Chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong văn học Việt Nam

QĐND - Với thắng lợi vĩ đại của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại đã làm nên Đại thắng mùa Xuân lịch sử, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước lâu dài, khó khăn, gian khổ, hy sinh để giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước bước vào thời kỳ mới, thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa trên phạm vi cả nước.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 lịch sử là thắng lợi của sức mạnh tổng hợp, cả sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, cả sức mạnh vật chất và sức mạnh tinh thần, trong đó biểu hiện cao nhất là vai trò của nhân tố chính trị-tinh thần, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Đó là chân lý mà chúng ta đã, đang và sẽ tiếp tục khẳng định khi cắt nghĩa về những nguyên nhân dẫn đến thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 lịch sử.

Đúng như Đảng ta đã khẳng định trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV: Năm tháng sẽ trôi qua, nhưng thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế to lớn và có tính thời đại sâu sắc(1).

Chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong văn học Việt Nam

Người dân Sài Gòn mừng chiến thắng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Ảnh tư liệu

Với tinh thần yêu nước nồng nàn, Tất cả vì miền Nam ruột thịt, đồng bào và chiến sĩ miền Bắc đã dồn tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải, chi viện đắc lực cho đồng bào và chiến sĩ miền Nam chiến đấu và chiến thắng. Với ý chí, quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, để Nam Bắc được sum họp một nhà, gia đình, anh em đoàn tụ, đồng bào và chiến sĩ miền Nam đã không quản ngại gian khổ, hy sinh, nhất tề đứng lên cầm súng chiến đấu Vì độc lập, vì tự do. Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào để Bắc-Nam sum họp, Xuân nào vui hơn!. Những phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm giải phóng miền Nam, xây dựng và bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa như Thanh niên ba sẵn sàng, Phụ nữ ba đảm đang, Tay cày-tay súng, Tay búa-tay súng đã được thể hiện hết sức phong phú, sinh động trong mỗi hành động, mỗi việc làm cụ thể, thiết thực vì sự nghiệp giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Lịch sử dựng nước và giữ nước hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam đã chứng minh rằng, trải qua công cuộc chinh phục thiên nhiên và đấu tranh chống ngoại xâm, từ đặc điểm một nước nông nghiệp lạc hậu, kinh tế, khoa học kỹ thuật chưa phát triển, một nước nhỏ, đất không rộng lắm, người không đông lắm, lại phải thường xuyên đấu tranh chống lại những thế lực xâm lược có sức mạnh to lớn về kinh tế, khoa học kỹ thuật quân sự, để tồn tại và phát triển, dân tộc ta đãthường xuyên bồi dưỡng, khơi dậy sức mạnh tiềm tàng trong mỗi con người Việt Nam, trong nền văn hóa Việt Nam mà đặc trưng nổi bật là tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam.

Trải qua những bước thăng trầm của lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước đó ngày càng được bồi đắp, phát triển, từ Đống Đa, Bạch Đằng, Chi Lăng, Điện Biên Phủ đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 lịch sử. Đại thắng mùa Xuân 1975 lịch sử là biểu hiện cao nhất, rực rỡ nhất của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, mà cội nguồn sâu xa của nó là kết quả của một quá trình vận động, phát triển, đi suốt thời gian, xuyên suốt không gian của công cuộc dựng nước và giữ nước oanh liệt của dân tộc Việt Nam.

Chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong Đại thắng mùa Xuân 1975 lịch sử là đỉnh cao, là sự kết tinh, hội tụ của tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam. Trong quá trình phát triển, tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam đã được Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, nhân dân và quân đội giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện. Qua đó, đã khơi dậy, phát huy tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam lên một tầm cao mới và được biểu hiệncaođộtrong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, trong trận quyết chiến chiến lược cuối cùng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Đặc biệt, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Chủ tịch Hồ Chí Minh với tinh thần cách mạng tiến công, với bản lĩnh vững vàng, tầm cao trí tuệ trong phân tích, đánh giá so sánh lực lượng, trong lựa chọn thời cơ, hạ quyết tâm chiến lược giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã đưa đến cho toàn quân, toàn dân ta niềm tin, ý chí, quyết tâm mãnh liệt, thôi thúc họ xông lên, không sợ gian khổ, ác liệt, hy sinh, quyết chiến và quyết thắng.

Tinh thần yêu nước, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam bao giờ cũng được nảy sinh, phát triển trên mảnh đất hiện thực của xã hội Việt Nam. Chế độ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc được xác lập từ sau khi kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược đã trực tiếp sản sinh, nuôi dưỡng thế hệ con người Việt Nam yêu nước gắn chặt với yêu chủ nghĩa xã hội, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đã thôi thúc lớp lớp thanh niên miền Bắc Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, cùng với đồng bào, chiến sĩ miền Nam vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, ác liệt, hy sinh, chiến đấu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong Đại thắng mùa Xuân 1975 lịch sử là sự kết tinh, thăng hoa, được nâng lên một tầm cao mới, mà sự hình thành và phát triển của nó luôn gắn chặt với quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Chế độ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ưu việt ở miền Bắc đã sản sinh ra những con người có tư tưởng đúng đắn, tình cảm tốt đẹp, niềm tin mãnh liệt, ý chí sắt đá, hành động dũng cảm, anh hùng-những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam được thể hiệnrõ trong Đại thắng mùa Xuân 1975 lịch sử.

Phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 lịch sử vào công cuộc xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới, biến chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu thành chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh là trách nhiệm, tình cảm và quyết tâm của mỗi người dân Việt Nam yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự tổ chức, quản lý của Nhà nước, thông qua các phong trào cách mạng phong phú, sôi nổi và rộng khắp trong các lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội.

Thiếu tướng, PGS, TS NGUYỄN VĨNH THẮNG

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004, tập 37, tr.471.