Cần chú ý nhận lại sổ BHXH sau khi nghỉ việc
Nhiều NLĐ được tuyển dụng vào làm việc trong DN là lao động phổ thông, lao động thời vụ, là lực lượng lao động trực tiếp làm việc ngoài công trình, nên có thể trình độ nhận thức, hiểu biết những chính sách, chế độ theo quy định pháp luật còn hạn chế. Khi tuyển dụng vào làm việc, DN có trách nhiệm phổ biến, hướng dẫn cụ thể về chế độ, chính sách BHXH của Nhà nước cũng như các quyền lợi để NLĐ nắm. Thế nhưng, nhiều NLĐ thờ ơ nên đến lúc nghỉ việc sau khi đã có hàng chục năm tham gia đóng BHXH vẫn không đến lấy sổ BHXH để bảo lưu thời gian tham gia, hoặc có thể tiếp tục tham gia đóng BHXH tại một đơn vị mới, hoặc để làm thủ tục nhận trợ cấp BHXH một lần sau 1 năm nghỉ việc.
Có nhiều trường hợp NLĐ không đến nhận sổ nhưng DN không thể liên lạc do NLĐ không cung cấp số điện thoại. DN phải gửi sổ BHXH đến địa chỉ nhà cho NLĐ qua bưu điện, nhưng địa chỉ không rõ ràng [thường trong hồ sơ tuyển dụng, NLĐ chỉ ghi xã, phường, thiếu tên thôn, xóm]. Do không tìm được địa chỉ của người nhận, nên những cuốn sổ BHXH gửi đi lại bị gửi trả về, hoặc bị thất lạc. Hiện nay, theo quy định của Luật BHXH năm 2014, sổ BHXH được trả cho NLĐ tự cất giữ, quản lý, nhưng có nhiều NLĐ sợ mất, hỏng, thất lạc sổ nên ủy quyền cho DN cất giữ. Đến khi NLĐ nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng lao động, lại không trở về nhận lại sổ BHXH.
Cũng có thực tế là ngoài chuyện bản thân NLĐ không quan tâm hoặc thiếu hiểu biết, thì một số DN cũng chưa thực hiện tốt, đầy đủ các chế độ chính sách về BHXH cho NLĐ, thiếu hướng dẫn, phổ biến cặn kẽ về chính sách BHXH cho NLĐ, vì vậy NLĐ băn khoăn, không biết bản thân có được tham gia BHXH khi được tuyển dụng vào làm việc tại DN hay không.
Những quyền lợi cần biết
Theo quy định của Luật BHXH năm 2014 [có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016], với những cuốn sổ BHXH mà không có NLĐ đến nhận sau 1 năm nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng lao động, DN phải làm thủ tục, lập danh sách để bàn giao cho cơ quan BHXH thống kê, quản lý. Luật BHXH năm 2014 cũng quy định đối với trường hợp đã đóng góp tham gia BHXH dưới 20 năm, khi nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, nếu không bảo lưu hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện hay bắt buộc thì NLĐ được làm thủ tục nhận trợ cấp BHXH một lần [sau 1 năm nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng lao động]. Đối với NLĐ có thời gian tham gia đóng góp quỹ BHXH từ ngày 31-12-2013 trở về trước, cứ 1 năm làm việc sẽ được hưởng trợ cấp BHXH 1,5 tháng lương theo hợp đồng lao động đã đóng BHXH. Kể từ ngày 1-1-2014, cứ 1 năm làm việc sẽ được hưởng trợ cấp 2 tháng lương.
Do vậy, sổ BHXH được xem là sổ tiết kiệm, thể hiện quá trình tích lũy tham gia BHXH của NLĐ trong quá trình làm việc tại một hoặc nhiều DN. NLĐ cần biết những quyền lợi của mình trong thời gian làm việc và có đóng góp vào quỹ BHXH. Đừng bỏ quên quyền lợi của chính mình. Khi nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, bản thân NLĐ cần nhanh chóng liên hệ với cơ quan, DN để làm thủ tục nhận sổ BHXH đã được chốt [xác nhận], có thể bảo lưu thời gian tham gia hoặc tiếp tục tham gia BHXH [có lợi hơn so với nhận trợ cấp một lần]. Nếu có nguyện vọng không tiếp tục tham gia BHXH, NLĐ sẽ nhận lại khoản trợ cấp BHXH mà mình đã tham gia sau một hoặc nhiều năm tham gia đóng góp vào quỹ BHXH.
Tôi muốn hỏi vấn đề nghỉ việc công ty cũ từ lâu thì phải rút sổ bảo hiểm ở đâu? Cách đây 5 năm tôi có làm việc cho một công ty và đóng bảo hiểm được 8 tháng. Nhưng lúc tôi nghỉ việc vì không biết nên đã không rút sổ bảo hiểm. Hiện tại tôi chuẩn bị sinh con và đóng bảo hiểm ở công ty mới được 5 tháng nên không được hưởng chế độ thai sản. Giờ tôi muốn rút sổ bảo hiểm cũ để cộng gộp với sổ mới.
Xin cho tôi hỏi vì thời gian tôi nghỉ việc công ty cũ cũng khá lâu nên tôi không biết phải rút sổ bảo hiểm ở đâu? Và tôi có thể gộp 2 sổ bảo hiểm lại để được hưởng chế độ thai sản không? Xin cảm ơn Luật sư.
Với trường hợp của bạn Tổng đài tư vấn xin trả lời cho bạn như sau:
Thứ nhất, căn cứ tại Điều 48 Luật lao động 2019 quy định:
“Điều 48. Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động
1. Trong thời hạn 14 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.
3.
Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.”
Như vậy, nếu bạn nghỉ việc công ty cũ thì công ty sẽ có trách nhiệm tiến hành việc chốt sổ và trả sổ cho bạn. Tuy nhiên, vì bạn không quay lại công ty để lấy sổ cho nên công ty cũ của bạn không thể trả sổ được.
Phiếu giao nhận hồ sơ 625 có quy định về trường việc thu hồi sổ BHXH đã chốt cho người lao động đóng BHXH đã nghỉ việc sau 12 tháng không đến nhận sổ. Do đó, theo quy định, đối với những sổ bảo hiểm đã chốt của người lao động đã nghỉ việc quá 12 tháng mà không có người đến nhận lại sổ thì Công ty lập thủ tục chuyển trả sổ bảo hiểm về cho cơ quan BHXH nơi công ty đóng trụ sở để lưu giữ, bảo quản.
Như vậy, trước hết, bạn cần quay lại công ty cũ để xác nhận công ty đã thực hiện chốt sổ chưa.
– Nếu công ty chưa chốt sổ thì sổ BHXH của bạn vẫn đang lưu giữ tại công ty. Bạn cần yêu cầu công ty nhanh chóng chốt sổ và trả sổ cho bạn.
– Nếu công ty đã chốt sổ thì trường hợp này vì trong vòng 1 năm từ khi nghỉ việc mà bạn không quay lại lấy sổ nên sổ BHXH của bạn hiện nay sẽ được lưu giữ tại cơ quan bảo hiểm nơi công ty đóng trụ sở. Bạn cần lập hồ sơ nộp cho cơ quan bảo hiểm để được giải quyết.
Về hồ sơ để được nhận lại sổ BHXH tại cơ quan BHXH, căn cứ theo Phiếu giao nhận hồ sơ 625…/SO, bạn cần chuẩn bị những giấy tờ sau:
+] Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT theo mẫu TK1-TS
+] CMND của bạn
Thứ hai, về việc hưởng chế độ thai sản
Căn cứ tại Điều 31 Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
“Điều 31. Điều kiện hưởng chệ độ thai sản
1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
b] Lao động nữ sinh con;
2. Người lao động quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.”
Tư vấn bảo hiểm xã hội trực tuyến 24/7: 1900 6172
Như vậy, để được hưởng chế độ thai sản, bạn phải đóng bảo hiểm xã hội ít nhất 6 tháng trở lên trong thời hạn 12 tháng trước sinh. Đối với trường hợp của bạn, tuy bạn đã đóng được tổng cộng là 13 tháng nhưng trong vòng 12 tháng trước sinh, bạn chỉ đóng được 5 tháng, còn 8 tháng còn lại bạn đã đóng từ cách đây 5 năm. Do đó, bạn không đủ điều kiện để được hưởng chế độ thai sản. Vì vậy, dù bạn có làm thủ tục gộp sổ cũng không đủ điều kiện hưởng thai sản.
Trên đây là giải đáp cho câu hỏi nghỉ việc công ty cũ từ lâu thì phải rút sổ bảo hiểm ở đâu? Ngoài ra, để biết tham về cách lấy sổ khi nghỉ việc công ty cũ, bạn có thể tham khảo bài viết:
Công ty phải trả sổ BHXH cho NLĐ trong thời hạn bao lâu sau khi nghỉ việc?
Làm thế nào khi nghỉ việc ở công ty 3 năm nhưng chưa được trả sổ BHXH?
Có được trả sổ BHXH khi đơn phương chấm dứt hợp đồng đào tạo?
Nếu trong quá trình giải quyết có vấn đề gì vướng mắc vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900.6172 để được tư vấn, giải đáp trực tiếp.
Tôi làm việc ở công ty cũ được 5 tháng thì nghỉ việc. Nay tôi có xin việc tại một công ty khác cũng tại tp. Hồ Chí Minh, có quay lại công ty cũ lấy sổ bảo hiểm nhưng công ty không trả. Nói tôi đã đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật nên yêu cầu tôi phải bồi thường mới được trả sổ. Tôi muốn hỏi tôi muốn hủy sổ bảo hiểm cũ để đóng sổ bảo hiểm mới thì phải làm như thế nào?
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới Tổng đài tư vấn. Với câu hỏi của bạn; chúng tôi xin trả lời cho bạn như sau:
Căn cứ khoản 5 Mục I Công văn số: 3663/BHXH-THU về việc hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến gộp sổ BHXH của người lao động có nhiều sổ thì:
“Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị [mẫu D01-TS]. Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án KB, KT và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi.
Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án KB, KT, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt [nơi đã khóa dữ liệu trước đây] của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.”
Như vậy:
Khi bạn cam kết không thừa nhận quá trình đóng BHXH ở công ty cũ, bạn có thể làm thủ tục hủy sổ bảo hiểm cũ để đóng sổ bảo hiểm mới. Để hủy sổ bảo hiểm cũ, bạn có thể lên cơ quan BHXH cấp huyện hoặc lãnh đạo phòng thu BHXH thành phố để nộp đơn đề nghị hủy sổ bảo hiểm [theo mẫu D01-TS và hiện nay là mẫu TK1-TS] và cam kết không thừa nhận quá trình đóng BHXH của mình trong thời gian ghi trên sổ BHXH mà bạn yêu cầu hủy.
Khi thực hiện thủ tục hủy sổ bảo hiểm thì quãng thời gian tham gia BHXH trước đây của bạn sẽ bị hủy. Tức là, thời gian bảo hiểm xã hội ở sổ BHXH cũ sẽ không được tính vào thời gian tham gia đóng BHXH để làm căn cứ tính các chế độ BHXH sau này. Vì vậy, bạn nên suy nghĩ kỹ trước khi hủy sổ bảo hiểm cũ để bảo vệ tối đa quyền lợi của mình.
Hiện nay theo quy định, mỗi người lao động chỉ được cấp 1 số sổ. Vì thế bạn không thể cấp số sổ mới ở công ty mới trong khi vẫn còn tồn tại một số sổ bảo hiểm ở công ty cũ được. Trường hợp bạn đã có sẵn số sổ mới ở công ty mới thì sau khi lấy sổ ở công ty cũ, bạn có thể lựa chọn hủy sổ bảo hiểm hoặc gộp sổ.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết Hủy sổ BHXH cũ hay gộp hai sổ BHXH? để so sánh giữa hủy sổ và gộp sổ và chọn cách tốt nhất cho mình.
Trường hợp do bạn nghỉ ngang nên chưa lấy được sổ bảo hiểm, bạn có thể tham khảo thêm bài viết:
Khi người lao động nghỉ ngang làm sao để lấy lại sổ bảo hiểm?
Mức bồi thường khi nghỉ ngang
Trong quá trình giải quyết nếu còn vấn đề vướng mắc bạn vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn trực tuyến 24/7: 1900.6172 để được tư vấn và giải đáp trực tiếp.