Kịch dế mèn phiêu lưu ký
|
ANTD.VN - Được chuyển thể từ tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài, vở kịch thiếu nhi "Dế mèn" do sân khấu Lệ Ngọc dàn dựng là một bản hòa ca của thiên nhiên sống động và đầy màu sắc cho bữa tiệc ngày hè.
Do tác giả Lê Chí Trung viết kịch bản, NSND Nguyễn Tiến Dũng làm đạo diễn, vở kịch "Dế Mèn" vẫn theo hành trình phiêu lưu, khám phá thế giới của chú Dế Mèn như nguyên tác. Cùng người anh em Dế Trũi, Dế Mèn ngao du, chiêm nghiệm vô vàn giá trị sống, thu lượm được nhiều bài học từ những cuộc gặp gỡ, va chạm với những nhân vật như: Dế Choắt, Cốc, Bướm, Cào Cào, Xén Tóc, Nhện Chúa, Bọ Ngựa, Chim Trả, Nhà Trò... Là một chú dế mới lớn thích tự do rong ruổi, Dế Mèn rời xa vòng tay mẹ và bước vào đời đấy kiêu hãnh với khát vọng lớn lao về tự do tuổi trẻ. Dế Mèn nói: "Muốn trưởng thành thì phải đi một ngày đàng học một sàng khôn, chứ cứ quanh quẩn ở xó hang thì làm sao tự lập được".
Với bản tính kiêu ngạo, Dế Mèn đã nhận lấy nhiều rắc rối và cả thất bại, làm cậu em Choắt bị chị Cốc mổ chết, rồi biến mình thành trò tiêu khiển cho người khác trong những pha thách đấu với dế nòi.... Và Dế Mèn nhận ra, sự kiêu ngạo, hiếu thắng của mình khiến cậu phải trả giá đắt. Gần hai giờ biểu diễn vở kịch "Dế Mèn" cho thấy đạo diễn đã rất dụng công và thành công khi đưa nhiều yếu tố sáng tạo bất ngờ. Điển hình như sử dụng nghệ thuật múa rối, sân khấu lồng sân khấu... để hóa giải hợp lý những tình huống từ trang giấy trên sân khấu kịch. Phục trang và thiết kế sân khấu bắt mắt, ánh sáng sử dụng nghệ thuật cùng những màn hát múa và vũ đạo hợp lý đã chinh phục các khán giả. Bên cạnh đó, diễn xuất ăn ý, trẻ trung, đồng đều, tích cực tương tác với khán giả của các nghệ sĩ như: Nghệ sĩ nhân dân Lệ Ngọc, Nghệ sĩ ưu tú Minh Phương, nghệ sĩ Anh Tuấn, Thanh Hải, Lâm Cương, Huy Hoàng, Hoàng Nam, Bích Liên, Châu Sa, Anh Đào, Công Phùng... càng làm vở diễn lôi cuốn.
Dù xuất hiện không nhiều trong vở kịch nhưng hình ảnh mẹ Dế Mèn như một hình ảnh xâu chuỗi trong vở diễn. Mẹ dế luôn bên cạnh Dế Mèn những lúc khó khăn. Bà từng dặn con: "Đường đời lắm chông gai mà bước đường tiếp theo sẽ không có mẹ bên cạnh. Hãy nhớ lời mẹ, sự kiêu hãnh thái quá trong cuộc đời đôi khi luôn phải trả giá đắt". Chính mẹ Dế Mèn đã cứu con trai và đám của cậu khỏi cú mổ như trời giáng của chim trả. Từ đó, vở diễn truyền đi thông điệp về tình yêu thương và tình mẫu tử thiêng liêng, diệu kỳ. Tác phẩm vừa vui nhộn, thú vị, vừa chuyển tải được ý nghĩa giáo dục sâu sắc và quan trong nhất là phù hợp tâm lý tiếp nhận của trẻ nhỏ. Vở diễn "Dế Mèn" vừa ra mắt vào tối ngày 4-4 tại Hà Nội và sẽ biểu diễn phục vụ khán giả từ tháng 4/2021.
Phóng tác từ tác phẩm văn học nổi tiếng Dế Mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài, vở diễn đưa người xem hòa mình vào hành trình khám phá thế giới nhiều màu sắc nhưng cũng đầy biến động cùng nhân vật chính Dế Mèn, qua đó thấm thía và trân trọng hơn những giá trị đích thực của tình cảm gia đình, bè bạn… Ðây không phải lần đầu Dế Mèn phiêu lưu ký được dàn dựng trên sân khấu kịch. Trước đó, Nhà hát Tuổi trẻ đã từng thành công với những bản dựng đầu tiên. Song ở phiên bản kịch lần này, thay vì nương theo một phần diễn biến câu chuyện, tác giả Lê Chí Trung đã tỏ ra vô cùng khéo léo khi lựa chọn những lát cắt tiêu biểu gắn liền những biến cố trong cuộc phiêu lưu của Dế Mèn để làm bật lên những bài học ý nghĩa rút ra từ tác phẩm. Ấy là khi sự ngông cuồng, kiêu hãnh thái quá của Dế Mèn vô tình gây ra cái chết thương tâm cho người bạn Dế Choắt. Ấy là khi sự ngông nghênh, hiếu thắng phải trả giá đắt bằng việc bị Xén Tóc cắt mất một sợi râu. Ðể rồi từ đó Dế Mèn hiểu được ý nghĩa của sự khiêm tốn, biết người biết ta, thêm cứng cáp, trưởng thành, kết nghĩa huynh đệ cùng Dế Trũi, làm việc trượng nghĩa để bảo vệ Nhà Trò bất hạnh… và cuối cùng trở thành một chú dế đĩnh đạc, cao thượng, có trái tim nhân hậu. Chuyến ngao du, khám phá những miền đất mới của Dế Mèn được tái hiện trong một tiếng rưỡi đồng hồ chính là hành trình trải nghiệm "đi một ngày đàng" để "học một sàng khôn", đúc kết kinh nghiệm và lẽ sống từ thực tiễn; cùng với đó là thông điệp cần phải tôn trọng thế giới tự nhiên, bảo vệ môi trường. Vở diễn cũng đặc biệt khiến người xem xúc động trước tình mẫu tử thiêng liêng, diệu kỳ. Dù xuất hiện không nhiều nhưng hình ảnh Dế Mẹ tảo tần, luôn dành sự yêu thương, trìu mến cho con tựa như sợi chỉ đỏ xuyên suốt vở diễn, chuyển tải nội dung sâu sắc mà tác phẩm hướng tới: Tình mẹ bao la đưa con đi xa khắp tận cùng thế gian. Hướng đến chinh phục khán giả nhí, Sân khấu kịch Lệ Ngọc đã có quyết định khôn ngoan khi lựa chọn NSND Nguyễn Tiến Dũng - người được coi là "phù thủy" của những con rối để "chọn mặt gửi vàng". Ở vai trò đạo diễn, với kinh nghiệm dàn dựng nhiều vở rối dành cho thiếu nhi, NSND Nguyễn Tiến Dũng đã tạo nên một không gian sân khấu của kịch nói ngập tràn màu sắc với tạo hình nhân vật sống động, phục trang bắt mắt, ánh sáng tươi tắn, gợi mở nhiều thích thú, tò mò cho công chúng nhỏ tuổi về một thế giới côn trùng tươi đẹp, phong phú mà trẻ em thành phố ngày nay ít có điều kiện được nhìn thấy. Ðặc biệt, những kỹ thuật của múa rối đã được đạo diễn lồng ghép vào vở kịch một cách khéo léo, hợp lý và tiết chế vào vở diễn, khi thì giúp làm bật lên không gian tươi tắn, sinh động của thiên nhiên thông qua những màn múa cánh bướm, múa cánh chuồn; khi lại góp phần làm chân thực hóa những chi tiết kịch, mang đến hiệu ứng thị giác lôi cuốn cho người xem như cảnh Dế Mèn bay ra khỏi tổ, tìm cách thoát khỏi giỏ của cậu bé bắt dế, hay khi thể hiện sự hung hăng, dữ tợn của bầy nhện… NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết, dựng vở cho thiếu nhi không có nghĩa là được phép làm dễ dãi mà càng phải bảo đảm tính định hướng nghệ thuật và giá trị giáo dục, nhất là cần đứng ở góc độ tiếp nhận của thiếu nhi để dàn dựng. Có lẽ bởi tâm niệm như thế cho nên theo dõi vở Dế Mèn, bên cạnh những đoạn ráp, câu thoại hóm hỉnh, đời thường, gần gũi với trẻ nhỏ, người xem còn vô cùng ấn tượng khi ê-kíp sáng tạo lồng gắn thêm những câu ca dao quen thuộc, những điệu hát chèo, cải lương, múa tuồng mang đậm văn hóa truyền thống của người Việt. Ðặc biệt, tiết tấu nhanh của vở diễn kết hợp những câu hỏi tương tác thú vị giữa nghệ sĩ và người xem đã khiến những khán giả nhí - đối tượng thường khó thu hút sự tập trung phải liên tục hưởng ứng, say sưa cuốn theo mạch diễn... Nhờ vậy mà những bài học tác phẩm gửi gắm trở nên thật gần gũi, dễ tiếp thu. Làm nên sức hút từ vở diễn còn cần nói tới diễn xuất đầy tự nhiên, hóm hỉnh và cách tương tác tốt của các diễn viên như: NSND Lệ Ngọc (Dế Mẹ), Anh Tuấn (Dế Mèn), Thanh Hải (Dế anh), Lâm Cương (Dế Trũi), Huy Hoàng (Dế Choắt, Xén Tóc), Hoàng Nam (Dế Nòi, Nhện Chúa), NSƯT Minh Phương (Cốc), Bích Liên (Bọ Ngựa), Châu Sa (Cào Cào), Anh Ðào (Nhà Trò, Bướm), Công Phùng (Chim Trả)... Dế Mèn là vở diễn nối tiếp mạch đề tài hướng đến khán giả nhỏ tuổi của Sân khấu kịch Lệ Ngọc, trước đó là các vở: Tấm Cám, Cây tre thần, Ðám cưới con gái chuột… Theo NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, đây là nỗ lực rất đáng ghi nhận của một đơn vị nghệ thuật xã hội hóa trong bối cảnh sân khấu Việt đang thiếu vắng trầm trọng những tác phẩm dành cho thiếu nhi. Muốn tạo nguồn khán giả tương lai, bảo đảm sự phát triển lâu dài cho tất cả các loại hình sân khấu thì các nhà hát, đơn vị nghệ thuật cần dành sự quan tâm đặc biệt đến đối tượng này. Ðược biết, vở Dế Mèn sẽ được Sân khấu kịch Lệ Ngọc công diễn hơn mười buổi trong tháng 4 này.
Vở kịch "Dế Mèn" do tác giả Lê Chí Trung viết kịch bản, Nghệ sĩ nhân dân Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam đạo diễn. Theo ê kíp thực hiện, vở diễn sẽ tái hiện cuộc phiêu lưu kỳ thú của nhân vật Dế Mèn, mở ra thế giới loài vật sinh động với các nhân vật Dế Choắt, Nhà Trò, Dế Trũi, Xén Tóc, Nhện... quen thuộc trong tác phẩm "Dế Mèn phiêu lưu ký" của nhà văn Tô Hoài với thật nhiều màu sắc và vui nhộn.  Ê kip sáng tạo vở Dế mèn và Làm vua NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết, qua cuộc phiêu lưu kỳ thú của Dế Mèn, vở diễn truyền đi thông điệp về tinh thần ham học hỏi, khám phá, "đi một ngày đàng học một sàng khôn", bên cạnh đó là tình mẫu tử với hình ảnh của mẹ Dế Mèn luôn đồng hành cùng con trong mỗi thất bại và thành công. Ở vở "Dế Mèn", NSND Nguyễn Tiến Dũng sẽ đưa vào nhiều yếu tố sáng tạo trong dàn dựng để chinh phục đối tượng khán giả nhỏ tuổi, sao cho vở diễn vừa vui nhộn, thú vị, vừa chuyển tải được ý nghĩa giáo dục sâu sắc và quan trọng nhất là phù hợp tâm lý tiếp nhận của trẻ em. Dự kiến "Dế Mèn" sẽ ra mắt vào tháng 4 và hướng đến phục vụ khán giả thiếu nhi trong mùa hè này. Vở kịch "Làm vua" do tác giả Nguyễn Đăng Chương viết kịch bản, nghệ sĩ Lê Quý Dương đạo diễn. Tác phẩm khai thác đề tài lịch sử, là khúc tráng ca về vua Đinh Tiên Hoàng (Đinh Bộ Lĩnh) - người sáng lập triều đại nhà Đinh, nước Đại Cồ Việt trong lịch sử dân tộc. Lấy bối cảnh cung đình thời Đinh, vở kịch mang đến những câu chuyện xoay quanh vua Đinh Tiên Hoàng trong mối quan hệ hoàng tộc, triều chính và hậu cung cùng các nhân vật lịch sử: Hoàng hậu Dương Vân Nga, Thập đạo tướng quân Lê Hoàn, Định quốc công Nguyễn Bặc, Nam Việt Vương Đinh Liễn, Công chúa Phất Kim... Đánh giá cao chất lượng kịch bản vở Làm vua, đạo diễn Lê Quý Dương cho biết, đó là lý do anh nhận lời hợp tác cùng sân khấu Lệ Ngọc dàn dựng vở diễn này. Tác phẩm sẽ được dàn dựng mang đậm màu sắc văn hóa dân tộc, nhiều thử nghiệm sân khấu mới mẻ, chứa đựng thông điệp giá trị cho hôm nay. Vở diễn dự kiến ra mắt trong quý II-2021. Hai vở diễn sẽ do đội ngũ nghệ sĩ tài năng của sân khấu Lệ Ngọc biểu diễn, trong đó có những gương mặt được yêu mến như Nghệ sĩ nhân dân Lệ Ngọc, nghệ sĩ Văn Hải, Lâm Cương, Châu Sa, Huy Hoàng, Nguyễn Tuân, Nguyễn Đào... Tại buổi lễ khởi công, NSND Trịnh Thúy Mùi - Chủ tịch Hội nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam chia sẻ, bà vô cùng sửng sốt vì chưa đơn vị nào trên toàn quốc trong thời điểm hiện nay lại cùng lúc dựng 2 vở kịch nói như sân khấu Lệ Ngọc. "Chúng ta luôn đặt câu hỏi sân khấu đang ở đâu? Lúc nào cũng hỏi vậy nhưng câu trả lời thì chưa có lời giải bởi sân khấu quá khó khăn. Năm 2021 có khó khăn hơn nữa không cũng chưa ai trả lời được. Khi sân khấu xã hội hóa Lệ Ngọc thông báo dựng liền lúc 2 vở, tôi thấy liều quá nhưng khi tìm hiểu kỹ thì thấy rằng, sân khấu này đang làm đúng với khả năng của mình"- NSND Trịnh Thúy Mùi chia sẻ. Lý giải điều này ông Nguyễn Thế Vinh - Giám đốc điều hành Sân khấu Lệ Ngọc cho biết, đơn vị sân khấu xã hội hóa này mong muốn đem đến những món ăn tinh thần mới, giàu cảm xúc cho công chúng, đặc biệt là các khán giả thiếu nhi, đồng thời khởi động sân khấu Thủ đô sau một thời gian trầm lắng do ảnh hưởng của dịch Covid -19. Năm 2020, sân khấu Lệ Ngọc gặt hái thành công với gần 200 xuất diễn, các vở diễn đều được khán giả hai miền Nam, Bắc đón nhận./. |
