Vì vậy, việc xây dựng chương trình cho các ngành đặc thù theo hướng học và trải nghiệm tại doanh nghiệp được nhà trường coi trọng.
Chú trọng kỹ năng nghề
TS Nguyễn Văn Hiến - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính - Marketing TPHCM [UFM] cho biết: Thực tế, việc xây dựng chương trình và đào tạo cho nhóm ngành đặc thù rất vất vả và đối mặt nhiều khó khăn. Nhà trường phải đầu tư rất lớn về cơ sở vật chất, đội ngũ thầy giáo từ doanh nghiệp, nhưng khung trần học phí giống chương trình đại trà nên gặp khó.
Theo TS Hiến, điểm khác biệt của chương trình đào tạo đặc thù là nhà trường mời doanh nghiệp tới chia sẻ trực tiếp, để sinh viên có thể hiểu được công việc mình cần phải có khi ra trường và làm việc, chú trọng vào việc thực hành cho sinh viên nhiều hơn. Toàn bộ môn học cơ sở ngành, chuyên ngành đều có thời lượng thực hành 50%.
Vì là ngành học đặc thù, hướng đến mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho địa phương nên việc xây dựng khung chương trình đào tạo cần nhiều sự đầu tư. Mỗi đề cương môn học không chỉ là giáo trình để giảng viên lên lớp, mà còn được xây dựng gần như một kịch bản giảng dạy và học tập. Trong đó, chủ thể chính là giảng viên và sinh viên sẽ được “phân vai, phân cảnh” cụ thể, chi tiết theo từng tín chỉ - từng mô-đun học tập và thực hành.
“Hiện, nhóm ngành đặc thù về Quản trị nhà hàng, khách sạn và Quản trị du lịch & lữ hành, UFM đã ký kết hợp tác với nhiều tập đoàn, doanh nghiệp như Tập đoàn Imperial, Hiệp hội Du lịch Việt Nam, CyberSoft để xây dựng cho sinh viên môi trường học tập và làm việc chuẩn quốc tế.
Năm học 2021 - 2022, sinh viên nhóm ngành trên ngoài việc thực học trong doanh nghiệp, còn được Tập đoàn Imperial phối hợp triển khai tích hợp việc học chứng chỉ nghề quốc tế. Việc thẩm định chất lượng đào tạo [thẩm định cơ sở vật chất, đội ngũ, kết quả thi của sinh viên], cấp chứng chỉ sẽ do một tổ chức kiểm định danh tiếng của Anh thực hiện. Sinh viên đạt chứng chỉ này, cộng thêm tốt nghiệp có thể làm việc ở bất cứ nhà hàng, khách sạn 5 sao nào trên 142 quốc gia trên thế giới”, TS Hiến chia sẻ.
Nhìn nhận chương trình đào tạo nhóm ngành đặc thù cần được xây dựng theo hướng khác biệt, với sự tham gia sâu của các giảng viên từ các doanh nghiệp, PGS.TS Nguyễn Thị Nguyên Hồng - Trưởng khoa Khách sạn - Du lịch Trường ĐH Thương mại [Hà Nội] cho biết, phương thức đánh giá kết quả học tập sinh viên theo chương trình này cũng khác.
“Để đạt chất lượng đào tạo, sinh viên đạt chuẩn tay nghề thật, ngoài việc “ném” sinh viên vào môi trường học tại doanh nghiệp, nhà trường cũng đổi mới về cách kiểm tra đánh giá. Nếu cách đánh giá truyền thống sau mỗi môn sẽ kiểm tra trên giấy hay trên máy tính, với ngành học đặc thù sinh viên sẽ làm đồ án, trình bày một món ăn hay thực hiện khóa luận mini… để hội đồng giám khảo đánh giá, hoặc chính thầy giáo đến từ doanh nghiệp chấm điểm. Cách làm này không chỉ rèn luyện kỹ năng thực chiến, mà còn giúp các em dần nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, nắm sâu hơn về ngành nghề của mình”, PGS.TS Nguyễn Thị Nguyên Hồng nói.
Giảm thiểu các nội dung đào tạo hàn lâm
Chương trình đào tạo đặc thù ngành CNTT và Du lịch chính thức được triển khai vào năm 2017 thông qua Văn bản 4929/BGDĐT-GDĐH và 5444/BGDĐT-GDĐH của Bộ GD&ĐT với đặc trưng là tăng hàm lượng thực hành, kết nối doanh nghiệp và tạo cơ chế chuyển đổi từ ngành khác sang 2 ngành này.
Sau 3 năm triển khai, số trường thực hiện chương trình đặc thù có tăng nhưng không nhiều, chỉ khoảng trên dưới 10 trường với 13 chuyên ngành đào tạo. Những đơn vị thực hiện đào tạo cả hai ngành và các chuyên ngành nhỏ theo hướng đặc thù gồm Trường ĐH Tài chính - Marketing TPHCM [UFM], ĐH Thương mại, ĐH Phú Xuân, ĐH Khoa học Huế…
Là trường được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế chọn là đơn vị xây dựng và phát triển chiến lược nguồn nhân lực CNTT cho địa phương, Trường ĐH Khoa học Huế đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm thu hút cũng như nâng cao chất lượng việc đào tạo sinh viên ngành CNTT.
PGS.TS Hoàng Quang - Trưởng khoa CNTT, Trường ĐH Khoa học Huế cho biết: Từ năm 2015 đến nay, khoa kết hợp với FPT Software trong việc giảng dạy và đánh giá kết quả học tập của sinh viên cho một số môn học của chuyên ngành CNTT; Triển khai hiệu quả chương trình thực tập của sinh viên năm cuối tại các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.
Ngoài chương trình đào tạo cử nhân CNTT, trong năm 2019, 2020, Khoa CNTT đã triển khai tuyển sinh, đào tạo thêm 1 chương trình cử nhân mới là ngành Kỹ thuật phần mềm theo cơ chế đặc thù [khoa - trường chỉ đảm nhiệm 70% chương trình đào tạo, 30% còn lại là của các doanh nghiệp].
“Nhà trường đã liên kết với các doanh nghiệp thông qua Trung tâm CNTT của tỉnh. Hiện, Khoa CNTT đã thực hiện thay đổi chương trình đào tạo đại học ngành CNTT sao cho các môn học sát với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp, giảm thiểu các nội dung đào tạo hàn lâm [các môn toán học chuyên sâu]” - PGS.TS Quang nói.
Nhìn nhận hướng đi được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế xác lập để xây dựng nguồn lực đáp ứng bối cảnh mới, TS Đàm Quang Minh – Chủ tịch HĐT Trường ĐH Phú Xuân cho hay: Để thúc đẩy và đảm bảo nhu cầu nguồn nhân lực CNTT cho tỉnh, ĐH Phú Xuân ngoài việc đào tạo chính quy còn triển khai chương trình chuyển đổi nghề lập trình viên cho các sinh viên ngành khác. Sau một năm triển khai, nhà trường và đối tác CodeGym đã đào tạo chuyển đổi nghề và nâng cao năng lực cho 140 học viên, cung cấp nhân sự cho các doanh nghiệp tại Huế. Năm học 2020 - 2021, con số đào tạo chuyển đổi nghề đạt khoảng 250 - 300 học viên/năm. Các em được bảo đảm việc làm sau khi ra trường.
ThS Vũ Thị Thanh Hương - Phụ trách Khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Tài chính - Marketing TPHCM [UFM] cho biết: Trường có 4 chương trình đào tạo đặc thù gồm Hệ thống thông tin quản lý, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Quản trị khách sạn, Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống với mức điểm trúng tuyển khá cao từ 22 - 25 điểm tùy theo phương thức xét tuyển. Sinh viên sẽ được học mọi vấn đề về lập trình thế giới đang có với môi trường thực học tại doanh nghiệp từ năm đầu. Chương trình đào tạo được khoa và nhà trường xây dựng từ nhiều chương trình chuẩn của quốc tế sau khi có sự chắt lọc nên sinh viên sau khi tốt nghiệp gần như có việc làm ngay.
Thứ sáu, 05/03/2021 | 12:00 AM
Mùa tuyển sinh năm 2019, các cơ sở giáo dục thuộc Đại học [ĐH] Huế mở thêm các ngành đào tạo theo cơ chế đặc thù trong hai nhóm ngành được Chính phủ cho phép là du lịch và công nghệ thông tin.
Trong chương trình đào tạo theo cơ chế đặc thù, sinh viên du lịch sẽ được nhiều chuyên gia và đại diện doanh nghiệp chia sẻ kinh nghiệm
Chương trình theo hướng mở
PGS.TS. Huỳnh Văn Chương, Phó Giám đốc ĐH Huế cho biết, nếu trong năm 2018 ĐH Huế lần đầu tuyển sinh 2 ngành đào tạo theo cơ chế đặc thù là quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành cùng ngành quản trị khách sạn, thì mùa tuyển sinh năm 2019, sẽ mở thêm 2 ngành mới là du lịch [Khoa Du lịch] và kỹ thuật phần mềm [Trường ĐH Khoa học].
Tổng chỉ tiêu của 4 ngành theo cơ chế đặc thù khoảng 580 thí sinh, trong đó ngành kỹ thuật phần mềm tuyển 150 chỉ tiêu, 3 ngành của Khoa Du lịch là 430 chi tiêu, riêng ngành du lịch do mới mở nên chỉ tuyển 80 sinh viên.
So với chương trình đào tạo truyền thống, chương trình đào tạo của các ngành trên điều chỉnh theo hướng mở, dễ dàng chuyển đổi, liên thông, bao gồm các học phần cốt lõi và các học phần tự chọn. Điển hình như các ngành ở Khoa Du lịch, học phần cốt lõi cung cấp kiến thức, kỹ năng nền tảng của ngành đào tạo; học phần tự chọn theo hướng chuyên sâu về các lĩnh vực du lịch theo vùng miền, khu vực địa lý, loại hình du lịch…
Thời gian đào tạo cũng được phân bổ lại, rút ngắn thời gian đào tạo phù hợp với khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân. Chương trình học sẽ tăng thời gian đào tạo thực hành, thực tập tại doanh nghiệp, có ít nhất 40% thời gian đào tạo với doanh nghiệp và gắn với doanh nghiệp.
Trong mô hình đào tạo theo cơ chế đặc thù cơ sở đào tạo tự chủ lựa chọn doanh nghiệp đối tác; chịu trách nhiệm kiểm tra điều kiện đảm bảo chất lượng và năng lực tham gia đào tạo của doanh nghiệp đối tác trong quá trình phối hợp đào tạo và tổ chức cho sinh viên thực hành, thực tập. Mô hình này cũng khuyến khích các cơ sở đào tạo công nhận tín chỉ lẫn nhau, phối hợp xây dựng nguồn học liệu dùng chung đặc biệt là nguồn học liệu điện tử.
Theo đại diện Khoa Du lịch – ĐH Huế, điểm hay trong yêu cầu đối với cơ sở đào tạo theo cơ chế đặc thù là có thể nghiên cứu việc công nhận một số học phần mà người học tích lũy được từ các khóa đào tạo cấp chứng chỉ về nghiệp vụ du lịch tương đương với một số môn học, tín chỉ trong chương trình đào tạo ĐH thông qua quy trình đánh giá và công nhận tín chỉ của các cơ sở đào tạo. Đồng thời, khuyến khích các cơ sở đào tạo linh hoạt mở ngành đào tạo nhân lực du lịch theo nhu cầu của thị trường lao động và hội nhập quốc tế.
Cơ hội việc làm cao hơn
Hai năm nay, thí sinh có mong muốn lựa chọn ngành đào tạo theo cơ chế đặc thù nhưng không hiểu rõ những đòi hỏi của những ngành này. Tâm lý chung lo lắng “đặc thù” thì đầu vào phải thực sự giỏi, ngoại ngữ tốt hay học phí cao nên phân vân khi lựa chọn.
Theo đại diện ĐH Huế, học phí và đầu vào tuyển sinh của chương trình đào tạo theo cơ chế đặc thù không khác so với chương trình đào tạo truyền thống. Song, cơ hội việc làm sẽ cao hơn nếu sinh viên đáp ứng tốt những yêu cầu của chương trình học, thậm chí được doanh nghiệp “để ý” ngay khi còn ngồi ghế giảng đường, bởi sinh viên có đến 50% cơ hội thời gian học với doanh nghiệp. “Doanh nghiệp trực tiếp tham gia giảng dạy, đánh giá và tạo điều kiện thực tập nghiệp vụ nhiều hơn, mục đích để sinh viên có tay nghề ngay khi học. Hiện, Chính phủ cho phép đào tạo hai nhóm ngành theo cơ chế đặc thù là du lịch và công nghệ thông tin để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội đất nước. Nhu cầu tuyển dụng, nhất là nhân lực trẻ cũng rất lớn”, PGS.TS. Huỳnh Văn Chương khẳng định.
Theo các cơ sở đào tạo thuộc ĐH Huế, khi xây dựng chương trình theo cơ chế đặc thù, các học phần về thực tập nghiệp vụ được tăng lên, nhiều ngành thay vì phải đến năm thứ 3 sinh viên mới đi thực tập như cơ chế đào tạo truyền thống thì sẽ triển khai cho sinh viên thực tập, thực tế ngay từ năm thứ nhất, tùy theo nội dung của các học phần và yêu cầu chuẩn đầu ra mà mức độ yêu cầu đi thực tế, thực tập được áp dụng phù hợp. Do đó, sinh viên được rèn sớm và kỹ trong môi trường doanh nghiệp không chỉ về nghiệp vụ mà còn các kỹ năng khác, đồng thời, nắm rõ tình hình công việc, các mặt khác để đưa quyết định nộp hồ sơ “đầu quân”.
Hiện, các đơn vị đào tạo theo cơ chế đặc thù đều liên kết với hàng chục doanh nghiệp. Ngoài các liên kết về đào tạo, doanh nghiệp cũng cam kết tuyển dụng nhân sự đủ điều kiện. Với những sinh viên giỏi, cơ hội để họ được lựa chọn môi trường làm việc sẽ không ít.
Bài, ảnh: Hữu Phúc