Hôm nay muốn chia xẻ cùng ACE đang học accounting về việc kiếm job accounting ở Canada. Đây là kinh nghiệm cá nhân của mình và từ bạn bè xung quanh, có cái đã .. 10 năm cũ, có cái recent .. ACE khác có thể có những kinh nghiệm khác và xin cứ tự nhiên thêm vào để ACE đi sau có thêm cái nhìn về nghề nghiệp này ở Canada!
Phần viết sau đây xin phép ACE cho tôi viết bằng tiếng Việt chêm tiếng Anh vì một số từ tôi không biết tiếng Việt hay nếu dịch ra tiếng Việt [từ tiếng Anh] có lẽ nó nghe hơi lạ tai [tôi không học accounting bằng tiếng Việt nên không biết bển kêu bằng gì. Cám ơn đã thấu hiểu và xin lỗi vì không thể viết tiếng Việt hoàn toàn được]
Nghề accounting ở Canada có thể chia ra làm 2 ngạch: book-keeping và accounting. Book-keeping, như tên gọi, thực hiện việc ghi lại các giao dịch kinh doanh bằng ngôn ngữ kế toán. Cụ thể, một người bookkeeper sẽ record và post journal entries vào General Ledger hay Sub-ledger.
Vậy thì cần phải học cái gì ra để làm? Để ra làm bookkeeper, người local chỉ cần certificate 6 tháng là đủ! Tuy nhiên, senior bookkeeper thì cần nhiều hơn, họ có thể học thêm các course về accounting như intermediate accounting để có thể làm nhiều hơn. Bookkeeper thường chỉ record journal entries, KHÔNG prepare financial statements, left alone review financial statements !
Ngành accounting chia ra làm 2 nhánh chủ yếu: public practice và industry .
Public practice là các công ty, hãng accounting offer các dịch vụ như kiểm toán kế toán [auditing, assurance]
Industry accounting: là những người không phải làm trong Public practice. Gọi industry accounting vì nó bao gồm accounting trong cách công ty, hãng xưởng, doanh nghiệp lớn nhỏ . Ở đây để đơn giản, mình qui luôn accounting làm cho government vào đây luôn chứ thực tế, nó khác với industry accounting. Nó là fund accounting, a slighly different type of accounting. Ngoài fund accounting ra còn có trust accounting, property accounting … Nhưng mình sẽ không làm các bạn rối nên tạm thời gọi tất cả là industry accounting!
Để ra làm accountant, học college diploma 2 năm là TẠM đủ. Sở dĩ nói tạm đủ vì thông thường sinh viên mới ra trường [uni lẫn college] đều phải bắt đầu bằng những vị trí entry level như accounting clerk, accounting assistant, A/R clerk, A/P clerk, …Những vị trí này cần những kiến thức nhất định như account reconciliation, bank reconciliation, phải hiểu debits, credits của một số accounts [ví dụ A/P thì bao giờ cũng có credit balance,..] . Nếu như bạn hài lòng với công việc thuần túy data processing, routine based work thì A/R, A/P, accounting clerk là phù hợp với bạn. Để lên accountant, bạn sẽ cần phải thêm các kỹ năng khác nữa. Ví dụ, bạn phải hiểu WHY chớ không chỉ biết HOW to record journal entries. Nếu ai đó [xếp bạn chẳng hạn] đưa cho bạn yêu cầu record JE’s [or JV, journal voucher] bạn cần phải hiểu WHY. Để lên được Senior Accountant cần phải biết rộng hơn và sâu hơn. Cụ thể, bạn sẽ phải deal với vài hoặc vài chục công ty trong tập đoàn [chẳng hạn hiện nay mình có hơn 20 công ty active trong portfolio] . Mức độ của transactions sẽ nhiều và khó hơn rất nhiều so với mức của clerk! Sau khi đạt được Senior Accountant thì thông thường bậc kế tiếp là Assistant Controller rồi Controller … Mình sẽ dừng lại ở mức Senior Accountant vì nếu bạn đã là Senior Accountant rồi thì bạn đã không đọc bài này và cũng không phải là target audience của bài này. Để leo được tới Senior Accountant, bạn phải có ít nhất là Level 4 if not PACE Level của CGA và vài 2 kinh nghiệm! Thông thường người ta mất khoảng 3 năm hay hơn nhưng cá biệt cũng có người leo nhanh hơn và vì vậy mình nói là 2 năm .. [xin đừng hỏi mình phải học sinh cá biệt hay không nghen, mình không trả lời đâu]
Accounting job trả được bao nhiêu tiền ? Có lẽ ai cũng thích đọc khúc này nhất nhỉ Để trả lời thì .. nó tùy theo bạn ở đâu, làm cho công ty cỡ nào và kinh nghiệm của bạn đến đâu . Mới ra khỏi uni hay college, start khá là thấp, thời tôi làm, tôi làm co-op là $14 nhưng bạn có đứa làm $16 or more [keep in mind là tôi đang kể history của … 10 năm trước nghen]. Khi xong co-op, ra trường thì accounting clerk giá thị trường ở Vancouver khoảng $18-$23/hour. Khi lên được accountant thì giá sẽ lên từ từ tùy theo kinh nghiệm của bạn và những gì bạn có [IT, soft skills, …] nhưng nghề này thật sự không có hạn định. Cái hạn định nó nằm nơi .. bạn! Không phải nằm nơi nghề. Cho bạn vài con số để tham khảo cho vui thôi nhé: senior accountant tùy nhưng có thể có đến tầm 80, assistant controller có thể tròm trèm 100, controller thì 6 số là thường! Đừng hỏi chi đến CFO vì bạn còn lâu lâu lắm mới đến đó nhưng tôi có thể đảm bảo rằng khi ban đến đó, tiền bạn làm ra đủ chọi trâu chết!!!
Làm sao xin việc đầu tiên? Công việc đầu tiên bao giờ cũng khó xin cả nhưng một khi đầu xuôi thì đuôi lọt! Vậy làm sao để có job đầu tiên đây? Để xin được job đầu tiên [hay bất kỳ job nào cũng vậy], bạn phải có 2 điều sau:
1] Xây cho mình cái professional network và references: bạn phải PLAN AHEAD chứ không phải ra trường rồi mới plan .. Khi bạn còn đi học thì hãy ráng xin vào Co-op program, nếu trường không có co-op program thì hãy tạo cho mình sự quen biết rộng rãi. Có nhiều cách để quen nhiều người như tham gia vào Toasmasters Club để học public speaking. Ngoài chuyện bạn cần phải có kỹ năng public speaking, presentation, thành phần người tham gia Toastmasters có một số người trong m
anagement positions của các công ty. Vào club sinh hoạt sẽ giúp bạn access được đến mấy người này và hãy ráng làm thân với họ. Khi có việc, họ sẽ nhớ đến bạn hay chí ít, họ có thể giúp bạn làm references cho bạn! Ngoài Toastmasters ra, hãy làm quen với những người trong ngành càng nhiều càng tốt và thỉnh thoảng khéo léo “nhắc” với họ về bạn đang học cái gì, sắp ra trường và đang kiếm job và hỏi xem họ có biết ai đang tìm người không! Không có gì phải mắc cỡ về việc đó cả, bên này có câu “bạn không nói cho chúng tôi biết bạn ngứa ở đâu làm sao chúng tôi biết chỗ nào mà giúp bạn”. Hãy nghĩ về điều này xem: bạn chơi trong group này, nếu tôi có nói chuyện qua lại với bạn và biết bạn đang học về accounting và đang cần accounting job …, khi công ty tôi cần và nếu bạn “fit” .. naturally nhiên tôi sẽ giúp bạn lọt vào cửa rồi ! Điều đó là tự nhiên của human being!
2] Chuẩn bị resume cho tốt: tùy theo bạn là người mới hay đã là chiến sĩ dày dạn trận mạc! Với người kinh nghiệm dày rồi, tôi đề nghị showcase kinh nghiệm của bạn trước, show cho prospective employers thấy những gì họ yêu cầu trong job specs là những gì ban đã từng làm qua. Thể hiện cái “fit factors” này qua job funtions, achievements, experience ……
Nếu bạn là người mới ra trường thì có thể nói kinh nghiệm làm việc [Canadian or non Canadian experience] là không có hoặc có rất ít! Như vậy bạn phải showcase trường học, bằng cấp VÀ kinh nghiệm làm volunteer [nếu có]. Thêm vào đó, nếu những courses gì mình học liên quan đến job mình đagn xin thì cũng nên list ra với brief descriptions để cố gắng make connections giữa cái người employer yêu cầu và cái bạn có!
3] Cách xin việc: ngoài cách email rải thảm [which I don’t think very effective] thì chú trọng xây dựng hình ảnh của mình, online lẫn offline! Online thì social media, LinkedIn này nọ phải có hình ảnh rõ ràng, professional .. Bạn có con chó thiệt đẹp nhưng tui nghĩ prospective employer họ muốn xem mặt bạn hơn là xem con chó .. Nếu bạn có những tattoo thiệt cool thì hãy share với bạn bè hay giấu luôn đi, đừng share với cả thế giới! Nếu chưa có Linkedin thì tạo account đi, và nhớ làm cho professional chút. Đừng làm như …mèo mửa và đã vội publish nó cho thế giới xem .Tóm lại, hãy nghĩ về mình như là một business person: build your brand, establish your brand and maintain your brand..
Ngoài cách xin việc online ra, đừng bỏ qua cách xin việc cũ này nhưng vô cũng hiệu quả: gõ cửa người ta!! Tôi có biết vài người người đã đến chi nhánh của RBC và xin gặp manager! Tôi biết là khó khăn nhưng look, bạn cần việc mà phải không? Xấu hổ, sĩ diện hay gì gì đó .. suck it up and be brave my friend.
Có quá nhiều thứ để có thể type ra hết được nhưng tôi tin rằng nếu bạn thật sự làm hết và làm tốt những gì tôi viết ở đây, xin việc thật sự không khó [à, với điều kiện bạn cũng phải học hành cho đàng hoàng chút] và ngay cả thành phố mọi người bảo là cạnh tranh khốc liệt tôi đã và đang là một nhân chứng cho câu chuyện trên. Chúc bạn thành công. Khi nào có việc thì nhớ chia xẻ là bạn đã dùng chiêu nào trong “bí cấp” này nhé.
——————————————————————————————–
Website nguonhocbong.com chân thành cảm ơn sự chia sẻ và hỗ trợ thông tin của anh Calvin Bui [Group KVC]
Nguồn Học Bổng [nguonhocbong.com] là website độc lập, giới thiệu các loại học bổng du học ở mọi cấp độ nhằm tạo điều kiện cho các bạn trẻ Việt Nam có nguyện vọng học tập và nghiên cứu ở các nước phát triển trên thế giới.