Viêm tiểu phế quản điều trị bao lâu

Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là một trong các bệnh lý nhiễm trùng của đường hô hấp dưới thường gặp ở trẻ nhỏ. Tình trạng nhiễm trùng gây viêm, phù nề đường thở, tăng tiết dịch, vì vậy các đường thở có đường kính nhỏ [các tiểu phế quản] dễ bị bít tắc một phần hoặc hoàn toàn, điều này có thể làm cho trẻ khó thở [Hình 1]. Trong khi đó, ở người lớn hoặc trẻ lớn chỉ biểu hiện triệu chứng cảm lạnh nhẹ.

Hình 1: Tiểu phế quản bình thường và khi bị viêm

Viêm tiểu phế quản thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 24 tháng tuổi, đặc biệt là ở trẻ từ 3 – 6 tháng tuổi do khoang mũi và cấu trúc đường thở nhỏ dễ bị tắc nghẽn hơn so với trẻ lớn và người lớn. Trong năm đầu tiên của cuộc đời, cứ 100 trẻ sẽ có 11 trẻ bị viêm tiểu phế quản, thậm chí còn có thể cao hơn nếu vào mùa cao điểm. Một số trẻ dễ bị viêm tiểu phế quản như: trẻ trai, trẻ sinh non tháng, nhẹ cân, trẻ không được nuôi bằng sữa mẹ … Ngoài ra môi trường sống đông đúc cũng tạo điều kiện cho việc lây lan mầm bệnh khiến trẻ dễ mắc bệnh.

Hơn 90% trường hợp viêm tiểu phế quản do siêu vi [virus] gây ra, trong đó thường gặp nhất là virus hợp bào hô hấp [RSV] chiếm 50 – 80%, ngoài ra còn một số loại virus gây cảm lạnh thông thường như Rhino virus, Parainfluenzae virus … Bệnh thường xảy ra vào tháng 11 đến khoảng tháng 4 hàng năm [mùa đông và mùa xuân], đỉnh điểm là tháng 1 và tháng 2, thỉnh thoảng bệnh vẫn xảy ra vào mùa hè. Cha mẹ hút thuốc lá cũng làm cho trẻ dễ bị viêm tiểu phế quản nhất là các bà mẹ có hút thuốc lá trong thai kì.

Ban đầu, trẻ có các triệu chứng như cảm lạnh thông thường: ho, chảy mũi, hát hơi, có thể sốt nhẹ khoảng 380 hoặc không sốt. Vài ngày sau, trẻ bắt đầu ho nặng hơn, khò khè và thở nhanh. [Cha mẹ vui lòng xem thêm bài “Hen ở trẻ dưới 5 tuổi” để biết cách nhận biết khò khè và bài “Viêm phổi trẻ em” để nhận biết thở nhanh]. Hầu hết trẻ chỉ bị nhẹ, có thể điều trị ngoại trú và theo dõi tại nhà, thường khoảng 5-7 ngày sẽ bớt. Tuy nhiên, một sốt trẻ diễn tiến nặng, khó thở và giảm oxy máu nặng cần phải nhập viện để theo dõi. Những trẻ này thường có cơ địa đặc biệt như trẻ sinh cực non tháng, trẻ có bệnh lí tim phổi bẫm sinh kèm theo, trẻ có hệ miễn dịch kém … Không phải mọi trẻ thở nhanh đều là bệnh nặng, cha mẹ đừng lo lắng quá nếu trẻ vẫn tỉnh, tươi và bú tốt. Cũng như tất cả bệnh lí khác ở trẻ nhỏ, cha mẹ cần lưu ý đưa trẻ đến khám cấp cứu trong trường hợp trẻ có các dấu hiệu nguy hiểm như: trẻ không thể nuốt được hoặc bỏ bú, nôn ói tất cả mọi thứ, co giật, ngủ li bì khó đánh thức và tím tái [Cha mẹ có thể quan sát rõ nhất tại vùng môi miệng trẻ].

Chẩn đoán viêm tiểu phế quản chủ yếu dựa trên việc thăm khám của bác sĩ, ngoài ra xét nghiệm máu và chụp phim X-Quang phổi thường không cần thiết.

Như đã trình bày, viêm tiểu phế quản hầu hết do siêu vi, vì vậy việc điều trị kháng sinh là không cần thiết. Một số trường hợp nặng hoặc bệnh kéo dài dai dẳng mới cần cân nhắc sử dụng kháng sinh. Điều trị chủ yếu trong viêm tiểu phế quản là bù nước và vệ sinh mũi họng với nước muối sinh lí để thông thoáng đường hô hấp trên giúp trẻ bú tốt hơn. Trong quá trình bệnh lí, do trẻ thở nhanh cũng như do mất dịch qua chất nôn ói, mồ hôi, trẻ cần phải được cung cấp đầy đủ nước. Cha mẹ có thể tính toán một cách dễ dàng lượng nước tối thiểu trẻ cần trong ngày như sau:

- Đối với trẻ dưới 10kg:                         100ml x số kg cân nặng

- Đối với trẻ trên 10kg và dưới 20kg: 1000ml + 50ml x số kg cân nặng trên 10kg

- Đối với trẻ trên 20kg:                          1500ml + 20ml x số kg cân nặng trên 20kg

 Thường viêm tiểu phế quản có thể tự giới hạn sau vài ngày nhưng một số trẻ có thể bị những đợt tái phát, khò khè tái đi tái lại. Những trường hợp bị viêm tiểu phế quản trong năm đầu đời nhất là những trẻ bị nặng có thể liên quan đến hen [Hen suyễn, hen phế quản] sau này, vì vậy cha mẹ cần lưu tâm đến các đợt khò khè trong năm qua, khò khè từ lúc mấy tháng tuổi, khò khè kéo dài bao lâu, một năm qua bị bao nhiêu đợt … cùng phối hợp với bác sĩ điều trị để theo dõi trẻ sát về sau.

Viêm tiểu phế quản có thể lây lan qua việc tiếp xúc với các chất tiết đường hô hấp từ người bệnh: chất tiết hầu họng, nước bọt bắn ra khi ho, chất tiết mũi khi chảy ra ngoài và hát hơi hoặc thậm chí qua tiếp xúc các loại đồ chơi có dính chất tiết của trẻ bệnh. Vì vậy biện pháp quan trọng trong phòng ngừa bệnh là rửa tay thường xuyên, bảo vệ trẻ tránh xa người có triệu chứng ho, cảm lạnh cũng như khói thuốc lá. Hiện tại không có vaccin cho bệnh viêm tiểu phế quản, chỉ có thuốc sử dụng cho những trẻ có nguy cơ bị viêm tiểu phế quản nặng như: những trẻ sinh non tháng, trẻ có bệnh tim phổi kèm theo.

Vài thông tin chia sẻ cùng Quí cha mẹ, góp phần giúp cho cha mẹ hiểu biết về các bệnh lí đường hô hấp và chăm sóc trẻ tốt hơn. Nếu có điều gì lo lắng đừng ngần ngại trao đổi với chúng tôi. Cám ơn đã theo dõi bài viết.

Vào mùa đông ở miền Bắc nước ta, tỷ lệ trẻ em bị mắc bệnh viêm tiểu phế quản tăng cao do thời tiết có tính chất hanh khô, nhiệt độ thấp nên trẻ dễ bị nhiễm lạnh, virus xâm nhập vào cơ thể.  Cha mẹ phải đặc biệt quan tâm và lưu ý vì tỷ lệ nhập viện điều trị viêm tiểu phế quản ở trẻ dưới 2 tuổi tại Việt Nam là rất cao.

1. Tại sao trẻ lại bị mắc viêm tiểu phế quản?

Là tình trạng viêm cấp tính của các phế quản nhỏ và trung bình bắt gặp chủ yếu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, viêm tiểu phế quản khiến đường dẫn khí nhỏ [hay còn gọi là tiểu phế quản] của phổi bị viêm. Nguyên nhân dẫn đến trẻ bị viêm tiểu phế quản là do một loại virus tấn công vào tiểu phế quản dẫn đến viêm. Dần dần chúng làm cho tiểu phế quản bị sưng lên và viêm tấy, lòng phế quản tăng tiết chất nhầy gây khó khăn trong việc lưu thông không khí trong phổi.

Virus hợp bào có tên khoa học là “respiratory syncytial virus” - RSV được cho là thủ phạm chính gây nên viêm tiểu phế quản. Ngoài ra một số virus khác như virus cúm hay cảm lạnh thông thường cũng góp phần là nguyên nhân khiến người bệnh mắc viêm tiểu phế quản. Hàng năm vào mùa đông, các bệnh viện ở nước ta ghi nhận nhiều ca nhiễm RSV ở đối tượng bệnh nhân dưới 6 tháng tuổi thường và do RSV có ít nhất hai chủng nên trẻ nhỏ đều có thể tái phát căn bệnh này.

Các loại virus là nguyên nhân khiến trẻ mắc viêm tiểu phế quản

Cơ chế lây nhiễm của RSV rất giống với COVID-19 đó là lây bệnh từ người sang người thông qua tiếp xúc với các giọt bắn hô hấp giữa người lành và người bệnh trong khi giao tiếp, sinh hoạt, dùng chung đồ vật chứa virus.

2. Đối tượng trẻ nhỏ nào có nguy cơ mắc viêm tiểu phế quản?

Do phổi và hệ thống miễn dịch chưa phát triển đầy đủ nên những trẻ dưới 3 tháng tuổi là đối tượng có tỷ lệ mắc viêm phế quản cao nhất. Một số trường hợp là do có các bệnh lý sau làm tăng nguy cơ mắc viêm tiểu phế quản ở trẻ:

• Trẻ bị nhẹ cân, suy hô hấp sơ sinh;

• Trẻ bị suy dinh dưỡng nặng;

• Bị bệnh phổi mạn tính kèm theo tim bẩm sinh, cao áp phổi, loạn sản phế quản phổi;

• Ở trong tập thể có người mắc bệnh như: nhà trẻ, trường học,… hay trong gia đình có người nhiễm bệnh;

• Thường xuyên hít phải khói thuốc lá;

• 6 tháng đầu trẻ hoàn toàn không được bú sữa mẹ.

3. Biểu hiện khi mắc viêm tiểu phế quản

Xuất phát điểm có triệu chứng như cảm lạnh thông thường, bệnh nhân viêm tiểu phế quản sẽ có dấu hiệu đặc trưng như bị nghẹt mũi, sổ mũi, sau đó phát triển thành ho, khò khè, thở nhanh, rút lõm lồng ngực. Một số trường hợp trẻ còn bị viêm tai giữa.

Đối với những trường hợp trẻ bị viêm tiểu phế quản do sinh non, bị bệnh phổi hoặc tim, bé khó ăn,… thì phụ huynh cần đưa con tới bệnh viện hay các cơ sở Y tế gần nhất nếu trẻ có các dấu hiệu sau:

• Nhịp thở nhanh theo tuổi [trẻ dưới 2 tháng: >60 lần/phút; từ 2 - 12 tháng: >50 lần/phút; từ 12 tháng - 5 tuổi: >40 lần/phút];

• Mỗi lần hít vào xương sườn lõm xuống;

• Nôn, thở khò khè;

• Trẻ thờ ơ, hoạt động hoặc phản ứng chậm chạp;

• Biến chứng nặng bao gồm: màu da, môi trở nên xanh hoặc tím tái dần đi, mất nước, suy hô hấp, ngưng tim, ngưng thở.

Viêm tiểu phế quản gây khó chịu ở trẻ

Khi bệnh tình diễn biến nặng gây suy hô hấp ở trẻ, bệnh nhi sẽ phải đặt ống nội khí quản để trợ thở. Đối với những trường hợp trẻ có các bệnh lý nền, hệ thống miễn dịch yếu thì gia đình cần phải theo dõi sát sao nhằm kiểm soát bệnh từ sớm và điều trị kịp thời.

4. Phòng ngừa bệnh viêm tiểu phế quản

Do virus là nguyên nhân chính dẫn đến viêm tiểu phế quản lây lan từ người sang người, chính vì vậy để ngăn chặn mầm bệnh mọi người cần tuân thủ các biện pháp như rửa tay thường xuyên với xà phòng, đeo khẩu trang cho bé và phụ huynh cũng cần đeo khẩu trang để tránh lây bệnh cho trẻ. Nếu trẻ bị mắc bệnh, cần cách ly bé tại nhà một thời gian đến khi khỏi bệnh để tránh lây sang trẻ khác. Các cách phòng ngừa phụ huynh có thể áp dụng như sau:

• Khi ho, hắt hơi cần che miệng, mũi bằng khăn giấy và sau đó vứt rác thải lây nhiễm vào sọt rác đúng nơi quy định. Rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay có cồn để sát khuẩn;

• Lau dọn, khử trùng bề mặt, vật dụng trong nhà, những vật mà mọi người sử dụng chung thường xuyên;

• Sử dụng đồ cá nhân riêng biệt như cốc nước, khăn lau mặt,… để tránh lây nhiễm với người khác;

Giúp bé vệ sinh tay và phòng bệnh thường xuyên

• Nếu ở gần những người có dấu hiệu viêm tiểu phế quản như bị sốt, cảm lạnh,… thì cần hạn chế tiếp xúc và đeo khẩu trang;

• Mẹ cần cho con bú trong vòng 6 tháng đầu đời để hệ miễn dịch của con được đảm bảo, nâng cao khả năng phòng bệnh;

• Hiện chưa có vắc xin tiêm phòng RSV nhưng các bệnh nhi trên 6 tháng tuổi, kể cả người lớn đều có thể tiêm phòng cúm hàng năm.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ phụ huynh cần nắm rõ để có những phương án điều trị ngoại trú và nội trú phù hợp. Nếu trẻ bị nhiễm RSV, cần theo dõi sát sao và thực hiện điều trị theo phác đồ của bác sĩ, không được tự ý đi mua thuốc và sử dụng cho trẻ vì như vậy sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng của bé.

Ngoài ra mọi người cũng cần đi khám sức khỏe định kỳ, không chỉ đưa trẻ đi khám mà người lớn trong gia đình cũng cần làm vậy vì trẻ có thể bị lây virus viêm tiểu phế quản từ chính cha mẹ, ông bà, anh chị em của mình. Một địa chỉ đáng tin cậy dành cho tất cả mọi người đó là Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Trải qua hơn 24 năm xây dựng và phát triển trong lĩnh vực Y tế, MEDLATEC tự hào sở hữu đội ngũ y bác sĩ với chuyên môn cao, khám chữa bệnh tận tình và chu đáo.

Đến với MEDLATEC, gia đình cũng không cần quá lo lắng về vấn đề chi phí điều trị vì bệnh viện có thực hiện khám BHYT và áp dụng bảo lãnh viện phí với gần 40 đơn vị bảo hiểm bảo lãnh tại 2 cơ sở BVĐK MEDLATEC - 42 Nghĩa Dũng và PKĐK MEDLATEC - 99 Trích Sài – Tây Hồ. Khách hàng cũng có thể chủ động hẹn lịch khám qua tổng đài 1900565656 để được tư vấn miễn phí và linh động thời gian nếu quá bận rộn. Hãy nhấc máy lên và liên hệ ngay với MEDLATEC để được cung cấp dịch vụ y tế chất lượng nhất!