Bạn đã bao giờ tự hỏi chính xác có bao nhiêu loài kiến sống trên Trái đất? Một nghiên cứu mới được công bố sẽ cho bạn một câu trả lời gần chính xác nhất. Theo nghiên cứu của Zmescience, hành tinh của chúng ta chứa khoảng 20.000.000.000.000.000.000 [20 và 15 con số 0].
Ước tính tổng thể kiến trên thế giới có thể tạo thành khoảng 12 triệu tấn carbon khô. Con số này vượt quá khối lượng của tất cả các loài chim hoang dã và động vật có vú hoang dã trên thế giới cộng lại. Con số này cũng bằng khoảng 1/5 tổng trọng lượng của con người.
Nhà sinh vật học nổi tiếng Edward O. Wilson từng nói côn trùng và các động vật không xương sống khác là “những thứ nhỏ bé nhất trên thế giới”. Đặc biệt, kiến là một sinh vật không thể thiếu trong môi trường tự nhiên. Kiến đóng vai trò quan trọng trong việc làm thông khí cho đất, phân tán hạt giống, phân hủy chất hữu cơ, tạo môi trường sống cho các loài động vật khác và tạo thành một phần quan trọng của chuỗi thức ăn.
Việc ước tính số lượng và khối lượng kiến là nền tảng quan trọng để theo dõi quần thể kiến trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang gây lo ngại trên thế giới.
Có hơn 15.700 loài và phân loài kiến đã được đặt tên, và nhiều loài khác vẫn chưa được khoa học đặt tên. Mức độ tổ chức xã hội cao của kiến đã cho phép chúng xâm chiếm gần như tất cả các hệ sinh thái và khu vực trên toàn cầu.
Sự phổ biến đáng kinh ngạc của loài kiến đã khiến nhiều nhà tự nhiên học suy ngẫm về số lượng chính xác của chúng trên Trái đất. Đây cũng chính là những phỏng đoán cũng như ước tính có hệ thống, dựa trên bằng chứng còn thiếu.
Nghiên cứu bao gồm phân tích 489 nghiên cứu về quần thể kiến do các nhà khoa học trên khắp thế giới thực hiện.
Nghiên cứu trải dài trên tất cả các lục địa và các môi trường sống khác bao gồm rừng, sa mạc, đồng cỏ và thành phố. Các nhà khoa học đã sử dụng các phương pháp tiêu chuẩn hóa để thu thập và đếm số lượng kiến như bẫy và lấy mẫu lá.
Kiến cũng đặc biệt nhiều trong rừng, và đáng ngạc nhiên là ở những vùng khô cằn. Nhưng chúng trở nên ít phổ biến hơn trong môi trường sống do con người tạo ra.
Đáng báo động là số lượng côn trùng toàn cầu đang giảm, đặc biệt là loài kiến do các mối đe dọa như môi trường sống bị phá hủy và phân mảnh, sử dụng hóa chất, các loài xâm lấn và biến đổi khí hậu.
Bạn đã bao giờ tự hỏi có bao nhiêu con kiến sống trên Trái đất? Đó có thể là câu hỏi khá vô nghĩa nhưng khoa học vừa công bố 1 câu trả lời gần đúng. Họ ước tính một cách thận trọng hành tinh đàng chứa khoảng 20 triệu tỷ con kiến. Đó là 20 nghìn triệu triệu, hay ở dạng số, 20.000.000.000.000.000 [20 và 15 chữ số 0 đằng sau].
Tổng thể kiến trên thế giới có thể tạo thành khoảng 12 triệu tấn carbon khô. Con số này vượt quá khối lượng của tất cả các loài chim hoang dã và động vật có vú hoang dã trên thế giới cộng lại. Nó cũng bằng khoảng 1/5 tổng trọng lượng của con người.
Nhà sinh vật học lỗi lạc Edward O. Wilson từng nói, côn trùng và nhiều động vật không xương sống khác là "những thứ nhỏ bé điều hành thế giới". Có lẽ ông đúng! Kiến là một phần quan trọng của tự nhiên, kiến làm thông khí cho đất, phân tán hạt giống, phân hủy chất hữu cơ, tạo môi trường sống cho các loài động vật khác, tạo thành một phần quan trọng của chuỗi thức ăn tự nhiên.
Việc ước tính số lượng và khối lượng kiến cung cấp cơ sở quan trọng để theo dõi quần thể kiến, trong bối cảnh môi trường có những thay đổi đáng lo ngại như hiện nay.
Có hơn 15.700 loài và phân loài kiến đã được đặt tên, nhiều loài khác vẫn chưa được khoa học đặt tên. Mức độ tổ chức xã hội cao của kiến đã cho phép chúng xâm chiếm gần như tất cả các hệ sinh thái và khu vực trên toàn cầu. Sự phổ biến một cách đáng kinh ngạc của loài kiến khiến nhiều nhà tự nhiên học suy ngẫm về số lượng chính xác của chúng trên Trái đất.
Kiến là loài vật có tổ chức xã hội cao
Tuy nhiên, đây là những phỏng đoán có căn cứ, là những ước tính có hệ thống, mặc dù còn thiếu bằng chứng.
Nghiên cứu về số loài và số lượng kiến của các nhà khoa học bao gồm việc phân tích 489 nghiên cứu về quần thể kiến do các nhà khoa học về kiến trên khắp thế giới thực hiện, bằng các ngôn ngữ như Tây Ban Nha, Pháp, Đức, Nga, Quan Thoại [Trung Quốc] và Bồ Đào Nha.
Cuộc nghiên cứu này cũng trải dài trên tất cả các lục địa và các môi trường sống chính bao gồm rừng, sa mạc, đồng cỏ và thành phố. Họ đã sử dụng các phương pháp tiêu chuẩn hóa để thu thập và đếm số lượng kiến như bẫy và lấy mẫu lá. Như bạn có thể tưởng tượng, đây có lẽ là những công việc rất nhàm chán.
Các số liệu trước đây sử dụng phương pháp tiếp cận "từ trên xuống" bằng cách giả định kiến chiếm khoảng 1% dân số côn trùng ước tính trên thế giới. Ngược lại, các ước tính "từ dưới lên" hiện tại đáng tin cậy hơn vì nó sử dụng dữ liệu về những con kiến được quan sát trực tiếp trên thực địa và đưa ra ít giả định hơn.
Bước tiếp theo là tính xem tất cả những con kiến này nặng bao nhiêu. Khối lượng của các sinh vật thường được đo theo thành phần carbon của chúng, tương đương khoảng 12 triệu tấn carbon. Con số này nhiều hơn tổng sinh khối những loài chim hoang dã và động vật có vú - bằng khoảng 20% tổng sinh khối của con người.
Loài kiến cũng phân bố không đồng đều trên bề mặt Trái đất, sự khác nhau có thể chênh lệch đến 6 lần giữa các môi trường sống, thường đạt đỉnh ở vùng nhiệt đới. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của vùng nhiệt đới trong việc duy trì các quần thể kiến khỏe mạnh.
Kiến có mặt khắp nơi trên hành tinh
Kiến cũng đặc biệt nhiều trong rừng, và đáng ngạc nhiên là ở những vùng khô cằn, nhưng lại ít phổ biến hơn trong môi trường sống do con người tạo ra. Lưu ý, số lượng kiến ước tính nói trên đều được lấy từ các mẫu thu thập ở tầng mặt đất, vẫn chưa có dữ liệu về kiến trên cây hoặc sâu dưới lòng đất.
Kiến cũng cung cấp "dịch vụ hệ sinh thái" quan trọng cho con người. Một nghiên cứu gần đây cho thấy kiến giúp tăng hiệu quả của thuốc trừ sâu, giúp nông dân sản xuất thực phẩm. Kiến cũng đã phát triển các mối quan hệ tương tác chặt chẽ với các sinh vật khác - một số loài không thể tồn tại nếu thiếu chúng.
Chẳng hạn, một số loài chim dựa vào kiến để xả mồi, hàng nghìn loài thực vật cần kiến để bảo vệ hoặc phân tán hạt giống. Kiến cũng là những kẻ săn mồi, giúp kiểm soát những quần thể côn trùng khác.
Tuy nhiên, một hiện thực đáng buồn là lượng côn trùng toàn cầu đang giảm mạnh. Do nhiều mối đe dọa như môi trường sống bị phá hủy và phân mảnh, ô nhiễm hóa chất, các loài xâm lấn và biến đổi khí hậu,... Sẽ thật kinh khủng nếu những nguyên nhân này "xóa sổ" kiến khỏi hành tinh. Đó chính là sự tuyệt diệt!