Vì sao gà heo trở thành nguồn thực phẩm chính
|
(PLO)- Thịt thực vật được đánh giá là xu hướng ăn uống trong tương lai, nhất là trong bối cảnh lạm phát lương thực và các mối nguy của sức khỏe đến từ chế độ ăn uống.
Các thực phẩm giàu đạm từ nguồn gốc thực vật với tên gọi “thịt thực vật” (plant-based meat) đang ngày càng được chế biến giống như thịt động vật nhờ công nghệ mới, nhiều khác biệt so với thực phẩm chay truyền thống. Thịt thực vật có gì đặc biệt? Khác với các món chay giả mặn, thịt thực vật có thành phần hóa học giống thịt, chỉ khác là các axit amin, những đơn vị cấu tạo của chất đạm được chiết xuất hoàn toàn từ cây trái. Tiến sĩ Joel Gilmore, nhà dinh dưỡng học ở Brisbane nói trên tờ USA Today rằng việc tái tạo thịt thực vật rất phức tạp và là một thách đố thật sự. Đơn cử, cấu trúc chất đạm bắt chước hệt thịt bò, được tái tạo ngược lại bằng cách sử dụng protein, chất béo, axit amin và vitamin nguồn thực vật. Những những bó sợi protein được nghiền, ép và kéo thành sợi như thớ thịt động vật và miếng "thịt chay" được tạo thành theo đúng khuôn thước yêu cầu. Kế tiếp các nhà sản xuất sẽ tạo mùi vị cho món ăn từ những phụ gia thực phẩm thiên nhiên, chẳng hạn như kết hợp sake với đậu nành để tạo hương vị của bánh mì kẹp thịt… Tại Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới, việc sử dụng thịt thực vật đang là xu hướng ăn uống được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Khoảng 5- 6 năm trước, Mỹ chính là quốc gia đầu tiên sử dụng và bùng nổ xu hướng ăn uống này, và tới nay thịt thực vật đang được người dân đón nhận tích cực. Đơn cử vào tháng 8-2019, hãng thức ăn nhanh KFC đã hợp tác với Beyond Meat – một trong những công ty hàng đầu trong mảng thịt nhân tạo thế giới ra mắt thử nghiệm món gà Beyond Fried Chicken tại một cửa hàng duy nhất tại Atlanta (Mỹ). Ngay lập tức, sản phẩm đã được bán hết chỉ trong vòng 5 giờ và tạo ra 2 tỷ lượt hiển thị trên các phương tiện truyền thông. Kết quả này đã tạo động lực cho gã khổng lồ về ngành thức ăn nhanh mở rộng thêm thử nghiệm lên khoảng 65 nhà hàng vào tháng 2-2020. Và sau 2 năm thử nghiệm, đầu tháng 1-2022, KFC đã sẵn sàng tung ra thị trường toàn quốc món gà rán cho nguồn gốc từ thực vật Beyond Fried Chicken. Điều này có thể thấy, sức hút của thịt thực vật đối với người tiêu dùng ở các nước phương Tây rất lớn. Ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Vinamit cũng nhận định, thịt thực vật là xu thế của cả thế giới, là xu hướng tiêu dùng của tương lai. Trong khoảng 2-3 năm trở lại đây, thị trường Việt Nam cũng bắt đầu nhen nhóm và hiện tại nhiều bạn trẻ có thu nhập khá đến cao đang theo đuổi xu hướng sử dụng thịt thực vật này. Vì sao nhiều người lại chọn thịt thực vật?
Theo ông Viên, các nhận thức liên quan đến sức khỏe là những lý do khiến nhiều người tiêu dùng chuyển hướng sang sử dụng thịt thực vật thay vì thịt động vật. Theo đó, người tiêu dùng hiện nay nhận ra nguyên nhân gây bệnh viêm mãn tính xuất phát từ mỡ của động vật, xuất phát từ thịt đỏ, họ cũng nhận thấy việc sử dụng rau, củ, quả sẽ mang lại sức khỏe tốt hơn. Bên cạnh đó, nhiều người tiêu dùng hiểu rằng, việc chăn nuôi quá nhiều cũng là nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính, ô nhiễm môi trường... Theo đó, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường hay tác động lên trái đất thì việc giảm thiểu chăn nuôi là việc làm cần thiết. Ông Viên cũng cho hay, một nguyên nhân nữa khiến thịt thực vật đang trở thành xu hướng ăn uống mới, là sau đại dịch COVID-19 thì cuộc chiến tranh Nga - Ukraine vẫn đang diễn ra đã gây nên mối nguy cho an ninh lương thực toàn cầu. Vì vậy, người sản xuất không ngừng tìm ra nguồn lương thực thay thế thịt động vật, người tiêu dùng cũng tăng cường sử dụng nguồn đạm từ thực vật hơn. Theo vị này, vài năm gần đây, doanh nghiệp của ông đã sản xuất nguyên liệu thịt thực vật từ trái mít non để xuất khẩu. Nguyên liệu mít non có ưu điểm cho sản phẩm có cấu trúc dai như thịt bò, điều này kích thích xu hướng ăn uống của người dùng. Với nhiều ý kiến tương đồng, Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hiệp Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, cho rằng sau làn sóng COVID-19, người tiêu dùng bị ám ảnh về đại dịch, từ đó dẫn đến mối lo âu về sức khỏe và miễn dịch. Chưa kể kinh tế toàn cầu đang suy giảm, biến đổi khí hậu và thiên nhiên môi trường bị tổn thương nghiêm trọng. Những yếu tố này phần nào chi phối hành vi mua hàng của người tiêu dùng sau đại dịch. Chẳng hạn ở châu Âu xu hướng làm việc tại nhà đang ngày càng phổ biến, khiến người ta ngại ăn uống bên ngoài, song lại ít thời gian chuẩn bị cho ăn uống và đồng thời muốn tiết kiệm hơn. Do đó việc lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe được người dân đề cao chọn lựa. Bà Hạnh cho biết, ở thị trường thực phẩm, người tiêu dùng thế giới đang ngày một quan tâm và yêu cầu có một chế độ ăn uống cân bằng, tốt cho sức khỏe nhưng đồng thời phải phải tiện lợi, thân thiện với môi trường. Cùng với đó công nghệ chế biến ngày càng sâu, đa dạng, đa chức năng, đặt ra những bài toán về thực phẩm chất lượng cao. Bà dẫn chứng, khi tham quan hơn 1.000 gian hàng tại hội chợ Thaifex 2022 ở Thái Lan, bà nhận thấy có hai xu hướng ăn uống nổi bật. Thứ nhất là plant-based (tức thực phẩm dựa trên thực vật) như thịt bò heo làm từ đậu nành. "Theo tôi, thật ra plant-based nằm trong khái niệm rộng hơn đó là khái niệm về thực phẩm tương lai – future food"- bà Hạnh nhấn mạnh. Thứ hai là đạm thay thế (alternative protein) đơn cử sản phẩm có nguồn gốc từ côn trùng như cua, ốc, dế và sản phẩm sinh học phát triển từ phòng thí nghiệm hay từ các loại nấm. Trên thực tế, các thực phẩm được nuôi cấy từ phòng thí nghiệm vốn dĩ đã được bán tại các cửa hàng ở Singapore từ tháng 12-2020. Điều này có thể thấy, xu hướng ăn uống này được các nước phát triển đón nhận tích cực.
Thịt được chia làm hai loại chính là thịt trắng và thịt đỏ dựa trên một vài yếu tố khác nhau như màu sắc. Vậy tại sao lại có sự khác biệt giữa hai loại thịt này? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn lý giải này hỏi này và cung cấp cho bạn thêm thông tin về lợi ích của thịt đỏ so với ăn thịt trắng. Sự khác biệt chính giữa màu đỏ và thịt màu đỏ là lượng myoglobin được tìm thấy trong cơ bắp động vật. Myoglobin là một protein trong mô cơ liên kết với oxy để có thể sử dụng làm năng lượng. Trong thịt, myoglobin trở thành sắc tố chính chịu trách nhiệm cho màu sắc của nó, vì nó tạo ra tông màu đỏ tươi khi tiếp xúc với oxy. Thịt đỏ có hàm lượng myoglobin cao hơn thịt trắng, đó là những gì làm nổi bật màu sắc của chúng. Tuy nhiên, có các yếu tố khác nhau cũng có thể ảnh hưởng đến màu sắc của thịt như tuổi động vật, loài, giới tính, chế độ ăn uống và mức độ hoạt động. Ví dụ, cơ bắp được tập thể dục có nồng độ myoglobin cao hơn vì chúng cần nhiều oxy hơn để hoạt động. Điều này có nghĩa là thịt đến từ các loại động vật này sẽ màu đỏ tối hơn. Hơn nữa, phương pháp đóng gói và chế biến có thể dẫn đến sự thay đổi màu sắc của thịt. Màu sắc bề mặt tối ưu nhất của thịt sống từ các loại như thịt bò, thịt cừu, thịt lợn và thịt bê phải lần lượt là màu đỏ anh đào, đỏ anh đào đậm, hồng xám và hồng nhạt. Đối với gia cầm sống, màu sắc có thể thay đổi từ màu trắng xanh sang màu vàng. Hàm lượng myoglobin trong thịt trắng thấp hơn so với thịt đỏ Theo cộng đồng khoa học và cơ quan thực phẩm, như Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), thịt lợn được phân loại là thịt đỏ. Có hai lý do chính thịt lợn được phân loại thành thịt đỏ:
Câu hỏi: Ăn thịt đỏ có làm tăng nguy cơ ung thư và bệnh tim? Trả lời: Đối với bệnh tim, câu trả lời là khá rõ ràng. Một số loại thịt đỏ có nhiều chất béo bão hòa, làm tăng cholesterol trong máu. Nồng độ cholesterol LDL cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Khi nói đến ung thư, câu trả lời không quá rõ ràng. Nhiều nhà nghiên cứu nói rằng thịt đỏ làm tăng nguy cơ, đặc biệt là đối với ung thư đại trực tràng. Một nghiên cứu gần đây của Viện Y tế Quốc gia (National Institutes of Health) được thực hiện trên hơn một nửa triệu người Mỹ lớn tuổi đã kết luận rằng, những người ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn trong thời gian 10 năm có khả năng tử vong sớm hơn những người ăn ít hơn. Những người ăn khoảng 4 ounce thịt đỏ mỗi ngày có nhiều khả năng tử vong vì ung thư hoặc bệnh tim mạch hơn những người ăn ít nhất, khoảng nửa ounce mỗi ngày. Ngành công nghiệp thịt cho rằng không có mối liên hệ nào giữa thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và ung thư, và cho rằng thịt nạc đỏ phù hợp với chế độ ăn có lợi cho tim mạch. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cũng đã tìm thấy các mối liên kết tương tự. Một người khác theo dõi hơn 72.000 phụ nữ trong 18 năm cho thấy những người ăn chế độ ăn kiểu phương Tây có nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, món tráng miệng, ngũ cốc tinh chế và khoai tây chiên có nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và tử vong do nhiều nguyên nhân khác. Marji McCullough, tiến sĩ dịch tễ học dinh dưỡng thuộc Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ cho biết, có mối liên quan giữa tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn và ung thư, đặc biệt là ung thư đại trực tràng. Bệnh nhân mắc bệnh tim nên hạn chế ăn thịt đỏ Sau khi xem xét hệ thống các nghiên cứu khoa học, một hội đồng chuyên gia của Quỹ Nghiên cứu Ung thư Thế giới và Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ đã kết luận vào năm 2007 rằng, thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn là nguyên nhân của một số bệnh ung thư. Báo cáo của họ cho biết, có những bằng chứng rất thuyết phục về mối liên hệ giữa thịt đỏ, thịt chế biến sẵn và ung thư đại trực tràng, nhưng kết quả vẫn chưa rõ ràng với ung thư phổi, thực quản, dạ dày, tụy và nội mạc tử cung. Câu hỏi: Nếu ăn thịt đỏ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư thì nguyên nhân cụ thể là gì? Trả lời: Cơ chế gây ung thư của thị đỏ vẫn chưa rõ ràng, nhưng có một số cơ chế cụ thể mà các nhà nghiên cứu đang nghi ngờ và nghiên cứu, bao gồm:
Câu hỏi: Ăn thịt đỏ có tốt không? Trả lời: So với ăn thịt trắng, thịt đỏ chứa nhiều chất sắt, chất mà nhiều bạn gái tuổi teen hay phụ nữ trong thời kỳ sinh nở thường bị thiếu. Chất sắt heme có trong thịt đỏ dễ dàng được cơ thể hấp thụ. Thịt đỏ cũng cung cấp vitamin B12, giúp tạo ADN và giữ cho các tế bào thần kinh và hồng cầu khỏe mạnh, và thịt đỏ có chứa kẽm, giúp hệ thống miễn dịch hoạt động tốt. Bên cạnh đó, thịt đỏ cũng cung cấp protein, giúp xây dựng xương và cơ bắp. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, thịt bò là một trong những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng nhất. Ăn một miếng thịt bò nạc 3 ounce chỉ có 180 calo, nhưng bạn có được 10 chất dinh dưỡng thiết yếu. Mẹ bầu nên tăng cường ăn thịt đỏ để bổ sung sắt Câu hỏi: Nên ăn bao nhiêu thịt đỏ? Trả lời: Hầu hết các chuyên gia dinh dưỡng đều đề nghị tập trung vào kích thước phần hợp lý của khẩu phần và nên ăn thịt đỏ nạc. Để biết chính xác lượng thịt đỏ mà bạn cần bao nhiêu, bạn cần xem xét hai yếu tố sau:
Bạn không cần phải loại bỏ thịt đỏ ra khỏi chế độ dinh dưỡng, tuy nhiên bạn cần phải lựa chọn thịt nạc và khẩu phần hợp lý với nhu cầu dinh dưỡng. Các hướng dẫn của chính phủ Hoa Kỳ đề xuất 5 đến 6,5 ounce protein mỗi ngày từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau, bao gồm thịt nạc, các loại hạt và hải sản. Vì vậy, bạn cần tính toán lượng protein từ các loại thực phẩm mà bạn ăn, bao gồm cả thịt đỏ và thịt trắng và chia lượng protein này phân bổ hợp lý trong các bữa ăn hằng ngày. Theo Viện Nghiên cứu Ung thư Hoa Kỳ, đây là tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào phòng chống ung thư thông qua chế độ ăn uống và hoạt động thể chất, khuyến cáo người dân không nên quá 18 ounce thịt đỏ nấu chín mỗi tuần. Tổ chức này cũng khuyến cáo nên tránh tất cả các loại thịt chế biến sẵn, như xúc xích, thịt nguội, giăm bông, thịt xông khói, do làm làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết. Câu hỏi: Các tiêu chí cho một miếng thịt đỏ nạc là gì? Trả lời: Thịt có thể được dán nhãn là nạc nếu khẩu phần 3 ounce chứa ít hơn 10 gram chất béo, 4,5 gram chất béo bão hòa hoặc ít hơn và ít hơn 95 miligam cholesterol. Nếu bạn mua thịt bò, hãy kiểm tra phân loại của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ. Thịt bò có nhãn là thịt bò thượng hạng là loại cao cấp nhất nhưng cũng có chất béo cao nhất. Hầu hết các siêu thị đều bán thịt bò được phân loại thành các sản phẩm khác nhau. Thịt bò cao cấp có hàm lượng chất béo cao nhất Câu hỏi: Thịt bò từ bò ăn cỏ có tốt hơn từ bò ăn hạt hay không? Trả lời: Bò ăn cỏ gầy hơn so với bò ăn ngũ cốc, nên khiến cho bò ăn cỏ có tổng lượng chất béo và chất béo bão hòa thấp hơn. Thịt bò ăn cỏ cũng chứa nhiều axit béo omega-3. Nhưng tổng lượng omega-3 trong cả hai loại thịt bò là tương đối nhỏ. Do đó, các loại thực phẩm như cá, dầu thực vật, các loại hạt là nguồn omega-3 tốt hơn so với thịt bò. Câu hỏi: Nướng thịt đỏ có gây ung thư hay không? Trả lời: Bất kỳ loại thịt nào nếu được nấu ở nhiệt độ cao đều có thể biến các hợp chất có trong thực phẩm thành các chất làm tăng nguy cơ ung thư, bao gồm thịt đỏ, thịt gia cầm và cá. Họ gọi các chất đó là amin dị vòng (HCAs) và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs). Câu hỏi: Làm thế để giảm các hợp chất có thể gây ung thư khi nướng? Trả lời: Bạn nên thực hiện một số bước giúp ngăn chặn các hợp chất có thể gây ung thư sẽ được hình thành trong quá trình nướng hoặc giảm tiếp xúc với chúng, cụ thể như sau:.
Trong quá trình nấu ăn, hạn chế việc nấu thịt quá chín Thịt đỏ và thịt trắng đều chứa lượng dinh dưỡng tốt cho cơ thể, tuy nhiên để đảm bảo sức khỏe bạn nên chế biến và sử dụng chúng một cách hợp lý, tránh nguy cơ sinh bệnh. Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của bạn. Khi cơ thể xuất hiện những biểu hiện bất thường và có những nghi ngờ ung thư, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để khám và có những chẩn đoán chính xác. Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có cung cấp các Gói sàng lọc ung thư với độ chuẩn xác cao. Để biết thêm thông tin chi tiết, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám bệnh lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 - 30/9/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Nguồn tham khảo: webmd.com; healthline.com XEM THÊM: |
