Anh Chị hiểu thế nào về tâm trạng của nhân vật tôi trong đoạn thơ sau Đêm đêm tôi vừa chợp mắt
Chết trong đêm cơn bão về gần sáng Đêm ấy tôi nằm trong chăn nghe cánh chim đập cửa Sự ấm áp gối chăn đã giữ chặt tôi Và tôi ngủ ngon lành đến lúc bão vơi. Chiếc tổ cũ trong ống tre đầu nhà chiều gió hú Không còn nghe tiếng cánh chim về Và tiếng hót mỗi sớm mai trong vắt. Nó chết trước cửa nhà tôi lạnh ngắt Một con mèo hàng xóm lại tha đi Nó để lại trong tổ những quả trứng Những con chim non mãi mãi chẳng ra đời. Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn như đá lở trên ngàn. Tiếng vọng trong bài thơ gợi cho anh/chị suy nghĩ về điều gì trong cuộc sống? - Tiếng vọng trong bài thơ được gợi ra từ chi tiết “những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ/tiếng lăn như đá lở trên ngàn”, thể hiện nỗi ám ảnh của nhân vật “tôi”, cùng nỗi ân hận khôn nguôi. Đó là tiếng vọng của lương tâm, của sự dằn vặt trong tâm hồn. - Tiếng vọng trong bài thơ gợi đến: + Bài học về sự ăn năn, day dứt: Chỉ cần một chút vô tâm đã gây ra hậu quả nghiêm trọng, không thể cứu vãn (Thể hiện qua chi tiết: sự vô tâm của nhân vật “tôi” gây ra cái chết của những con chim non). + Từ đó, tiếng vọng ấy thức tỉnh con người về tình yêu thương, về lòng nhân ái. 🏵️II. BÀN LUẬN - CHỨNG MINH 1. Vấn đề thứ nhất: Sự vô tâm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, không thể cứu vãn. - Nguyên nhân và biểu hiện: Lối sống vội vã và việc coi trọng vật chất đã khiến con người tự giết chết tâm hồn của chính mình. Con người chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân mà thiếu đi sự thấu hiểu đối với bất hạnh của người khác. - Hiện trạng: Sự vô tâm là căn bệnh của thời đại mà nếu không sớm nhận ra và “chữ trị”, con người dễ dàng đánh mất chính bản thân mình. + Sự vô tâm khiến con người mất đi “tính người”, trở nên chai sạn trước nỗi đau của đồng loại, thậm chí có thể vì lợi ích mà bất chấp vi phạm những chuẩn mực đạo đức. + Sự vô tâm ban đầu có thể chỉ là sự thờ ơ trước lời mời chào của một em bé bán vé số. Nhưng nếu con người cứ nuôi dưỡng thái độ ấy, nó sẽ nhanh chóng trở thành sự nhẫn tâm, sẵn sàng làm việc xấu. Thậm chí sự im lặng của người tốt cũng đáng sợ không kém những hành động tội ác: “Thế giới không chỉ đáng sợ vì hành động của những kẻ xấu mà còn vì sự im lặng của những người tốt” (Martin Luther King). 2. Vấn đề thứ hai: Sức mạnh của tình yêu thương, lòng nhân ái trong cuộc sống - Lòng nhân ái giúp cho trái tim con người tránh xa sự chai sạn, bồi đắp tình cảm phong phú, phẩm chất tốt đẹp. Tình yêu thương không sẵn có mà đòi hỏi sự hi sinh, thấu hiểu và hành động của con người với những người xung quanh. - Lòng nhân ái không chỉ cứu rỗi linh hồn của một cá nhân mà còn có sức lan tỏa mạnh mẽ đến cộng đồng. - Lòng nhân ái không có biên giới, mở rộng những khả năng và giới hạn của con người. Sống vì người khác, con người sẽ làm được những điều phi thường, sống có trách nhiệm và quảng đại hơn. - Dẫn chứng: tấm gương nhân ái của mẹ Teresa với cả cuộc đời cống hiến cho những người nghèo và bệnh tật ở Châu Phi, Helen Keller đã dành cả cuộc đời cho những hoạt động thiện nguyện về người câm điếc. - Lòng tốt cũng cần phải suy xét cẩn thận, không nên mù quáng tin tưởng để lòng tốt bị lừa gạt, trở thành công cụ của người khác trục lợi. - Cần phải thực hành đi theo “tiếng vọng” của lòng nhân ái, nếu chỉ nhận thức mà không hành động thì những điều tốt sẽ không thể nhân rộng trong đời thực. - Cần rèn giũa nhận thức hướng đến lòng nhân ái, khắc phục được tính vô cảm, thờ ơ - Cần tham gia các hoạt động thiện nguyện vì cộng đồng, nhân rộng tình nhân ái đến những hoàn cảnh khó khăn - Sống cống hiến, có trách nhiệm với cộng đồng 🌿Nguồn đề: Đề thi HSG 12 Thừa Thiên Huế năm học 2020 - 2021 🌿Hướng dẫn giải: Cô Đặng Lan Anh, giáo viên trường Trung học Thực hành, Đại học Sư phạm Tp. HCM #nghiluanxahoi_blogchuyenvan Page 2
Trang chủ Về chủ blog LỚP VĂN THẦY DUY FACEBOOK ▼
Đọc đoạn trích: Con chim sẻ nhỏ chết rồi Chết trong đêm cơn bão về gần sáng Đêm ấy tôi nằm trong chăn nghe cánh chim đập cửa Sự ấm áp gối chăn đã giữ chặt tôi Và tôi ngủ ngon lành đến lúc bão vơi. Chiếc tổ cũ trong ống tre đầu nhà chiều gió hú Không còn nghe tiếng cánh chim về Và tiếng hót mỗi sớm mai trong vắt. Nó chết trước cửa nhà tôi lạnh ngắt Một con mèo hàng xóm lại tha đi Nó để lại trong tổ những quả trứng Những con chim non mãi mãi chẳng ra đời. Đêm đêm tôi vừa chợp mắt Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn như đá lở trên ngàn. (Trích Tiếng vọng, Nguyễn Quang Thiều, Tiếng Việt 5, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr. 108) Thực hiện yêu cầu sau: Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2. Con chim sẻ đã chết trong hoàn cảnh như thế nào? Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về tâm trạng của tác giả? Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ Tiếng lăn như đá lở trên ngàn. Câu 4. Đoạn trích trên gửi gắm đến anh/chị bài học gì? (trình bày khoảng 4 đến 6 dòng). Câu 1. (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về chủ đề: Biết ăn năn, biết day dứt cũng là cách để chúng ta hoàn thiện bản thân. Câu 2. (5,0 điểm) Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn. Trong rừng ít có cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng. Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loáng, vết thương không lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá xum xuê như những con chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, nhưng vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã… Cứ thế hai ba năm nay, rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng… Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt cũng không tấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp chân trời. (Trích Rừng xà nu, Nguyễn Trung Thành, Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr. 23) Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng rừng xà nu. Từ đó, nhận xét chất sử thi trong ngòi bút của nhà văn Nguyễn Trung Thành qua đoạn trích trên. ………… Hết ………
ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM (Đáp án – Thang điểm gồm có 03 trang)
————Hết——— đề thi thử THPT quốc gia ngữ văn, rừng xà nu
|