Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi với những biểu hiện khó tập trung vào công việc, đầu óc lơ đãng, nhớ nhớ quên quên,… mọi người vẫn nói vui là “não cá vàng" đang dần trở nên phổ biến. Tình trạng này nếu không được cải thiện kịp thời sẽ ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống hiện tại và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như sa sút trí tuệ, Alzheimer, Parkinson… khi về già.
Nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ là do đâu?
Trước đây, suy giảm trí nhớ là tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi, do sự thoái hóa các tế bào thần kinh theo tuổi tác thì nay bệnh đã xuất hiện nhiều ở người trẻ tuổi, các nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như:
Chịu sự tác động của các gốc tự do
Gốc tự do là những nguyên tử hay phân tử kém ổn định vì bị mất đi một điện tử ở lớp vỏ ngoài cùng nên rất thích “chọc phá” các mô chứa nhiều lipid như não [chứa tới 60% lipid của cơ thể]. Các gốc tự do sản sinh liên tục trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Đặc biệt, với nhịp sống gấp gáp, cường độ làm việc nhiều áp lực như hiện nay, người trẻ rất dễ bị stress, mất ngủ, trầm cảm… chính những điều này làm các gốc tự do không ngừng tăng sinh.
Một khi gốc tự do tăng sinh quá mức, chúng sẽ tấn công làm tổn thương các tế bào thần kinh, gây rối loạn và thiếu hụt các chất dẫn truyền thần kinh, làm suy yếu chức năng của não. Mặt khác, thành mạch máu bị gốc tự do tấn công sẽ bị tổn thương, dễ hình thành mảng xơ vữa làm hẹp lòng mạch, cản trở máu vận chuyển oxy và dưỡng chất lên đến não, làm ảnh hưởng độ tập trung, khả năng tư duy của não bộ.
Gốc tự do tấn công làm các hoạt động não kém, mạch máu bị tổn thương gây ra chứng suy giảm trí nhớ
Rối loạn giấc ngủ
Không phải ngẫu nhiên mà chúng ta cần ngủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm. Thời gian ngủ chính là khoảng thời gian để cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng, đào thải độc tố và khi ngủ sóng não sẽ được tạo ra để lưu giữ thông tin, chuyển thông tin về phí vỏ não trước trán và lưu giữ ký ức tại đây.
Do đó, khi bạn bị thiếu ngủ, mất ngủ thường xuyên thì không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi, mà còn khiến não bộ khó giải phóng được các “độc chất”, luồng thông tin về vỏ não trước trán ngưng trệ, dẫn đến tình trạng nhớ nhớ quên quên, đầu óc không tỉnh táo, khả năng tiếp thu công việc giảm sút.
Căng thẳng/stress
Xã hội phát triển khiến người trẻ phải đối mặt với không ít áp lực trong công việc, cuộc sống, học hành dẫn đến stress, thậm chí trầm cảm. Căng thẳng, trầm cảm sẽ làm ức chế thần kinh, suy giảm chức năng của não bộ, từ đó khiến người bệnh khó tập trung, dễ bị phân tán tư tưởng, khả năng ghi nhớ giảm sút.
Thiếu hụt dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, thiếu hụt vitamin B1, B12 và các khoáng chất thiết yếu sẽ ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ. Đặc biệt, vitamin B1 giúp đảm bảo hệ thần kinh hoạt động bình thường và giúp duy trì sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh. Do đó, thiếu hụt vitamin B1 có thể gây ra hội chứng Wernicke-Korsakoff gây mất trí nhớ ngắn hạn, thậm chí dài hạn.
Ngoài ra các yếu tố như tuổi tác, di truyền, rối loạn tuyến giáp, thay đổi hoocmon, lạm dụng rượu và thuốc, công việc quá tải… cũng ít nhiều tác động đến chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi.
Tác hại của chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ
Suy giảm trí nhớ là điều chẳng bạn trẻ nào mong muốn, bởi nó ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống lẫn sức khỏe.
Công việc và cuộc sống
Bạn trẻ bị suy giảm trí nhớ thường cảm thấy đầu óc trống rỗng, không thể tập trung vào làm việc, khả năng tư duy kém đi, điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng công việc, làm giảm khả năng phát triển của bản thân.
Trong cuộc sống, chứng quên trước quên sau có thể dẫn đến nhiều sai sót không đáng có. Đặc biệt, người bị suy giảm trí nhớ thường cảm thấy mệt mỏi, tinh thần uể oải, điều này tác động xấu đến tâm trạng, dễ cáu gắt, ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh.
Suy giảm trí nhớ ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống và công việc
Tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ nếu không được giải quyết kịp thời, theo thời gian sẽ tiến triển thành bệnh lý sa sút trí tuệ, đồng thời gây ra những tổn hại nghiêm trọng và rất khó phục hồi như như teo não. Ngoài ra, những người bị suy giảm trí nhớ khi còn trẻ còn có nguy cơ cao mắc Alzheimer, Parkinson khi về già.
Để cải thiện chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ một cách hiệu quả, bên cạnh thăm khám điều trị các bệnh lý liên quan nếu có, bạn nên ghi nhớ là thực hiện những điều sau:
- Luyện tập thể thao: Dành ít nhất 30 phút/ngày để vận động thể chất với các bài tập phù hợp với sức khỏe như: chạy bộ, bơi, yoga,… có thể giúp nâng cao sức khỏe, máu lưu thông đến não bộ tốt hơn, tăng cường trí nhớ.
- Giảm căng thẳng/stress: Cố gắng loại bỏ áp lực trong cuộc sống, trò chuyện cùng bạn bè, tham gia câu lạc bộ, xây dựng tinh thần lạc quan, vui vẻ. Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, ngủ đủ giấc để não bộ không làm việc quá sức.
- Tăng cường rèn luyện tư duy: Các trò chơi trí tuệ như giải ô chữ, xếp hình, tính nhẩm, cờ tướng, cờ vua,… giúp kích thích các tế bào thần kinh, duy trì sự năng động của não bộ. Do đó, bạn nên chơi các trò chơi trí tuệ thay vì lãng phí nhiều thời gian vào các thiết bị điện tử, mạng xã hội.
- Dinh dưỡng khoa học: Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt vitamin, khoáng chất, axit béo omega-3 tốt cho não. Đồng thời, hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều Carbohydrate, đường, cafein, cồn.
Bổ sung thực phẩm tốt cho não có thể giúp phòng ngừa suy giảm trí nhớ
- Bổ sung tinh chất chống gốc tự do: Như đã chia sẻ ở trên, nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi hiện nay là do sự tấn công của các gốc tự do. Do đó, để ngăn chặn suy giảm trí nhớ ngay từ gốc, chúng ta cần phải giúp não bộ tăng khả năng chống chọi trước sự tấn công của gốc tự do.
Các nghiên cứu lâm sàng tại Mỹ cho thấy, 2 hoạt chất Anthocyanin, Pterostilbene chiết xuất từ Blueberry ở Bắc Mỹ kết hợp cùng Ginkgo Biloba [có trong OTiV] có khả năng vượt qua được hàng rào máu não, trung hòa gốc tự do, tăng truyền dẫn thần kinh, hạn chế sự tổn thương và tăng cường hoạt động của các tế bào thần kinh, cải thiện tình trạng suy giảm trí nhớ hiệu quả. Ngoài ra, chúng có khả năng giảm tối thiểu nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa, ngăn chặn thiếu máu não ở người trẻ tuổi
Triệu chứng nhận biết
- Định làm/ nói gì đó nhưng quên khuấy đi mất.
- Người khác nhờ làm việc gì nhưng thường quên bén đi.
- Muốn nói câu gì nhưng không tìm được từ để diễn tả hoặc dùng không đúng từ phù hợp.
- Quên vị trí đồ vật hàng ngày.
- Quên những việc lặt vặt như quên tắt bếp, quên khóa cửa, quên tắt đèn, đi tắm quên mang khăn...
Chứng đãng trí ở người trẻ có nguy hiểm không?
Bệnh hay quên ở người trẻ tuổi tưởng đơn giản nhưng thật ra lại rất đáng lo ngại. Nếu không được điều trị kịp thời thì não bộ sẽ ngày càng suy yếu dẫn đến hoạt động chậm chạp, không thể nhớ được thông tin mới, mất khả năng định hướng không gian, thời gian, suy giảm khả năng phán đoán...
Nặng hơn người bệnh sẽ hoàn toàn bị mất trí nhớ, mất khả năng vận động và phản xạ cùng các biến chứng: mất nước, kém dinh dưỡng, viêm phổi, loét da... Cuối cùng dẫn đến tử vong vì những bệnh nhiễm trùng.
Nguyên nhân gây bệnh
- Căng thẳng, áp lực công việc và học hành là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chứng đãng trí ở người trẻ tuổi.
- Ôm đồm quá nhiều việc cùng lúc khiến bộ não quá tải và suy yếu cũng dẫn đến chứng hay quên.
- Thiếu ngủ khiến cho tế bào não không được phục hồi hoàn toàn dẫn đến bệnh hay quên và mất trí nhớ ngắn hạn.
- Ăn uống thực phẩm chế biến sẵn nhiều đường hóa học, nhiều chất bảo quản và phụ gia... dễ sản sinh nhiều gốc tự do gây suy giảm trí nhớ của não bộ.
- Lối sống không ngăn nắp, thiếu gọn gàng cũng là nguyên nhân gián tiếp dẫn tới chứng hay quên.
- Quá phụ thuộc vào công nghệ, lười động não, lười ghi nhớ. Thay vào đó là lệ thuộc vào các thiết bị công nghệ như: điện thoại, máy tính bảng, máy vi tính...
Người trẻ cần làm gì để phòng ngừa suy giảm trí nhớ?
Để bảo vệ trí não cũng như trí nhớ tốt hơn thì bạn cần lưu ý vài vấn đề sau:
- Tránh làm việc quá tải và nên sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý hơn. Thói quen làm việc quá áp lực là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ảnh hưởng không nhỏ cho trí nhớ.
- Hạn chế thiếu ngủ. Ngủ ít khiến các tế bào não không được phục hồi đầy đủ nên trí nhớ bị gây hại ít nhiều.
- Hạn chế ôm quá nhiều việc cùng lúc sẽ khiến trí não xao nhãng và mất tập trung, lâu dần cũng gây suy giảm trí nhớ.
- Tăng cường nạp những thực phẩm tốt cho trí nhớ như các loại cá béo giàu axit Omega 3, trứng, hải sản giàu kẽm, các loại rau xanh, trái cây giàu vitamin C...
- Tăng cường đọc sách, học ngoại ngữ hoặc học bất kỳ lĩnh vực mới nào cũng khiến trí não phát triển tốt và hạn chế sa sút trí tuệ hiệu quả.
Nguồn: Sưu tầm