Mắc cọp hay còn gọi là lê rừng vốn là một loại quả đặc sản của vùng núi rừng Việt Nam, kéo dài từ vùng Tây Bắc như Điện Biên, Sơn La cho tới vùng núi Đông Bắc như Lạng Sơn, Cao Bằng,.... Loại quả này đang được tiêu thụ mạnh tại các thành phố lớn như Hà Nội hoặc Tp.HCM.
Mắc cọp Cao Bằng có giá rẻ giật mình
Mắc cọp có 2 giống là mắc cọp xanh và mắc cọp nâu. Giống mắc cọp nâu thịnh hành hơn, chúng có hình dáng tròn, dẹp, ăn giống quả lê nhưng vị ngọt, mùi thơm nhẹ, vỏ có màu nâu nhạt giống vỏ hồng xiêm; mắc cọp cứng hơn lê thường, quả to chừng bằng cái chén uống nước, cá biệt có loại to gần bằng miệng cốc nước. Mắc cọp cho ra hoa vào đầu tháng 5, đến tháng 8 thì bắt đầu cho ra quả.
Mắc cọp hay còn gọi là lê rừng vốn là một loại quả đặc sản của vùng núi rừng Việt Nam, đang được tiêu thụ mạnh tại các thành phố lớn như Hà Nội hoặc Tp.HCM. [Ảnh: Hoàng Tả]
Trong đông y, mắc cọp [họ lê] chứa nhiều chất xơ hơn hầu hết các trái cây khác, nên khi ăn rất có lợi cho hoạt động tiêu hóa trong cơ thể. Trong quá trình hoạt động, chất xơ sẽ loại bỏ các hóa chất gây ung thư trong ruột kết, làm giảm nguy cơ phát triển ung thư ruột kết.
Trong mắc cọp có phloretin flavonoid – hợp chất có tác dụng ức chế sự tăng trưởng của các khối u ác tính trong cơ thể con người. Ngoài ra, nó còn góp phần làm giảm các bệnh như bệnh bạch cầu, gan…
Với những công dụng trên, mắc cọp đang rất "cháy hàng" ở Hà Nội. Chị Minh Hoài [Hà Đông, Hà Nội] cho biết: "Lúc đầu mới nghe tên, mình thấy lạ lạ. Sau mua về ăn thì thấy giống vị lê ta. Về sau, các bé nhà mình thích ăn nên cứ khi nào đến mùa là lại nhờ người quen ở Lạng Sơn mua về".
Mắc cọp ở Hà Nội đang có giá 20.000 đồng/kg. [Ảnh: Hoàng Tả]
Chị Hoài cho biết, mắc cọp mua tại vườn đã lên tới 30.000 - 50.000 đồng/kg, chưa tính chi phí vận chuyển về Hà Nội. "Người nhà mình bảo rằng, nhiều nơi đã bắt đầu nhân giống mắc cọp nên vào cuối tháng 8 giá sẽ rẻ hơn".
Theo khảo sát của PV báo điện tử VTC News, mắc cọp hiện đang được bán rất nhiều ở các khu chợ cóc hoặc các gánh hàng rong ở Hà Nội.
Tuy nhiên, giá mắc cọp đang rẻ giật mình, chỉ 20.000 đồng/kg. Thậm chí, nếu mặc cả, giá của loại quả này chỉ 15.000 đồng/kg.
Một chủ gánh hàng rong bán mắc cọp cho biết: "Hầu hết mắc cọp bán tại Hà Nội được nhập từ vùng núi Cao Bằng về, từ các bản, làng của người dân tộc. Ở đấy, mắc cọp giống như cây dại vậy nên có giá rẻ như thế".
Cô Hương - chủ một sạp hoa quả tại chợ Châu Long [Ba Đình, Hà Nội] thì lại cho câu trả lời ngược lại: "Toàn hàng Trung Quốc không đấy, nhưng yên tâm, hàng Trung Quốc cũng có răm bảy loại, không phải hàng nào cũng xấu".
Cô Hương lý giải: "Thực ra, mắc cọp ở Việt Nam không nhiều và không thể đủ đáp ứng nhu cầu của Hà Nội. Trong khi đó, nguồn hàng từ bên kia biên giới thì nhiều, lại rẻ hơn. Nếu lấy giá buôn, mắc cọp ta đắt hơn 2 - 3 lần so với mắc cọp Trung Quốc". Cô Hương thừa nhận, nếu muốn mua mắc cọp "xịn" thì chỉ còn cách lên tận vườn mà mua.
Làm thế nào để mua được mắc cọp "xịn"?
Chị Liên Oánh [Triều Khúc, Hà Nội] chia sẻ: "Ngày trước thấy mắc cọp bán ở chợ lạ quá thì mua về nhà thắp hương. Nhìn quả thì đẹp, phù hợp với việc hương khói, song, khi bổ ra thì thối hết bên trong và có mùi thuốc tẩy. Vỏ đẹp nhưng ruột hỏng là một điều rất đáng ngờ".
Khi cầm mắc cọp Việt Nam sẽ không đều, sần sùi và nặng hơn mắc cọp Trung Quốc. Còn với mắc cọp Trung Quốc khi cầm rất mịn tay, quả mềm, khi bóp sẽ nhẹ hơn mắc cọp Việt Nam. [Ảnh: Hoàng Tả]
Để phân biệt mắc cọp Việt Nam với mắc cọp Trung Quốc khá khó khăn nếu người tiêu dùng không am hiểu quá nhiều về thực phẩm. Song, giống mắc cọp được trồng ở Việt Nam và Trung Quốc khác nhau nên vẫn có một số đặc điểm khác biệt nhất định và có thể phân biệt bằng mắt thường.
Video: Hoa quả Trung Quốc đội lốt hàng Việt ở các chợ Hà Nội
Cụ thể, mắc cọp Việt Nam quả nhỏ, không đồng đều, da sần sùi và có màu đậm hơn mắc cọp Trung Quốc. Mắc cọp xanh sẽ có vị ngọt kèm theo đó là vị chua chua, chát chát nhẹ và có mùi thơm dịu. Mắc cọp nâu có vị ngọt dịu nhẹ, vị thanh mát, khi ăn vẫn cảm nhận được vị chua nhẹ và có mùi thơm tự nhiên. Mắc cọp Việt khi ăn giòn hơn, cứng hơn so với hàng Trung Quốc.
Trong khi đó, mắc cọp Trung Quốc có màu nhạt hơn nhưng đều, nhiều đốm trắng, da căng bóng, quả to phổng. Khi ăn có vị rất ngọt, không có vị chua, chát như hàng Việt Nam. Ngoài ra, mắc cọp Trung Quốc ăn mềm, quả già sẽ rất bở.
Khi cầm, mắc cọp Việt Nam sẽ không đều, sần sùi và nặng hơn mắc cọp Trung Quốc. Còn với mắc cọp Trung Quốc khi cầm rất mịn tay, quả mềm, khi bóp sẽ nhẹ hơn mắc cọp Việt Nam.
Một vài hình ảnh về Cây Lê Nâu [Mắc Cọp]
Cây giống Lê Nâu Hàn Quốc có dáng quả tròn, kích thước lớn, mỗi quả nặng từ 450 – 500 gram. Vỏ khá mỏng, mịn và có màu vàng nâu nhạt. Khi ăn rất giòn, ngọt, thơm và nhiều nước. Lê có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, là loại trái cây chống bệnh tiểu đường, chống cholesterol. Đặc biệt, trong quả lê có nhiều chất xơ rất tốt cho hệ tiêu hóa và bảo vệ tim khỏe mạnh. Lê Nâu Hàn Quốc từ lâu đã được người tiêu dùng việt nam ưa chuộng bởi chất lượng đã được khẳng định trên toàn thế giới, mỗi năm cứ đến mùa lê hàn quốc là Luôn Tươi Sạch đều nhập hàng nghìn thùng Lê về để phục vụ khách hàng.
Lê được trồng bằng cách gieo hạt của các giống cây trồng thông thường hay của các loại cây hoang dã, chúng tạo thành các gốc ghép để các nhà chọn giống thực hiện việc ghép gốc. Các gốc ghép của cả mộc qua Kavkaz lẫn lê sản sinh theo dòng vô tính đều được sử dụng cho các vườn trồng lê ăn quả Người ta có thể thực hiện việc thụ phấn chéo để duy trì hay kết hợp các đặc điểm mong muốn.
- Thời vụ: Trồng vào vụ xuân. - Khoảng cách: cây cách cây 6 – 7m , hàng cách hàng6 – 8m.
- Đất cày bừa kỹ, làm sạch cỏ dại, bón 30 – 40 kg vôi bột/ sào BB trước khi lên luống 15 ngày - Đào hố: sâu 50 – 60cm, rộng 60 – 80cm
Bón 20 – 30kg phân chuồng, 0,5 – 1kg lân; 0,2kg vôi trộn đều với lớp đất mặt đua xuống đáy hố lấp hố trước trồng 30 ngày.
Khi trồng mắt ghép phải quay về hướng gioa chính, trồng xong tưới nước, cắm cọc định vị. Trồng cây giữa hố, bới một hốc nhỏ ở giữa hố trồng, đặt cây vào vị trí, [nếu cây có bầu dùng dao rọc một đường từ trên xuống để lấy túi đựng bầu ra], lấp đất giữ chặt cây nén chặt xung quanh, tưới 10-15 lít nước cho 1 gốc. Cắm cọc cố định cây buộc bằng dây nilon để tránh cây bị lay gốc.
Tưới nước: cần cung cấp đủ nước cho cây nhất là trong mùa khô, khi trái đang lớn và lúc quả sắp chín. Phòng trừ cỏ dại: Phủ gốc chè bằng cỏ, rác, cây phân xanh... để hạn chế cỏ dại; xới phá váng sau mỗi trận mưa to. Làm cỏ vụ xuân tháng 1-2 và vụ thu tháng 8-9, xới sạch toàn bộ diện tích một lần/vụ; một năm xới gốc 2-3 lần.
Đây là khâu kỹ thuật quan trọng để quyết định đến năng suất quả. Nếu có điều kiện thì đầu tư hệ thống khung giàn làm bằng cột bê tông cốt thép cao 2,0 m, chôn sâu 40cm [hoặc ống kẽm ĐK 32 mm], hàn toàn bộ khung bằng đường ống kẽm ĐK 20 mm, căng toàn bộ giàn bằng thép 6mm. Khoảng cách 50- 60 cm một dây. Cột chôn giữa hàng cây khoảng cách 3-4m một cột đổ đáy bê tông sâu 40 cm. Nếu không có điều kiện thì vin uốn cành bằng cách dùng dây ni lông buộc cố định một đầu vào cành, uốn cành theo vị trí mong muốn và đầu dây còn lại buộc vào gốc hoặc ghim xuống đất. Kỹ thuật vin cành: Thông thường vào năm thứ 2 sau trồng chọn 3-4 cành cấp 1 để tạo bộ khung tán, mỗi cành cấp 1 để lại 2-3 cành cấp 2, vin cành tạo tán theo khung giàn đã được định hình, hoặc vin cành theo góc 750 theo gốc. Vin cành vào cuối tháng 10 đầu tháng 11 khi cây vừa rụng lá, lưu ý vin cành bằng cách vặn hơi xoay nhẹ không để bị gãy hoặc dập cành. Hàng năm cần cắt tỉa các cành mọc không đúng chỗ, tỉa các cành la, cành tăm để tập trung dinh dưỡng.
Căn cứ vào tuổi cây, tình hình sinh trưởng và khả năng cho năng suất của cây có thể bón lượng phân cho mỗi cây như sau: - Lượng phân bón: + Thời kỳ kiến thiết cơ bản [3 năm đầu]: Phân hữu cơ: 20- 30 kg; Đạm urê: 0,5 kg; phân lân super: 1,0 kg; Ka li: 0,5 kg; Vôi bột: 1,0 kg. + Thời kỳ kinh doanh: Phân hữu cơ: 30 - 40 kg; Đạm urê: 0,7- 1 kg; phân lân super: 1,5- 2 kg; Ka li: 0,7 - 1 kg; Vôi bột: 1,0 kg. - Thời gian bón: + Lần 1: Bón nuôi lộc xuân, nuôi hoa vào tháng 2-3: Đạm 40% + Ka li 30% + Lần 2: Bón nuôi quả và lộc thu vào tháng 5, đầu tháng 6: Đạm 40% + Kali 30% + Lần 3: Bón phục hồi tháng 10, tháng 11: Toàn bộ phân hữu cơ + vôi + phân lân + 20% phân ka li. Trong thời gian nuôi quả từ tháng 4 đến tháng 6 bón bổ xung: 5% Đạm Urê + 5 % KCL hòa nước tưới xung quanh gốc, tưới 4 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày khi thời tiết dâm mát để bổ xung dinh dưỡng nuôi quả. - Cách bón: Phân hữu cơ, vôi, phân lân: cuốc hố xung quanh tán cây sâu 20cm, bón phân lấp đất. Với Phân đạm và kali: Gạt lớp cỏ tủ gốc rồi rắc phân trên mặt đất theo hình tán cây sau đó phủ lớp cỏ lên để phân bón thấm dần xuống đất và tránh sự bốc hơi gây thất thoát phân bón
1- Sâu đục thân: Là sâu non của các loại xén tóc đục vào thân cây, cành làm cho cành bị héo khô, quả nhỏ, rụng bị nặng làm chết cả cây. Phòng trừ sâu đục gốc cây bằng cách quét vôi gốc cây cao 60-70cm vào tháng 11- 12 trong năm, cắt những ngọn cành bị héo trong vụ xuân và đốt, dùng dây thép, tay mây để chọc chết hoặc bắt sâu non. Dùng các loại thuốc Trebon, Decis 0,1% tẩm bông nhét vào lỗ sâu đục, phun diệt trứng sâu. 2- Rệp: Gây hại trên chồi non, quả,… làm lá quăn queo, bị muội hóng làm đen quả…Phòng trừ bằng thuốc Bassa 50ND, Supracide 40ND, Polytrin 10ND, Trebon, Aplaud. 3- Sâu ăn lá: Là loài sâu ăn tạp, thường cắn phá đọt non làm bộ lá còi cọc xơ xác. Dùng các loại thuốc bảo vệ thực vật để xử lý : Vifast 5ND, Desic 2,5 ND, Trebon 10ND… 4- Bệnh sém lá: Gây hại lá, đọt non và quả, bệnh làm cho các bộ phận của cây bị thối đen. Phun thuốc Boóc đô1% hoặc BenlatC, Rhidomil 0,15% để trừ bệnh. Kết hợp vệ sinh đồng ruộng, khi thấy xuất hiện bệnh thì cắt bỏ bộ phận bị bệnh và tiêu huỷ. 5- Ruồi đục quả: Gây hại trên quả ở giai đoạn trái gần chín. Ruồi đẻ trứng vào quả, sâu non nở đục khoét thịt quả làm hư thối quả. Dùng chất dẫn dụ sinh học Vizubon - D để bẩy ruồi đực, làm giảm khả năng sinh sản của ruồi cái. Cách diệt ruồi đục quả này không gây ô nhiễm môi trường, giúp tăng chất lượng của cây, quả. Cách phòng tránh ruồi đục quả hiệu quả nhất là tiến hành bọc quả.
Thu hái khi quả bắt đầu chín vỏ quả chuyển màu xanh vàng, nếu vận chuyển xa cần thu hái sớm. Khi thu hái cần nhẹ nhàng, không làm dập nát hoặc sây sát quả. Quả thu hái xong cần đặt vào thùng gỗ, hộp cứng để vận chuyển không bị dập nát. Bảo quản quả ở nơi khô ráo thoáng mát./. Lê Hàn Quốc bảo quản tốt nhất ở nhiệt đồ từ 0 đến 4 độ C.