Có một vấn đề liên quan đến giấc ngủ của mẹ bầu được bàn luận rất nhiều trong những ngày qua. Đó là mẹ bầu có nên nằm ngửa khi ngủ không? Có rất nhiều người có thói quen nằm ngửa nên khi chuyển sang nằm nghiêng sẽ cảm thấy khó ngủ. Tuy nhiên, có rất nhiều ý kiến cho rằng bà bầu không được nằm ngửa, nếu không sẽ ảnh hưởng không tốt cho thai nhi.Vậy đâu mới là câu trả lời đúng? Khi mang bầu, thời gian nghỉ ngơi cùng chất lượng giấc ngủ vô cùng quan trọng với mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, khi thai nhi ngày một lớn dần, bụng bầu to hơn đồng nghĩa với việc giấc ngủ của mẹ trở lên khó khăn hơn nhiều, đặc biệt là khi mẹ tăng cân nhanh chóng ở những tháng cuối của thai kỳ.
Các nghiên cứu cho thấy một trong những nguyên nhân khiến thai nhi chết lưu là do mẹ nằm ngửa khi ngủ.
Mẹ bầu có được ngủ ở tư thế nằm ngửa không?
Nếu mẹ đang có thói quen nằm ngửa khi ngủ thì tốt hơn cả mẹ hãy thử những tư thế khác như nằm nghiêng sang trái. Đây là tư thế ngủ có lợi nhất cho mẹ và bé khi mang thai. Khi thai nhi phát triển dẫn tới cân nặng tăng lên và bụng bầu lớn dần thì tư thế nằm ngửa sẽ có cảm giác nặng nề hơn nhiều. Hầu hết các chuyên gia khoa sản sẽ không khuyến khích mẹ nằm ở tư thế này khi mang bầu, thậm chí khi bụng bầu đã to tới ngưỡng, bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ phải nằm nghiêng sang một bên ngay cả khi nằm nghỉ ngơi.
Nếu mẹ còn băn khoăn về việc ngủ ngửa, hãy dảm bảo nắm vững những điều sau nhé:
– Trong những tuần đầu đến tháng thứ 2 mang thai, mẹ vẫn có thể nằm ngửa bởi thai nhi chưa phát triển quá lớn. Tuy nhiên, từ tháng thứ 3 của thai kỳ, tử cung bắt đầu to lên và phát triển nặng hơn thì tư thế nằm ngửa không còn thích hợp nữa. Lúc này, mẹ nên chuyển sang tư thế nằm nghiêng sang phải hoặc sang trái.
– Khi mẹ đã trải qua 20 tuần thai kỳ, các chuyên gia khuyến cáo rằng: mẹ tuyệt đối không nên nằm ngửa để ngủ. Vì sao vậy? Nếu mẹ nằm ngửa khi ngủ, trọng lượng tử cung sẽ tạo áp lực lên các tĩnh mạch, khiến máu từ dưới cơ thể khó lưu thông đến tim. Nếu mẹ tiếp tục nằm trong thời gian dài có thể sẽ bị chóng mặt hoặc quay cuồng. Ngoài ra, tư thế nằm này cũng ảnh hưởng đến dòng máu chảy và quá trình lưu thông chất dinh dưỡng đến nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của thai nhi.
– Trong trường hợp mẹ gặp bất cứ vấn đề y tế như cao huyết áp hay bệnh tiểu đường thì tư thế nằm ngửa khi ngủ sẽ càng ảnh hưởng đến chất dinh dưỡng và oxy cung cấp cho thai nhi.
– Mặc dù nằm ngửa trong thời gian ngắn [một vài phút] không hề ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ nhưng nếu mẹ nằm trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng không tốt cho thai nhi.
– Có những lúc bạn tự nhủ rằng sẽ chỉ nằm ngửa trong vài phút thôi nhưng lại ngủ quên mất. Lúc này, hầu như cơ thể sẽ tự điều chỉnh và chuyển sang vị trí nằm nghiêng nên mẹ không cần quá lo lắng.
– Ngoài ra, nếu mẹ nằm ngủ ở tư thế nghiêng nhưng lại thức dậy với tư thế nằm ngửa thì cũng không cần quá lo lắng vì hầu hết chúng ta thường chuyển nhiều vị trí để ngủ thoải mái hơn. Tuy nhiên, nếu bất cứ lúc nào mẹ thức giấc trong đêm mà thấy mình đang nằm ngửa hãy chuyển ngay sang tư thế nằm nghiêng.
Tại sao nằm ngửa để ngủ khi mang bầu lại không tốt?
Tư thế nằm ngủ và chất lượng giấc ngủ của mẹ khi mang thai là vô cùng quan trọng. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Khi mẹ đi qua từng tuần, từng tháng mang thai, có rất nhiều điều thay đổi trong cơ thể của mẹ và bé. Chính vì vậy tư thế ngủ của mẹ cũng phải thay đổi.
Dưới đây là lý do vì sao mẹ phải thay đổi tư thế ngủ từ nằm ngửa sang nằm nghiêng đặc biệt là khi thai nhi ngày một lớn:
– Khi thai nhi lớn dần, việc mẹ nằm ngửa sẽ dồn trọng lượng và áp lực đến bụng, khiến bụng bầu bị kéo căng ra không hề tốt cho sức khỏe của bé.
– Tư thế nằm ngửa khi ngủ cũng khiến mẹ không cảm thấy thoải mái khi bụng này một lớn dần.
– Nếu mẹ nằm ngửa thì toàn bộ trọng lượng của tử cung sẽ đè lên cột sống và toàn bộ mạch máu chính về đường ruột. Áp lực này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến dòng máu chảy tới thai nhi và thậm chí khiến mẹ khó thở, ảnh hưởng đến việc tiêu hóa như ợ nóng, ợ chua và gia tăng nguy cơ bị bệnh trĩ.
– Do ảnh hưởng đến việc lưu thông máu nên tư thế nằm ngửa khi ngủ còn khiến mẹ bầu dễ bị hoa mắt, chóng mặt.
Nằm ngửa để ngủ khiến thai nhi bị chết lưu?
Nghiên cứu của các nhà khoa học ở Sydney, Úc [2011] đã chỉ ra rằng phụ nữ mang thai nằm ngủ ngửa trong thai kỳ tăng nguy cơ thai nhi bị chết lưu hơn những phụ nữ nằm nghiêng sang trái.
Nguyên nhân là bởi khi mẹ nằm ngửa sẽ cản trở lượng máu chuyển tới em bé ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, phát triển của em bé khiến hiện tượng lưu thai có thể xảy ra. Vì vậy mẹ bầu cần đặc biệt chú ý tư thế ngủ để phòng ngừa rủi ro này.
07/06/2019
CN. Nguyễn Thị Minh Tâm [tổng hợp lược dịch]
Thông thường đối với các bà mẹ tương lai, tình trạng rối loạn giấc ngủ có khuynh hướng tăng dần theo các tháng tuổi của thai. Với vòng bụng ngày càng nặng nề, càng gây khó khăn cho các mẹ bầu để có một tư thế nằm ngủ thật thoải mái.
1/ Ngủ trong tư thế nằm sấp của mẹ bầu có nguy hiểm không?
Trên thực tế, ở thời điểm mới “cấn thai”, không có chống chỉ định đối với thói quen nằm sấp của các mẹ. Trong thời kỳ này, khả năng gây nguy hiểm cho bào thai rất thấp do thai nhi được bảo vệ bởi nước ối, dây rốn không bị nén dù trong bất kỳ tư thế nằm của thai phụ và em bé trong bụng mẹ không có nguy cơ bị "đè" nếu mẹ nằm sấp khi ngủ.
Tuy nhiên, khi thai vào vào khoảng 4 hoặc 5 tháng, tử cung của bà mẹ sẽ tăng thể tích cho phù hợp với sự phát triển và chuyển dịch của thai nhi trong bụng, ảnh hưởng lên dạ dày gây khó chịu khiến cho các mẹ tự động tránh nằm sấp để cảm thấy dễ chịu hơn.
2/ Vị trí tốt nhất để các mẹ có một giấc ngủ ngon khi mang thai.
Thật ra, rất khó để “xây dựng” một một tư thế nằm ngủ lý tưởng để các thai phụ có được giấc ngủ ngon. Điều này phụ thuộc vào sự cảm nhận của từng người mẹ trong việc chọn tư thế nằm thích hợp cho thời gian nghỉ ngơi theo từng giai đoạn thay đổi về cơ thể của mẹ, và sự phát triển của em bé – yếu tố cần thiết để thai phụ quyết định thay đổi tư thế nằm sao cho phù hợp và không làm ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe trong suốt quá trình mang thai, và đặc biệt là các cơn đau lưng và đau thắt lưng.
Theo các nhà khoa học, từ quý 2 của thai kỳ [tháng thứ 4 trở đi], đối với các mẹ có bệnh lý liên quan đến tĩnh mạch, chuột rút vào ban đêm nên gác cao chân; các mẹ thường mắc chứng trào ngược thực quản nên nằm đầu cao, lưng cao để hạn chế sự trào ngược axit, vốn thường xảy ra khi ở tư thế nằm thẳng. Tư thế nằm tạo sự thoải mái cho mẹ bầu là nằm nghiêng.
3/ Những tư thế nằm ngủ sẽ gây nguy hiểm cho bé?
Có một số tư thế khi nằm ngủ thuộc danh sách chống chỉ định trong thai kỳ nhằm mục đích ngăn chặn sự chèn ép tĩnh mạch chủ [tĩnh mạch lớn đưa máu từ phần dưới của cơ thể đến tim], có thể gây ra sự khó chịu ở người mẹ và có tác động đến khả năng oxy hóa tốt cho em bé.
Từ tuần thai thứ 24, với tư thế nằm ngửa khi ngủ, tử cung có thể chèn ép tĩnh mạch chủ dưới và làm cản trở sự lưu thông máu trở lại tĩnh mạch chủ, gây nên tình trạng hạ huyết áp của mẹ [khó chịu, chóng mặt] và giảm lượng máu đến nhau thai, gây chậm nhịp tim của thai nhi. Nếu bị hiện tượng này, các bà mẹ tương lai nên thay đổi thành tư thế sang nằm nghiêng bên trái.
4/ Trong trường hợp bị rối loạn giấc ngủ về đêm: nên ngủ giấc trưa
Để các mẹ bầu có được sự sức khỏe và tinh thần thoải mái chuẩn bị cho cuộc vượt cạn khá căng thẳng, bà mẹ tương lai cần có những giấc ngủ thật bình yên.
Do đó, trong trường hợp các giấc ngủ về đêm của mẹ bầu bị rối loạn điều này có liên quan đến nhiều yếu tố như ốm nghén [trào ngược axit, đau lưng, chuột rút ban đêm, hội chứng run chân], những lo lắng và ác mộng vào thời điểm gần ngày sinh khiến cho giấc ngủ của mẹ bầu thường xuyên bị rối loạn vào cuối thai kỳ. Một giấc ngủ ngắn vào buổi trưa cũng hết sức cần thiết giúp phục hồi thể trạng của mẹ bầu do mất ngủ về đêm. Chú ý nên tránh ngủ trưa vào thời gian quá muộn [buổi chiều], khiến cho khó ngủ về đêm.
5/ Sử dụng gối dành riêng cho mẹ bầu
Dù nằm ngủ ở tư thế nào thì việc nằm liên tục ở một tư thế là khó có thể thực hiện được. Vì vậy mẹ bầu cần chuẩn bị những chiếc gối dài, mềm để kê phía trước và sau bụng nhằm làm giảm trọng lượng của bụng, cũng như tránh được việc đặt trọng lượng của một chân lên chân kia, giúp giữ cho cột sống được thẳng cứng tránh bị mỏi người và mang đến cho mẹ bầu một giấc ngủ bình yên.
6/ Gối cao đầu khi ngủ
Khi tuổi thai ngày càng lớn thì cùng với việc tăng cân, áp lực của thai nhi cũng làm cho đường hô hấp trên của thai phụ cũng hẹp hơn trong quá trình phát triển của bào thai, khiến mẹ bầu “ngáy” to khi ngủ. Để tránh tình trạng này, các mẹ có thể kê thêm gối mềm để nâng cao đầu và lưng, tạo với giường một góc 20o, vừa giúp thở dễ dàng hơn, đồng thời, giảm được sức ép lên cơ hoành, hỗ trợ cho hoạt động của dạ dày tốt hơn mang lại cảm giác dễ chịu và một giấc ngủ ngon, đảm bảo cho mẹ và bé.
7 / Kê cao chân
Chân nặng, phù nề hoặc chuột rút... trong quá trình phát triển của thai nhi, là bệnh thường gặp ở phụ nữ khi mang thai. Để tạo sự thoải mái cho giấc ngủ, ngoài việc kê chân cao trên một chiếc gối hoặc tấm nệm mềm, mẹ bầu có thể nâng đáy nệm hay kê cao phần cuối của chân giường. Điều này sẽ giúp máu lưu thông dễ dàng, đồng thời ngăn ngừa sự xuất hiện của chứng giãn tĩnh mạch, chèn ép hoặc chuột rút ở vùng dưới của cơ thể mẹ bầu.
Theo Doctissimo & Santé magazine