So sánh tỉ lệ màn hình monitor

Nhiều năm về trước, các màn hình máy tính rời và màn hình laptop phổ thông đều được trang bị tỉ lệ 16:9. Các quy chuẩn độ phân giải cũng được chia theo tỉ lệ 16:9, ví dụ như Full HD 1920x1080, HD 1280x720,... Tuy nhiên các tỉ lệ mới như 16:10, 3:2, 21:9... đang được chú ý nhiều hơn bởi nhiều tính chất công việc khác nhau, cùng tìm hiểu xem tỉ lệ nào sẽ phù hợp với nhu cầu nào nhé.

Tỉ lệ màn hình 16:9 ngày xưa vẫn luôn là chân lý bởi việc sử dụng đa nhiệm, đa cửa sổ còn nhiều bất tiện, các ngành nghề cũng chưa tận dụng máy tính nhiều để đa nhiệm như hiện nay. Để hoạt động đa nhiệm nhiều cửa sổ trên máy tính một cách rõ ràng, dễ nhìn thì cần phải tối ưu giữa tỉ lệ chiều cao và chiều ngang của màn hình.

Vì lẽ đó, tỉ lệ 16:9 đang dần lép vế, tỉ lệ này có chiều ngang quá nhiều để chạy đa nhiệm, nhất là trong các tác vụ đọc văn bản, lướt web, chiều ngang chiếm quá nhiều so với chiều cao sẽ khiến nội dung hiển thị ít hơn, ngoài ra các trang web, phần mềm hiện nay đều được thiết kế theo chiều dọc, vì vậy nên chiều ngang của tỉ lệ 16:9 có thể coi là quá nhiều. Màn hình 16:9 sẽ tối ưu nhất khi chạy 1 chương trình toàn màn hình còn đa nhiệm có lẽ không phải thế mạnh của 16:9.

16:10 đã và đang thay thế 16:9 để phù hợp với đa nhiệm

Từ năm 2021, màn hình 16:9 đang bị lép vế dần trên các màn hình có diện tích nhỏ, chủ yếu là màn hình rời dưới 24 inch và màn hình laptop. Kẻ thay thế 16:9 là tỉ lệ 16:10, một phiên bản cắt bớt bề ngang để củng cố chiều cao cho màn hình. Là người chuyển từ tỉ lệ 16:9 sang 16:10 trên cùng 1 kích thước màn hình là 13 inch, mình có thể cảm nhận ngay sự tiện lợi của tỉ lệ mới khi đọc văn bản, đồng thời cũng đỡ mỏi mắt hơn khi không cần phải nhìn ngang từ trái sang phải quá nhiều như trước.

Tỉ lệ 16:10 đang được hưởng ứng rất nhiều bởi các nhà sản xuất, có thể kể đến như MacBook của Apple, Dell với dòng XPS, Latitude, LG với LG Gram, Lenovo với dòng laptop ThinkPad X1 Carbon,... Các hãng màn hình rời như Asus, Lenovo,... cũng đã tung ra một số màn tỉ lệ 16:10.

Trong vô vàn tỉ lệ màn hình, nên chọn cái nào để phù hợp với nhu cầu?

Đối với màn hình 16:9, dù đã bị lép vế ở mảng laptop nhưng ở mảng màn hình rời thì 16:9 vẫn rất phổ biến. Bởi vì màn hình rời có kích thước lớn, trên 21 inch, ở kích thước lớn thì nhược điểm chiều ngang chiếm chiều cao quá nhiều của tỉ lệ này sẽ bị giảm thiểu, bởi lúc này chiều cao cũng đã cao theo kích thước màn hình. Vì vậy đối với màn hình rời, tỉ lệ 16:9 vẫn phục vụ tốt hết các nhu cầu. Còn trên laptop, bạn chỉ nên ưu tiên mua các laptop 16:9 khi có nhu cầu chạy 1 chương trình hoặc khi chơi game, vì các tựa game sẽ ưu tiên scale theo tỉ lệ 16:9 và khi chơi game cũng không cần phải đa nhiệm nhiều cửa sổ.

Tỉ lệ 16:10 rất phổ biến trên laptop bởi sự tối ưu về chiều ngang và cao như đã nói ở trên. Tỉ lệ này phù hợp với mọi nhu cầu công việc trên laptop hiện tại, từ làm văn bản, đồ hoạ, chơi game, đa nhiệm,... Tất cả đều phù hợp với laptop 16:10. Màn hình rời 16:10 sẽ phù hợp cho những ai thích tối ưu về chiều dọc hơn so với 16:9, nếu bạn hay đọc, chỉnh sửa văn bản, sử dụng các ứng dụng ưu tiên chiều dọc thì hãy nên chọn màn hình 16:10, bạn sẽ ít phải cuộn chuột hơn.

Tỉ lệ 3:2 cũng được tận dụng nhiều trên laptop và đã xuất hiện trên màn hình rời. Màn hình 3:2 là một sự tối ưu nhất cho sử dụng theo chiều dọc và đa nhiệm nhiều cửa sổ. Với cùng một kích thước màn hình, thì tỉ lệ 3:2 sẽ cho ra diện tích hiển thị nhiều nhất. Tuy nhiên, vì kích thước khá vuông vức của tỉ lệ này nên phần chiều cao có lẽ sẽ vượt ra khỏi tầm mắt tập trung của người dùng.

Hơn thế nữa, khi trải nghiệm các phần mềm theo chiều ngang, các thanh công cụ ngang sẽ bị nhỏ lại hoặc, hiển thị không đủ, khi xem phim thì 2 phần đen trên màn hình 3:2 sẽ rất dày, tạo cảm giác khó chịu khi thưởng thức. Chung quy lại, màn hình 3:2 phù hợp nhất cho những người thích xử lý công việc, đặc biệt là các công việc văn phòng, coding, làm data vốn yêu cầu khá nhiều phần mềm mở cùng lúc.

Ngoài ra, có một tỉ lệ khác là 21:9 vốn chủ yếu theo chiều ngang, tối ưu cho các phim ảnh, bảo đảm xem phim không bị viền đen dày như bao tỉ lệ màn hình khác. Màn hình này vốn không được áp dụng trên laptop bởi nó sẽ rất dài, còn màn hình rời 21:9 thì chủ yếu phục vụ cho người dựng phim, làm media,...

Tạm kết

Sự đa dạng công việc đã tạo ra nhiều hoàn cảnh và mục đích sử dụng trên màn hình máy tính, từ đó dẫn đến sự phân chia các tỉ lệ màn hình cho phù hợp nhiều đối tượng khác nhau. Riêng mình thì đang hài lòng với tỉ lệ 16:10 trên laptop. Còn bạn, bạn thích tỉ lệ màn hình nào nhất?