"Cậu Vàng" bị tẩy chay có phải từ chú chó giống Nhật?
Cậu Vàng là phim điện ảnh phóng tác từ tác phẩm văn học “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao. Kịch bản phim do cố NSND Bùi Cường - người thủ vai Chí Phèo trong tác phẩm kinh điển “Làng Vũ Đại ngày ấy” chấp bút.
Những tưởng đây sẽ là bộ phim được yêu mến và đón nhận nồng nhiệt thì ngay từ quá trình tuyển chọn “diễn viên đóng Cậu Vàng” hồi 2019 đã gây tranh cãi dữ dội. Phim của đạo diễn Trần Vũ Thuỷ bị "ném đá" khi chọn thuộc giống chó Shiba của Nhật Bản đóng Cậu Vàng.
Dù nhà sản xuất đã lý giải về việc sử dụng chó Nhật thay chó thuần Việt do nhu cầu tập luyện của êkíp nhưng khán giả vẫn không đồng ý và cho rằng đoàn phim không tôn trọng tác giả.
Đa phần khán giả cho rằng, trong ký ức của họ, chú chó vàng gầy trơ xương chứ không phải một chú chó béo tốt như chú chó Nhật Bản. Thậm chí, một tác phẩm văn học kinh điển của Việt Nam khi chuyển thành phim lại đi chọn giống chó Nhật thay vì giống chó thuần Việt là một điều không thể chấp nhận.
Hiện, theo số liệu từ Box Office Vietnam [đơn vị thống kế doanh thu phim uy tín], Cậu Vàng chỉ mới thu về trên 2 tỉ đồng [dù phim đã công chiếu vào 8.1.2021 vừa qua].
Tuy nhiên, một số khán giả khác lại cho rằng, phim bị tẩy chay không phải lỗi... do một chú chó mà chính nội dung của tác phẩm có vấn đề. Cụ thể, phim được đầu tư từ bối cảnh đến diễn viên nhưng vẫn còn không ít điểm trừ như: dài dòng, rối rắm về câu chuyện nhà Bá Kiến và diễn xuất một số diễn viên không đạt.
"Kiều" nổi sóng dư luận
Phim "Kiều" của Mai Thu Huyền không đến nổi bị kêu gọi tẩy chay rầm rộ nhưng lại gây tranh cãi dữ dội.
Cụ thể, một số ý kiến cho rằng dù dàn diễn viên phim "Kiều" ngoại hình ổn nhưng đa phần chưa có kinh nghiệm diễn xuất sẽ khó đảm nhận các vai diễn nặng kí như: Kiều, Thúc Sinh...
Ngoài ra, phim "Kiều" vướng tranh cãi về việc sử dụng chữ Quốc ngữ trong phim chưa sát với lịch sử. Cụ thể, khung cảnh đầu tiên của teaser hiện lên tấm biển có dòng chữ "Lạc Uyển Lâu". Khán giả cho rằng tác phẩm để chữ quốc ngữ là không phù hợp với thời gian và bối cảnh của bộ phim mà phải dùng chữ Nôm. Trong khi đó, trang phục phim cũng gây tranh cãi vì màu mè, không phù hợp.
"Trạng Tí" – bị tẩy chay vì không lên hệ tác giả
Mới đây, tác giả Lê Linh của bộ truyện Thần Đồng Đất Việt đã đăng tải bài viết gây bão mạng xã hội viết về "Trạng Tí và giấc mơ điện ảnh".
Ông bày tỏ thái độ không ủng hộ phim của Ngô Thanh Vân. Cụ thể, trong bài viết này, tác giả Lê Linh đã khẳng định rõ việc chuyển thể Thần Đồng Đất Việt thành phim cũng là ước mơ và mong muốn của ông từ lâu. Tuy nhiên, việc hãng phim của Ngô Thanh Vân chỉ làm việc tác quyền với công ty Phan Thị mà không hỏi ý kiến, sự cho phép của ông đã khiến ông vô cùng thất vọng và buồn chán.
Phía Ngô Thanh Vân lên tiếng thanh minh rằng đã làm đúng luật và gặp trao đổi với tác giả Lê Linh nhưng ông từ chối mọi quyền lợi.
Việc công ty Studio68 của Ngô Thanh Vân hợp tác chuyển thể bộ truyện với công ty Phan Thị theo luật pháp là không sai nhưng như ông Lê Linh chia sẻ thì mãi đến khi ông lên tiếng mới đây, Ngô Thanh Vân mới liên hệ với ông.
Trước vấn đề này, khán giả đã lên tiếng chỉ trích và tẩy chay phim vì cho rằng phía Ngô Thanh Vân quá thiếu tinh tế, không tôn trọng tác giả.
Có thể thấy khán giả hiện tại đã khắt khe hơn với chất lượng phim Việt. Họ có cái nhìn chọn lọc hơn. Chính vì thế, một bộ phim ra mắt phải đáp ứng nhiều yếu tố, không thể làm hời hợt và qua loa.
Đạo diễn Trần Vũ Thuỷ, nghệ sĩ Viết Liên [từ trái sang] và chú chó đóng vai cậu Vàng
Cậu Vàng phóng tác từ tác phẩm văn học “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao. Kịch bản phim do cố NSND Bùi Cường - người thủ vai Chí Phèo trong tác phẩm kinh điển “Làng Vũ Đại ngày ấy” chấp bút.
Song, từ quá trình tuyển chọn “diễn viên chó” hồi 2019, bộ phim của đạo diễn Trần Vũ Thuỷ đã gây tranh cãi. Chú chó được chọn thuộc giống Shiba Inu quý hiếm của Nhật Bản và nhiều người cho rằng, đây là lựa chọn sai lầm của ê-kíp. Có người còn châm biếm: “Nếu chọn Shiba đóng cậu Vàng thì nên chọn Tom Cruise, Leonardo DiCaprio đóng lão Hạc luôn đi”.
Nhớ lại cách đây hàng chục năm, điện ảnh Việt từng chứng kiến màn thể hiện xuất thần của chú chó Phèn trong “Đất rừng Phương Nam” - một chú chó “ta”.
Phèn không ngại xông pha trên phim trường, lội sông lội suối và lăn xả hết mình để có những cảnh quay đặc sắc nhất. Phân đoạn gây chú ý là khi Phèn xả thân lao ra cứu bé An [Hùng Thuận], thậm chí mang lựu đạn bơi qua dòng nước lạnh và mang đến cho Võ Tòng [Lê Quang].
Hiện, theo số liệu từ Box Office Vietnam, Cậu Vàng về trên 2 tỉ đồng doanh thu. Ê-kíp sản xuất vui mừng thông báo trên fanpage chính thức: Cậu Vàng lọt top 3 phim hot nhất tuần. Rõ ràng, vẫn có nhiều người dành sự quan tâm đến tác phẩm chuyển thể từ văn học này.
Không phải chú chó hay giống chó Shiba Inu mà nội dung, thông điệp mới là điều quyết định thành công của Cậu Vàng. Việc bộ phim gây tranh cãi nghiễm nhiên cũng không thể “đổ lỗi” cho người bạn diễn 4 chân này.
Công bằng để nói, đây có lẽ là phản ứng ngược khi nhà sản xuất quá lạm dụng hình ảnh Cậu Vàng cho việc PR phim. Trong khi đó, “Lão Hạc” cũng chỉ là một trong những tác phẩm được lấy cảm hứng trong phim Cậu Vàng, một mình chú chó không thể truyền tải hết các thông điệp của tác phẩm điện ảnh này.
Bộ phim Cậu Vàng của đạo diễn Trần Vũ Thủy được lấy cảm hứng từ nhiều truyện ngắn của nhà văn Nam Cao do cố NSND Bùi Cường chắp bút. Bộ phim xây dựng các nhân vật quen thuộc như Lão Hạc, Bá Kiến, Binh Tư, vợ chồng ông giáo,....
Nhìn một cách khách quan thì Cậu Vàng được lấy cảm hứng từ những truyện ngắn của Nam Cao chứ không phải là một tác phẩm nguyên tác nào cả. Đương nhiên nhà làm phim cũng sẽ có những cải biên khác nhau để phù hợp với câu chuyện mà mình muốn kể. Thế nhưng trong trường hợp của Cậu Vàng, khán giả nhận xét đây là một bộ phim mô phỏng một cách sơ sài dựa trên những nhân vật có sẵn của Nam Cao.
Xem Cậu Vàng chúng ta sẽ thấy, bối cảnh phim hoàn toàn không phải là một bối cảnh xã hội lịch sử cụ thể, những câu chuyện diễn ra xung quanh Lão Hạc đều hết sức hời hợt và mơ hồ. Người xem khó mà hiểu được cái khổ của Lão Hạc bắt nguồn từ đâu. Trường hợp của Binh Tư cũng như vậy. Nếu không phải vì bản thân mỗi chúng ta đều đã đọc thuộc lòng những tác phẩm của Nam Cao thì khó có thể hiểu được bộ phim nói về vấn đề gì.
Ở phần hình ảnh, người xem cũng cảm thấy khá khó chịu bởi phim bị lỗi màu phim khá nhiều. Màu sắc lộn xộn, hình ảnh nhiều chỗ bị nhòe. Đoạn kể về những khoảnh khắc tăm tối như giai đoạn của người nông dân mất mùa, bị cường hào ác bá hoạnh họe thì màu sắc trong phim cũng vẫn rất tươi sáng và... thơ mộng. Hình ảnh phim đôi khi mâu thuẫn với những lời thoại của nhân vật. Trong phim có đoạn lão Hạc phàn nàn rằng người dân ở đây đối xử với nhau như ác thú, trong khi mọi người đã cùng chung tay giúp lão xây lại mảnh vườn.
Bộ phim được cải biên rất nhiều so với cốt truyện cũ của Nam Cao. Chi tiết về người vợ ba của Bá Kiến, về quá trình hoàn lương của Binh Tư cũng khiến cho mạch phim bị rời rạc và không có sự logic. Bộ phim rõ ràng có rất nhiều nhân vật nhưng khán giả lại không thể hiểu được ai mới là nhân vật trung tâm dẫn dắt bộ phim. Bi kịch của các nhân vật chính xuất hiện lần lượt nhưng đều không có điểm chung. Các nhân vật như Bá Kiến, ông giáo,... những tưởng sẽ đẩy bộ phim lên cao trào thì càng về cuối phim lại càng mờ nhạt.
Bên cạnh đó nhiều khán giả đến rạp xem phim còn cho biết, cách xây dựng nhân vật cậu Vàng chưa thật sự hợp lý và thuyết phục người xem. Trước hết, vào thời kỳ miền Bắc còn đang chịu sự thống trị của thực dân phong kiến, người dân còn lầm than, đói khổ thì việc một chú chó được ôm ấp, cưng chiều, cho nằm trên giường cùng chủ như cậu Vàng thật là điều hiếm thấy.
Trước đó đoàn làm phim cũng gây tranh cãi khi lựa chọn giống chó Shiba Inu của Nhật để đóng vai cậu Vàng. Sau đó cả ê kíp đã phải cho chú chó thực hiện chế độ giảm cân, hóa trang cẩn thận để đảm bảo hình ảnh cậu Vàng trên phim được sinh động và "thuần Việt" nhất.
Một điều nữa khiến khán giả đến với rạp cảm thấy thất vọng đó chính là những hình ảnh xuất hiện của cậu Vàng đều thực sự không hề có sự logic. Cụ thể, trong phân cảnh đám người của Lý Trưởng tới nhà Lão Hạc để đòi nợ, người xem cảm thấy khó hiểu khi cả một đám thanh niên trai tráng tay cầm gậy gộc lại sợ hãi một con chó cao chưa đến đầu gối của họ.
Xuyên suốt trong bộ phim cậu Vàng hiện lên như một "người anh hùng" vừa bảo vệ, vừa cứu giúp chủ của mình khỏi những kẻ nhũng nhiễu. Có lẽ do sự phóng đại quá mức của đoàn làm phim đã khiến cho hình ảnh của cậu Vàng trở thành hình tượng để "câu khách", nhằm thu hút những người có sở thích nuôi thú cưng, yêu động vật.
Bộ phim quá tham trong việc xây dựng nhiều tuyến nhân vật cùng một lúc nên đã khiến cho tác phẩm khép lại trong sự "ngơ ngác" của người xem. Một cái kết chóng vánh, an toàn và không đọng lại được gì trong lòng khán giả.
Về mặt diễn xuất, các diễn viên hóa thân tương đối tròn vai, tuy nhiên để được khen là xuất sắc thì thật sự chưa đủ. Suy cho cùng thì thứ không thể cứu vãn được của bộ phim chính là lỗ hổng nằm ở kịch bản. Bộ phim có quá nhiều "sạn" và bị chê là không xứng với văn chương của Nam Cao. Nhiều người còn cho biết họ sẽ không lãng phí thời gian và tiền bạc để đi xem một bộ phim "tầm phào" như thế này.
Sau 2 tuần công chiếu tại các rạp thì kể từ hôm nay 25/1 bộ phim Cậu Vàng đã rút khỏi các rạp chiếu CGV và Lotte vì rạp quá vắng khách, chi phí chiếu phim không đủ bù đắp chi phí vận hành. Hiện tại, doanh thu của Cậu Vàng đang rơi vào khoảng 3,5 tỷ VND, đoàn làm phim phải chịu lỗ khoảng hơn 30 tỷ đồng.
Hiện bộ phim chỉ còn chiếu ở một số rạp nhỏ ở địa phương. Tại các thành phố lớn cũng chỉ còn duy nhất rạp Beta là còn chiếu nhưng cũng chỉ chiếu 1 lần/ngày vào khung giờ xấu.
Về phía đoàn làm phim, đạo diễn Trần Vũ Thủy bộc bạch: "Không ít đồng nghiệp nghĩ tôi cố tình dùng chiêu trò, tạo scandal để phim gây chú ý. Bạn bè hiểu thì an ủi, cho rằng có thể nhiều người kỳ vọng để rồi thất vọng vì thấy phim khác những gì họ mong đợi. Tôi chỉ mong những khán giả đó ra rạp, cho phim một cơ hội để đánh giá khách quan, công bằng hơn với tác phẩm".