Trong cuộc sống, giao tiếp hàng ngày, chúng ta luôn phải đối mặt với nhiều loại cảm xúc, từ cảm xúc yêu thương, cảm giác khó chịu thậm chí là những cảm xúc đáng sợ. Nếu bạn không có kỹ năng kiềm chế cảm xúc thì sẽ tạo ra những thói quen tiêu cực. Chính vì vậy, bạn cần học cách kiểm soát cảm xúc bản thân để giữ bình tĩnh trong giao tiếp và xử lý mọi việc.Vậy làm thế nào để tự chủ cảm xúc? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
Kỹ năng kiểm soát cảm xúc là gì? Làm sao để rèn luyện?
Kỹ năng kiểm soát cảm xúc không có nghĩa là bạn phải tìm mọi cách để kìm hãm, khống chế thể hiện cảm xúc bản thân. Mà bạn nên học cách làm chủ cảm xúc của bản thân để xử lý các vấn đề tỉnh táo trong mọi hoàn cảnh thực tế. Người thành công thường có khả năng kiểm soát cảm xúc rất tốt. Học cách làm chủ cảm xúc và giữ cảm xúc luôn tích cực sẽ giúp bạn thành công trong tương lai.
5 cách rèn luyện kỹ năng kiểm soát cảm xúc
Học cách kiểm soát cảm xúc cá nhân chưa bao giờ là dễ dàng, nhất là đối với những bạn trẻ. Nếu bạn chưa biết cách quản lý cảm xúc cá nhân, thì dưới đây là những bài học giúp bạn nỗ lực rèn luyện cải thiện kỹ năng này:
1. Điều chỉnh các hành động cơ thể
Ở những tình huống khó khăn khiến cảm xúc của bạn trở nên tiêu cực, thì cần phải học cách kiểm soát nó tức thời. Kiểm soát cảm xúc để trở lại trạng thái cân bằng cảm xúc bằng cách điều chỉnh một số hành động cơ thể đơn giản như:
- Thả lỏng người: Quan sát và cảm nhận cơ thể xem căng thẳng ở đâu thì thả lỏng phần cơ thể đó. Bạn có thể mở lòng bàn tay, thả lỏng vai, buông căng cứng cơ chân. Xoay cổ và nắm mở tay. Thả lỏng cơ bắp cơ thể sẽ rất hiệu quả để xoa dịu tâm trí, thư giãn và kiểm soát cảm xúc hiệu quả.
- Hít thở sâu để giữ bình tĩnh: Nhận thấy cảm xúc của bạn vượt quá kiểm soát, hơi thở bị loạn nhịp khiến bạn căng thẳng và lo lắng. Chấm dứt cảm xúc này bằng cách hít thở sâu để thư giãn tinh thần.
2. Kiểm soát cảm xúc bằng trí tuệ
Con người vượt trội hơn hẳn các loài động vật khác bởi con người có trí tuệ. Con người có khả năng điều khiển cảm xúc của mình thông qua trí tuệ. Trí tuệ cảm xúc giúp bạn có suy nghĩ để điều chỉnh và quản lý cảm xúc để đưa đến ứng xử, hành động.
Để kiểm soát cảm xúc tốt thì nên nhìn người khác bằng thái độ tích cực, tránh những cảm xúc tiêu cực để tránh bị cảm xúc này dẫn lối hành vi của mình. Nhận biết về những ưu điểm, phẩm chất tốt của người đối diện để học tập tích lũy cho bản thân mình. Ví dụ như: Bạn bị sếp la mắng và bắt làm lại bản báo cáo lớn, vì thế bạn rất bực bội, khó chịu. Tuy nhiên, nghĩ lại tích cực hơn sẽ là cơ hội để bạn hoàn thành bản báo cáo tốt hơn, giá trị hơn.
3. Kiểm soát cảm xúc bằng cách sử dụng ngôn từ
Nhiều người có thói quen than vãn về những khó khăn, căng thẳng gặp phải. Tuy nhiên, bạn nên bỏ ngay thói quen này bởi nó sẽ mang đến cảm xúc tiêu cực cho chính bản thân mình. Loại bỏ ngay những từ ngữ “kể khổ”, mà liên tục sử dụng những ngôn từ động viên, thúc đẩy tinh thần để sống một cách tích cực hơn. Sử dụng những ngôn ngữ tích cực không chỉ giúp đẩy cảm xúc của bản thân bạn, mà còn giúp bạn duy trì cảm xúc cho cuộc giao tiếp.
Ví dụ: Bạn và đồng nghiệp đang có những tranh luận nảy lửa do bất đồng ý kiến. Bạn thấy ý kiến của đồng nghiệp đó không phù hợp, thiếu tính thực tế tuy nhiên tránh dùng những ngôn ngữ chê bai tệ hại gây căng thẳng và cảm xúc tiêu cực. Lúc đó, trao đổi một cách dễ nghe hơn như: “Ý kiến này không tệ chút nào.
Mình thích ý tưởng của bạn ở điểm này…., tuy nhiên điều này chưa phù hợp lắm thì phải”. Ở góc độ tán thành và lời khuyên tích cực thì chắc chắn sẽ dễ dàng thương lượng và tránh những tranh cãi không đáng có. Thay đổi từ ngữ khi giao tiếp dễ chịu hơn, hòa nhã hơn sẽ giúp bạn kiểm soát được những tình huống giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày.
4. Kiểm soát cảm xúc tiêu cực
Cảm xúc tiêu cực sẽ khiến bạn mất kiểm soát cảm xúc. Vì vậy, chọn cảm xúc tích cực thay vì tiêu cực sẽ giúp bạn kiểm soát cảm xúc hiệu quả hơn.
Loại bỏ những cảm xúc tiêu cực bằng cách dừng ngay việc đổ lỗi, phán xét tiêu cực về người khác. Can đảm nhận sai lầm, không bào chữa cho lỗi lầm của bản thân. Làm gia tăng cảm xúc tích cực bằng cách sử dụng nhiều lời khen, bỏ đi những lời chỉ trích tiêu cực.
5. Tự tin để kiểm soát cảm xúc
Cảm xúc là bản năng của con người. Tuy nhiên, cảm xúc có thể kiểm soát bởi lý trí. Khi xảy ra những cảm xúc, bạn có thể chọn hành vi cư xử. Người thiếu tự tin sẽ dễ bị rơi vào cảm xúc tiêu cực dẫn đến bi quan, tức giận vô cớ. Người tự tin có khả năng đương đầu khó khăn nên sẽ kiểm soát được cảm xúc của bản thân. Có được sự tự tin trong mọi tình huống giao tiếp, bạn sẽ không bị ảnh hưởng bởi những đánh giá, phán xét của người khác, từ đó lạc quan và năng lượng trong cảm xúc.
Bạn có thể tự re luyện sự tự tin của bản thân bằng các cách sau đây:
- Dáng vẻ và ngôn ngữ cơ thể tự tin.
- Trong giao tiếp, không lảng tránh ánh mắt của người đối diện giúp bạn được yêu mến và tin tưởng hơn.
- Thử thách bản thân ở những việc bạn chưa từng làm, ở mọi tình huống, mọi lĩnh vực. Không lo sợ điều mới lạ.
- Vượt qua nỗi sợ thất bại, hãy nghĩ đến thành công khi làm bất cứ điều gì.
Ví dụ điển hình cho sự tự tin đến từ cuộc đời của vị tỷ phú Bill Gates. Ông tự tin vào năng lực của bản thân để bỏ ngang sự nghiệp học hành ở trường Đại học Harvard để theo đuổi ước mơ trở thành kỹ sư chế tạo phần mềm máy tính.
Kiểm soát cảm xúc là một kỹ năng khó. Vì thế, hãy rèn luyện bản thân từng ngày để kiểm soát được cảm xúc của chính mình, suy nghĩ tích cực để sống hạnh phúc và thành công hơn.
Đã bao giờ bạn cảm thấy hối hận vì có những lời nói, hành vi do không kiềm chế được cảm xúc của bản thân mà làm tổn thương đến người khác hay làm ảnh hưởng đến kết quả công việc? Vậy bạn có đặt ra câu hỏi rằng liệu có thể kiềm chế được cảm xúc của bản thân hay không và làm thế nào? Hãy cùng tìm ra câu trả lời về kỹ năng kiểm soát cảm xúc trong bài viết này nhé!
Cảm xúc là gì?
Cảm xúc là phản ứng, là sự rung động của con người trước tác động của yếu tố ngoại cảnh. Nói một cách khác, một cái gì đó xảy ra trong môi trường của bạn và bộ não của bạn diễn giải nó. Nếu nó được coi là một mối đe dọa, não sẽ tiết ra các hormone gây căng thẳng bao gồm adrenaline và cortisol. Những điều này sẽ dẫn bạn đến cảm giác như sợ hãi, lo lắng và / hoặc tức giận. Nếu não diễn giải tình huống là bổ ích, nó sẽ giải phóng các hoóc môn khiến bạn cảm thấy tốt như oxytocin, dopamine và serotonin. Bạn sẽ cảm thấy những cảm xúc như hạnh phúc, vui vẻ, hứng thú và / hoặc kích thích.
Theo cuốn sách “Khám phá tâm lý học” của Don Hockenbury và Sandra E. Hockenbury, cảm xúc là một trạng thái tâm lý phức tạp bao gồm ba thành phần riêng biệt: trải nghiệm chủ quan, phản ứng sinh lý và phản ứng hành vi hoặc biểu cảm.
Ngoài việc cố gắng xác định cảm xúc là gì, các nhà nghiên cứu cũng đã cố gắng xác định và phân loại các loại cảm xúc khác nhau:
- Năm 1972, nhà tâm lý học Paul Eckman cho rằng có sáu cảm xúc cơ bản phổ biến: sợ hãi, ghê tởm, giận dữ, bất ngờ, hạnh phúc và buồn bã.
- Năm 1999, ông đã mở rộng thêm danh sách này, bao gồm bối rối, phấn khích, khinh miệt, xấu hổ, tự hào, hài lòng và vui chơi.
Như bạn đã biết, cảm xúc có thể tích cực hoặc tiêu cực. Cụ thể như sau:
Những cảm xúc tích cực như niềm vui, tình yêu và kết quả bất ngờ từ phản ứng của chúng ta đối với các sự kiện mong muốn. Tại nơi làm việc, những cảm xúc này có được đạt được mục tiêu hoặc nhận được lời khen ngợi từ cấp trên. Các cá nhân trải qua một cảm xúc tích cực có thể cảm thấy yên bình, hài lòng và bình tĩnh. Kết quả là, nó có thể khiến bạn cảm thấy thỏa mãn và hài lòng. Cảm xúc tích cực đã được chứng minh là loại bỏ một người lạc quan, và trạng thái cảm xúc tích cực có thể làm cho những thách thức khó khăn cảm thấy có thể đạt được hơn
Những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, sợ hãi và buồn bã có thể xuất phát từ những sự kiện không mong muốn. Tại nơi làm việc, những sự kiện này có thể bao gồm việc không nghe ý kiến của bạn, thiếu kiểm soát đối với môi trường hàng ngày của bạn và tương tác khó chịu với đồng nghiệp, khách hàng và cấp trên. Cảm xúc tiêu cực đóng một vai trò trong quá trình xung đột, với những người có thể kiểm soát cảm xúc tiêu cực của họ thấy mình có ít xung đột hơn so với những người không.
Kỹ năng kiềm chế cảm xúc là gì?
Kỹ năng kiềm chế cảm xúc không phải là loại bỏ những cảm xúc của bản thân mà chính là học cách kiềm chế để làm chủ hành vi, thái độ của bản thân trong mọi tình huống dù rất tiêu cực. Hiểu một cách đơn giản, kiểm soát cảm xúc là đưa cảm xúc trở về trạng thái cân bằng thông qua nhiều phương diện như ngôn ngữ, hình thể…
Nếu không kiểm soát tốt cảm xúc của mình, bạn sẽ dễ thất bại trong các buổi giao tiếp, đàm phán hoặc các cảm xúc tiêu cực sẽ là tác nhân khiến các mối quan hệ của bạn bị hủy hoại. Ngược lại, nếu bạn kiểm soát được, bạn sẽ tìm được định hướng mới, có những lời nói, hành động khéo léo và dễ thành công hơn trong cuộc sống và công việc.
Kiểm soát cảm xúc của bản thân giúp bạn dễ dàng đạt được thành công
trong cuộc sống [Ảnh: Internet]
Cách kiềm chế cảm xúc của bản thân
Điều chỉnh hành động của cơ thể
Khi rơi vào trường hợp tiêu cực, bạn có thể điều chỉnh các hoạt động của cơ thể bằng cách thực hiện một vài động tác như:
– Hít thở sâu, thả lỏng cơ thể.
– Mỉm cười.
– Thay đổi tư thế đứng, ngồi sao cho thoải mái nhất.
Như vậy, bạn sẽ có thể tập trung và suy nghĩ được nhiều hướng đi mới.
Rèn luyện tư duy
Để rèn luyện được tư duy, trí tuệ, bạn cần phải luôn luôn nhìn mọi người, mọi vật bằng thái độ tích cực, vui tươi để tránh những cảm xúc tiêu cực nảy sinh. Thay vì tìm những nhược điểm hay sai phạm của người khác, bạn có thể tìm những ưu điểm của họ để tích lũy kinh nghiệm cho bản thân.
Một ví dụ đơn giản rằng, khi bị cha mẹ hoặc sếp la mắng, chắc chắn cảm xúc của bạn sẽ bị chi phối. Bạn sẽ trở nên cáu gắt, uất ức và có khả năng phản kháng lại. Tuy nhiên, đó không phải điều nên làm. Bạn cần giữ bình tĩnh và hãy nghĩ rằng, đây là cơ hội để bạn sửa chữa những yếu điểm của mình. Đồng thời, sẽ giúp cho cha mẹ, sếp có cái nhìn tích cực về bạn.
Khéo léo trong cách sử dụng ngôn từ
Sử dụng ngôn từ phù hợp, khéo léo không chỉ giúp bạn điều khiển cảm xúc của chính bản thân mình mà còn kiểm soát được cảm xúc của người tham gia trò chuyện. Ngưng than vãn, không dùng những từ mang đến sự tiêu cực, mà thay vào đó, bạn nên dùng những từ ngữ mang tính động viên, khích lệ dành cho đối phương. Đây chính là chìa khóa giúp bạn kiềm chế cảm xúc tốt hơn và nhìn nhận cuộc sống với góc nhìn tích cực hơn.
Tự tin vào bản thân
Không ít trường hợp bạn bị bao vây bởi những buồn, hờn, tức giận chính là vì thiếu tự tin. Bạn cảm thấy bản thân không có năng lực, dung mạo hay hoạt ngôn bằng người khác và bạn cảm thấy khó khăn, sợ hãi khi giải quyết vấn đề. Vì thế, tự tin ở bản thân mình là yếu tố quan trọng để bạn kiềm chế được cảm xúc.
Tự tin vào bản thân cũng là một cách kiểm soát cảm xúc của bản thân [Ảnh: Internet]
Để trở nên tự tin hơn, bạn cần phải rèn luyện những kỹ năng sau:
– Can đảm nhìn vào mắt người đối diện khi giao tiếp, không nên lảng tránh.
– Vượt qua sợ hãi và cố gắng làm mọi việc.
– Hãy can đảm thử sức mọi trường hợp, lĩnh vực, tự tin khám phá những điều mới lạ.
Cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực
Có thể nói rằng, cảm xúc tiêu cực là kẻ thù lớn nhất cần loại bỏ nếu muốn kiềm chế cảm xúc tốt hơn. Để làm được như thế, bạn cần:
– Không đổ lỗi cho người khác.
– Can đảm nhân sại lầm và tìm cách giải quyết.
– Không tính toán thiệt hơn
– Vứt bỏ những lời phàn nàn, chỉ trích và thay thế bằng những lời khen ngợi.
– Suy nghĩ về mọi thứ một cách tích cực.
Với những thông tin trên đây, bạn đã hiểu hơn về định nghĩa cũng như cách để kiềm chế cảm xúc đúng không nào? Rèn luyện kỹ năng kiềm chế cảm xúc thật sự không phải là một việc đơn giản. Tuy nhiên, nếu bạn cố gắng rèn luyện từng ngày từng ngày bạn sẽ dễ dàng đạt được mục tiêu và khiến cho cuộc sống của bạn trở nên hạnh phúc hơn.