Vai trò của ngân sách nhà nước đối với sự phát triển kinh tế tại Việt Nam hiện nay
Câu hỏi 1:Ngân sách nhà nước là gì? Ngân sách nhà nước (NSNN) là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước được dự toán và thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước. Có các trường hợp các khoản thu chi này kéo dài hơn 1 năm, ví dụ NSNN trung hạn là các khoản thu chi của nhà nước trong 3 năm. Câu hỏi 2:Thu ngân sách gồm những khoản nào? Những nguồn chính của thu NSNN gồm:
Câu hỏi 3:Chi ngân sách gồm những khoản nào? Chi ngân sách gồm nhiều khoản khác nhau, nhưng quan trọng nhất là:
Câu hỏi 4:Thế nào là bội chi ngân sách? So sánh giữa tổng thu NSNN và tổng chi NSNN trong một năm, xảy ra ba trường hợp:
Câu hỏi 5:Các bước cơ bản của việc sử dụng ngân sách Có 4 bước trong chu trình ngân sách:
Câu hỏi 6:Ai có quyền phê duyệt các bước sử dụng ngân sách?
Lưu ý: NSNN bao trùm cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Tương tự, ngân sách địa phương gồm ngân sách cấp mình quản lý và ngân sách cấp dưới. Ví dụ: HĐND tỉnh phê duyệt dự toán ngân sách địa phương tức là dự toán cả 3 cấp (tỉnh - quận/ huyện - phường/ xã), nhưng chỉ phân bổ chi tiết phần ngân sách cấp tỉnh (cấp mình quản lý). Câu hỏi 7:Chúng ta đóng góp vào ngân sách nhà nước bằng những cách nào? Chúng ta đóng góp vào NSNN chủ yếu qua thuế, phí và lệ phí.
Câu hỏi 8:Cơ quan nào có thẩm quyền quyết định mức thu phí, lệ phí? Có nhiều loại phí và lệ phí được qui định thành Danh mục phí và lệ phí ban hành kèm theo Luật phí và lệ phí (Luật số 97/2015 /QH13). Theo đó, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính và Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có thẩm quyền quy định mức thu, miễn giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng các loại phí, lệ phí theo thẩm quyền. Các mức thu phí, lệ phí đều có quy định của pháp luật. Ví dụ:
(Thông tư số Số: 02/2014/TT-BTC Bộ Tài chính) Bạn có thể tra các mức phí, lệ phí khác trong thông tư trên. Câu hỏi 9:Ngân sách nhà nước liên quan gì đến tôi? Tiền thuế, phí và lệ phí do chúng ta đóng chiếm hơn 90% tổng thu NSNN. Câu chuyện về ngân sách cũng chính là câu chuyện về tiền của chúng ta. Nhiệm vụ của chi NSNN là để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước, trong đó quan trọng nhất là phục vụ người dân, nâng cao phúc lợi xã hội. Vì thế, nếu NSNN không được giám sát chặt chẽ cũng có nghĩa là chúng ta và con cháu chúng ta không có cơ hội được hưởng mức phúc lợi đáng có; thậm chí phải gánh chịu hậu quả của việc sử dụng sai NSNN (như nợ nần, ô nhiễm môi trường, bất công bằng…) Những nguồn chính của thu NSNN gồm:
|