Mặc dù đây là bệnh dị ứng nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng nếu không điều trị đúng thì có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Biểu hiện của viêm kết mạc dị ứng
Có nhiều thể viêm kết mạc dị ứng bao gồm: viêm kết mạc theo mùa, viêm kết mạc mùa xuân, viêm kết mạc cơ địa, viêm kết mạc có nhú khổng lổ. Thể viêm kết mạc theo mùa là thể hay gặp nhất và có xu hướng tiến triển thành viêm kết mạc quanh năm, mạn tính. Bệnh viêm kết mạc dị ứng thường đi kèm với bệnh khô mắt. Biểu hiện của viêm kết mạc dị ứng là: nhìn mờ, mắt khô rát, khó mở mắt buổi sáng, chảy nước mắt, ra gỉ mắt nhiều, mắt bị ngứa, sợ ánh sáng. Điều đáng ngại là bệnh nhân mắc bệnh thường ngứa mắt không chịu nổi, bắt buộc phải day, dụi hoặc gãi... nên dễ dẫn đến tổn thương.
Dùng thuốc nào?
Việc điều trị viêm kết mạc dị ứng chỉ có thể điều trị triệu chứng và giúp bệnh nhân dễ chịu hơn chứ không giải quyết được nguồn gốc gây bệnh. Bệnh nhân sẽ được bác sĩ kê các loại thuốc kháng histamin [chống dị ứng] kết hợp với nước mắt nhân tạo, các sản phẩm bôi trơn bề mặt nhãn cầu để vừa giúp điều trị dị ứng, vừa chống khô mắt. Sau giai đoạn điều trị viêm cấp tính, người bệnh phải duy trì loại thuốc chống dị ứng.
Có nhiều loại thuốc chống dị ứng trên thị trường, tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ lựa chọn dùng cho bệnh nhân. Khi bị tái phát bệnh, bệnh nhân tuyệt đối không tự ý dùng lại đơn thuốc cũ. Bệnh nhân cần lưu ý cố gắng hạn chế dụi mắt, việc dụi mắt sẽ làm các tế bào mast bị vỡ từ đó gây phóng thích histamin làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Nếu bệnh nhân có đeo kính áp tròng thì nên giảm hoặc ngưng sử dụng kính áp tròng trong thời gian điều trị vì các chất gây dị ứng có thể bám trên bề mặt của kính.
Để bớt triệu chứng ngứa và sưng, có thể dùng gạc lạnh, chườm lạnh [gạc lạnh, túi nước đá] có thể giúp làm giảm phù ở mí mắt và xung quanh mắt. Sử dụng nước mắt nhân tạo sẽ giúp làm loãng và loại bỏ các tác nhân gây dị ứng.
Thuốc điều trị tại chỗ: Thuốc nhỏ mắt kết hợp thuốc chống co thắt và thuốc kháng histamin [naphazoline, pheniramine], dùng trong các trường hợp cấp tính. Khi dùng cần có sự đồng ý và tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Thuốc kháng histamin nhỏ mắt giúp ổn định tế bào mast [olopatadine, alcaftadine, azelastine hydrochloride, epinastine, ketotifen fumarate emedastine.
Điều trị toàn thân: Trong điều trị, việc ổn định các triệu chứng ở mắt là vấn đề chính cần được quan tâm. Ngoài các loại thuốc tại chỗ được ưa chuộng vì hiệu quả nhanh và ít gây tác dụng phụ toàn thân, thì các kháng histamin đường uống có thể được chỉ định trong một số trường hợp. Tuy nhiên, thuốc kháng histamin đường uống lại có thể gây ra tình trạng khô lớp màng niêm mạc mắt và giảm sản xuất nước mắt ở một số bệnh nhân. Đặc biệt là ở những bệnh nhân đang có tình trạng khô mắt. Đó chính là lý do mà kháng histamin đường uống ít khi được chỉ định. Thường các thuốc đường uống chỉ được chỉ định khi bệnh nhân có kèm thêm các bệnh dị ứng khác như hen suyễn, viêm mũi dị ứng...
Lưu ý đặc biệt
Đối với bệnh nhân vừa phải sử dụng thuốc kháng histamin nhỏ mắt và nước mắt nhân tạo, nên sử dụng cách nhau khoảng 3 - 5 phút. Ngoài ra, sau khi nhỏ mắt nên nhắm mắt lại một vài giây để thuốc thấm vào mô tốt hơn. Không nên chớp mắt liên tục vì như vậy sẽ tạo áp lực âm và khiến thuốc bị rửa trôi [đẩy ra] khỏi bề mặt mắt nhanh hơn, trước khi kịp thấm vào mô, hiệu quả của thuốc sẽ bị giảm.
Khi dùng thuốc không có kiểm soát lại gây ra nhiều nguy hiểm cho mắt, đặc biệt là khi bệnh nhân tự ý dùng thuốc có chứa corticoid. Các sản phẩm có corticoid không nên dùng liên tục hay kéo dài. Bởi khi dùng kéo dài thì có thể gây bệnh glôcôm do corticoid, đục thể thủy tinh, nhiễm khuẩn cơ hội hay phối hợp. Điều trị viêm kết mạc dị ứng không phải chỉ dựa vào việc dùng thuốc mà phải cần giải pháp tổng thể, kiên trì và tốn kém... Đòi hỏi bệnh nhân tuân thủ việc dùng thuốc và các giải pháp theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Để phòng bệnh, những người có yếu tố nguy cơ cao cần tránh tiếp xúc với dị nguyên; thường xuyên đeo kính bảo vệ mắt; vệ sinh mắt, vệ sinh cá nhân tốt; ngừng thói quen day dụi mắt; thận trọng khi dùng hóa chất, mỹ phẩm; không lạm dụng kính áp tròng.
Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng là lựa chọn hàng đầu cho những ai đang phải chịu đựng những triệu chứng dị ứng khó chịu như ngứa, đỏ và khô mắt hoặc chảy nước mắt liên tục. Tuy nhiên, để thuốc phát huy tác dụng như mong đợi, người bệnh sẽ cần lưu ý chọn loại thuốc phù hợp cũng như đảm bảo tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ.
Bạn muốn dùng thuốc nhỏ mắt chống dị ứng nhưng chưa biết loại nào phù hợp với mình? Bạn đang tìm kiếm những vấn đề cần lưu ý khi dùng thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất, đồng thời đảm bảo an toàn sức khỏe bản thân? Đừng bỏ lỡ những thông tin hữu ích trong bài viết sau.
Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng hoạt động ra sao?
Theo bác sĩ, các loại thuốc nhỏ mắt điều trị dị ứng hiện nay có tác dụng thuyên giảm những triệu chứng khó chịu ở mắt đang diễn ra, đồng thời ngăn ngừa tình trạng dị ứng tái phát nhanh chóng bằng cách:
- Hoạt động tương tự như một chất kháng histamin, giúp giảm ngứa và sưng mắt đáng kể
- Hỗ trợ ổn định tế bào mast nhằm giảm bớt lượng hoạt chất gây viêm [ví dụ như histamin] được sinh ra thêm
Một số thuốc nhỏ mắt được bào chế để sử dụng trong thời gian ngắn, dành cho trường hợp dị ứng cấp tính. Trong khi đó, một số loại khác được nghiên cứu và điều chế để có thể dùng trong thời gian dài, phù hợp với tình trạng dị ứng lâu ngày. Vì vậy, thuốc thường được kê toa dựa trên nguyên nhân gây dị ứng và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng ở người bệnh.
6 loại thuốc nhỏ mắt chống dị ứng thường gặp
Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm thuốc nhỏ mắt chống dị ứng trên thị trường. Mặc dù vậy, nhìn chung hầu hết chúng đều thuộc 6 nhóm chính sau:
1. Thuốc nhỏ mắt kháng histamin
Đây có thể là lựa chọn đầu tay trong trường hợp dị ứng ở mắt không thuyên giảm sau khi bạn đã áp dụng các biện pháp khắc phục đơn giản [chườm mát, massage mắt…]. Thuốc có tác dụng ức chế histamin tạm thời và nhanh chóng đẩy lùi các triệu chứng ngứa, khô mắt hoặc chảy nước mắt quá nhiều. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tác dụng của loại thuốc nhỏ mắt chống dị ứng này chỉ kéo dài vài giờ nên người bệnh có thể sẽ cần nhỏ thuốc nhiều lần trong ngày.
2. Thuốc nhỏ mắt dị ứng kháng viêm
Trong một số trường hợp, thuốc giảm đau kháng viêm không chứa steroid [NSAIDs] cũng có thể được dùng dưới dạng thuốc nhỏ mắt. Lúc này, thuốc sẽ tác dụng lên các đầu dây thần kinh, giúp thuyên giảm tình trạng ngứa mắt trong vòng một giờ kể từ lúc sử dụng.
Một lưu ý nhỏ khi dùng thuốc nhỏ mắt NSAIDs là thuốc có thể gây bỏng nhẹ hoặc châm chích trong mắt ở lần đầu sử dụng.
3. Thuốc nhỏ mắt chống dị ứng có chứa corticosteroid
Thông thường, corticosteroid dạng nhỏ mắt được dùng trong các phác đồ điều trị cho người bệnh:
- Dị ứng ở mắt lâu ngày hoặc nghiêm trọng
- Viêm kết mạc dị ứng
4. Thuốc nhỏ mắt giúp ổn định tế bào mast
Khác với những loại thuốc chống dị ứng trên, loại thuốc này hoạt động theo cơ chế ngăn chặn tế bào mast tiếp tục giải phóng histamin và các hoạt chất gây viêm khác dẫn đến dị ứng.
Một số chuyên gia đánh giá cao độ an toàn của loại thuốc nhỏ mắt này và cho rằng người bệnh có thể tiếp tục đeo kính áp tròng trong thời gian sử dụng thuốc. Tuy nhiên, bạn vẫn nên thảo luận trước với bác sĩ về việc dùng thuốc ổn định tế bào mast cũng như những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình điều trị.
5. Thuốc nhỏ mắt chống sung huyết
Cơ chế hoạt động của loại thuốc chống dị ứng này là thu nhỏ kích thước của các mao mạch bị giãn bên dưới kết mạc, từ đó làm giảm tình trạng đỏ và sung huyết mắt do viêm kết mạc dị ứng. Tương tự loại thuốc corticosteroid, thuốc nhỏ mắt chống sung huyết cũng chỉ được dùng trong thời gian ngắn. Nguyên nhân là do nếu bạn sử dụng thuốc trong thời gian dài, tình trạng sung huyết sẽ quay trở lại sau khi bạn quyết định ngưng thuốc.
Đây là những thuốc chống dị ứng đa tác dụng, có thể đồng thời kháng histamin và chống sung huyết, qua đó loại bỏ các triệu chứng khó chịu như ngứa, đỏ mắt và chảy nước mắt thường xuyên. Đôi khi, loại thuốc tác động kép này cũng có dạng kết hợp kháng histamin và ổn định tế bào mast, thường được chỉ định nhỏ mỗi ngày hai lần.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc nhỏ mắt chống dị ứng
Dù bạn sử dụng loại thuốc nhỏ mắt nào để đối phó với triệu chứng dị ứng, hãy luôn ghi nhớ những quy tắc sau để giảm thiểu nguy cơ kích ứng mắt cũng như các tác dụng phụ khác của thuốc:
- Làm theo hướng dẫn trên nhãn dán hoặc chỉ định của bác sĩ về liều dùng cũng như thời gian sử dụng.
- Số lần nhỏ mắt mỗi ngày chỉ nên dao động từ 2 – 3 lần [có thể nhiều hoặc ít hơn nếu bác sĩ có chỉ định riêng].
- Lập tức đến bệnh viện nếu mắt có biểu hiện kích ứng sau khi được nhỏ thuốc.
Nhìn chung, thuốc nhỏ mắt chống dị ứng chỉ đem lại hiệu quả nếu được sử dụng đúng cách. Bên cạnh đó, đừng quên thăm khám với bác sĩ nhãn khoa trước để được tư vấn và kê toa loại thuốc phù hợp bạn nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.