Vietcombank sáp nhập ngân hàng Xây dựng

{{news.Source}} - {{news.Date | date:'dd/MM/yyyy hh:mm:ss'}}

Đề án tái cơ cấu 3 ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt và DongABank đang được Ngân hàng Nhà nước khẩn trương hoàn thiện, dự kiến hoàn thành trong quý III/2021.
 

Đề án tái cơ cấu DongABank dự kiến sẽ được thông qua trong quý III tới.

Tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại được thực hiện thông qua mua bán, sáp nhập các ngân hàng thương mại yếu kém. Đã có 3 ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua lại với giá 0 đồng là Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng Việt Nam (CBBank), Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí Toàn Cầu (GP Bank), Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (Ocean Bank).

Vietcombank được giao quản trị - điều hành CBBank; Vietinbank được giao quản trị - điều hành Ocean Bank và GP Bank. Hiện nay, cả ba ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng đã hoạt động bình thường trở lại, kết quả kinh doanh được cải thiện đáng kể.

Từ khi mua lại 3 ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, NHNN đã đặt ra nhiều phương án, như sáp nhập, hợp nhất, bán cho nước ngoài…, song tất cả đều chưa thành công.

Trao đổi với báo chí, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho biết, việc xử lý các ngân hàng này thời gian tới không chỉ bằng tiền, mà còn bằng nhiều giải pháp khác. Tuy nhiên, các ngân hàng yếu kém đều đã có đề án tái cơ cấu và khả năng cuối quý III/2021 sẽ được thông qua.

Các chuyên gia cũng cho rằng, ưu tiên lớn nhất với 3 ngân hàng trên và cả DongABank là bán cho nhà đầu tư trong hoặc ngoài nước hoặc sáp nhập. Tuy vậy, việc bán tài sản của các ngân hàng này rất khó khăn, vì hầu hết dính đến tranh chấp, đại án… Do đó, Chính phủ cần có cơ chế đặc biệt thì mới xử lý được nợ xấu của các ngân hàng này.

NHNN cho biết, không chỉ sắp phê duyệt đề án tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém, ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, NHNN cũng đang khẩn trương hoàn thiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2021 - 2025.

T.Hoa

File đính kèm: {{news.AttachedFileName}}

Các tin liên quan

{{r.Date | date:'dd/MM/yyyy'}}{{r.Title}}

Tiếp tục đèo bòng chữa trị sẽ tốn kém, còn để phá sản thì câu chuyện với người gửi tiền không dễ trả lời. 

GIỮ AN TOÀN CHO HỆ THỐNG, TRÁNH SỤP ĐỔ DOMINO

Ở lần thứ nhất, giai đoạn sau khủng hoảng tài chính châu Á 1997-1998, công cuộc tái cơ cấu ngân hàng kéo dài từ năm 1998 đến năm 2003. Ngày 29/10/1999, Thủ tướng có Quyết định số 212/1999/QĐ-TTg về Đề án “Chấn chỉnh và sắp xếp lại các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam”.

Kết thúc lần một, toàn hệ thống đã sắp xếp, chấn chỉnh 14 ngân hàng thương mại. Trong đó, đã đóng cửa, rút giấy phép 1 ngân hàng, sáp nhập 7 ngân hàng, cho ngân hàng khác mua lại 1 ngân hàng, hợp nhất 1 ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn với 1 công ty tài chính cổ phần.

Đồng thời, chuyển 4 ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn thành ngân hàng thương mại cổ phần đô thị. Cũng trong giai đoạn này, nợ xấu đã giảm từ 13% giai đoạn 1996-1998 xuống 5% năm 2003.

Lần thứ hai, giai đoạn Việt Nam bắt đầu gia nhập Tổ chức thương mại thế giới 2005-2008, ngành ngân hàng lại bước vào công cuộc tái cơ cấu theo Đề án cơ cấu lại ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn theo Quyết định số 1577/QĐ-NHNN ngày 9/8/2006, chuyển nhiều ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn thành ngân hàng thương mại cổ phần đô thị.

Kết thúc quá trình tái cơ cấu lần hai này, đã có tổng cộng 12 ngân hàng thương mại cổ phần nông thôn thành ngân hàng thương mại cổ phần đô thị, quy mô tài sản toàn hệ thống năm 2010 tăng 10 lần so với 2001. Lợi nhuận chung năm 2010 của hệ thống ngân hàng tăng hơn 20 lần so với 2001, nợ xấu năm 2010 là 2,16%.

Ở lần tái cơ cấu thứ 4, có ba ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá "0 đồng" là Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng Việt Nam (CBBank), Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí Toàn Cầu (GP Bank), Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (Ocean Bank).

Lần thứ ba, giai đoạn từ 2011 – 2015, đây cũng là cuộc “đại phẫu” được các chuyên gia đánh giá sóng gió nhất. Theo đó, tháng 10/2011, Trung ương Đảng quyết định tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó có điểm ngắm là hệ thống ngân hàng. Chín ngân hàng thương mại cổ phần yếu được xác định và khoanh vùng gồm SCB, Đệ Nhất, Tín Nghĩa, Habubank, Tienphongbank, GP Bank, Navibank, TrustBank và Western Bank.

Đến ngày 1/3/2012, Chính phủ ban hành Quyết định 254/QĐ-TTg  về Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011 - 2015 và Quyết định 843/QĐ-TTg ngày 31/5/2013 ban hành Đề án xử lý nợ xấu.

Tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại được thực hiện thông qua “mua bán”, sáp nhập các ngân hàng thương mại yếu kém. Đã có ba ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước mua lại với giá 0 đồng là Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng Việt Nam (CBBank), Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí Toàn Cầu (GP Bank), Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương (Ocean Bank).

Vietcombank được giao quản trị - điều hành CBBank; Vietinbank quản trị - điều hành Ocean Bank và GP Bank. Hiện nay, cả ba ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng đã hoạt động bình thường trở lại, kết quả kinh doanh được cải thiện đáng kể.

Ngoài ra, còn 9 ngân hàng thương mại khác (Tín Nghĩa, Đệ Nhất, Habubank, Western Bank, DaiABank, MDBank, MHBank, Southern Bank, TrustBank) cũng được sáp nhập vào các ngân hàng khác có tình hình tài chính lành mạnh và kết quả kinh doanh ổn định hơn.

Với cuộc “đại phẫu” lần thứ ba đầy khó khăn, sức khoẻ của toàn hệ thống ngân hàng dù đã được cải thiện nhưng chưa thể hồi phục hoàn toàn. Sau một thời gian hoạt động, hệ thống luôn tồn tại những bất cập và tồn đọng, điển hình như những vẫn đề liên quan đến nợ xấu, năng lực quản trị của ngân hàng yếu kém, tình trạng sở hữu chéo...

Thực tế này đặt ra, cần phải có liều thuốc bổ cùng với phác đồ điều trị mới để chữa trị giúp hệ thống thực sự khoẻ mạnh. Đó cũng là lý do mà Chính phủ quyết định ban hành Quyết định 1058/QĐ-TTg ngày 19/7/2017 phê duyệt đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020.

Nhìn chung, trong cả bốn  lần tái cơ cấu, Chính phủ đều dựa trên nguyên tắc bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống để tránh sụp đổ domino.

"LUẬT CHƠI" CẦN SÒNG PHẲNG VÀ CÔNG BẰNG

Như hai mặt của đồng xu, khi tránh được đổ vỡ, bảo đảm quyền lợi cho người gửi tiền, Chính phủ phải tự gánh trọng trách, nền kinh tế cũng buộc phải chịu tổn thất lớn.

Khi đó, cả hệ thống chính trị đều phải vào cuộc gây tốn kém chi phí, ở chỗ: ngân sách phải bỏ ra để vận hành bộ máy xử lý nợ xấu: thanh kiểm tra các tổ chức tín dụng trong diện kiểm soát đặc biệt; nguồn tiền từ nghiệp vụ từ ngân hàng nhà nước và/hoặc tới đây là từ Bảo hiểm tiền gửi,Ngân hàng Hợp tác xã (theo dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 01/2018/TT-NHNN), đáng lẽ sử dụng vào mục đích hiệu quả kinh tế hơn thì lại cho vay các tổ chức tín dụng yếu kém.

Chưa kể, việc các ngân hàng yếu kém phải trích lập dự phòng cao, đội chi phí hoạt động rất lớn, dẫn đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước giảm đi. 

Chưa kể, việc các ngân hàng yếu kém phải trích lập dự phòng cao, đội chi phí hoạt động rất lớn, dẫn đến việc thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước giảm đi.

Gần đây nhất, có vẻ như Ngân hàng Nhà nước muốn luật chơi sòng phẳng và minh bạch hơn nên ban hành dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 01/2018/TT-NHNN quy định về “cho vay đặc biệt đối với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt” và thêm điều khoản về tài sản đảm bảo.

Sau động thái của nhà điều hành, có nhiều ý kiến cho rằng, giải pháp bơm tiền để các ngân hàng yếu kém duy trì hoạt động với hy vọng các ngân hàng sẽ duy trì được tình hình là biện pháp tốn kém và khó giải quyết được gốc rễ vấn đề. Ở khía cạnh khác, đây là nguyên nhân trực tiếp khiến nợ xấu tăng cao, để càng lâu nền kinh tế càng chịu thiệt.

Vì vậy, các chuyên gia cho rằng, siết cho vay và các điều kiện khác là chưa đủ, Ngân hàng Nhà nước cần ban hành luật chơi và thực hiện thanh kiểm tra sâu sát, những ngân hàng yếu kém, không thể cứu vãn thì đề xuất Chính phủ cho phá sản theo luật.

Như vậy, Chính phủ không phải tốn kém nguồn lực mà lại tạo sự công bằng như mọi loại hình doanh nghiệp khác, cũng như có tính răn đe các ông chủ ngân hàng lấy tiền gửi của dân tài trợ các dự án của mình.

Tại đại hội thường niên năm 2022, Chủ tịch Vietcombank Phạm Quang Dũng cho biết ngân hàng sẽ tham gia tái cơ cấu một tổ chức tín dụng yếu kém theo hình thức nhận chuyển giao bắt buộc. Cái tên được đồn đoán là CBBank.

Lãnh đạo Vietcombank tính toán thời gian đưa tổ chức tín dụng yếu kém về tình trạng hoạt động bình thường sẽ không quá 8-10 năm. Sau đó, nhà băng có thể nhận sáp nhập, hoặc tiếp tục duy trì tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc như một ngân hàng con, hoặc bán, chuyển nhượng tổ chức tín dụng cho nhà đầu tư mới; tạo cơ hội gia tăng lợi ích cho cổ đông.

CBBank là ngân hàng được nhắc đến nhiều với đại án Phạm Công Danh và sau đó bị Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần với giá 0 đồng.

Ngân hàng đầu tiên bị mua lại với giá 0 đồng

Ngân hàng Xây dựng (VNCB, nay đổi là CBBank) tiền thân là Ngân hàng Đại Tín (TrustBank). Năm 2012, TrustBank lỗ lũy kế 8.765 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 5.711 tỷ đồng và lâm vào tình trạng nợ xấu cao, có nguy cơ đổ vỡ toàn hệ thống. Ngân hàng bị liệt vào danh sách 9 ngân hàng yếu kém và không được NHNN cho phép tự tái cơ cấu.

Giữa năm 2012, Thống đốc NHNN khi đó là ông Nguyễn Văn Bình đã chấp thuận việc chuyển nhượng 85% cổ phần TrustBank cho nhóm cổ đông mới là Phạm Công Danh và ông Danh sau đó lên làm Chủ tịch HĐQT. Lúc này, nhà băng phải hoạt động dưới sự giám sát của NHNN.

Tuy nhiên, chỉ trong 2 năm (từ năm 2012 đến 2014) tổng số tiền mà ông Phạm Công Danh gây thiệt hại cho VNCB khoảng 9.000 tỷ đồng. Báo cáo kiểm toán độc lập tính đến ngày 30/11/2014 cho thấy, số lỗ lũy kế của TrustBank lên tới 27.000 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu thì âm hơn 24.000 tỷ đồng.

Vietcombank được cho là sắp nhận chuyển giao CBBank (Ảnh: CBBank).

Đến đầu năm 2015, VNCB bị NHNN mua lại bắt buộc toàn bộ cổ phần với giá 0 đồng, đồng thời chuyển đổi mô hình hoạt động sang ngân hàng TNHH một thành viên.

Theo đại diện của NHNN, thời điểm đó không có nhà đầu tư nào mua lại ngân hàng và theo định giá của đơn vị kiểm toán độc lập EY, VNCB có giá trị thực âm hơn 80.000 đồng/cổ phiếu. Trước khi bị mua lại, VNCB có tổng cộng 551 cổ đông.

Cũng chính Vietcombank sau đó được NHNN giao hỗ trợ cho CBBank, với ông Nguyễn Văn Tuân (khi đó là Phó tổng giám đốc Vietcombank) làm Chủ tịch HĐTV CBBank. Kết quả cuối năm 2017, so với thời điểm NHNN mua lại, số dư huy động vốn hiện tăng hơn 5.000 tỷ đồng; vốn tín dụng đạt gần 3.000 tỷ đồng; thu hồi nợ xấu hơn 5.000 tỷ đồng.

Đến cuối năm 2018, ngân hàng này đạt huy động vốn thị trường gần 29.000 tỷ đồng, tăng trên 3.000 tỷ so với cùng kỳ. Theo các bản án đã có hiệu lực thi hành, CBBank cũng có quyền thu hồi nợ gần 40.000 tỷ đồng với các nhóm nợ lớn đã có phán quyết.

Rao bán nhưng không ai mua

Hồi tháng 3/2019, Tập đoàn J Trust của Nhật Bản cho biết muốn tham gia vào quá trình tái cơ cấu CBBank. Lãnh đạo doanh nghiệp chia sẻ tập đoàn sẽ không chỉ tham gia góp vốn mà sẽ hỗ trợ CBBank về mặt công nghệ, nghiệp vụ tài chính. 

Tập đoàn J Trust thậm chí mong muốn được Chính phủ, NHNN tạo điều kiện thuận lợi trong đàm phán mua vốn CBBank, tuy nhiên, sự việc sau đó không thấy kết quả.

Đến tháng 6/2019, trong chuyến tiếp lãnh đạo các ngân hàng, công ty tài chính, lãnh đạo tập đoàn Hyundai và Samsung Việt Nam tại thủ đô Seoul, Hàn Quốc, lãnh đạo Chính phủ cho hay Chính phủ đang tập trung cơ cấu lại hệ thống tài chính, ngân hàng, do đó tới hết năm 2020, Chính phủ Việt Nam không cấp phép thành lập các ngân hàng có vốn nước ngoài.

Tuy nhiên, các ngân hàng của Hàn Quốc có thể xem xét mua lại các ngân hàng yếu kém đang được cơ cấu lại như OceanBank, GPBank hoặc CBBank hoặc mua lại một số công ty tài chính của Việt Nam.

Tập đoàn Nhật Bản từng muốn mua lại CBBank (Ảnh: Mạnh Quân).

Sau đó, tại báo cáo gửi Quốc hội kỳ họp lần thứ 10, khóa XIV (cuối năm 2020), Kiểm toán Nhà nước cho biết việc tái cơ cấu, bán lại 3 ngân hàng yếu kém cho khối ngoại là giải pháp khả thi, và NHNN đã nhiều lần trình phương án để vực dậy các nhà băng này, nhưng đến nay vẫn chưa thể xử lý dứt điểm.

Kiểm toán Nhà nước thông tin vẫn chưa có phương án cơ cấu hợp lý, trong khi tình hình tài chính của cả 3 nhà băng ngày càng khó khăn.

Đến báo cáo "Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021; tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022" mới đây, Chính phủ tiết lộ đã có phương án xử lý đối với CBBank. Cùng thời điểm, Vietcombank cho biết ngân hàng sẽ tham gia tái cơ cấu một tổ chức tín dụng yếu kém theo hình thức nhận chuyển giao bắt buộc.

Trong khi đó, với trường hợp của Ngân hàng TMCP Đông Á, Chính phủ đang tìm kiếm đối tác, đàm phán với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài có nguyện vọng tham gia cơ cấu lại ngân hàng; sắp xếp lại mạng lưới hoạt động, tiết giảm chi phí, triển khai các hoạt động kinh doanh an toàn... trên nguyên tắc quyết liệt, thận trọng, chặt chẽ.

(Theo Dân Trí)