Bờ lưỡi phải bị đỏ tưa là bệnh gì năm 2024

Lưỡi của người khỏe mạnh thường có màu hồng, với lớp phủ màu trắng mỏng và được bao phủ bởi nhiều gai nhỏ mịn.

Cần đi gặp bác sĩ nếu có sự thay đổi về màu sắc, hình dạng hoặc kích thước của lưỡi, hoặc đau kéo dài hơn một vài ngày, theo Cleveland Clinic.

Tiến sĩ Daniel Allan, bác sĩ từ Trung tâm Y tế Gia đình Cleveland Clinic (Mỹ), giải mã những dấu hiệu ở lưỡi.

1. Lưỡi có lớp phủ màu trắng hoặc đốm trắng

Lưỡi có màu trắng hoặc đốm trắng trên lưỡi có thể là dấu hiệu của bệnh Leukoplakia.

Đây là bệnh mà các tế bào trong miệng phát triển quá mức, dẫn đến các mảng trắng trên lưỡi và bên trong miệng. Người hút thuốc lá thường mắc bệnh này.

Mặc dù bệnh Leukoplakia không nguy hiểm, nhưng điều nguy hiểm là bệnh này có thể dẫn đến ung thư.

Nếu gặp những dấu hiệu của bệnh này, nên đi gặp bác sĩ.

Mảng trắng còn là dấu hiệu của nấm miệng.

2. Lưỡi màu đỏ

Lưỡi đỏ có thể là dấu hiệu của:

• Suy tim

Bệnh nhân suy tim có lưỡi đỏ hơn với lớp phủ màu vàng.

Thành phần và số lượng vi khuẩn ở bệnh nhân suy tim cũng khác so với người không bệnh.

Nghiên cứu mới cho thấy hệ vi khuẩn ở lưỡi có thể giúp phát hiện, chẩn đoán và theo dõi lâu dài bệnh nhân suy tim.

• Sốt ban đỏ

Đây là bệnh nhiễm trùng khiến lưỡi có hình dạng giống như quả dâu tây - đỏ và sần sùi. Nếu bị sốt cao, đau họng và lưỡi đỏ, cần đi khám ngay, bác sĩ Allan cảnh báo.

• Bệnh Kawasaki

Bệnh này cũng có thể khiến lưỡi có hình dạng giống quả dâu tây. Thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi và kèm theo sốt cao. Bác sĩ Allan khuyến cáo đây là bệnh nghiêm trọng cần đi khám ngay lập tức, theo Cleveland Clinic.

Lưỡi đỏ còn cơ thể do thiếu vitamin B12 hoặc a xít folic.

3. Lưỡi màu đen

Ở một số người, gai lưỡi nhô lên cao hơn bình thường. Vi khuẩn phát triển ở những gai này, làm chúng trông sẫm màu hoặc đen trông giống như lông, tiến sĩ Allan nói. Nhưng bệnh này không nghiêm trọng.

Trong một số ít trường hợp, lưỡi đen có thể do bệnh tiểu đường hoặc HIV, do dùng thuốc kháng sinh hoặc hóa trị.

4. Lưỡi màu tím

Lưỡi có thể chuyển sang màu tím do lưu thông máu kém hoặc bệnh tim, theo Medical Today.

Lưỡi màu tím cũng có thể là dấu hiệu của bệnh Kawasaki. Đây là bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gây viêm mạch máu, cần phải đi khám ngay.

5. Lưỡi màu xanh da trời

Lưỡi có màu xanh có thể chỉ ra thiếu ô xy trong máu. Nguyên nhân có thể do:

• Thiếu ô xy từ phổi

• Rối loạn về máu

• Bệnh về mạch máu

• Bệnh thận

Nồng độ ô xy trong máu thấp là nghiêm trọng và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức, theo Medical Today.

Lưỡi xanh cũng có thể do bệnh chàm.

6. Lưỡi bị đau hoặc sần sùi

Những vết sưng đau trên lưỡi có thể là do:

• Loét

Bác sĩ Allan nói rằng nhiều người thỉnh thoảng vẫn bị loét lưỡi. Thường là do căng thẳng. Các vết loét thường lành mà không cần điều trị trong vòng 1 - 2 tuần.

• Ung thư miệng

Một khối u hoặc loét ở lưỡi không khỏi trong vòng 2 tuần có thể là dấu hiệu của ung thư miệng.

Bác sĩ Allan lưu ý rằng nhiều bệnh ung thư miệng sẽ không bị đau trong giai đoạn đầu, vì vậy đừng nghĩ rằng không đau thì không sao, theo Cleveland Clinic.

Hãy canh chừng cái lưỡi của bạn!

Bác sĩ Allan khuyên mọi người nên kiểm tra lưỡi hằng ngày khi đánh răng. Bất kỳ sự đổi màu, u cục, vết loét hoặc đau nên được theo dõi và đi khám ngay nếu không khỏi trong vòng 2 tuần, theo Cleveland Clinic.

Ung thư lưỡi là một trong những loại phổ biến nhất của ung thư miệng. Nguyên nhân đa số bệnh nhân phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn là do các triệu chứng ban đầu của ung thư lưỡi không rõ ràng, thường dễ nhầm lẫn với các bệnh lý răng miệng thông thường khác. Lưỡi được tạo thành từ một nhóm các cơ, giúp nếm thức ăn, nuốt và nói.Lưỡi khỏe mạnh có màu hồng và được phủ bằng các nốt sần nhỏ gọi là nhú lưỡi.Chúng ta sử dụng lưỡi liên tục nên nếu lưỡi có vấn đề như đổi màu, đau nhức hoặc hạn chế cử động có thể gây khó chịu, không thoải mái và lo lắng.Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những bất thường ở lưỡi nhưng phần lớn các vấn đề lưỡi là không nghiêm trọng và hầu hết có thể được giải quyết một cách nhanh chóng. Tuy nhiên trong một số trường hợp, những bất thường ở lưỡi là dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng của ung thư miệng.

Ai dễ ung thư lưỡi

Nghiên cứu đã thống kê rằng, những người hút thuốc có khả năng bị ung thư miệng, lưỡi hơn những người không hút thuốc. Hút xì gà, tẩu thuốc hay hút thuốc đều có nguy cơ gây ra ung thư lưỡi. Do nicotine trong thuốc và khói thuốc gây hại đến các bộ phận khác nhau của miệng; Uống nhiều rượu: Một nghiên cứu đã cho thấy, 70 – 80% những người bị ảnh hưởng bởi bệnh ung thư miệng hoặc lưỡi đều là những người nghiện rượu. Rượu có khả năng kích thích các gene gây ung thư và gây ra các bệnh ác tính khác; Những người tiếp xúc với bức xạ cường độ cao cũng có nguy cơ phát triển bệnh ung thư miệng, lưỡi cao hơn; Ngoài ra, một người có nguy cơ phát triển ung thư lưỡi khi thành viên trong gia đình đã được chẩn đoán với bệnh tương tự.

Một số triệu chứng có thể xuất hiện khi lưỡi có vấn đề

Khó khăn khi vận động lưỡi; Thay đổi về kích thước, lưỡi có thể quá lớn hoặc đột nhiên bị sưng phồng lên; Thay đổi về màu sắc, từ màu bình thường của lưỡi sang màu trắng, màu đỏ hoặc màu đen; Cảm giác đau hoặc rát trên lưỡi; Xuất hiện tổn thương loét trên lưỡi; Lưỡi bị đau thường là kết quả của một chấn thương hoặc nhiễm trùng; Cắn trúng lưỡi khi ăn nhai, vết bỏng ở lưỡi do nhiệt độ hoặc hóa chất; Viêm nhú lưỡi tạo thành một vết sưng đau trên lưỡi; Loét aphthe xuất hiện trong lưỡi có tính chu kỳ, gây đau và khó chịu khi ăn nhai, căn nguyên có thể do chấn thương, nhiễm trùng, rối loạn hormon, stress; Hội chứng nóng rát lưỡi thường gặp ở phụ nữ sau mãn kinh hoặc người hút thuốc lá nhiều.

Lưỡi trắng có thể do: Các mảng trắng trên lưỡi, cạo không tróc (bạch sản). Mặc dù không nguy hiểm nhưng bạch sản có thể là tiền thân của ung thư.

Lưỡi đỏ có thể do: Sự thiếu hụt axit folic và vitamin B12.

Lưỡi đen: do các nhú lưỡi trở nên quá dài. Điều đó làm cho chúng nhiều khả năng chứa vi khuẩn. Khi các vi khuẩn phát triển, nó có thể làm lưỡi chuyển màu đen. Tình trạng này không phổ biến và rất có thể xảy ra ở những người không thực hành vệ sinh răng miệng tốt. Những người dùng thuốc có kháng sinh và hóa trị, những người bị bệnh tiểu đường có thể nhiều khả năng lưỡi có lông màu đen.

Nấm miệng: mảng trắng trong miệng có thể mất đi khi bị cạo bỏ để lại bề mặt rướm máu. Nấm miệng thường thấy nhất ở trẻ sơ sinh, người cao tuổi, người đeo răng giả không vệ sinh tốt, người có hệ miễn dịch suy yếu, HIV, tiểu đường, sau khi sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài.

Viêm lưỡi bản đồ: nhiều đốm đỏ bao quanh bởi bờ trắng gồ ghề không đều giống như bản đồ. Thường không điều trị vì không gây khó chịu gì.

Không vệ sinh lưỡi thường xuyên và đúng cách, vi khuẩn trong khoang miệng chuyển hóa những chất tiết ra từ thực phẩm và những chất từ nước bọt thành những chất sulfur dễ bay hơi có mùi hôi, là nguyên nhân gây hôi miệng.

Những dấu hiệu cảnh báo ung thư lưỡi

Ung thư lưỡi thường biểu hiện: cục u trên lưỡi, đau lưỡi, khó nuốt, vết loét sùi…

Cục u trên lưỡi: xuất hiện phía cạnh lưỡi tiếp xúc với răng có thể phát triển các khối u. Nếu các khối u này không được điều trị sẽ lớn dần và loét ra. Cục u có thể màu đỏ hoặc trắng, gây khó khăn khi ăn, nhai thậm chí là uống nước.

Đau lưỡi: Đây là triệu chứng xuất hiện trong giai đoạn thứ tư của ung thư, vì thông thường các giai đoạn đầu không gây đau. Bạn sẽ cảm thấy đau khi nhai nuốt. Nếu khối u ác tính phát triển lớn hơn còn có thể bị đau ở tai.

Khó nuốt: Dù không mọc mụn hay hạch ở lưỡi thì phụ nữ bị loại ung thư này cũng cảm thấy rằng có thấy khối u trong cổ họng làm cho họ khó nuốt. Hoặc khi ung thư lưỡi phát triển, hệ thống miễn dịch của cơ thể yếu đi gây viêm loét và nhiệt miệng.

Lời khuyên của thầy thuốc

Để phòng bệnh ung thư lưỡi cần vệ sinh răng miệng tốt, bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, nhai trầu. Khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào trên lưỡi, bạn cần đến ngay cơ sở chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.Nếu thấy có vết loét lưỡi đáy cứng, bờ sần sùi, không đau, xuất hiện bên hông lưỡi không lành sau 2 tuần. Đặc biệt ở những người trên 40 tuổi, có tiền sử hút thuốc, uống rượu cần tầm soát ung thư lưỡi. BS. Vũ Nhật Mai