Soạn bài: Tập đọc Trí dũng song toàn
- Câu 1 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
- Câu 2 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
- Câu 3 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
- Câu 4 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
Tập đọc lớp 5: Trí dũng song toàn là lời giải phần Tập đọc SGK Tiếng Việt 5 trang 26 tập 2 có đáp án chi tiết cho từng bài tập giúp các em học sinh luyện tập, củng cố các dạng bài tập đọc hiểu, hệ thống các kiến thức Tiếng Việt lớp 5. Mời các em cùng tham khảo.
- Tập làm văn lớp 5: Lập chương trình hoạt động
Trí dũng song toàn
Mùa đông năm 1637, thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc. Chờ rất lâu mà vẫn không được vua nhà Minh cho tiếp kiến, ông vờ khóc lóc rất thảm thiết. Vua liền hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ.
Thám hoa vừa khóc vừa than rằng:
- Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời của thần, nhưng thần không có mặt ở nhà để cúng giỗ. Thật là bất hiếu với tổ tiên!
Vua Minh phán:
- Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Sứ thần khóc lóc như vậy thật không phải lẽ!
Giang Văn Minh nghe vậy, bèn tâu:
- Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ?
Biết đã mắc mưu sứ thần, vua Minh vẫn phải nói:
- Từ nay trở đi, nước ngươi không phải góp giỗ Liễu Thăng nữa.
- Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc.
Biết họ ngạo mạn nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng, Giang Văn Minh cứng cỏi đáp lại:
- Bạch Đằng thuở trước máu còn loang.
Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người ám hại ông.
Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng:
- Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.
Điếu văn của vua Lê còn có câu: “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống’’
Theo ĐINH XUÂN LÂM – TRƯƠNG HỮU QUỲNH và TRUNG LƯU
Giải thích từ khó
- Trí dũng song toàn: Vừa mưu trí vừa dũng cảm
- Thám hoa: Người đỗ thứ ba [sau trạng nguyên, bảng nhãn] trong kì thi Đình được tổ chức sau kì thi tiến sĩ thời xưa.
- Giang Văn Minh [1573 – 1638]: đại thần triều Lê.
- Liễu Thăng: tướng nhà Minh, năm 1427 bị nghĩa quân Lam Sơn phục kích giết chết ở ải Chi Lăng [nay thuộc tỉnh Lạng Sơn]
- Đồng trụ: tương truyền là cây cột đồng do Mã Viện, tướng nhà Hán, dựng ở biên giới sau khi đà áp cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng.
Nội dung bài Tập đọc Trí dũng song toàn
Ca ngợi sứ thần Giang Văn Minh trí dũng song toàn, bảo vệ được quyền lợi và danh dự của đất nước khi đi sứ nước ngoài.
Hướng dẫn giải phần Tập đọc SGK Tiếng Việt 5 tập 2 trang 26
Câu 1 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
Sứ thần Giang Văn Minh làm cách nào để vua nhà Minh bãi bỏ lễ "góp giỗ Liễu Thăng"?
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn đầu tiên từ "Mùa đông năm..." đến "... đền mạng Liễu Thăng."
Trả lời:
Khi được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc, vua nhà Minh để sứ thần Giang Văn Minh chờ lâu và không chịu tiếp kiến thì Giang Văn Minh đã "vừa khóc lóc rất thảm thiết". Vua Minh buộc phải tiếp kiến ông và hỏi han "cho ra lẽ". Nhân dịp đó, sứ thần đã cho vua Minh biết rằng việc góp giỗ Liễu Thăng mới chính là "thật không phải lẽ" vì "tướng Liễu Thăng đã tử trận mấy trăm năm". Sứ thần nước ta đã khéo léo làm phép tính đơn giản để so sánh là "ngày giỗ cụ tổ năm đời" của mình lại "không có mặt thần ở nhà để cúng giỗ", thì vua Minh khăng khăng phán rằng "không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời". Từ đó, việc bãi bỏ lệ "góp giỗ Liễu Thăng " là điều đương nhiên.
Câu 2 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
Nhắc lại nội dung cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với đại thần nhà Minh.
Phương pháp giải:
Con đọc đoạn văn từ "Lần khác..." đến "...ám hại ông." và chú ý vào đoạn đối đáp của hai nhân vật.
Trả lời:
- Đại thần nhà Minh ra vế đối: "Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc", để nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng.
- Sứ thần Giang Văn Minh cứng cỏi đối lại ngay:
"Bạch Đằng thuở trước máu còn loang", nhằm lấy việc quân đội ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại vế đối ngạo mạn nêu trên của đại thần nhà Minh.
Câu 3 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
Vì sao vua nhà Minh sai người ám hại ông Giang Văn Minh?
Phương pháp giải:
Ông Giang Văn Minh đã làm cho vua và triều thần nhà Minh bẽ mặt vì những chuyện gì?
Trả lời:
Bởi vì ông Giang Văn Minh thật sự là người Việt Nam tài giỏi, mưu trí, dũng cảm. Ông đã làm cho vua Minh phải bãi bỏ lệnh "góp giỗ Liễu Thăng", lại còn hiên ngang đối lại đại thần nhà Minh vốn rất ngạo mạn, tưởng là có thể đè bẹp ý chí ngoan cường của một sứ thần nước Nam. Quá xấu hổ và ghen ghét, nên vua nhà Minh đã sai người ám hại ông Giang Văn Minh.
Câu 4 [trang 26 sgk Tiếng Việt 5 tập 2]
Vì sao có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn?
Phương pháp giải:
Người trí dũng song toàn là người hội tụ đủ cả hai phẩm chất: trí tuệ và dũng cảm. Con hãy nhớ lại xem trong truyện chi tiết nào cho thấy ông Giang Văn Minh là người có trí tuệ, chi tiết nào cho thấy ông là người dũng cảm?
Trả lời:
Bởi vì ông Giang Văn Minh [1573 – 1638], một đại thần nhà Lê đã chỉ bằng mưu trí thông minh mà buộc vua Minh phải bỏ thói hống hách của nước lớn để "hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ". Rồi cũng vua Minh mắc mưu của sứ thần triều Lê mà ra tuyên bố rằng: "Từ nay trở đi, nước ngươi không phải giỗ Liễu Thăng nữa". Để từ đó, nước ta mới thoát khỏi nạn mỗi năm cống nạp một lượng vàng để đền mạng Liễu Thăng [một tướng nhà Minh, năm 1427 bị nghĩa quân Lam Sơn phục kích giết chết ở ải Chi Lăng, nay thuộc tỉnh Lạng Sơn, phía Bắc nước ta].
Ông Giang Văn Minh khi yết kiến vua Minh và đối diện với đại thần của phong kiến Trung Quốc, ông đã tỏ ra cứng cỏi, đối đáp bạo dạn, đầy tự tin bằng cả khí phách anh dũng, bằng sự hiểu biết sâu sắc, lòng tự hào về lịch sử chống ngoại xâm quật cường của Tổ quốc Việt Nam. Chỉ bằng một vế đối ngắn gọn và súc tích, ông Giang Văn Minh đã đập lại thái độ ngạo mạn của nhà Minh để nhắc lại ba lần thảm bại của cả ba triều đại phong kiến phương Bắc trên sống Bạch Đằng của nước Việt anh hùng. Ông đã "xứng đáng là anh hùng thiên cổ". Một con người vừa mưu trí, vừa dũng cảm như ông thì dù có chết đi rồi cũng vẫn như còn sống mãi.
>> Bài tiếp theo: Chính tả lớp 5: [Nghe - viết]: Trí dũng song toàn
Trắc nghiệm Trí dũng song toàn
Câu 1. Giang Văn Minh đỗ đến thứ bậc nào?
A. trạng nguyên
B. bảng nhãn
C. thám hoa
D. tú tài
Câu 2. Giang Văn Minh viện dẫn chuyện gì khiến vua Minh phải bãi bỏ lệ "góp giỗ Liễu Thăng"
A. Liễu Thăng chết hàng trăm năm nên không phải giỗ
B. Không ai phải cúng cụ Tổ 5 đời.
C. Hôm nay là ngày giỗ cụ Tổ 5 đời nhưng không có ở nhà để cúng giỗ, thật bất hiếu.
D. Hắn là tên xâm lược
Câu 3. Trong câu chuyện trên, ai là người trí dũng song toàn?
A. Lê Thần Tông
B. Liễu Thăng
C. Giang Văn Minh
D. Quan đại thần
Câu 4. Vì sao vua nhà Minh sai người ám hại Giang Văn Minh?
A. vì căm tức Giang Văn Minh thắng mình và quan dưới triều mình
B. vì không muốn nước ta có người tài
C. vì mắc mưu Giang Văn Minh mà vua nhà Minh phải bãi bỏ lệnh góp giỗ Liễu Thăng
D. tất cả các ý trên
Câu 5. “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống”
Câu trên là lời điếu văn của ai dành cho Giang Văn Minh?
A. người đời sau
B. Lê Thần Tông
C. Vua nhà Minh
D. dân nhà Minh
Câu 6. Giang Văn Minh có những phẩm chất nào?
A. hèn nhát
B. bất khuất
C. sợ chết
D. nịnh bợ
Câu 7. Vua Lê Thần Tông xưng danh Giang Văn Minh như thế nào?
A. anh hùng liệt sĩ
B. anh hùng thiên cổ
C. anh hùng dũng sĩ
D. anh hùng cứu quốc
Đáp án
Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Đáp án | C | A | C | D | B | B | B |
>> Chi tiết: Trắc nghiệm Trí dũng song toàn
Ngoài phần soạn bài Tập đọc lớp 5: Trí dũng song toàn hướng dẫn đọc hiểu trả lời các câu hỏi Tiếng việt 5, các bạn luyện giải bài tập SGK Tiếng Việt 5 và Lý thuyết Tiếng Việt 5: Tập đọc - Trí dũng song toàn được VnDoc sưu tầm, chọn lọc.
Ngoài ra nhằm đáp ứng cho các thầy cô, các em học sinh luyện tập và ôn tập chuẩn bị cho bài thi giữa học kì 2 lớp 5, và các dạng đề thi học kì 2 lớp 5 đầy đủ các môn Toán, Tiếng Việt, Khoa học, Sử, Địa, Tiếng Anh, Tin học, các bạn cùng các thầy cô có thể theo dõi ôn tập và làm các dạng bài tập Toán, Tiếng Việt 5 cùng VnDoc.
Thông báo: Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 5, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 5 sau: Nhóm Tài liệu học tập lớp 5. Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn.