Thực vật hấp thụ nước và muối khoáng bằng cách nào
PHẦN I. KIẾN THỨC- Nước là dung môi hòa tan nhiều muối khoáng. Trong môi trường nước, muối khoáng phân li thành các ion. Sự hấp thụ các ion khoáng luôn gắn với quá trình hấp thụ nước. Show
- Nước trong cây có 2 dạng chính: nước liên kết và nước tự do.
I. Rễ là cơ quan hấp thụ nước và ion khoáng1.Hình thái của hệ rễ -Tuỳ từng loại môi trường, rễ cây có những hình thái khác nhau để thích nghi với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng. - 1 số kiểu rễ cây: rễ chùm, rễ cọc - Rễ gồm rễ chính và rễ bên. 2.Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ - Đặc điểm thích nghi của rễ để hút nước và muối khoáng:
- Cấu tạo của TB lông hút:
II. Cơ chế hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây1.Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a.Hấp thụ nước - Nước được hấp thụ liên tục từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (thẩm thấu): nước di chuyển từ môi trường nhược trương (ít ion khoáng, nhiều nước) vào tế bào lông hút (các TB biểu bì còn non)môi trường ưu trương (nhiều ion khoáng, ít nước) nhờ sự chênh lệch áp suất thẩm thấu. -Dịch của tế bào rễ là ưu trương so với dung dịch đất là do 2 nguyên nhân:
b.Hấp thụ ion khoáng -Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây một cách chọn lọc theo 2 cơ chế:
2.Dòng nước và ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ - Nước và ionkhoáng vận chuyển vào mạch gỗ của rễ theo 2 con đường:
- Vai trò của đai Caspari:
III. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây- Các yếu tố ngoại cảnh như: áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, độ pH, độ thoáng của đất …ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ:
Sự hấp thu nước và muối khoáng ở rễ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.14 MB, 22 trang ) 1.Hình thái của rễ - Hệ rễ sinh trưởng nhanh về chiều sâu, lan rộng, hướng đến nguồn nước trong đất Cấu tạo rễ cây 12. Rễ chính 13. Rễ con 14. chóp rễ 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ Rễ cây tăng nhanh số lượng lông hút giúp: • tăng bề mặt tiếp xúc giữa rễ cây và đất • rễ cây hấp thụ nước và các ion khoáng đạt hiệu quả cao nhất. Rễ cây phi lao Một số thực vật với hệ rễ không có lông hút chúng sẽ hấp nước và các ion khoáng bằng cách nào? Cộng sinh với hệ nấm rễ. II. Cơ chế hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây 1. Từ đất tế bào lông hút 2. Từ đất mạch gỗ của rễ 1. Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút Các chất được vận chuyển qua màng tế bào theo những cơ chế nào? Nước đi từ đất vào tế bào lông hút theo những cơ chế nào? a. Hấp thụ nước ► Cơ chế thụ động: Nước: môi trường nhược trương (đất) môi trường ưu trương (dịch tế bào lông hút và các tế bào biểu bì còn non khác) Nguyên nhân làm cho dịch tế bào lông hút là ưu trương so với dung dịch đất? Quá trình thoát hơi nước ở lá làm giảm lượng nước trong tế bào. Nồng độ các chất tan (axit hữu cơ, đường saccarozơ, các ion khoáng...) cao b. Hấp thụ ion khoáng ► Theo cơ chế thụ động Nơi có nồng độ ion cao nồng độ ion thấp ► Theo cơ chế chủ động: cây có nhu cầu cao về các ion khoáng Nơi có nồng độ ion thấp nồng độ ion cao +ATP 2. Dòng nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ Theo những con đường nào? ► Con đường tế bào chất: đi qua tế bào chất. ► Con đường gian bào: đi qua các khoảng gian bào và thành tế bào. III. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây Các tác nhân nào của môi trường ảnh hưởng đến lông hút? Môi trường ảnh hưởng như thế nào đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng? Vì sao cây trên cạn ngập úng lâu sẽ chết? III. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây Áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, pH, độ thoáng của đất ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ. 1. Sự hút khoáng thụ động của tế bào phụ thuộc vào: a. Hoạt động trao đổi chất. b. Chênh lệch nồng độ ion. c. Cung cấp năng lượng. d. Hoạt động thẩm thấu. 2.Sự xâm nhập chất khoáng chủ động của tế bào phụ thuộc vào: a. Gradien nồng độ chất tan. b. Hiệu điện thế màng. c. Trao đổi chất của tế bào. d. Tham gia của năng lượng. 1.Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 trang 9 SGK. 2.Xem mục “Em có biết ?”. Bài 1. Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễNước là dung môi hòa tan nhiều muối khoáng. Trong môi trường nước, muối khoáng phân li thành các ion. Sự hấp thụ các ion khoáng luôn gắn với quá trình hấp thụ nước. I. RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ NƯỚC VÀ ION KHOÁNG1. Hình thái của hệ rễ - Tùy từng loại môi trường, rễ cây có những hình thái khác nhau để thích nghi với chức năng hấp thụ nước và muối khoáng. 2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt hấp thụ - Rễ cây phát triển đâm sâu, lan tỏa hướng đến nguồn nước trong đất. - Rễ sinh trưởng liên tục hình thành nên số lượng khổng lồ các lông hút, làm tăng bề mặt tiếp xúc giữa rễ và đất giúp rễ cây hấp thụ ion khoáng và nước đạt hiệu quả cao nhất. - Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và ion khoáng chủ yếu qua miền lông hút. - Lông hút rất dễ gãy và tiêu biến ở môi trường quá ưu trương, quá axit hay thiếu oxi. II. CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ ION KHOÁNG Ở RỄ CÂY1. Hấp thụ nước và ion khoáng từ đất vào tế bào lông hút a) Hấp thụ nước - Sự xâm nhập của nước từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (cơ chế thẩm thấu): nước di chuyển từ môi trường nhược trương (ít ion khoáng, nhiều nước) sang môi trường ưu trương (nhiều ion khoáng, ít nước). - Dịch của tế bào rễ là ưu trương so với dung dịch đất là do 2 nguyên nhân: + Quá trình thoát hơi nước ở lá đóng vai trò như cái bơm hút. + Nồng độ các chất tan cao do được sinh ra trong quá trình chuyển hóa vật chất. b) Hấp thụ ion khoáng - Các ion khoáng xâm nhập vào tế bào rễ cây theo 2 cơ chế: + Cơ chế thụ động: một số ion khoáng đi từ đất vào tế bào lông hút theo cơ chế thụ động (đi từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp). + Cơ chế chủ động: một số ion khoáng mà cây có nhu cầu cao (ion kali) di chuyển ngược chiều gradien nồng độ, xâm nhập vào rễ theo cơ chế chủ động, đòi hỏi phải tiêu tốn năng lượng. 2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của rễ - Theo 2 con đường: gian bào và tế bào chất. + Con đường gian bào: đi theo không gian giữa các tế bào và các bó sợi xenlulôzơ bên trong thành tề bào. Con đường này đi đến nội bì đai Caspari (đai này điều chỉnh dòng vận chuyển vào trung trụ). + Con đường tế bào chất: đi xuyên qua tế bào chất của các tế bào. III. ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC TÁC NHÂN MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH HẤP THỤ NƯỚC VÀ ION KHOÁNG Ở RỄ CÂY- Các yếu tố ngoại cảnh như: áp suất thẩm thấu của dung dịch đất, độ pH, độ thoáng của đất… ảnh hưởng đến sự hấp thụ nước và ion khoáng ở rễ cây. - Hệ rễ cây ảnh hưởng đến môi trường: rễ cây tiết các chất làm thay đổi tính chất lý hóa của đất. Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ - cơ quan thực hiện, cơ chế, con đường hấp thụ
|