Nguyên tắc thu sóng điện từ là gì

1 I. LÝ THUYẾT

1. Các loại mạch dao động

Mạch dao động kín

Trong q trình dao động điện từ diễn ra ở mạch dao động LC, điện từ trường hầu như không bức xạ ra bên ngoài. Mạch dao động như vậy gọi là mạch dao động kín.

Mạch dao động hở

Nếu tách xa hai bản cực của tụ điện c, đồng thời tách các vịng dây của cuộn cảm thì vùng khơng gian có điện trường biến thiên và từ trường biến thiên được mở rộng. Khi đó mạch được gọi là mạch dao dộng hở.

Anten Là một dạng dao động hở, là công cụ bức xạ sóng điện từ. Một số loại anten thường được sử dụng trong đời sống.

2. Nguyên tắc chung của việc thông tin liên lạc bằng sóng vố tuyến

■ Sóng vơ tuyến: Là sóng điện từ có có bước sóng từ vài mét đến vài kilơmét. Phân loại

Loại sóng Sóng dài Sóng trung Sóng ngắn Sóng cực ngắn

Bước sóng 1km – 10km 100m – 1000m [1km] 10m – 100m 1m – 10m Tần số 0,1MHz – 1MHz 1MHz – 10MHz 10MHz – 100MHz 100MHz – 1000MHz

Tính chất Ít bị nước hấp thụ

+ Ban ngày: tầng điện li
hấp thụ mạnh.

+ Ban đếm: tầng điện li phản xạ tốt.

Bị tầng điện li và mặt đất phản xạ nhiều lần

Năng lượng lớn nhất, truyền thẳng không bị tầng điện li hấp thụ hay phản xạ.

Ứng dụng

Dùng trong thông tin dưới nước

Sử dụng truyền thông tin vào ban đêm

Liên lạc trong hang hải, hang không, đài phát thanh, …

+ Dùng trong vơ tuyến truyền hình. + Dùng trong thông tin vũ trụ

■ Nguyên tắc truyền thông tin

- Phải dùng các sóng vơ tuyến có bước sóng ngắn nằm trong vùng các dải sóng vơ tuyến. Những sóng vơ tuyến dùng để tải các thơng tin gọi là các sóng mang. Đó là các sóng điện từ cao tần có bước sóng từ vài mét đến vài trăm mét.

- Phải biến điệu các sóng mang

+ Dùng micrơ để biến dao động âm thành dao động điện: sóng âm tần.

+ Dùng mạch biến điệu để trộn sóng âm tần với sóng mang: Biến điệu sóng điện từ. - Ở nơi thu, dùng mạch tách sóng để tách sóng âm thần ra khỏi sóng cao tần.

- Khi tín hiệu thu được có cường độ nhỏ, ta phải khuếch đại chúng bằng các mạch khuếch đại. ■ Sơ đồ khối của máy phát sóng vơ tuyến đơn giản

■ Sơ đồ khối của máy thu sóng vơ tuyến đơn giản

Khuếch đại Cao tần

Ăngten thu Mạch tách

sóng

Mạch khuếch

đại âm tần Loa

Khuếch đại

Cao tần Ăng ten phát Micro

Máy phát Cao tần Biến điệu

2 Bài tập lý thuyết

Câu 1: Việc phát sóng điện từ ở đài phát thanh phải qua các giai đoạn nào, ứng với thứ tự nào? 1. Tạo dao động cao tần 2. Tạo dao động âm tần

3. Khuếch đại cao tần 4. Biến điệu 5. Tách sóng A. 1, 2, 3, 4. B. 1, 2, 4, 3. C. 1, 2, 5, 3. D. 1, 2, 5, 4. Câu 2: Điều nào sau đây là sai khi nói về nguyên tắc phát và thu sóng điện từ ?

A. Khơng thể có một thiết bị vừa thu và phát sóng điện từ. B. để thu sóng điện từ cần dùng một ăng ten.

C. Nhờ có ăng ten mà ta có thể chọn lọc được sóng cầnthu.

D. để phát sóng điện từ phải mắc phối hợp một máy dao động điều hoà với một ăng ten. Câu 3: Giữa hai mạch dao động xuất hiện hiện tượng cộng hưởng, nếu các mạch đó có

A. tần số dao động riêng bằng nhau. B. điện dung bằng nhau. C. điện trở bằng nhau. D. độ cảm ứng từ bằng nhau. Câu 4: Nguyên tắc thu sóng điện từ dựa vào

A. hiện tượng cộng hưởng điện trong mạch LC.

B. hiện tượng bức xạ sóng điện từ của mạch dao động hở. C. hiện tượng hấp thụ sóng điện từ của mơi trường. D. hiện tượng giao thoa sóng điện từ.

Câu 5: Nếu xếp theo thứ tự: sóng dài, sóng trung, sóng ngắn, sóng cực ngắn trong thang sóng vơ tuyến thì A. Bước sóng giảm, tần số giảm. B. Năng lượng tăng, tần số giảm.

C. Bước sóng giảm, tần số tăng D. Năng lượng giảm, tần số tăng. Câu 6: Sóng cực ngắn vơ tuyến có bước sóng vào cỡ

A. vài nghìn mét. B. vài trăm mét. C. vài chục mét. D. vài mét. Câu 7: Sóng điện từ nào sau đây được dùng trong việc truyền thơng tin trong nước?

A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn. Câu 8: Sóng điện từ nào sau đây có khả năng xuyên qua tầng điện li?

A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn. Câu 9: Sóng điện từ nào sau đây bị phản xạ mạnh nhất ở tầng điện li?

A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn. Câu 10: Sóng nào sau đây được dùng trong truyền hình bằng sóng vơ tuyến điện?

A. Sóng dài. B. Sóng trung. C. Sóng ngắn. D. Sóng cực ngắn. Câu 11: Chọn phát biểu sai khi nói về sóng vơ tuyến:

A. Các sóng trung ban ngày chúng bị tầng điện li hấp thụ mạnh nên không truyền được xa, ban đêm
chúng bị tầng điện li phản xạ nên truyền được xa.

B. Sóng dài bị nước hấp thụ mạnh.

C. Các sóng cực ngắn không bị tầng điện li hấp thụ hoặc phản xạ, có khả năng truyền đi rất xa theo đường thẳng.

D. Sóng càng ngắn thì năng lượng sóng càng lớn.

Câu 12: Một máy thu thanh đang thu sóng ngắn. Để chuyển sang thu sóng trung, có thể thực hiện giải pháp nào sau đây trong mạch dao động anten?

A. Giảm C và giảm L. B. Giữ nguyên C và giảm L. C. Tăng L và tăng C. D. Giữ nguyên L và giảm.

Câu 13: Tại Hà Nội, một máy đang phát sóng điện từ. Xét một phương truyền có phương thẳng đứng hướng lên. Vào thời điểm t, tại điểm M trên phương truyền, vectơ cảm ứng từ đang có độ lớn cực đại và hướng về phía Nam. Khi đó vectơ cường độ điện trường có

A. độ lớn cực đại và hướng về phía Tây. B. độ lớn cực đại và hướng về phía Đơng. C. độ lớn bằng không. D. độ lớn cực đại và hướng về phía Bắc

Câu 14: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm một tụ điện có điện dung C = 0,1 nF và cuộn cảm có độ tự cảm L = 30 μH. Mạch dao động trên có thể bắt được sóng vơ tuyến thuộc dải

A. sóng trung. B. sóng dài. C. sóng ngắn. D. sóng cực ngắn.

Câu 15: Mạch chọn sóng của một máy thu vô tuyến điện gồm một tụ điện có điện dung C = 1 µF và cuộn cảm có độ tự cảm L = 25 mH. Mạch dao động trên có thể bắt được sóng vơ tuyến thuộc dải

Video liên quan