Tin vui cho người mắc bệnh bạch biến
Bệnh viện Da liễu trung ương đã áp dụng thành công phương pháp "Ghép tế bào thượng bì tự thân không qua nuôi cấy" điều trị bệnh bạch biến và các rối loạn giảm sắc tố da khác
-
Tự ti vì bệnh bạch biến, phải làm sao?
-
Trị bệnh bạch biến bằng tia cực tím
-
Có thể chữa bạch biến bằng hạt tiêu
-
Điều trị bạch biến công nghệ cao
Dù không phải căn bệnh nguy hiểm nhưng bệnh nhân mắc bạch biến thường mặc cảm về những mảng trắng loang lổ trên cơ thể, nhất là trên gương mặt.
Phương pháp mới
Sau 2 tháng được ghép tế bào thượng bì tự thân không qua nuôi cấy chữa bệnh bạch biến, chị Trần Thị T. [27 tuổi; ngụ quận Hà Đông, TP Hà Nội] nở nụ cười rạng rỡ bởi mảng da trắng loang lổ trên vầng trán của con trai đã dần chuyển về sắc thái bình thường. Chị T. cho biết tháng 7-2017, bé N.C.V [3 tuổi] bỗng xuất hiện một số nốt nhỏ, lốm đốm như hoa giấy màu trắng trên trán. Những đốm trắng này ngày càng lan rộng khiến vợ chồng chị T. không khỏi lo lắng.
"Càng lớn, con càng ý thức về cơ thể mình. Có những lúc thấy con mặc cảm, ngại vui chơi cùng bạn bè vì những mảng da khác màu trên khuôn mặt, vợ chồng tôi rất xót xa. Chúng tôi đưa con đi khám khắp nơi. Hết dùng thuốc bôi, thuốc uống đến chỉ định chiếu đèn... Suốt 3 năm kiên trì, kết quả vẫn không thuyên giảm, các mảng trắng cứ lan rộng trên trán" - chị T. kể.
Bé N.C.V là bệnh nhân được ghép tế bào tự thân chữa bạch biến, màu da ở trán đã có thay đổi rất tốt sau điều trị
Bác sĩ Hoàng Văn Tâm, Phó Trưởng Khoa Điều trị nội trú ban ngày Bệnh viện Da liễu trung ương, cho biết các biện pháp điều trị bạch biến kinh điển cho thấy mức độ đáp ứng kém, hầu như bệnh không có biến chuyển gì nhiều. Đầu năm 2020, sau thời gian chuẩn bị, Bệnh viện Da liễu trung ương đã áp dụng một hướng chữa trị bệnh bạch biến mới là ghép tế bào thượng bì tự thân không qua nuôi cấy. Đến nay đã có hơn 100 trường hợp [trong đó có 10 bệnh nhân là trẻ em] được ghép thành công với kết quả rất khả quan.
"Năm 2018, tổn thương trên da của bé N.C.V đã lan rộng xuống dưới mang tai, vùng quai hàm nhưng nặng nhất vẫn là vết tròn trắng chính giữa trán. Bé N.C.V là bệnh nhân đầu tiên được ghép tế bào tự thân chữa bạch biến và đã có thay đổi rõ rệt 1 tháng sau ghép. Bệnh đã giảm đến hơn 80%" - bác sĩ Hoàng Văn Tâm cho biết.
An toàn, ít tác dụng phụ
Theo bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng Bệnh viện Da liễu trung ương, bạch biến là một trong các bệnh da thường gặp trên thế giới, chiếm từ 0,5%-1% dân số thế giới. Bệnh bạch biến biểu hiện bởi những đám trắng trên da, đặc biệt ở vùng da hở.
Ở Việt Nam đến nay vẫn chưa có tỉ lệ mắc bệnh chính xác nhưng tại Bệnh viện Da liễu trung ương những năm qua, số lượng bệnh nhân bạch biến đến khám tăng dần đều từng năm. Mặc dù bệnh không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng gây tổn thương tâm lý với người bệnh, người mắc căn bệnh này thường thu mình khỏi xã hội, có xu hướng trầm cảm.
Bác sĩ Hoàng Văn Tâm cho biết phương pháp dùng tế bào thượng bì của chính cơ thể bệnh nhân ghép vào tổn thương bạch biến áp dụng cho những trường hợp đã chữa trị với thuốc bôi và liệu pháp ánh sáng mà không hiệu quả. Ưu điểm của phương pháp này là có thể thực hiện được trên tổn thương có diện tích lớn, trong khi vùng lấy da lành diện tích nhỏ, ít để lại sẹo, ít gây đau, thời gian thực hiện chỉ từ 60-90 phút.
Kỹ thuật ghép tế bào thượng bì tự thân không qua nuôi cấy được thực hiện như sau: các bác sĩ sẽ gây mê tĩnh mạch [với người lớn, tổn thương nhỏ thì chỉ cần gây tê tại chỗ], sau đó lấy một miếng da nhỏ ở phía trước đùi, tỉ lệ chỉ bằng 1/5 vùng cần ghép [khoảng 5 cm]. Miếng da này được đưa vào trong dung dịch, qua các công đoạn sẽ tách lấy tế bào thượng bì, nuôi dưỡng, đếm tế bào, rồi ghép vào vùng da bị bạch biến. Tế bào ghép sẽ được cố định trong khoảng một tuần bằng gạc.
Ngoài điều trị bạch biến, phương pháp này cũng được chỉ định điều trị giảm sắc tố bẩm sinh, giảm sắc tố sau viêm [sau phẫu thuật, sau điều trị laser, bỏng...].
"Thông thường bệnh nhân chỉ cần ghép 1 lần, tuy nhiên, cũng có thể ghép hơn 1 lần để hiệu quả cao hơn. Sau điều trị, bệnh nhân có thể hoạt động và làm việc bình thường. Hiện nay, chi phí điều trị phương pháp ghép này dao động từ 25-35 triệu đồng tùy diện tích tổn thương. So với chi phí ở một số nước lên đến 200 triệu đồng một lần ghép, mức phí điều trị ở Việt Nam thấp hơn rất nhiều" - bác sĩ Hoàng Văn Tâm thông tin.
Theo bác sĩ Hoàng Văn Tâm, điều trị bệnh bạch biến là một quá trình lâu dài, cần sự phối hợp kiên trì giữa bệnh nhân và bác sĩ. Người bệnh cần giữ vững tâm lý, tránh bi quan, lo lắng.
Bệnh bạch biến không lây nhiễm và không phải là bệnh ung thư. Tuy nhiên, vùng da bị bạch biến do thiếu hắc tố da nên không thể bảo vệ trước tia tử ngoại, khiến vùng da này tăng rủi ro mắc ung thư da. Đây là lý do vì sao bệnh nhân bạch biến cần phải dùng kem chống nắng [SPF 45] để bảo vệ làn da mỏng manh của họ.
Bệnh nhân bị bạch biến thường bị lo lắng tâm lý, tăng rủi ro về bị bỏng da do ánh nắng [thiếu melanin bảo vệ], các bệnh về mắt, hay các bệnh về tai.
Tùy vào vùng da bị ảnh hưởng mà bạch biến được chia ra làm nhiều loại khác nhau. Khi bạch biến khắp cơ thể, ảnh hưởng phần lớn mọi vùng da, thì được gọi là bạch biến tổng quát. Khi ảnh hưởng chỉ một phần cơ thể gọi là bạch biến một phần.
Bạch biến xảy ra khi tế bào hắc tố da không sản sinh ra hắc tố da nữa hoặc các yếu tố khác dẫn đến dây chuyền sản xuất và phân phối hắc tố da bị gián đoạn.
Bệnh bạch biến khiến bệnh nhân thiếu tự tin và nguy cơ rủi ro các bệnh về da...
2. Điều trị bệnh bạch biến thế nào?
Tùy vào loại bạch biến mà bác sĩ da liễu có thể có cách chữa trị cũng như tiên lượng khác nhau. Thường bạch biến nặng cần chữa trị và theo dõi thường xuyên hơn so với bạch biến nhẹ.
Chữa trị bạch biến tùy vào vùng da bị tổn thương ít hay nhiều, vùng da bị bạch biến phát triển nhanh hay chậm và ảnh hưởng thế nào đến tâm lý bệnh nhân. Tuy nhiên, chữa trị bạch biến khá phức tạp và cần thời gian.
Các phương cách chữa trị hiện nay gồm bôi thuốc ngoài da, thuốc uống và dùng ánh sáng dải hẹp.
2.1. Dùng thuốc bôi điều trị bệnh bạch biến
Kem bôi steroid được chỉ định cho những trường hợp nhẹ và tổn thương vùng da hẹp, mới bắt đầu mắc bệnh.
Thông thường kem chứa steroid điều trị bệnh bạch biến là loại mạnh. Kem steroid có tác dụng tốt nhất đối với vùng da mỏng như mặt và ít có tác dụng ở tay chân do da dày hơn.
Tuy nhiên, không được dùng kem steroid lâu dài bởi tác dụng phụ tại chỗ của steroid khi dùng kéo dài là gây teo da. Steroid mạnh dùng bôi ngoài da có thể ngấm vào gây tác dụng phụ khác như ảnh hưởng đến tuyến thượng thận, tăng huyết áp… nếu dùng lâu dài.
Cần kết hợp kem bôi steroid với các kem khác ức chế hệ miễn dịch như tacrolimus 0.1% có thể có tác dụng tốt.
Tùy từng vùng da và độ lan rộng của bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
2.2. Dùng thuốc uống
Thuốc steroid đường uống có thể được chỉ định trong trường hợp bệnh lan nhanh và rộng. Lúc này kem steroid hạn chế sử dụng.
2.3. Điều trị bệnh bạch biến ánh sáng dải hẹp
Đây là phương pháp dùng ánh sáng UVB kết hợp UVA/thuốc psoralen để điều trị.
Trị liệu ánh sáng dải hẹp UVB được dùng nhiều hơn gần đây sau khi có những hiệu quả trong nghiên cứu được chứng minh. Dùng ánh sáng UVA kết hợp thuốc uống/bôi psoralen có thể có tác dụng đối với bệnh bạch biến lên đến 70%.
Khi sử dụng phương pháp này cần trị liệu liên tục, có hiệu quả từ sau vài tuần liên tục. Tuy nhiên bạch biến có thể xuất hiện trở lại khi ngưng trị liệu ánh sáng.
Một phương pháp khác là phẫu thuật cấy ghép da có thể được áp dụng. Đây có thể coi là phương pháp cuối cùng trong trường hợp da bị bạch biến lâu dài và các trị liệu khác đã thất bại.
Có một tín hiệu đáng mừng cho bệnh nhân bị bạch biến, đó là gần đây các nghiên cứu chỉ ra một loại thuốc được gọi JAK inhibitor - đây là thuốc ức chế chuỗi viêm JAK thường dùng trong các bệnh viêm xương khớp, vảy nến - có thể là thuốc tiềm năng chữa bệnh bạch biến. Nghiên cứu này đã chỉ ra bệnh nhân dùng kem bôi tofacitinib and ruxolitinib [JAK inhibitor] có thể giảm đến 50% vùng da bạch biến.
- Bệnh biến là bệnh hay gặp do thiếu sắc tố da. Bệnh được chia làm nhiều loại, tùy vào mức độ nặng nhẹ sẽ có biện pháp điều trị khác nhau.
- Chẩn đoán bạch biến cần phân biệt với nấm da và các bệnh nguy hiểm khác.
- Chữa trị gồm kem bôi, thuốc uống, trị liệu ánh sáng UVB/UVA và phẫu thuật. Dùng kem chống nắng SPF 45 trở lên ở vùng bị bạch biến. Thuốc JAK có thể là một hướng chữa trị bạch biến trong tương lai.
Mời độc giả xem thêm video:
Sáng 7/5: VN đảm bảo tuyệt đối cho SEA Games 31
PGS.TS.BS. Wynn Tran