Toming Kh.G. và Ephimơva N.A. đưa ra phương trình: Q= 0,43 ΣS’ + 0,57ΣD 2.1bxqhtrong đó ΣS’-lượng trực xạ tới bề mặt nằm ngang; ΣD-lượng tán xạ.
2.5. Cán cân bức xạ và các thành phần của cán cân bức xạ.
Bức xạ mặt trời đi tới bề mặt trái đất một phần phản xạ lại, một phần được đất hấp thụ. Song mặt đất khơng chỉ hấp thụ bức xạ mà tự nó còn tán xạ ra khíquyển xung quanh. Khí quyển hấp thụ một phần nào đó bức xạ mặt trời và một phần lớn tán xạ từ bề mặt đất, và tự nó cũng phát ra tia hồng ngoại; phần lớn tánxạ này của khí quyển hướng tới bề mặt đất, nó được gọi là tán xạ nghịch của khí quyển.Hiệu số giữa dòng năng lượng mà mặt hoạt động nhận được và dòng năng lượng mất đi gọi là cán cân bức xạ của mặt hoạt động.Cán cân bức xạ tạo thành từ bức xạ sóng ngắn và bức xạ sóng dài, nó bao gồm các thành phần của cán cân bức xạ như sau:1- trực xạ S’2- tán xạ D 3- phản xạ Rk4- phát xạ sóng dài của mặt đất Eđ5- phát xạ sóng dài nghịch của khí quyển EkqTrực xạ S’: cường độ trực xạ phụ thuộc vào độ cao mặt trời và độ trong suốt của khí quyển; nó tăng với sự tăng của độ cao mặt trời. Ở độ cao 1km,cường độ bức xạ mặt trời tăng lên vào khoảng 69,8 - 139,6 Wm2; ở độ cao 4- 5km, cường độ bức xạ mặt trời xấp xỉ 1186,6 Wm2. Trực xạ thường bị mây tầng thấp hấp thụ hồn tồn hoặc hầu như khơng xun qua được. Sự thay đổi trực xạtrong ngày quang mây được biểu diễn bằng đường cong với giá trị cực đại vào 12 giờ trưa hình 2.3.Biến trình năm của bức xạ mặt trời ở các cực rất rõ ràng vì mùa đông bức xạ mặt trời ở đây hầu như không tồn tại, mà mùa hè có khi đạt tới 907,4Wm2. Tại miền vĩ độ trung bình, giá trị cực đại của trực xạ không vào mùa hè mà vàomùa xuân, vì vào các tháng mùa hè do sự tăng hơi nước và bụi nên độ trong suốt23của khí quyển giảm. Tán xạ D: giá trị cực đại của bức xạ phát tán thường nhỏ hơn giá trị cựcđại của bức xạ trực tiếp, nhưng có thể đạt tới 150 - 250 Wm2. Mặt trời càng thấp, khí quyển càng bẩn và bức xạ phát tán trong bức xạ tổng cộng càng lớn.Mặt trời không bị các đám mây che phủ, dòng bức xạ phát tán được tăng một vài lần so với trời đầy mây.Lớp tuyết phủ làm tăng khả năng phản xạ của bề mặt hoạt động, chúng có thể làm phản hồi tới 70 - 90 trực xạ, mà sau đó lượng phản xạ này tiếp tục bịkhí quyển phát tán. Càng lên cao thì tán xạ khi bầu trời sáng, trong càng giảm.100 200300 400500 600700 800900 10002 46 810 1214 1618 2022 Thêi gian trong ngày, giờC ờng độ bức xạ, WmHỡnh 2.3. Biến trình ngày của trực xạ 1 - trên bề mặt vng góc với các tia sáng mặt trời2 - trên bề mặt nằm ngang Biến trình ngày và năm của tán xạ khi trời sáng và trong nói chung giốngnhư biến trình ngày và năm của trực xạ. Song buổi sáng bức xạ phát tán xuất hiện trước lúc mặt trời mọc và kết thúc vào buổi chiều sau khi mặt trời lặn tức làvào lúc hồng hơn. Giá trị cực đại của tán xạ thường quan sát được vào mùa hè.Tổng xạ Q đó là tổng cộng của trực xạ S’ và tán xạ D đến bề mặt nằm ngang:24Q = S’ + D 2.2 Mối liên quan giữa trực xạ và tán xạ trong thành phần của tổng xạ phụthuộc vào độ cao mặt trời, độ mây phủ và độ nhiễm bẩn của khí quyển. Phản xạ Rk: một phần tổng xạ tới mặt hoạt động và bị bề mặt trái đất phản hồi lại. Tỷ số giữa phần phản xạ Rkvà toàn bộ tổng xạ Q được gọi là khả năng phản hồi hay Albeđo của bề mặt đó. Albeđơ của một bề mặt phản hồi nào đóđược tính theo cơng thức:A = RkQ , 2.3 Albeđô của bề mặt tự nhiên phụ thuộc vào màu sắc, độ lồi lõm, độ ẩm...của bề mặt bảng 2.2.Bảng 2.2 Albeđô của bề mặt tự nhiênBề mặt Albeđô, Bề mặt Albeđô, tuyết mới khô80 – 95 cánh đồng khoai15 - 25 tuyết bị bẩn40 – 50 cánh đồng ngô20 - 25 băng đại dương30 – 40 đồng cỏ15 - 25 đất tối5 – 15 thảo nguyên20 - 30 đất sét khô20 – 35 rừng lá kim10 - 15 đất cát khô25 – 45 rừng xanh15 - 20 Albeđô của cánh đồng vào buổi sáng và buổi chiều lớn hơn so với cácthời gian khác trong ngày, bởi vì khi mặt trời càng thấp, khả năng phản hồi các thành phần của tổng xạ càng mạnh, đơi khi nó mạnh hơn trực xạ do được phảnhồi lại từ bề mặt không bằng phẳng của cây nông nghiệp, đất cày và đồng cỏ.Albeđô của bề mặt nước nhỏ hơn của bề mặt đất, vì tia sáng mặt trời, đặc biệt khi mặt trời cao, chiếu xuống nước bị nước hấp thụ và phát tán trong nó vàchỉ còn một phần nhỏ phản hồi lại từ bề mặt nước.Một phần tổng xạ được bề mặt đất hấp thụ thì được gọi là bức xạ hấp thụ. Sự phát xạ sóng dài của mặt đất và khí quyển: sự phát xạ mặt đất Eđnhỏ hơn phát xạ của vật đen hoàn toàntrong cùng một nhiệt độ và tỷ lệ với nhiệt độ tuyệt đối mũ 4, được biểu diễn bằng phương trình Stephan-Bosman như sau:25= δ.σ.T42.4 Eđtrong đó, δ - hệ số phát xạ tương đối của bề mặt đất so với vật đentuyệt đối; σ.T4- cường độ phát xạ từ bề mặt của vật đen tuyệt đối. Đối với các bề mặt khác nhau thìδ có giá trị khác nhau bảng 2.3. Giá trị σ = 5,67.10-8Wm2.k4 11= 8,2.10 Calcm2là hằng số Stephan-Bosman. Sự phát xạ của bề mặt đất diễn ra liên tục, khí quyển hấp thụ một phầnbức xạ mặt trời và phần lớn lượng phát xạ từ bề mặt đất, và tự nó phát ra bức xạ sóng dài.Khoảng 62 - 64 lượng phát xạ này hướng tới bề mặt đất và đó chính là phát xạ nghịch của khí quyển Ekq. Hiệu giữa hai dòng phát xạ này gọi là phát xạ hữu hiệu:Ehh= E - δ.E 2.5đ kqtrong đó δ - hệ số hấp thụ phát xạ nghịch của khí quyển bởi bềmặt đất bảng 2.3.Bảng 2.3 Khả năng phát xạ hoặc hấp thụ phát xạ nghịch của mặt đấtDạng bề mặt δmùn khô 0,974cát khô 0,954đồng cỏ 0,984 nước0,893 tuyết mới rơi0,986 Phát xạ hữu hiệu của mặt hoạt động phụ thuộc vào độ ẩm, nhiệt độ, độtrong suốt của khơng khí và mây. Nhiệt độ của mặt hoạt động tăng thì Ehhtăng, còn nếu tăng nhiệt độ và độ ẩm khơng khí thì Ehhgiảm. Mây làm ảnh hưởng rất lớn lên Ehh, bởi vì các giọt mây phát xạ hầu như giống mặt hoạt động của trái đất. Nếu mây dày đặc và nhiệt độ của mây gần vớinhiệt độ của mặt hoạt động thì E ≈ E và khi đó Eđ kqhh≈ 0. Phương trình cán cân bức xạ có dạng:B = S’+ D - Rk- Eđ+ EkqB = Q - Rk- Ehh2.626Trong điều kiện thời tiết âm u: S’ = 0 B = D - Rk- Eđ+Ekq- E = D - Rk hh2.7 - EBan đêm: B = Ekq đ= -EhhNếu dòng bức xạ tới mặt hoạt động lớn hơn dòng phản hồi từ nó thì cán cân bức xạ dương và mặt hoạt động của trái đất sẽ được làm nóng lên; và khicán cân bức xạ âm thì lớp này sẽ lạnh đi. Vào mùa nóng trong năm, cán cân bức xạ ban ngày dương, sau khi mặt trời lặn 1 - 2 giờ thì cán cân bức xạ sẽ đạt giá trịâm; và bắt đầu dương vào buổi sáng sau khi mặt trời mọc khoảng 1 tiếng. Biến trình ngày của cán cân bức xạ khi trời sáng, trong gần giống biến trình ngày củatrực xạ.Nghiên cứu cán cân bức xạ ngồi cánh đồng, có thể tính được lượng bức xạ mà cây hấp thụ khi thay đổi độ cao mặt trời, cấu trúc của đồng ruộng và chukỳ sinh trưởng của cây. Để đánh giá mức độ điều tiết nhiệt độ của đất, người ta xác định cán cân bức xạ của đồng ruộng với các dạng lớp phủ thực vật khácnhau, mà do các lớp phủ này nên Albeđô của cánh đồng thay đổi.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an alternative browser.
- Thread starter luunghiemkute
- Start date Apr 27, 2021
Nguyên nhân nước ta có cán cân bức xạ luôn dương và nền nhiệt độ
A. nước ta nằm trong khu vực có gió mùa điển hình
B. nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc
C. nước ta có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa
D. nước ta có hình dạng lãnh thổ kéo dài và hẹp ngang
Đáp án: B
Giải thích: Nguyên nhân nước ta có cán cân bức xạ luôn dương, nhiệt độ cao là do nước ta có vị trí địa lí nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc nên hằng năm nhận được một lượng bức xạ rất lớn từ Mặt Trời.
Members online 0 Guests online 5 Total visitors 5
Điểm cực Bắc của nước ta là xã Lũng Cú thuộc tỉnh:
Điểm cực Đông của nước ta là xã Vạn Thạnh thuộc tỉnh:
Đâu không phải là đặc điểm của vị trí địa lí nước ta:
Đặc điểm nào sau đây không đúng với lãnh thổ nước ta
Đường biên giới dài nhất trên đất liền nước ta là với quốc gia nào sau đây:
Bộ phận nào sau đây được xem như bộ phận lãnh thổ trên đất liền:
Ý nghĩa kinh tế của vị trí địa lí nước ta là
Vị trí địa lí đã quy định đặc điểm cơ bản của thiên nhiên nước ta
Do nước ta nằm hoàn toàn trong vùng nhiệt đới ở bán cầu Bắc, nên:
Ý nghĩa của biển Đông đối với an ninh quốc phòng nước ta là:
Đây là cảng biển mở lối ra biển thuận lợi cho vùng Đông Bắc Cam-pu-chia?
Nước ta nằm trọn trong khu vực múi giờ thứ 7, điều này có ý nghĩa:
Vùng đặc quyền về kinh tế của nước ta trên Biển Đông là vùng
Nước ta có nhiều tài nguyên khoáng sản là do vị trí địa lí:
Nước ta có nguồn tài nguyên sinh vật phong phú nhờ:
Đường cơ sở nước ta được xác định là đường
Vị trí địa lí không làm cho tài nguyên sinh vật nước ta
Đây là cửa khẩu nằm trên biên giới Lào - Việt.
Vị trí địa lí và hình thể nước ta có ý nghĩa gì với tự nhiên
Việt Nam gắn liền với lục địa và đại dương nào sau đây?
Vị trí địa lý nước ta có ý nghĩa rất quan trọng cho sự phát triển