Vacxin combe five là gì

Tiêm văcxin cho trẻ tại một trung tâm tiêm chủng - Ảnh: DUYÊN PHAN

Ba ngày nay cháu ngoại của ông Hiếu cùng với một số bé khác phải nhập viện sau khi tiêm văcxin ComBE Five tại trạm y tế P.Rạch Dừa [TP Vũng Tàu] vì sốt cao, bắp chân sưng đỏ.

Vấn đề đặt ra là tính an toàn của văcxin, các triệu chứng phản ứng và cách xử trí ra sao… khi gặp phải trường hợp như trên.

Để giải tỏa những lo lắng rất "thời sự" này, GS.TS ĐẶNG ĐỨC ANH - viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương [Bộ Y tế] - nói: "Cũng giống như Quinvaxem, ComBE Five là loại văcxin phối hợp phòng 5 loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/màng não do vi khuẩn Hib. Sử dụng văcxin ComBE Five trẻ sẽ giảm số mũi tiêm, tiết kiệm thời gian cho các bậc cha mẹ và quan trọng là giúp trẻ phòng được các loại bệnh nêu trên".

Sốc phản vệ tỉ lệ rất nhỏ

* Nhiều bậc cha mẹ khá lo ngại về tính an toàn của văcxin ComBE Five, khi đây là loại văcxin lần đầu tiên đưa vào sử dụng?

- Văcxin ComBE Five có thành phần ho gà toàn tế bào, vì vậy tính an toàn và hiệu quả tương tự các văcxin DPT-VGB-Hib và Quinvaxem. Trước khi đưa vào sử dụng chính thức, loại văcxin này được sử dụng thực địa tại 4 huyện của tỉnh Hà Nam từ năm 2016, qua đó chỉ ghi nhận một số phản ứng thông thường như tỉ lệ đau, quầng đỏ từ 5-15%, sốt từ 34-39%.

Mặt khác, từ tháng 10-2018 văcxin này tiếp tục được triển khai tiêm tại 7 tỉnh với tổng số trẻ được tiêm trên 17.000 bé. Kết quả chúng tôi thấy rằng chỉ có 64 trường hợp sốt ngang hoặc trên 390C. Trong đó có 3 trường hợp phản ứng nặng [sốt cao co giật, phản ứng phản vệ], tuy nhiên các trẻ này sau đó đều được xử trí kịp thời, không xảy ra tử vong.

* Các phản ứng thường gặp của trẻ sau khi tiêm văcxin ComBE Five?

- Giống như các loại văcxin khác sau khi tiêm trẻ đều có thể xảy ra các phản ứng. Tuy nhiên theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới [WHO], các phản ứng nặng thường rất hiếm gặp. Cụ thể trẻ có thể gặp một số phản ứng thông thường như sốt nhẹ dưới 38,50C, đau hoặc sưng tấy nhẹ tại chỗ tiêm, có biểu hiện quấy khóc. Tuy nhiên các phản ứng này sẽ tự khỏi trong vòng một ngày.

Ngoài ra, còn có một số phản ứng các cha mẹ cần lưu ý như trẻ khóc dai dẳng trên 3 tiếng đến 48 tiếng sau tiêm văcxin với tỉ lệ nhỏ hơn 1/100 liều sử dụng; co giật có kèm theo sốt [hoặc không sốt] trong vòng 3 ngày sau tiêm văcxin với tỉ lệ nhỏ hơn 1/100 liều sử dụng; giảm trương lực cơ, giảm đáp ứng xảy ra trong vòng 48 tiếng với tỉ lệ 1-2/1.000 liều và sốc phản vệ có thể xảy ra với tỉ lệ 20/1 triệu liều.

GS.TS Đặng Đức Anh - Ảnh: H.LỘC

Đưa trẻ cấp cứu khi nào?

* Theo ông, những biểu hiện nào sau tiêm chủng được coi là bất thường cần được đưa đến trung tâm y tế?

- Sau khi tiêm chủng, các bậc cha mẹ cần hết sức lưu ý cho trẻ bú nhiều hơn khi trẻ thức, kiểm tra nhiệt độ và tuyệt đối không đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm. Nếu trẻ sốt cần phải cặp nhiệt độ, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn của cán bộ y tế.

Trường hợp trẻ có dấu hiệu bất thường khi sốt trên 39 độ C, co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, bú kém hoặc bỏ bú, khó thở, tím tái, li bì, phát ban… và các phản ứng thông thường kéo dài trên một ngày, cha mẹ nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để kịp thời kiểm tra xử trí.

* Đối với các trường hợp trẻ đã tiêm các loại văcxin DPT-VGB-Hib, Quinvaxem… có được tiêm văcxin ComBE Five và lịch tiêm như thế nào?

- Lịch tiêm chủng 3 mũi văcxin DPT-VGB-Hib áp dụng cho trẻ từ 2 - 3 - 4 tháng tuổi. Nếu trẻ đã tiêm 1 hoặc 2 liều văcxin Quinvaxem thì sẽ tiêm mũi tiếp theo với văcxin ComBE Five mà không cần phải tiêm lại từ đầu. Trong trường hợp nếu văcxin ComBE Five bị tiêm muộn hoặc bỏ lỡ thì các bậc cha mẹ nên cho bé được tiêm sớm vào thời gian sau đó mà không cần phải tiêm bù. Tuy nhiên cần lưu ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng.

* Lịch tiêm chủng 3 mũi văcxin ComBE Five áp dụng cho trẻ từ 2 - 3 - 4 tháng tuổi. Tuy nhiên một số bậc cha mẹ có con trên 1 tuổi băn khoăn không biết con mình có được tiêm chủng mở rộng miễn phí không?

- Văcxin ComBE Five trong chương trình tiêm chủng mở rộng hiện tại đủ để tiêm chủng miễn phí cho trẻ dưới 1 tuổi. Nếu trẻ chưa được tiêm chủng đúng vào lúc 2 - 3 - 4 tháng tuổi thì cần được tiêm chủng càng sớm càng tốt trước 1 tuổi. Đối với trẻ trên 1 tuổi, cha mẹ có thể tiêm loại văcxin tương tự trong tiêm chủng dịch vụ.

Làm gì để đảm bảo cho con?

Khi đưa con đi tiêm chủng, các bậc cha mẹ nhớ mang theo phiếu/sổ tiêm chủng cá nhân. Nên chủ động đề nghị cán bộ y tế kiểm tra sức khỏe cho con trước khi tiêm, đồng thời thông báo tình trạng sức khỏe của con mình như đang bị ốm, sốt, có tiền sử dị ứng hoặc phản ứng mạnh với những lần tiêm chủng trước đó [nếu có]. Trong trường hợp nếu bị các triệu chứng nêu trên, tuyệt đối không tiêm và nhân viên y tế sẽ hoãn để tiêm vào một dịp thích hợp.

Tỉ lệ phản ứng nhẹ sau tiêm là 5,5%

Theo thông tin từ Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, hiện văcxin ComBE Five đã được cung cấp tới 63/63 tỉnh thành.

Qua tiêm chủng bằng văcxin mới, Bộ Y tế cho biết đã theo dõi ba ngày sau tiêm và tất cả các trường hợp có phản ứng đều được ghi nhận. Cụ thể, tỉ lệ có phản ứng thông thường sau tiêm [sốt dưới 39 độ C, sưng đau nhẹ tại chỗ tiêm, các triệu chứng khác như khó chịu, quấy khóc…] là 5,5%.

Bộ Y tế cũng cho rằng tại 7 tỉnh triển khai ComBE Five quy mô nhỏ, cơ bản cộng đồng chấp nhận, không có trường hợp từ chối tiêm chủng. Từ kết quả này, Bộ Y tế đã cho phép triển khai ComBE Five trên phạm vi toàn quốc.

L.ANH

HOÀNG LỘC thực hiện

Vắc xin ComBE Five là gì? Vắc xin này được dùng để phòng ngừa những loại bệnh nào? Khi nào nên dắt trẻ đi chích ngừa và những lưu ý sau khi tiêm chủng là gì? Hãy cùng YouMed tìm hiểu thật kĩ về vắc xin ComBE Five với bài viết dưới đây nhé!

1. Vắc xin ComBE Five là gì?

Trước khi vắc xin ComBE Five ra đời, Quinvaxem là vắc xin được sử dụng để tiêm chủng để phòng ngừa các căn bệnh của trẻ. Tuy nhiên, bắt đầu tháng 5/2018, vắc xin Quinvaxem đã bị ngừng sản xuất. Và một vắc xin 5 trong 1 mới ra đời mang tên ComBE Five dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng thay thế vắc xin trên.

Thông tin về vắc xin ComBE Five:

• ComBe FIVE là vắc xin phối hợp phòng 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở trẻ do Ấn Độ sản xuất.
• Việc ra đời của vắc xin đã góp phần hạ nhiệt cơn khát vắc xin 5 trong 1 trong thời gian qua.

2. Chỉ định vắc xin ComBE Five

Thuốc được dùng để phòng 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho trẻ em

• Bạch hầu
• Ho gà
• Uốn ván
• Viêm gan B
• Viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn H.influenzae tuýp B [Hib]

Theo WHO [Tổ chức Y tế Thế giới], đây là 5 bệnh nguy hiểm hàng đầu đối với trẻ nhỏ bởi vì:

• Đây là 5 bệnh trẻ dễ mắc phải đặc biệt trong những tháng đầu đời.
• Các bệnh này còn để lại hậu quả vô cùng nặng nề, với tỷ lệ tử vong cao đối với trẻ.

3. Phác đồ tiêm chủng vắc xin ComBE Five

Để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm, trẻ cần được tiêm chủng sớm. Đặc biệt, khi trẻ bắt đầu từ 6 tuần tuổi [trước 6 tuần tuổi trẻ còn hưởng miễn dịch 5 bệnh này từ mẹ].

Trẻ cần được tiêm đủ 3 mũi tiêm trước 1 tuổi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 28 ngày.

Phác đồ tiêm vắc xin 5 trong 1 ComBE Five gồm 3 mũi:

• Mũi thứ 1: được tiêm khi trẻ được 2 tháng tuổi
• Mũi thứ 2: được thực hiện sau mũi 1 một tháng
• Mũi thứ 3: được tiêm sau mũi 2 một tháng
• Lưu ý: tiêm nhắc lại khi trẻ được 12 – 18 tháng tuổi.

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến nghị:

• Trường hợp trẻ bị bỏ lỡ lịch tiêm, cần để trẻ được tiêm sớm vào thời gian sau đó mà không cần phải tiêm lại từ đầu.
• Nếu các bé đang tiêm mũi 5 trong 1 Quinvaxem mà hết vắc xin hoàn toàn có thể tiêm vắc xin 5 trong 1 mới thay thế.

4. Trường hợp không nên tiêm vắc xin ComBE Five

Một điều mà các bậc phụ huynh có con đều biết đó là việc dùng vắc xin từ khi bé còn nhỏ có thể giúp con phòng ngừa các căn bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, sẽ có những trường hợp bé được bác sĩ quyết định tạm hoãn hoặc không tiêm chủng cho trẻ bao gồm:

• Đang mắc các bệnh cấp tính
• Bị sốc trong vòng 48h sau tiêm chủng ngừa
• Từng khóc dai dẳng, la hét sau tiêm từ 3 – 48h
• Đã từng sốt cao >40º, có biểu hiện co giật trong vòng 48h sau khi tiêm
• Trẻ 38º
• Xuất hiện tình trạng sưng, nóng đỏ và đau tại chỗ tiêm
• Khóc dai dẳng, quấy và khó chịu sau tiêm
• Sau khi tiêm chủng, trẻ có thể buồn ngủ, rối loạn giấc ngủ và ăn uống.

Nếu trẻ sốt, quấy khóc, bố mẹ cần đo nhiệt độ, lau mát người và cho trẻ dùng thuốc hạ sốt theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Sau tiêm chủng bố mẹ cần phải theo dõi tình trạng của trẻ để có thể xử trí kịp thời nếu xuất hiện sự cố.

6. Xử trí khi trẻ bị sốt sau tiêm vắc xin

Điều đầu tiên bố mẹ cần biết, sốt là một phản ứng tự nhiên rất thường gặp sau khi tiêm phòng, tùy vào từng thể trạng khác nhau sẽ dẫn đến biểu hiện sốt khác nhau.

Nguyên nhân gây sốt chủ yếu sau khi trẻ tiêm chủng là do thành phần ho gà trong vắc xin ComBE Five. Đây là thành phần ho gà loại toàn tế bào được giữ nguyên cấu trúc vi khuẩn nên sẽ gây nhiều phản ứng cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên các phản ứng này đều ở mức độ nhẹ, vì thế bố mẹ không nên lo lắng quá.

Thông thường, sau khi tiêm trẻ đều bị sốt nhẹ khoảng 38 – 38.5º kèm quấy khóc, ăn uống kém. Tuy nhiên, đây là những triệu chứng rất bình thường và có thể sẽ tự hết sau 1 – 2 ngày.

Cách xử trí

• Để trẻ nằm ở nơi thoáng mát.
• Cho trẻ mặc quần áo thoải mái, rộng rãi.
• Không nên ủ ấm quá mức, không đắp chăn, đội nón khi bé đang sốt.
• Tắm bằng nước ấm cũng là cách giúp trẻ hạ sốt hiệu quả. Tuy nhiên, cần phải tắm thật nhanh và nhiệt độ nước không thấp hơn nhiệt độ cơ thể ≤2º.

Bạn có thể dùng khăn ấm lau người, đặc biệt lau kỹ ở phần bẹn, nách, bàn tay, bàn chân. Nhưng tuyệt đối không được dùng nước lạnh hay nước đá để hạ nhiệt cho trẻ.

7. Xử trí trường hợp sốc phản vệ sau tiêm

Sốc phản vệ là dấu hiệu bất thường sau khi tiêm ngừa vắc xin. Do đó, bố mẹ nên sơ cứu kịp thời và thuân thủ đúng trình tự sơ cứu ngay khi trẻ xuất hiện các triệu chứng

• Sốt cao >38.5º
• Thở khò khè và ngắt quãng
• Khóc thét dai dẳng kèm la hét
• Co giật
• Phù nề mặt hoặc phù nề toàn thân
• Chỗ tiêm sưng đỏ, có tụ dịch

8. Chăm sóc trẻ sau tiêm vắc xin ComBE Five

Theo các chuyên gia, sau khi tiêm xong, mẹ và bé nên ở lại trung tâm tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng của bé với vắc xin. Trường hợp không phát hiện bất kì triệu chứng nào bất thường, bé sẽ được về nhà nghỉ ngơi và theo dõi tại nhà từ 2 – 3 ngày.

Sau khi tiêm ngừa, việc chăm sóc trẻ đóng vai trò rất quan trọng. Do đó, bố mẹ cần lưu ý để có thể chăm sóc tốt cho bé:

• Xử trí khi trẻ bị hạ sốt
• Tăng cường cho con bú mẹ, bổ sung nước nhiều hơn bình thường.
• Nên cho con ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa.
• Nếu vết tiêm có dấu hiệu sưng đỏ nên chườm đá lạnh tại chỗ tiêm để giúp trẻ dễ chịu hơn.

9. Lưu ý khi tiêm chủng vắc xin ComBE Five

• Vắc xin ComBE Five đã được thử nghiệm lâm sàng ở Việt Nam và được chứng minh là an toàn.
• Mặc dù đây là vắc xin của Ấn Độ và được đưa về Việt Nam. Tuy nhiên, việc kiểm định và quản lí chất lượng vắc xin đều rất chặt chẽ khi vắc xin được lưu hành.
• Không sử dụng vắc xin này cho trẻ sơ sinh.
• Nếu bỏ lỡ hoặc tiêm muộn thì cần tiêm càng sớm càng tốt vào thời gian sau đó và không cần phải tiêm lại từ đầu. Chú ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng.

Trên đây là những thông tin cần biết về vắc xin 5 trong 1 ComBE Five. Do đó, cho trẻ đi tiêm chủng để phòng ngừa bệnh là một điều đáng lưu ý. Ngoài ra, cần hợp tác với y bác sĩ để có đầy đủ thông tin trước khi quyết định tiêm chủng cho bé. Không những vậy, tùy vào mỗi tình huống sẽ có cách xử trí khác nhau, do đó, hãy gọi cho bác sĩ nếu có điều gì bất thường nhé!

Dược sĩ Nguyễn Ngọc Cẩm Tiên