túm ngay giữa khăn ăn và đặt khép hờ bên trái đĩa ăn.
Lưu ý những điều nên làm khi dùng trà:
Chủ tiệc phải là người rót trà, nhưng nếu khách quá đông, bạn có thể đề nghị ai đó trong đám khách hỗ trợ.
Nên đặt tách lên đĩa lót rồi đặt đĩa lót vào lòng bàn tay trái và di chuyển đĩa hướng về phía bốn ngón tay còn lại, những ngón tay này hơi mở rộng. Ngón cái đặt trên vành đĩa để giữ đĩa lót. Người thuận tay trái chỉ cần cầm ngược lại. Tay cầm của tách được giữ bằng ngón trỏ, ngón cái đặt phía trên để hỗ trợ cầm, và ngón thứ hai nằm dưới tay cầm để giữ tách khỏi rơi. Hai ngón tiếp theo cong tự nhiên theo các ngón khác. Hơi nâng ngón út lên một cách điệu bộ.
Yêu cầu trà đậm. Rót trà vào ¾ tách để tránh trường hợp trà bị đổ ra đĩa lót. Sau đó nên hỏi, “Anh/Chị/Ông/Bà dùng với sữa, đường hay chanh?” Cho thêm các thành phần khách yêu cầu và đặt một chiếc thìa vào đĩa lót nếu trong đĩa không có sẵn thìa.
Yêu cầu trà loãng. Rót trà khoảng nửa tách, để có chỗ rót thêm nước nóng. Thêm nước nóng vào và sau đó hỏi “Anh/Chị/Ông/Bà dùng với sữa, đường hay chanh?” Thêm thành phần khách yêu cầu và đặt thìa lên đĩa lót nếu không có sẵn thìa.
Yêu cầu Đường và Chanh. Nên cho đường vào trước, nếu không axít xitrit trong chanh sẽ khiến cho đường không thể hòa tan.
Khi khách trả lời Không thêm gì: Không cho thêm đường, sữa hoặc chanh. Và cũng không cần đặt thìa vào đĩa lót.
Dụng cụ lọc trà. Nếu cần thiết, người rót trà giữ dụng cụ lọc trà bằng một tay trong khi nâng bình trà và rót bằng tay kia.
Sữa, đường và chanh. Thói quen thêm sữa vào trà được bắt nguồn từ Pháp. Đó là lý do mà sữa được thêm vào trà Ấn Độ và trà Ceylon đậm đặc, và vị kem từ sữa hợp với mọi vị trà. Sữa được rót vào sau trà. Bạn có thể nghe hoặc đọc được rằng nên rót sữa vào tách trước trà; nhưng xin đừng rót sữa vào trước khi rót trà vì bạn không thể đánh giá được độ đậm nhạt của trà theo màu sắc. Trà được hãm ít nhất là 3 phút để nhiệt độ nước giảm đi rất nhiều kể từ giai đoạn nước bắt đầu sôi.
Các viên đường được ưa thích hơn, không chỉ vì nghi lễ sử dụng kẹp gắp đường thanh lịch, mà còn vì sự sạch sẽ của nó. Không có gì bừa bãi hơn việc làm đổ các hạt đường vung vãi. Cho viên đường vào cốc trà và sau đó khuấy nhẹ nhàng và không gây tiếng động.
Chanh có thể được dùng với hầu hết các loại trà đen. Tuy nhiên, những người yêu thích trà Earl Grey thơm lừng và trà Lapsang Souchong tỏa hương lại nói rằng họ thích nhất trà nguyên chất, không pha gì cả. Chanh được cung cấp theo những lát mỏng [không bao giờ theo những miếng to!] và đặt ở đĩa gần đường và sữa. Nĩa chanh [với mũi bẹt] hoặc các dụng cụ phục vụ tương tự được đặt gần đó. Sau đó, người rót trà hoặc người uống trà có thể đưa lát chanh vào tách trà vừa rót. Khi bạn muốn uống thêm một tách trà khác, người rót sẽ bỏ miếng chanh của bạn ra khỏi tách và rót trà. Người rót trà hoặc bạn sẽ bỏ vào một lát chanh mới. Bạn cũng có thể đề xuất một tách trà mới, tùy vào tình hình lúc đó có sẵn tách mới hay không.
Khuấy tách trà một cách nhẹ nhàng bằng cách di chuyển thìa trà theo một vòng nhỏ xung quanh trung tâm tách. Lấy thìa trà ra và đặt vào đĩa lót bên dưới tách, chuôi thìa nằm cùng hướng với tay cầm của tách. Hình dung mặt đồng hồ trên đĩa ly và đặt tay cầm của tách và chuôi thìa ở vị trí 4 giờ.
Bạn nên cầm tách trà bằng tay phải. Khi thưởng trà, bạn nên nhấp từng ngụm nhỏ.
Không nên
Không nên rót trà vào nhiều tách cùng lúc và bỏ qua một vài tách cùng lúc. Không nên rót trà đầy tách.
Đừng vội vã, đừng nên thổi phù phù trước mặt khách, mà nên lấy thìa khoắng vào tách cho trà nguội đi. Nhưng cũng đừng nên thong thả quá mức, nếu không muốn trà đánh mất hương vị của thức uống này. Khi không cần dùng đến thìa, bạn nên dọn đi. Đừng nên liếm thìa hay dùng thìa để cạo sạch đường trong hũ đựng đường. Không nên đưa dao ăn vào miệng.
Không để thìa trà chạm vào vành tách.
Không nên đặt lát chanh vào trong tách trước khi rót trà. Luôn rót trà vào tách trước. Đặt lát chanh lên mép đĩa lót trước khi thêm nó vào tách trà. Chuyển lát chanh từ tách trà vào đĩa lót. Bạn sẽ kết thúc với việc tách trà của bạn nằm trên một vũng trà. Bỏ lá đinh hương ra khỏi lát chanh trước khi đặt vào tách trà. Đinh hương được đặt trong lát chanh để tăng hương vị. Sử dụng thìa để ấn lát chanh sau khi bạn đặt nó vào tách. Nếu bạn không chạm vào lát chanh, dầu từ vỏ và nước từ múi chanh sẽ cung cấp tinh chất mong muốn.
Không nên ho ngay bên bàn trà. Nếu không thể nhịn cơn ho, nên lấy tay che miệng. Khách mời không nên chỉ trích, phê phán những món được mang đến bàn. Cũng không nên để ý ai ăn nhiều, ai ăn ít. Không nói chuyện khi miệng đang nhồm nhoàm. Không bàn về giá món ăn hay mức độ khó nhọc khi chuẩn bị tiệc trà.
Không nên đập nắp vào tách. Ở hầu hết các nền văn hóa, hành động này được xem là tệ hại vì nó gây ra tiếng ồn không cần thiết cho vật dụng được dùng khi ăn hoặc uống.
Không nên đặt thìa thẳng đứng trong tách hay đặt thìa lên đĩa lót trước tách. Không làm rơi thìa sau khi khuấy trà, gây ra tiếng xoảng trên đĩa lót.
Ở các buổi tiệc trà dành cho giới thượng lưu, bạn có thể xử lý sơ suất làm đổ trà bằng cách yêu cầu lau sạch đĩa lót. Trong bữa tiệc trà thông thường, hành động gấp khăn giấy và đặt bên dưới tách để thấm chất lỏng có thể chấp nhận được. Hãy bỏ khăn giấy ướt ra khỏi đĩa lót và đặt nó lên một đĩa khác nếu có. Bạn có thể hạn chế các vệt trà bị đổ ra tách bằng cách chỉ rót trà vào ¾ tách trà.
Không nên đặt khăn ăn đã dùng lên bàn trước khi bữa ăn kết thúc.
Nhiều vị khách có thể thích vừa uống trà vừa xem TV, nhưng điều này có thể sẽ khiến cho tiệc trà trở nên nhạt nhẽo. Bản than vị khách nào muốn chủ nhà bật kênh truyền hình ưa thích để xem bộ phim mình chờ đợi không tôn trọng chủ tiệc trà và những người khác. Thay vì bật TV, bạn có thể mở nhạc với âm lượng vừa đủ nghe.