Đo huyết áp hàng ngày là một việc làm hết sức cần thiết giúp kiểm soát sức khỏe cho chính chúng ta. Các thông số sẽ cho bạn biết bạn thuộc nhóm huyết áp bình thường, bị huyết áp cao hay huyết áp thấp. Vậy huyết áp bao nhiêu là bình thường? Bài viết dưới đây sẽ trả lời câu hỏi này:
Huyết áp là gì?
Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của động mạch.
Như thế nào là huyết áp bình thường?
Về các số đo huyết áp gồm có 2 trị số: Huyết áp tối đa hay còn gọi là tâm thu, huyết áp tối thiểu hay còn gọi là tâm trương. Căn cứ vào 2 trị số này để chẩn đoán huyết áp thế nào là bình thường:
Huyết áp bình thường: Đối với người lớn, huyết áp tâm thu dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80mmHg thì được gọi là huyết áp bình thường.
Huyết áp cao: Khi huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên thì chẩn đoán là cao huyết áp.
Tiền cao huyết áp: Giá trị nằm giữa huyết áp bình thường và cao huyết áp [Huyết áp tâm thu từ 120-139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80-89 mmHg] thì được gọi là tiền cao huyết áp.
Huyết áp thấp: [Hạ huyết áp] huyết áp thấp được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu dưới 100 mmHg.
Để kết luận một người bị tăng huyết áp hay không người ta cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày. Do đó phải đo huyết áp thường xuyên, theo dõi trong nhiều ngày và mỗi ngày nhiều lần. Ở một số người, huyết áp có thể tăng nhất thời khi quá xúc cảm, stress, hoặc sau khi uống rượu, bia, sau tập luyện, lao động nặng… chẳng hạn.
Huyết áp cũng thay đổi theo độ tuổi và chỉ số huyết áp bình thường ở mỗi độ tuổi cũng khác nhau. Dưới đây là bảng chỉ số huyết áp theo từng độ tuổi để mọi người dễ theo dõi, kiểm soát huyết áp của mình và người thân trong gia đình.
[Nguồn: suckhoedoisong.vn]
Huyết áp 120/80 là con số lý tưởng, vậy liệu bạn đã hiểu cách đọc chỉ số huyết áp hay ý nghĩa chỉ số huyết áp là như thế nào và cần thực hiện những gì tiếp theo sau khi có kết quả đo chưa?
Bài viết này sẽ cho giúp bạn giải thích các con số để hiểu kết quả đo huyết áp nói lên điều gì.
Tại sao bạn cần phải biết ý nghĩa của những chỉ số huyết áp?
Việc hiểu được ý nghĩa chỉ số huyết áp thì thật ra không dễ chút nào vì chúng chứa những từ ngữ chuyên môn như “tâm thu”, “tâm trương”, “mi-li-mét thủy ngân” [mmHg]. Nắm các con số này có thể hỗ trợ bạn kiểm soát được huyết áp của mình, biết được mức nào là huyết áp bình thường và mức nào là quá cao hay quá thấp.
Bạn có thể quan tâm: Chỉ số huyết áp trung bình của từng độ tuổi
Cách đọc chỉ số huyết áp
Ai cũng đều mong muốn có một cơ thể khỏe mạnh và mức huyết áp bình thường. Cách đọc chỉ số huyết áp như sau: Khi bác sĩ tiến hành đo huyết áp cho bạn, kết quả sẽ được hiển thị bởi hai con số: một số nằm phía trên và một số nằm phía dưới giống như là một phân số. Ví dụ: 120/80 mmHg.
Con số ở trên chỉ áp lực trong động mạch của bạn trong lúc cơ tim co lại, gọi là huyết áp “tâm thu”. Số dưới chỉ huyết áp khi cơ tim đang giãn ra, gọi là huyết áp “tâm trương”.
Bạn có thể quan tâm: Huyết áp tâm trương cao và những điều bạn chưa biết
Thế nào là mức huyết áp bình thường?
Bạn sẽ thắc mắc chỉ số huyết áp 120/80 nghĩa là gì hay huyết áp 120/80 là cao hay thấp? Kết quả bình thường là khi chỉ số trên dưới 120 và chỉ số dưới nhỏ hơn 80. Khi cả huyết áp tâm thu và tâm trương ở trong khoảng này, bạn được xem là có huyết áp ở mức bình thường. Nói tóm lại, kết quả huyết áp bình thường phải nhỏ hơn 120/80 mmHg.
Phải làm gì nếu huyết áp cao trên 120/80 mmHg?
Chỉ số huyết áp có ý nghĩa gì? Kết quả huyết áp lớn hơn 120/80 mmHg là một dấu hiệu báo động bạn cần phải thay đổi lối sống lành mạnh cho tim mạch. Khi huyết áp tâm thu của bạn trong khoảng 120 và 139 mmHg hay huyết áp tâm trương trong khoảng 80 và 89 thì bạn đang trong giai đoạn “tiền tăng huyết áp”.
Mặc dù chỉ số này không được coi là “cao huyết áp” nhưng nên nhớ là bạn đã ra khỏi khoảng bình thường. Chỉ số huyết áp trong khoảng này làm tăng nguy cơ bị cao huyết áp thật sự, tăng rủi ro mắc bệnh tim và đột quỵ.
Các phân độ chỉ số huyết áp
Độ 1
Thông thường, bạn sẽ có chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu ở mức 140-159 mmHg, hoặc khi huyết áp tâm trương ở khoảng 90-99 mmHg. Đây được xem là tăng huyết áp độ 1.
Tuy nhiên, nếu bạn mới đo một lần duy nhất ra kết quả này thì vẫn chưa chẩn đoán được là thực sự bị tăng huyết áp. Bạn chỉ chẩn đoán được tăng huyết áp nếu những chỉ số huyết áp vẫn ở mức cao trong một thời gian dài.
Độ 2
Nếu giai đoạn 1 huyết áp cao là một mối lo, giai đoạn 2 huyết áp cao lại càng cho thấy tình trạng nghiêm trọng hơn. Nếu chỉ số phía trên lớn hơn 160 hay số phía dưới lớn hơn 100, bạn đang mắc tăng huyết áp độ 2.
Ở giai đoạn này, ngoài việc thay đổi lối sống như giảm cân, ăn uống kiêng cữ hơn và tập thể dục nhiều hơn – bác sĩ có thể kê một hoặc nhiều loại thuốc để duy trì huyết áp của bạn trong tầm kiểm soát.
Vùng nguy hiểm
Khi chỉ số huyết áp trên 180/110 mmHg hoặc có một trong hai tâm thu hoặc tâm trương cao hơn chỉ số này, điều này cho thấy bạn đang mắc một bệnh nghiêm trọng. Chỉ số cao như vậy cho thấy bạn đang có “cơn tăng huyết áp” và đòi hỏi phải được điều trị ngay lập tức.
Tuy nhiên cũng có trường hợp giá trị huyết áp lúc đầu rất cao nhưng sau đó lại trở về bình thường, vì vậy thông thường bác sĩ có thể đo huyết áp lại lần nữa sau ít phút. Nếu kết quả lần hai vẫn cao như vậy, bạn cần phải được điều trị khẩn cấp.
Bạn có thể quan tâm: Tụt huyết áp nên làm gì
Ngay cả khi chỉ số huyết áp của bạn trong mức bình thường, bạn cũng không được lơ là với sức khỏe của mình. Bác sĩ đã khuyến cáo rằng ngay cả những người có những có chỉ số bình thường cũng nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giúp họ tiếp tục giữ huyết áp ở mức bình thường và hạn chế khả năng hình thành bệnh tăng huyết áp hay tim mạch.
Khi lớn tuổi hơn, việc giữ mức huyết áp lại càng trở nên quan trọng. Huyết áp tâm thu có xu hướng tăng khi bạn trên 50 tuổi. Vì thế, hãy duy trì cân nặng hợp lý và khỏe mạnh, bạn nên tập thể dục thường xuyên và có chế độ ăn uống hợp lý, từ đó bạn có thể giảm nguy cơ tăng huyết áp.
Bạn có thể quan tâm: Tăng huyết áp vô căn – căn bệnh lạ mà quen
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Huyết áp và bệnh huyết áp là những cái tên phổ biến mà bất cứ ai cũng đã biết và nghe đến? Hay như chúng ta thường kháo nhau rằng "Tôi bị bệnh huyết áp cao" hay "Tôi chóng mặt và buồn nôn hình như tôi đang bị huyết áp thấp". NHƯNG vấn đề cơ bản huyết áp là gì? Hay cách sử dụng máy đo huyết áp điện tử như thế nào? Vậy thì nếu bạn đang quan tâm vấn đề này, thì nên đọc bài viết sau đây để có cái nhìn tổng quan hơn về bệnh huyết áp, cũng như cách nhận biết chỉ số huyết áp để hiểu được sức khỏe của mình đang ở giai đoạn nào, để từ đó mà có những phương pháp chăm sóc và điều hướng cách sinh hoạt, phòng ngừa cho bản thân.
Biết bệnh huyết áp thông qua chỉ số tâm thu và huyết áp tâm trương?
Huyết áp là gì?
Huyết áp là áp lực máu cần thiết tác động lên thành động mạch, nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể.
Huyết áp được tạo ra do lực co bóp của tim và sức cản của ngoại vi - Sức cản đó do nhiều yếu tố như động mạch. Ngoài ra, còn phụ thuộc trực tiếp vào khí hậu nóng lạnh, vào độ sừng hóa của da, bền vững của thành mạch [tính đàn hồi]. Ví dụ: Khí hậu nóng lạnh ngoại vi giãn nở, lòng mạch rộng ra, khí hậu lạnh các mạch ngoại vi co lại, lòng mạch hẹp lại...
Huyết áp được đo bằng mi-li-mét thủy ngân [mmHg].
Bệnh huyết áp cũng gây nên những biến chứng nguy hiểm
Thế nào là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương?
Huyết áp được xác định bằng hai chỉ số, thường được viết dưới dạng một tỷ số. Chỉ số thứ nhất [hay chỉ số trên] là huyết áp 'tâm thu' – là mức huyết áp cao nhất trong mạch máu, xảy ra khi tim co bóp. Chỉ số thứ hai [hay chỉ số dưới] là huyết áp tâm trương – là mức huyết áp thấp nhất trong mạch máu và xảy ra giữa các lần tim co bóp, khi cơ tim được thả lỏng.
Chỉ số trên là huyết áp tâm thu và chỉ số dưới là huyết áp tâm trương [minh họa trên máy đo Beurer BM40]
Đoán bệnh nhờ huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương?
- Huyết áp bình thường: Đối với người trưởng thành, khi các chỉ số huyết áp tâm thu dưới 120mmHg và huyết áp tâm trương dưới 80mmHg thì được gọi là huyết áp bình thường.
- Huyết áp cao: Khi chỉ số huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg và huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg thì được chẩn đoán là huyết áp cao.
- Tiền cao huyết áp là mức giá trị của các chỉ số huyết áp nằm giữa huyết áp bình thường và cao huyết áp [Huyết áp tâm thu từ 120 - 139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80 - 89 mmHg].
- Huyết áp thấp: Hạ huyết áp [huyết áp thấp] được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg hoặc giảm 25 mmHg so với bình thường.
>> Xem thêm: Tụt huyết áp là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu tụt huyết áp
| Phân loại | Huyết áp tâm thu | Huyết áp tâm trương | ||
| mmHg | kPa | mmHg | kPa | |
| Bình thường | 90 - 119 | 12 - 15.9 | 60 - 79 | 8.0 - 10.5 |
| Tiền tăng huyết áp | 120 - 139 | 16.0 - 18.5 | 80 - 89 | 10.7 - 11.9 |
| Giai đoạn 1 | 140 - 159 | 18.7 - 21.2 | 90 - 99 | 12.0 - 13.2 |
| Giai đoạn 2 | Trên 160 | Trên 21.3 | Trên 100 | Trên 13.3 |
| Tăng huyết áp tâm thu đơn độc | Trên 140 | Trên 18.7 | Dưới 90 | Dưới 12.0 |
| Nguồn: Hiệp hội Tim Hoa Kỳ [2003] |
Bảng phân loại về chỉ số huyết áp đo được trong nhiều ngày để biết được mình đang cao huyết áp hay thấp huyết áp.
Và để kết luận một người bị tăng huyết áp hay không người ta cần căn cứ vào trị số huyết áp của nhiều ngày, do đó phải đo huyết áp sáng, trưa, tối trong ngày và theo dõi trong 2 - 3 ngày liên tục. Đặc biệt là những người có huyết áp không ổn định thì bạn cũng nên chủ động sắm cho mình một máy đo huyết áp cổ tay hoặc máy đo huyết áp bắp tay.
Chỉ số huyết áp trên máy đo huyết áp điện tử
Sự chênh lệch của chỉ số đo huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương nói lên điều gì?
Huyết áp tâm thu cao hơn huyết áp tâm trương?
Huyết áp được định nghĩa là cao nếu huyết áp thu tâm >140 mmHg và huyết áp trương tâm >90 mmHg. Tuy vậy, không nên coi thường huyết áp với trị số 135/85 nếu kéo dài nhiều ngày.
Chỉ số tự đo huyết áp tại nhà của bạn >135/85 mmHg: nghĩa là huyết áp tâm thu [sys] = 135 mmHg, Huyết áp tâm trương [dia] = 85 mmHg, tức là nguy cơ huyết áp cao, khi đó bạn cần đến bệnh viện để làm các xét nghiệm chẩn đoán và tiến hành điều trị [lưu ý là nên đo huyết áp 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tuần, nếu vẫn ở mức > 135/85 thì đi bệnh viện]. Cần rất thận trọng khi kết luận một người là bị tăng huyết áp và chỉ được khẳng định là bệnh khi tăng huyết áp là thường xuyên. Do đó phải đo huyết áp nhiều lần trong ngày [sáng, trưa, tối], theo dõi trong nhiều ngày.
Lưu ý: trị số huyết áp đơn phương không phản ánh mức độ nghiêm trọng mà là khoảng sai biệt giữa hai trị số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Khoảng này càng hẹp càng nguy hiểm. Thí dụ: huyết áp 150/90 [sai biệt là 60] tuy thuộc về huyết áp cao nhưng ít nguy hiểm bằng huyết áp 140/100 [sai biệt là 40].
Nên đo và theo dõi huyết áp thường xuyên trong nhiều ngày tại nhà để có biện pháp phòng chữa
Huyết áp tâm thu nhỏ hơn huyết áp tâm trương?
Khi huyết áp tâm thu nhỏ hơn ≤ 90 mmHg. Ví dụ: Bình thường huyết áp tâm thu của bạn là 140mmHg, hôm nay bạn đo nó còn ≤ 100mmHg thì khi đó gọi là tình trạng hạ huyết áp. Bạn cần nhập cấp cứu ngay lập tức. Bên cạnh đó là biểu hiện khác bạn cần nắm được như hoa mắt chóng mặt, buồn nôn, hay buồn ngủ và lười lao động là những dấu hiệu phổ biến nhất.
Nhiều người chỉ nghĩ bệnh huyết áp cao mới nguy hiểm và chủ quan khi mình bị huyết áp thấp mà không hề biết rằng huyết áp thấp cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Huyết áp thấp bệnh lý do giảm trương lực thần kinh - mạch máu bệnh huyết áp thấp với các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ.
>>> Xem thêm:
Như vậy là META.vn vừa có những lời giải đáp về chỉ số huyết áp trong máy đo huyết áp [huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương], để từ đó bạn có thể hiểu được các chỉ số sức khỏe của mình đang cao hay thấp. Nếu có nhu cầu đặt mua máy đo huyết áp điện tử, Quý Khách hàng có thể truy cập website META.vn để đặt mua hàng online hoặc gọi điện tới hotline dưới đây để được tư vấn trực tiếp:
Hà Nội: 56 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy
Điện thoại: 024.3568.6969
TP. HCM: 716-718 Điện Biên Phủ, P.10, Q.10
Điện thoại: 028.3833.6666
>>> Tìm hiểu thêm:
Xem thêm 41 bình luận