Tăng huyết áp càng nặng và bệnh nhân càng trẻ thì càng đòi hỏi nhiều xét nghiệm đánh giá chuyên sâu hơn. Nói chung, khi tăng huyết áp mới được chẩn đoán, các xét nghiệm thường quy được thực hiện để
Phát hiện các tổn thương cơ quan đích
Xác định các yếu tố nguy cơ tim mạch
Xét nghiệm phân tích nước tiểu và tỷ số albumin:creatinine niệu
Xét nghiệm máu [creatinine, kali, natri, glucose huyết tương lúc đói, lipid máu, và hormone kích thích tuyến giáp]
Theo dõi huyết áp liên tục, xạ hình thận, X quang ngực, các xét nghiệm sàng lọc bênh u tủy thượng thận không phải là thường quy.
Hoạt tính của renin huyết tương trong máu ngoại vi không có ích trong chẩn đoán hoặc lựa chọn thuốc.
Tùy thuộc vào kết quả của khám thực thể và các xét nghiệm ban đầu, có thể cần chỉ định các xét nghiệm khác. Nếu phân tích nước tiểu phát hiện albumin niệu [protein niệu], trụ niệu, hoặc tiểu máu vi thể, hoặc nếu creatinine huyết thanh tăng cao [≥ 1,4 mg/dL [124 micromol/L] ở nam giới; ≥1,2 mg/dL [106 micromol/L] ở nữ giới], nên chỉ định siêu âm thận để đánh giá kích thước thận. Bệnh nhân bị hạ kali máu không liên quan đến việc sử dụng thuốc lợi tiểu nên được đánh giá tìm hội chứng cường aldosteron tiên phát Cường Aldosteron tiên phát và chế độ ăn nhiều muối.
Trên điện tâm đồ, một sóng P nhọn gợi ý tăng gánh nhĩ, mặc dù không đặc hiệu, nhưng có thể là triệu chứng sớm nhất của bệnh tim mạch do tăng huyết áp. Phì đại thất trái, biểu hiện bằng mỏm tim dội mạnh và điện thế phức bộ QRS tăng, có hoặc không kèm theo bằng chứng của thiếu máu cơ tim, có thể xảy ra sau đó. Nếu có tăng gánh nhĩ hoặc phì đại thất trái, siêu âm tim nên được thực hiện. Ở những bệnh nhân có biểu hiện rối loạn lipid máu hoặc các triệu chứng của bệnh động mạch vành, các xét nghiệm cho các yếu tố nguy cơ tim mạch khác [ví dụ: Protein phản ứng C [CRP] có thể hữu ích.
Nếu nghi ngờ hẹp động mạch chủ, X quang ngực, siêu âm tim, CT hoặc MRI sẽ giúp xác định chẩn đoán.
Chúng ta vẫn thường có nhiều lầm tưởng về triệu chứng và nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi, dẫn đến tình trạng cao huyết áp đã diễn ra từ lâu nhưng không được quan tâm. Cao huyết áp ở người lớn tuổi không được chữa trị và kiểm soát đã tạo điều kiện cho nhiều bệnh lý nguy hiểm đe dọa tính mạng và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống.
Càng lớn tuổi, chúng ta càng bận tâm đến các vấn đề về sức khỏe của bản thân. Bạn sẽ có hàng loạt câu hỏi như: “Tôi có nên lo lắng về tăng huyết áp?”, “Làm thế nào để tự chẩn đoán tăng huyết áp?”, “Tôi có nguy cơ bị đột quỵ không? Còn đau tim thì sao?”, “Có bao nhiêu nguyên nhân tăng huyết áp?” hay thậm chí là “Thực tế thì tăng huyết áp là gì?”.
Lối sống và tính di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những mối lo lắng này. Chúng cũng hỗ trợ bác sĩ đánh giá mức độ nguy hiểm của tăng huyết áp mà bạn hoặc người thân có thể đang phải đối mặt.
Ngoài ra, thường xuyên theo dõi huyết áp có khả năng giúp phát hiện và kiểm soát bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi ngay từ đầu cũng như các biến chứng nghiêm trọng về sau. Do đó, chúng ta cần bắt đầu tập thói quen này càng sớm càng tốt.
Bạn có thể muốn biết: Bạn đã điều trị tăng huyết áp đúng cách
Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi
Có rất ít bằng chứng cụ thể về nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi. Một nghiên cứu được công bố bởi Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi vẫn chưa được xác định rõ. Một giả thuyết cho rằng tăng huyết áp là hệ quả từ việc các động mạch hẹp lại do tuổi già gây ra. các mao mạch cứng sẽ gây cản trở máu lưu thông, dẫn đến áp suất do tim tạo ra để hỗ trợ máu di chuyển khắp cơ thể ngày một tăng.
Vì cao huyết áp là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đối với người già, nên việc theo dõi chỉ số huyết áp thường xuyên là cần thiết.
Theo các chuyên gia, chỉ số từ 130/80mmHg trở lên được xem là huyết áp cao. Đặc biệt, tử số [huyết áp tâm thu] lớn hơn 180 là mức cao báo động, thể hiện bạn đang trong tình trạng nguy hiểm.
Vậy, câu hỏi được đặt ra: nguyên nhân tăng huyết áp tâm thu ở người cao tuổi là gì? Một lần nữa, đáp án vẫn còn rất mơ hồ. Mặc dù theo Viện Y tế Quốc gia, huyết áp tâm thu cao là loại tăng huyết áp phổ biến nhất ở người già, các chuyên gia vẫn chưa thể đưa ra một kết luận chắc chắn. Có đến 65% người trên 60 tuổi mắc bệnh tăng huyết áp chỉ có chỉ số tâm thu cao. Điều này có nghĩa là dù huyết áp tâm trương cao hay không, chỉ cần huyết áp tâm thu cao là đủ để kết luận bạn đang trong tình trạng cao huyết áp.
Tương tự như nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi, triệu chứng tăng huyết áp cũng rất khó để xác định đúng. Trên thực tế, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ [AHA] đã đưa ra một số dẫn chứng từ thực tế để đính chính lại những quan niệm sai lầm mà mọi người hay truyền tai nhau về các triệu chứng tăng huyết áp.
Cao huyết áp không gây đau đầu
Một nghiên cứu về thần kinh học cho thấy những người bị huyết áp tâm thu cao ít bị đau đầu. Trong khi các nhà nghiên cứu y khoa chưa đi đến một kết luận dứt khoát, họ vẫn tin vào giả thiết cao huyết áp biểu hiện cho việc mạch máu xơ cứng. Khi ấy, lượng máu lưu thông trong cơ thể sẽ rất khó khăn, dẫn đến tình trạng các đầu dây thần kinh sẽ không hoạt động đúng chức năng hoặc kém nhạy bén hơn. Do đó, con người sẽ ít cảm thấy đau.
Chảy máu cam không phải là triệu chứng cao huyết áp
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ lưu ý rằng chảy máu cam có khả năng là sự trùng hợp ngẫu nhiên ở những người bị tăng huyết áp. Tuy nhiên, chảy máu cam có thể là tác dụng phụ của thuốc, chẳng hạn như ibuprofen hoặc warfarin.
Chóng mặt không thuộc danh sách triệu chứng huyết áp cao
Thực tế, chóng mặt có khả năng là tác dụng phụ của thuốc điều trị tăng huyết áp. Tuy nhiên, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cảnh báo rằng chóng mặt đột ngột và mất cân bằng cùng lúc có nguy cơ là dấu hiệu đột quỵ và cần được lưu ý ngay lập tức.
Mặc dù thực tế triệu chứng cao huyết áp khá mơ hồ, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ vẫn có thể chỉ ra một số dấu hiệu của tình trạng tăng huyết áp ác tính. Tình trạng này xảy ra khi chỉ số tâm thu cao hơn 180mmHg hoặc huyết áp tâm trương đạt từ 110mmHg trở lên. Một số triệu chứng của tăng huyết áp ác tính bao gồm đau đầu dữ dội, lo lắng, khó thở và đôi khi là chảy máu cam.
Ảnh hưởng của bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi
Hậu quả của bệnh tăng huyết áp ở người cao tuổi khá phức tạp và nghiêm trọng. Nó có nguy cơ gây vỡ mạch máu trong não hay mắt dẫn đến đột quỵ hoặc suy giảm thị lực. Các động mạch xơ cứng ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng hoạt động của tim và thận. Tệ nhất, đột tử hay suy tim cũng có khả năng xảy ra.
Phòng ngừa và kiểm soát tăng huyết áp ở người cao tuổi
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp đơn giản dành cho những người nghi ngờ bản thân đang phải đối mặt với bệnh lý này.
Bạn có thể muốn đọc thêm: Mách bạn vài cách điều trị tăng huyết áp ở người cao tuổi.
Giảm hàm lượng hấp thụ natri [muối]
Theo khuyến cáo của Viện Sức khỏe Quốc gia, mỗi ngày bạn chỉ nên dùng tối đa một muỗng cà phê muối.
Theo dõi cân nặng
Thừa cân là một trong số các nguyên nhân tăng huyết áp. Ngoài ra, nó còn là tiền đề cho bệnh đái tháo đường và cholesterol cao. Sự chênh lệch vài kilogram cũng có thể tạo nên sự khác biệt.
Hạn chế sử dụng thức uống chứa cồn
Rượu được hấp thụ có kèm theo một lượng calo nhất định tác động đến trọng lượng cơ thể. Đàn ông chỉ nên uống hai ly mỗi ngày, trong khi với phụ nữ chỉ nên một ly.
Bỏ thuốc lá
Hút thuốc lá gây tổn hại đến các mạch máu, đồng thời khiến chúng xơ vữa.
Tập thể dục
Dành 30 phút mỗi ngày để tập luyện thể chất sẽ hỗ trợ việc cải thiện sức khỏe rất nhiều. Bạn có thể thực hiện những bài tập như đạp xe, đi bộ…
Với triệu chứng và nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi chưa được xác định rõ ràng, điều cần thiết là người cao tuổi duy trì lối sinh hoạt lành mạnh và thường xuyên kiểm tra huyết áp cơ thể bằng máy đo.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.