Mặt trái của kinh tế thị trường là gì năm 2024
Kinh tế thị trường là một trong những sản phẩm của nền văn minh nhân loại. Mô hình kinh tế này đã khắc phục được những nhược điểm của những mô hình kinh tế trước nó, thúc đẩy kinh tế thế giới ngày càng phát triển. Vậy kinh tế thị trường là gì? Nó có những ưu điểm gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây. Show
1. Kinh tế thị trường là gì? Ví dụ về nền kinh tế thị trườngSự ra đời của nền kinh tế thị trường đã thúc đẩy kinh tế thế giới phát triển (Ảnh minh hoạ) 1.1 Kinh tế thị trường là gì?Kinh tế thị trường là nền kinh tế mà ở đó tồn tại nhiều thành phần kinh tế, nhiều loại hình sở hữu cùng tham gia, cùng vận động, và phát triển trong một cơ chế cạnh tranh bình đẳng và ổn định. Là nền kinh tế với sự tham gia của ba chủ thể là nhà nước, doanh nghiệp, người tiêu dùng, kinh tế thị trường có một số đặc trưng riêng so với các mô hình kinh tế khác như:
1.2 Ví dụ về nền kinh tế thị trườngMột số ví dụ về nền kinh tế thị trường:
2. Những ưu điểm của nền kinh tế thị trườngKinh tế thị trường có nhiều ưu điểm nổi bật (Ảnh minh hoạ)Ưu điểm của kinh tế thị trường là gì? Dưới đây là những ưu điểm nổi bật của nền kinh tế thị trường
Theo cơ chế hoạt động của kinh tế thị trường, khi xảy ra trường hợp cầu cao hơn cung thì sẽ đẩy giá cả hàng hóa lên cao, theo đó mức lợi nhuận cũng sẽ tăng lên. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp tăng quy mô sản xuất, các nguồn lực sản xuất sẽ chảy về các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn. Những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh không hiệu quả sẽ bị đào thải. Do đó sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp phải liên tục đổi mới quy trình công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng đòi hỏi của thị trường.
3. Những quy luật chi phối nền kinh tế thị trườngNhững quy luật chi phối kinh tế thị trường là gì? Nền kinh tế thị trường chịu sự chi phối của năm quy luật:
Cụ thể như sau: 3.1 Quy luật giá trị:Mỗi hàng hóa, dịch vụ đều có giá trị cụ thể và được định giá thông qua giá cả. Giá cả của hàng hóa, dịch vụ được thị trường định đoạt chứ không phải do người bán hay người mua. 3.2 Quy luật cạnh tranh:Sự cạnh tranh là tất yếu trong nền kinh tế thị trường. Người bán cần xác định được lợi thế của sản phẩm hàng hóa dịch vụ của mình là gì, để từ đó đưa ra chiến lược bán hàng phù hợp. Nhiều người bán sẽ làm giá cả hàng hóa giảm đi, có lợi cho người mua. Nhiều người mua sẽ đẩy giá cả hàng hóa tăng lên, có lợi cho người bán. 3.3 Quy luật cung cầuCung cầu là hai hoạt động không độc lập mà có sự qua lại tác động lẫn nhau. Cung là hoạt động sản xuất, cung cấp hàng hóa. Cầu đến từ nhu cầu sử dụng hàng hóa dịch vụ và khả năng chi trả của khách hàng. Điểm gặp nhau giữa cung và cầu là giá cả bình quân. Điểm này là điểm thỏa mãn chung giữa lợi nhuận của người bán và khả năng chi trả của khách hàng. 3.4 Quy luật lưu thông tiền tệDòng tiền lưu thông trên thị trường đại diện cho sức mua, tổng số lượng hàng hóa, dịch vụ đại diện cho sức bán. Sức mua của thị trường hay dòng tiền lưu thông phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tỷ lệ lạm phát, lãi suất ngân hàng, biến động kinh tế, chính trị trong nước và quốc tế, sức khỏe của đồng tiền,... 3.5 Quy luật giá trị thặng dưBất cứ hoạt động kinh doanh nào người bán cũng đều nhận lại giá trị thặng dư so với giá trị của hàng hóa, dịch vụ để chi trả chi phí ban đầu, tái sản xuất và sinh lời. 4. Vì sao nói kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh nhân loại?Sự phát triển của nhân loại trải qua nhiều thời kỳ. Các thời kỳ này được đánh dấu bằng các tiêu chí nhất định, trong đó có tiêu chí sự phát triển của kinh tế. Khởi đầu là “nền kinh tế cướp đoạt”, trải qua hàng vạn năm, con người biết dùng lửa nấu chín thức ăn và sưởi ấm, biết thuần hóa và chăn nuôi súc vật, và làm nông nghiệp. Dần dần con người biết chế tạo những sản phẩm đơn giản để sử dụng trong những cộng đồng dân cư nhỏ hẹp. Bước tiến tiếp theo là sự trao đổi xảy ra khi một cộng đồng dư thừa những sản phẩm mà cộng đồng khác đang thiếu. Kinh tế thị trường là sản phẩm của nền văn minh nhân loại (Ảnh minh hoạ)Cùng với sự phát triển của sản xuất thì sự trao đổi ấy diễn ra thường xuyên hơn trên phạm vi lớn hơn. Đây là dấu hiệu cho sự ra đời của nền kinh tế hàng hóa với phương thức trao đổi thô sơ là trao đổi hàng - hàng. Sau đó cùng với sự ra đời của tiền tệ thì nền kinh tế hàng hóa có bước phát triển mới là chuyển sang hình thức trao đổi hàng - tiền - hàng. Kinh tế hàng hóa ra đời là bước tiến bộ vượt bậc của nhân loại, đánh dấu sự phát triển không ngừng của kinh tế. Và cho tới nay nền kinh tế đạt tới trình độ rất cao là nền kinh tế thị trường hiện đại. Mô hình kinh tế thị trường là mô hình kinh tế mà các hoạt động sản xuất, mua, bán,... đều chịu sự chi phối điều tiết bởi các quy luật của thị trường. Kinh tế thị trường là mô hình kinh tế tiếp thu hết những tinh hoa trong quá trình phát triển của loài người, đồng thời cũng loại bỏ, khắc phục những nhược điểm của những mô hình kinh tế trước nó. Vì thế có thể nói kinh tế thị trường là sản phẩm của văn minh nhân loại. 5. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là gì?Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là tên mà Đảng cộng sản Việt Nam đặt cho mô hình kinh tế của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mô hình kinh tế này được mô tả là nền kinh tế thị trường nhiều thành phần, trong đó Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, có trách nhiệm định hướng nền kinh tế, nhằm mục tiêu lâu dài là xây dựng chủ nghĩa xã hội. Mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được khởi nguồn từ chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần là sản phẩm của đường lối đổi mới toàn diện đất nước được đề ra tại Đại hội Đảng VI năm 1986. Trải qua nhiều kỳ đại hội với những chủ trương liên quan đến kinh tế hàng hóa thì đến Đại hội IX của Đảng (4/2001) thì khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chính thức ra đời. Đây là kết quả của nhiều năm nghiên cứu, rút kinh nghiệm từ thực tiễn trong nước cũng như các nước xã hội chủ nghĩa trên thế giới, là bước phát triển mới trong tư duy kinh tế cũng như tư duy lý luận của Đảng cộng sản Việt Nam. Bài viết trên đã phần nào giúp độc giả hiểu được kinh tế thị trường là gì? Mô hình kinh tế thị trường là sản phẩm của nền văn minh nhân loại. Tuy nhiên, cũng như những mô hình kinh tế khác, nó cũng có những hạn chế nhất định. Vì thế hầu hết các nước đều xây dựng nền kinh tế thị trường có sự chi phối nhất định của chính phủ để kiểm soát tác động của những hạn chế đó tới nền kinh tế. Theo khái niệm kinh tế thị trường là gì?Nền kinh tế tự do hiện đại văn minh và dựa trên nền tảng và cơ chế chính trị-xã hội của chủ nghĩa tư bản. Kinh tế thị trường là mô hình kinh tế mà trong đó người mua và người bán tác động với nhau theo quy luật cung cầu, giá trị để xác định giá cả và số lượng hàng hoá, dịch vụ trên thị trường. Kinh tế thị trường có bao nhiêu loại?Hiện nay, trên thế giới có ba mô hình kinh tế thị trường chủ yếu sau: Mô hình kinh tế thị trường tự do theo kiểu các nước Tây Âu và Bắc Mỹ; mô hình kinh tế thị trường - xã hội theo kiểu của Đức, Thụy Điển và một số nước Bắc Âu; Mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, điển hình là Trung Quốc và nước ta. Trong một nền kinh tế thị trường thuần túy là gì?Thị trường độc quyền thuần túy (tiếng Anh: Pure Monopolistic Market) là thị trường mà chỉ có một người duy nhất sản xuất và cung ứng một loại hàng hóa hay dịch vụ nào đó cho nhiều người tiêu dùng. Ưu điểm của nền kinh tế thị trường là gì?Một số ưu thế của nền kinh tế thị trường: Là động lực để cho doanh nghiệp phát triển: Trong kinh tế thị trường, khi cầu lớn hơn cung thì giá cả hàng hóa sẽ tăng lên. Kéo theo đó là lợi nhuận cũng sẽ tăng theo. Và đây là động lực rất lớn để doanh nghiệp phát triển, không ngừng đổi mới, mở rộng thị trường. |