Hay viết các câu lệnh gán giá trị cho các biến ab cv S trong bài toán đặt vấn đề
Trường THCS&THPT Bến QuanGiáo án Tin học 8Tiết 12-17Ngày soạn: 27/9/2020Chủ đề 2: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNHTiến trình dạy họcTiếtTên bài và nội dungHoạt động học tập của HSThời gianthứHĐ khởi động151ND1: Biến là công cụ trong lập trìnhHĐ Hình thành kiến thức10ND2: Khai báo biếnHĐ hình thành kiến thức20ND3: Sử dụng biến trong chương trìnhHĐ hình thành kiến thức252ND4: Sử dụng hằngHĐ hình thành kiến thức203ND5: Bài tập thực hành 3HĐ luyện tập – vận dụng454ND5: Bài tập thực hành 3HĐ luyện tập – vận dụng455Bài tậpHĐ luyện tập – vận dụng45Bài tậpHĐ luyện tập – vận dụng456A. MỤC TIÊU1. Kiến thức:Biết khái niệm biến.Hiểu cách khai báo, sử dụng biến.Biết vai trò của biến trong lập trìnhBiết khái niệm biến, hằng.Hiểu cách khai báo, sử dụng biến, hằng.Biết vai trò của biến trong lập trình.Hiểu lệnh gán.2. Kỉ năng: Khai báo được biến, hằng trong chương trình phù hợp với kiểu dữ liệu. Xác định được giá trị của biến bên phải phép gán qua các ví dụ đơn giản về lệnh gán. Viết được các chương trình đơn giản có sử dụng biến hằng3. Thái độ: Học tập nghiêm túc, có hứng thú với môn học.4. Năng lực hướng tớiNăng lực tự họcNăng lực công nghệ thông, tin họcNăng lực giải quyết vấn đề, sáng tạoNăng lực tư duyII. CHUẨN BỊ GIÁO CỤ1. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, Giáo án, phòng máy.2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, vở ghiIII. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Vấn đáp, thuyết trình, quan sát trực quan, diễn giải, thực hành theo nhóm.IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠYHoạt động 1: Khởi độngGiáo viênHà Thị Thanh Hà|1Trường THCS&THPT Bến QuanGiáo án Tin học 8GV: Trong toán học em đã biết biến số (gọi tắt là biến) là một đại lượng có thể nhận các giátrị khác nhau và thường được dung trong biểu diễn các hàm số, các biểu thức. Yêu cầu học sinhsử dụng biến viết lại công thức trong SGK sao cho đơn giản.HS: Cá nhân viết công thức ra nháp.GV: Trong lập trình biến cũng đóng một vai trò quan trọng bài mới.Hoạt động 2: Hình thành kiến thứcHOẠT ĐỘNG CỦA GV&HSNỘI DUNG KIẾN THỨCHoạt động 2.1 Tìm hiểu vai trò của biến trong lập trìnhHS: Đọc SGK để hiểu thế nào là biến.1. Biến là công cụ trong lập trình:GV: Biến là gì ? Biến có vai trò gì trong - Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệuchương trình ?này có thể thay đổi trong khi thực hiện chươngGV: Viết lệnh in kết quả phép cộng 15+5 lên trình.màn hình ?- Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị củaHS: Viết bảng phụbiến.GV: Muốn in lên màn hình kết quả của một * Ví dụ 1 :phép tính khác thì làm thế nào ?In kết quả phép cộng 15+5 lên màn hình viếtHS: Trả lời.lệnh :GV: Đưa hình ảnh lên màn hình và phân tíchwriteln(15+5);gợi mở.In lên màn hình giá trị của biến x + giá trị củaHS: Quan sát, lắng nghe để hiểu thế nào là biến y viết lệnh :biến và vai trò của biến.writeln(X+Y);HS: Đọc thầm ví dụ 2.GV: Trình bày cách tính hai biểu thức bên ?HS: Nghiên cứu SGK trả lời.GV: Đưa ra cách làm và phân tích.* Ví dụ 2 :Tính và in giá trị của các biểu thức100 + 505100 + 503vàra màn hình.Cách làm :X ← 100 + 50 Y ← X/3 Z ← X/5Hoạt động 2.2 Tìm hiểu cách khai báo biến.HS: Đọc thầm nghiên cứu SGK.2. Khai báo biến:GV: Việc khai báo biến gồm khai báo những - Việc khai báo biến gồm :gì ?+ Khai báo tên biến;HS: Trả lời.+ Khai báo kiểu dữ liệu của biến.GV: Đưa ra ví dụ SGK và phân tích các thành * Ví dụ :phần.HS: Lắng nghe và nắm vững kiến thức.GV: Viết một ví dụ về khai báo biến rồi giảithích thành phần ?Trong đó :HS: Làm theo nhóm vào bảng phụ.var là từ khoá của ngôn ngữ lập trình dùng đểGV: Thu kết quả nhận xét và cho điểm.khai báo biến,GV: Viết dạng tổng quát để khai báo biến m, n là các biến có kiểu nguyên (integer),trong chương trình.S, dientich là các biến có kiểu thực (real),HS: Quan sát ví dụ và viết theo nhóm.thong_bao là biến kiểu xâu (string).Giáo viênHà Thị Thanh Hà|2Trường THCS&THPT Bến QuanGiáo án Tin học 8GV: Kiểm tra kết quả nhóm và đưa ra dạng * Dạng tổng quát :tổng quát.Var danh sách tên biến : kiểu của biến;HS: Quan sát và ghi vở.Hoạt động 2.3 Tìm hiểu cách sử dụng biến trong chương trình.GV: Sau khi khai báo biến, muốn sử dụng biến 3. Sử dụng biến trong chương trình:phải làm cho biến có giá trị bằng 1 trong 2 - Muốn dùng biến ta phải thực hiện các thaocách (nhập hoặc gán).tác :HS: Viết lệnh nhập giá trị cho biến y vào bảng + Khai báo biến thuộc kiểu nào đó.phụ.GV: Khi khai báo biến y thuộc kiểu Interger + Nhập giá trị cho biến hoặc gán giá trị chothì phải nhập giá trị cho biến y như thế nào ?biến.HS: Nghiên cứu sgk trả lời.+ Tính toán với giá trị của biến.GV: Khi nhập hoặc gán giá trị mới cho biến thì - Lệnh để sử dụng biến :giá trị cũ có bị mất đi hay không ?+ Lệnh nhập giá trị cho biến từ bàn phím :HS: Nghiên cứu sgk trả lời.Readln(tên biến);GV: Giới thiệu cấu trúc lệnh gán+ Lệnh gán giá trị cho biến :HS: Nghiên cứu ví dụ sgk để hiểu hoạt động Tên biến := Biểu thức cần gán giá trị chocủa lệnh gán.biến;GV: Đưa ra màn hình bảng các ví dụ về lệnhgán.Lệnhý nghĩa- Ví dụ :X:=12;LệnhÝ nghĩaGán giá trị đã lưu trongX:=12;Gán giá trị số 12 vàobiến nhớ Y vào biến nhớbiến nhớ X.X.X:=Y;Gán giá trị đã lưu trongX:=(a+b)/2;biến nhớ Y vào biến nhớTăng giá trị của biến nhớX.X lên 1 đơn vị, kết quảX:=(a+b)/2;Thực hiện phép toán tínhgán trở lại biến X.trung bình cộng hai giátrị nằm trong hai biếnnhớ a và b. Kết quả gánvào biến nhớ X.HS: Điền vào các ô trống lệnh hoặc ý nghĩa X:=X+1;Tăng giá trị của biến nhớcủa lệnh.X lên 1 đơn vị, kết quảGV: Nhận xét và chốt bảng như SGK.gán trở lại biến X.Hoạt động 2.4 Tìm hiểu khái niệm và cách sử dụng hằng trong chương trìnhHS: Đọc sgk để hiểu thế nào là hằng và cách 4. Hằng:khai báo hằng như thế nào ?- Hằng là đại lượng để lưu trữ dữ liệu và cóGV: Nêu khái niệm ngắn gọn về hằng ?giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiệnHS: Trả lời.chương trình.GV: Viết cách khai báo hằng số và 1 ví dụ cụ - Cách khai báo hằng :thể.Const tên hằng = giá trị của hằng ;HS: Viết bảng phụ.Ví dụ :GV: Nhận xét và chốt khái niệm hằng, cáchkhai báo hằng, ví dụ.GV: Có thể dùng lệnh gán để thay đổi giá trịcủa hằng không ? Khi cần thay đổi giá trị củahằng ta làm như thế nào ?Giáo viênHà Thị Thanh Hà|3Trường THCS&THPT Bến QuanGiáo án Tin học 8HS: N/c sgk trả lời.Hoạt động 3: Luyện tậpHoặt động 3.1 Luyện tập sử dụng biếnGV: Yêu cầu học sinh trả lời các bài tập sau1. Trong Pascal, khai báo nào sau đây là đúng cho khai báo biến số ?a) var tb: real;b) var 4hs: integer;c) const x: real; d) var R = 30;2. Hãy cho biết kiểu dữ liệu của các biến cần khai báo dùng để viết chương trình để giải các bàitoán dưới đây:a) Tính diện tích S của hình tam giác với độ dài một cạnh a và chiều cao tương ứng h (a và hlà các số tự nhiên được nhập vào từ bàn phím).b) Tính kết quả c của phép chia lấy phần nguyên và kết quả d của phép chia lấy phần dư củahai số nguyên a và b.3. Em đã biết để có các kết quả tính toán đúng mục đích của chương trình, cần phải gán các giátrị dữ liệu thích hợp cho biến. Hãy chạy chương trình dưới đây để tìm hiểu ngay sau khi khai báobiến (trước khi gán giá trị cụ thể) biến có nhận giá trị dữ liệu ban đầu nào không? Nâu nhận xétcủa em về giá trị dữ liệu của biến ngay sau khi khai báo.Var A, B, C, D: integer;BeginWriteln(A);Writeln(B);Writeln(C);Writeln(D);End.Hs: Thực hiện làm cá nhânGV: Kiểm tra, sữa bài, đánh giá cho điểm học sinhHoạt động 3.2: Bài tập thực hành 3Mục tiêuThực hiện được khai báo đúng cú pháp, lựa chọn được kiểu dữ liệu phù hợp cho biến.Kết hợp được giữa lệnh Write, Writeln với Read, Readln để thực hiện việc nhập dữ liệu chobiến từ bàn phím.Hiểu về các kiểu dữ liệu chuẩn: số nguyên, số thực.Hiểu cách khai báo và sử dụng hằng.Nội dungHoạt động 3.2.1: Viết chương trình có khai báo và sử dụng biến.HS: Đọc bài toán trong SGK và Bài 1: Một cửa hàng cung cấp dịch vụ bán hàngnghiên cứu.thanh toán tại nhà. Khách hàng chỉ cần đăng kí sốGV: Gợi ý công thức cần tính:lượng mặt hàng cần mua, nhân viên cửa hàng sẽ trảTiền thanh toán = Đơn giá × Số hàng và nhận tiền thanh toán tại nhà khách hàng.Ngoài trị giá hàng hoá, khách hàng còn phải trả thêmlượng + Phí dịch vụGV: Chương trình này cần khai báo phí dịch vụ. Hãy viết chương trình Pascal để tínhtiền thanh toán trong trường hợp khách hàng chỉ muanhững biến nào ?một mặt hàng duy nhất.H S: Nghiên cứu SGK trả lời.GV: Đưa từng phần của chương trình a) Gõ chương trìnhprogram Tinh_tien;lên màn hình.GV: Giải thích sơ bộ từng phần vừa uses crt;Giáo viênHà Thị Thanh Hà|4Trường THCS&THPT Bến Quanđưa lên.HS: Làm câu a theo yêu cầu SGK.GV: Đi các máy kiểm tra và hướngdẫn, uốn nắn HS cách soạn thảochương trình.GV: Kết hợp đánh giá và cho điểmHS qua tiết thực hành.HS: Làm câu b, c, d theo yêu cầuSGK.GV: Đi các máy kiểm tra và hướngdẫn giúp H hiểu cách sử dụng biến vàcác thao tác để làm việc với 1 chươngtrình có sử dụng biến.Giáo án Tin học 8varsoluong: integer;dongia, thanhtien: real;thongbao: string;const phi=10000;beginclrscr;thongbao:='Tong so tien phai thanh toan: ';{Nhap don gia va so luong hang}write('Don gia = '); readln(dongia);write('So luong = ');readln(soluong);thanhtien:= soluong*dongia+phi;(*In ra so tien phai tra*)riteln(thongbao,thanhtien:10:2);readlnend.Lưu chương trình với tên TINHTIEN.PAS. Dịch vàchỉnh sửa các lỗi gõ, nếu có.Chạy chương trình với các bộ dữ liệu (đơn giá và sốlượng) như sau (1000, 20), (3500, 200), (18500,123). Kiểm tra tính đúng của các kết quả in ra.Chạy chương trình với bộ dữ liệu (1, 35000). Quansát kết quả nhận được. Hãy thử đoán lí do tại saochương trình cho kết quả sai.Hoạt động 3.3.2: Rèn kỹ năng soạn, dịch, chạy chương trình có sử dụng biến.HS: Đọc đề bài 2 SGK và nghiên cứu để Bài 2: Thử viết chương trình nhập các sốhiểu cách làm.nguyên x và y, in giá trị của x và y ra màn hình.GV: Hướng dẫn H chỉ ra các bước để giải Sau đó hoán đổi các giá trị của x và y rồi in lạiquyết bài toán này.ra màn hình giá trị của x và y.HS: Tham khảo chương trình hoan_doi Tham khảo chương trình sau:trong SGKprogram hoan_doi;HS: Soạn, dịch và chạy chương trình này var x,y,z:integer;trên máy.beginGV: Thường xuyên kiểm tra và hướng dẫn read(x,y);trên các máy.writeln(x,' ',y);GV: Để thực hiện tráo đổi giá trị của hai z:=x;biến ta làm như thế nào ?x:=y;HS: Trả lời.y:=z;writeln(x,' ',y);readlnend.Hoạt động 3.2.3: Tổng kết nội dung tiết thực hành.GV: Đưa lên màn hình nội dung chính cầnTỔNG KẾTđạt trong 2 tiết thực hành này (SGK)1. Cú pháp khai báo biến trong Pascal:var |